feeidóeöomewl
)ranje weerstaa^Lockheedstorm
,Ik heb
verkeerd
gehandeld'
a
Crisissfeer
in afgelopen
paar dagen
Crosby
Prins Bernhard:
Paleis Soestdijk:
Een kunstwerk!
VIVA
ESPANA
AVOND
los embaiadores"
Vrijdag 27 augustus 1976, 66e jaargang no. 20514
DAGBLAD
VOOR
ZUID-HOLLAND
Rapenburg 2, Leiden, postbus 11. tel. 071-122244 - Giro 103003 Bank: Amro-bank N.V., Leiden:* Directeur-hoofdredacteur: F. J. Plug - Adj. hoofdredacteur: J. J. Hallewas - Chef-redacteur: Wim Buijteweg
rtenties (excl. BTW) 0,45 per mm. Telefoontjes 4,08 - Klachten bezorging: tel. 071-122244 (18.00 tot 19.00 uur) - Abonnementen: kwartaal 38,27; jaar 149.15; losse nummers: 55 cent
Bing Crosby in speelfilm
„Going my way" op Ned. I om
19.30 uur. Om 22.35 uur „Ro
ken?"
Ned. II om 21.15 uur Voor de
vuist weg in Firato en om 23.25
uur Help een klant.
Zonnige perioden
Perioden met zon en op de
meeste plaatsen droog. Matige
tot vrij krachtige noordelijke
wind.
Maximumtemperaturen om
streeks 23 graden.
Morgen zon: 5.4519.36. Maan:
09.44-20.38.
Schev. hoogw.: 4.37—17.04.
Laagw: 0.3712.56.
Van een onzer verslaggevers
Haag Het Huis van Oranje
,<~it de storm rond de Lockheed-
v Asire doorstaan.
Vingin Juliana blijft op de troon.
VU'jde steekpenningenzaak vloeien alleen
7^Lequenties voort voor prins Bernhard.
^jis teruggetrokken als inspekteur-gene-
jvan de krijgsmacht en als lid van de
msieraad en van de Algemene Verde-
^Jigsraad. Tevens zal hij alle functies in
i bedrijfsleven neerleggen.
■/regering heeft de prins hiertoe drin-
geadviseerd, nadat de Commissie van
1 (Donner, Holtrop, Peschar) na een
onderzoek van zes maanden tot ernstige
kritiek op de gedragingen van de prins was
gekomen.
De commissie is tot de conclusie gekomen,
dat prins Bernhard door zijn te nauwe
contacten met de Amerikaanse Lockheed-
fabrieken de belangen van Nederland
heeft geschaad en dat hij zich door zijn
zakelijke vrienden heeft laten verleiden tot
„volstrekt onaanvaardbare initiatieven, die
hemzelf en het Nederlandse aanschaffings-
beleid bij Lockheed en ook bij anderen in
een bedenkelijk daglicht moesten stellen."
De regering heeft, zoals premier Den Uyl
dit gistermiddag in de Tweede Kamer om
schreef, deze conclusies „als onontkoom
baar en met spijt" aanvaard.
De Tweede Kamer zal maandag aanstaan
de het rapport Donner en de officiële
regeringsverklaring hierover van gisteren
bespreken. Ook de mededelingen, dat de
regering weliswaar een gerechtelijk onder
zoek tegen de gedragingen van prins Bern
hard in de Lockheedkwestie had overwo
gen, maar daarvan toch afgezien heeft, zal
de Tweede Kamer bespreken.
Een van de redenen, dat de regering van
een dergelijk onderzoek heeft afgezien is,
dat eventuele strafbare feiten zullen zijn
verjaard. Het belangrijkste motief van de
regering is echter ongetwijfeld dat de rege
ring niet het risico van een constitutionele
crisis wil lopen.
De commissie-Donner heeft geen bewijzen
kunnen achterhalen, dat prins Bernhard
zelf geld van de Amerikaanse Lockheedfa-
brieken ontvangen heeft voor zijn bemid
delingspogingen bij de verkoop van Lock-
heedvliegtuigen aan Nederland. De com
missie heeft daarnaar een onderzoek inge
steld, nadat de Lockheedfabrieken de
prins beschuldigd hadden van het aanne
men van 1,1 miljoen dollar. Dit kon niet
aangetoond worden. Vast staat, dat voor
de prins bestemde gelden zijn toegevloeid
aan vrienden van hem. Daarbij behoorde
ook de huisvriend van zijn moeder, die in
kasteel Warmelo in Overijssel woonde.
Er zijn ook persoonlijke brieven van de
prins aan Lockheed gevonden, waarin deze
aandringt op het uitkeren van commissie
loon.
De regering erkent, dat prins Bernhard in
de loop der jaren „bijzondere diensten"
aan ons land bewezen heeft. Zij heeft de
prins in diverse functies een grote bewe
gingsvrijheid gelaten. Aan de prins was
vertrouwen gegeven. Maar dat maakt de
handelwijze van de prins volgens de rege
ring des te minder aanvaardbaar. Er is
echter niet gebleken, aldus premier Den
Uyl dat de prins enige invloed heeft kun
nen uitoefenen op het aanschaffingsbeleid
van vliegtuigen. De regering meent wel dat
de prins door zijn handelwijze het belang
van de Staat heeft geschaad.
Daarom moet de prins, aldus de regering,
terugtreden.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Prins Bernhard heeft in een verkla
ring toegegeven dat hij verkeerd heeft gehandeld.
Deze verklaring werd gistermiddag door minister
president Den Uyl in de Tweede Kamer voorgelezen.
De prins heeft deze verklaring opgesteld nadat enige
ministers enkele malen met de koningin en de prins
hebben gesproken over de conclusies van de commis
sie Donner en het standpunt, dat de regering daar
over inneemt.
De tekst van de verklaring van prins Bernhard luidt alsvolgt:
„Het rapport van de commissie van Drie heeft mij ervan overtuigd
dat in mijn jarenlange vriendschappelijke relatie met enkele hoog
geplaatste functionarissen van Lockheed mijn betrekkingen met
Lockheed zich verkeerd hebben ontwikkeld.
In het bijzonder heb ik daarbij niet die zorgvuldigheid in acht
genomen die op grond van mijn kwetsbare positie als echtgenoot
van de koningin en als prins der Nederlanden vereist is. >Ik erken
dit en betuig hierover mijn oprechte spijt.
Ik heb initiatieven, die mij werden voorgelegd, niet voldoende
kritisch beoordeeld en brieven geschreven die ik niet had mogen
verzenden. Ik aanvaard hiervoor de volle verantwoordelijkheid en
dus de afkeuring, die de commissie daarover in haar rapport
uitspreekt.
Ik heb kennis genomen van het standpunt dat de regering inzake
mijn gedragingen heeft bepaald. Ik aanvaard de consequenties en
zal de functies, die in dat verband zijn genoemd, neerleggen.
Ik hoop de gelegenheid te behouden het land te dienen en mede
daardoor het vertrouwen in mij te herstellen".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Rond het Koningshuis heeft de
afgelopen dagen, voorafgaande aan de publikatie van
het Donner-rapport over de rol van Prins Bernhard
in de Lockheed-affaire, en de regeringsverklaring
door minister-president Den Uyl, voortdurend een
crisissfeer geheerst. Hierbij zijn de zeeën zeer hoog
gegaan. Aldus is uit zeer betrouwbare bronnen ver
nomen.
Koningin Juliana heeft in gesprekken met premier Den Uyl
meermalen gezegd, dat zij wilde aftreden. Ook heeft zij de minister
president diverse keren te verstaan gegeven, dat zij er onder deze
omstandigheden niet over dacht om op de derde dinsdag in
september de troonrede voor te lezen.
De minister-president is er tot dusver echter in geslaagd een crisis
rond de troon te bezweren. Hij heeft daarvoor verscheidene
indringende telefoongesprekken en gesprekken onder vier ogen met
de Koningin gevoerd.
Afgelopen dinsdag leek een constitutionele crisis zeer nabij. Zonder
dat zij het kabinet daarvan op de hoogte had gesteld was de
Koningin 's morgens opnieuw naar haar Italiaanse vakantieverblijf
in Porto Ercole vertrokken, samen met haar echtgenoot. Alleen
premier Den Uyl, met wie zij 's middags om half drie opnieuw
een gesprek zou hebben over de publikatie van het Donner-rapport,
werd kort voor het vertrek op de hoogte gesteld. De meeste andere
ministers hoorden het nieuws over het plotselinge vertrek van
Koningin en Prins via de radio of langs andere wegen.
Premier Den Uyl heeft in de loop van de dag via de telefoon
geprobeerd de Koningin te bewegen om terug te keren. De volgende
dag kwam het bericht uit „De Witte Olifant" in Porto Ercole, dat
een terugkeer op donderdag viel te verwachten.
Volgens sommige bronnen heeft prinses Beatrix geweigerd om
onder deze omstandigheden haar moeder als staatshoofd op te
volgen, zo zij mocht besluiten tot aftreden. In dat geval zou een
regent of regentesse het ambt moeten waarnemen, omdat Beatrix'
zoon Willem-Alexander te jong is voor de troonopvolging. Volgens
onze bronnen is deze mogelijkheid op Soestdijk zeer wel in
overweging geweest.
De buitenlandse dagbladen besteedden zonder uitzondering veel aandacht aan de kwestie rond
Prins Bernhard.
(ADVERTENTIE)
139 fietsen
}odig
r 139 mensen is de komen-
»ndag erg belangrijk....
I hopen 139 catechisten van
~VA een fiets te krijgen,
l voor hun werk onder de
lenen van hun gemeen-
Jppen: leiden van de zon-
•diensten, zorg voor de zie-
begeleiden van de vele
ie dorpsprojekten, huisbe-
t en catechese aan de ge-
bleerlingen. 139 Catechis-
Jdus, die met een fiets van
Bhonderd gulden hun werk
ïen kunnen verdubbelen.
IVA, de Missie Verkeers-
elen Aktie, houdt ook
deze 139 cetechisten haar
ijkse, landelijke kollekte
iro-aktie. In één slag kun-
deze catechisten en nog
andere missionarissen en
eigen krachten geholpen
den aan het voor hen ab-
iut noodzakelijke tran-
rt. De MIVA-aktie slaagt
helpt. Nu. U kunt zó iets
concreets doen en Haar,
afstanden overbruggen,
is het gironummer.
27 22 49
MI VA, Vijverstraat 12,
Breda
(Van een onzer verslaggeefsters)
DEN HAAG - De eerste en tweede druk van het rapport
van de Commissie van Drie, dat door de Staatsdrukkerij
wordt uitgegeven, zijn uitverkocht.
Bij elkaar zijn dat 15.000 exemplaren die door de boekhande
laren onder de. handen vandaan worden gehaald. Besloten
is om in ieder geval een derde druk van tenminste 10.000
exemplaren te laten verschijnen. Het rapport kost 15 gulden
en is via de boekhandel en bij de Staatsdrukkerij te verkrij
gen.
Vier pagina's
extra over
Lockheed
In deze krant vandaag veel
aandacht voor het uitko
men van het rapport Don
ner en de conclusies, die
daarin ten aanzien van
prins Bernhard staan ver
meld. Behalve op deze pa
gina vindt u elders in dit
nummer op vier extra pagi
na's nadere informaties en
achtergronden over de
Lockheed-affaire en politie
ke, staatsrechtelijke en an
dere commentaren.
Zie pagina 13, 14, 15 en 17.
Tweede Kamerlid Kolthoff van
de PvdA leest het rapport-
Donner door, dat op dit
moment in grote stapels de
Staatsdrukkerij uitvliegt.
'rins naar Prinsjesdag?
Van een verslaggever)
>EN HAAG - Er is nog geen enkele beslissing genomen of
rins Bernhard aanwezig zal zijn bij de opening van de.
taten Generaal op Prinsjesdag, zo heeft een RVD-woord-
oerder vandaag verklaard. Over deze kwestie zijn misver-
tanden gerezen, nadat een televisieverslaggever gisteravond
iad gemeld, dat de prins bij die gelegenheid niet - zoals
ot nu toe gebruikelijk - het uniform van inspecteur-generaal
Van de strijdkrachten zal dragen.
Kamerdebatten
prins Bernhard
op radio en tv
(Van onze radio- en tv-re-
dactie)
HILVERSUM - De Ka
merdebatten a.s. maandag
over het rapport van de
commissie-Donner en de
positie van het staatshoofd
zullen door radio en tv zo
veel mogelijk rechtstreeks
en in hun geheel worden
uitgezonden. Dit gebeurt
vanaf 14.00 uur op Hilver
sum I en Ned. I.
zou niet Judy in huis willen hebben? U in ieder
geval wel. Daarom even gauw "n nieuwe kwartaalabonnee
aanbrengen voor onze krant en we sturen Judy naar u
ADVERTENTIE
op zaterdag 28 aug. e.k.
Muzikale Spaanse kunst
werkjes zullen worden ver
zorgd door
olé, met holiday inn
Tafelreserveringen: Marjolijn van Wieringen, 071-769310.
Tevens zal er een tipje van de sluier worden opgelicht betreffen
de de nieuwe Ford Flësta.
LEIDEN BOWLINGS
FUN CENTER 071-7SS310
Overige vestigingen in:
Utrecht 030-910555; Eindhoven 040-433222; 071-769310
ALPHEN A.D. RIJN - De 75-jarige A. Voorbij uit Alphen a.d.
Rijn is donderdagmiddag in het Academisch Ziekenhuis in Leiden
overleden aan verwondingen die een stier hem even tevoren had
toegebracht.
De man liep in een weiland in de omgeving van Alphen a.d. Rijn,
waar hij plotseling door de stier werd aangevallen. Hij werd
verscheidene malen op de horens genomen.
