Overzicht 25 jaar
AVRO-tv-amusement
BEELD
SPRAAK
l
NIPKOV-SCHIJF VOOR
LEZING MET LICHTBEELDEN
VAN JAAP DRUPSTEEN
MAGIE VAN
MEESTER
HERMAN
OP ELPEE
TELEVISIE VANAVOI
H'l'üMI'IMI
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
BB:
RADIO DINSDAG
I
TERUGBLIK
LEIDSE COURANT/
MAANDAG 23 AUGUSTUS^
Niet eeD populaire Hilversumse jongen, maar
de in tv-kijkend Nederland nogal wazige
achtergrond-figuur Jaap Drupsteen kreeg dit
keer de prijs van de tv-kritiek, de Nipkov-
schijf. Trouwe volgelingen van de VPRO-pro-
gramma's zullen zijn naam op het scherm in
verband hebben gebracht met druipende let-
tertoestanden in de aan- en afkondigingen en
met de hallucinante huisvlijt van bizar
beeldwerk ter omlijsting van de eigen VPRO-
producties. Zelfs die onsmakelijke sraakzoen
met explosief geluid, geproduceerd door kille
lippen, schijnt uit zijn koker te zijn gekomen.
Jaap etaleerde zich als een (jonge) man, die
wel van een technisch grapje houdt, daartoe
thuis knip- -en plakwerk verricht en vervol
gens de NOS-technici voor bijna onoplosbare
problemen plaatst. Dat een en ander toch
vaak lukt heeft te maken met het feit, dat
Jaap de dingen vooraf goed doordacht en dat
er vooral onder de jongere NOS-technici men
sen rondlopen, die ter verrijking van eigen
vernuft graag mee-experimenteren.
Maar op oudejaarsavond van het afgelopen
jaar kwam diezelfde Jaap Drupsteen met een
volslagen verrassing voor de dag, die afgelo
pen donderdag trouwens op het scherm werd
herhaald, nl. de verbeelding op tv onder de
titel „Het grote gebeuren" van Belcampo's
verbijsterende vertelling over de Dag des
Oordeels. In de Nipkov-jury hebben wij van
harte meegestemd ter bekroning van dit werk
stuk. De argumentatie hiervoor vertrouwden
wij al op 30 dec. van het vorige jaar aan het
dagbladpapier toe, toen wij o.a. schreven:
„Zo'n verhaal, gevuld met fantastische voor
stellingen en zoveel onverklaarbare verschijn
selen, kun je niet laten spelen door acteurs.
Dat is ook nooit de bedoeling geweest van
Jaap Drupsteen. Zijn specialiteit en zijn lief
hebberij gelden het spel met de electronische
techniek, de chromakey, animatie, dubbelbeel
den, truccage en wat dies meer zij. Het ver
haal van Belcampo blijkt op deze wijze in
beeld gebracht niet minder verbeeldingsrijk
te zijn, integendeel, verschaft het zelfs een
dimensie meer. Zeker wie ermee vertrouwd
is hoe moeizaam en met hoeveel minutieuze
arbeid bepaalde effecten te verkrijgen zijn,
zal er heel wat aan afzien. Maar ook de kijker,
die daar minder kijk op heeft, krijgt veel
frappante dingen voor ogen. In een warrelig
soort orde ziet men mensen en bovenaardse
wezens door elkaar bewegen, soms zelfs in
een soort van carnavalsstoet, bijna Jeroen
Bosch-achtige taferelen. Jaap Drupsteen ging
griezelige scènes niet uit de weg, maar in de
tekst krijgt men zoveel humor aangereikt, die
weer door beelden worden overgenomen, dat
men zich er redelijk bij kan amuseren".
Dit komt dus ongeveer neer op een Nipkov-
schijf, lang voor de jury besloot te gaan
beraadslagen over de vraag aan wie deze
onderscheiding dit jaar moest toevallen.
Jaap Drupsteen stond niet alleen op het lijst
je. Ofschoon diverse leden van de jury ervan
gewaagden, dat het dit jaar een bloedarmoedi
ge vertoning was op de tv, werd een lijstje
van candidaten ingebracht, hetwelk de vol
gende namen behelsde: W. v.d. Kamp, Willy
van Hemert, Simplisties Verbond, Herman
Fortuin (postuum), Wim Neijman, Ellen Bla-
ser en Den Haag Vandaag. Elk jurylid, dit
jaar dertien deelnemers, mocht zijn zegje "voor
of tegen een bepaalde candidaat doen. Het
heeft weinig zin hier in den brede op in te
gaan, halen we derhalve enkele saillante uit
spraken omhoog:
- Walter v.d. Kamp begrijpt niets van het
tv-spel, het is ergerniswekkend om aan te
zien.
- Eigenlijk zou de prijs ook dit jaar moeten
gaan naar Schippers en v.d. Linden, want de
„Ondergang van de Onan-show" was erg goed
- dit ondanks het feit, dat Schippers onlangs
in een interview verklaarde, dat het nu maar
eens afgelopen moet zijn met die Barend
Servet-onzin, zodat je dus als jury de kans
zou lopen een prijs na te dragen aan iemand
die zelf niet meer achter het bekroonde werk
staat.
- Het Simplisties Verbond is sinds de onder
scheiding twee jaar geleden nog beter gewor
den. Ook dit moet gehonoreerd worden. Voor
bij werd hier gegaan aan de omstandigheid,
dat de Nipkov-schijf vooral een onderschei
ding is ter stimulering van het nieuwe op tv.
Hebben die stimulansen de beoogde uitwerk
ing, dan zou je dus elk jaar de prijs aan
dezelfde moeten geven.
- Jaap Drupsteen, wie is dat in hemelsnaam?
Hij levert al jaren goed werk op de achter
grond. „Het grote gebeuren" springt er werke
lijk uit. Daaraan danken we hèt geluk, dat
we een onbekende kunnen bekronen, die met
iets volkomen nieuws voor de dag is gekomen.
- Wim Neijman van „Jouw beurt" heeft met
Jaap Drupsteen: „Ik vind „Het grote gebeuren" vooral een technisch werkstuk"
kinderen voortreffelijke dingen gedaan, ook
al tastte hij wel eens mis. Hij beschikt over
het fluïdum, waarmee hij kinderen gemakke
lijk tot praten krijgt. Maar wat hij doet is
op de tv en is niet tv in de zin waarin
Drupsteen tv maakt, het laten zien prevaleert
boven het laten horen.
- Veel waarderende woorden voor Herman
Fortuin, maar een postume onderscheiding
ziet men niet zo zitten. Ook alle lof voor Ellen
Blaser, die veel nieuws bedenkt voor de VA
RA, maar naar buiten toe nergens aanwijs
baar sterk aanwezig is, omdat zij zich gemak
kelijk onderschikt.
- Er is ook nog een stem van Harrie Geelen,
de vruchtbare schrijver van kinderseries nu
al een jaar of tien. Zijn „Q en Q" sprong er
uit, omdat nergens ter wereld een kinderthril
ler wordt gemaakt, waarin de spanning niet
ligt in de pep van opgewonden beweging,
integendeel, er wordt Brits-koel geacteerd.
Het boeiende element steekt in het spel zelf.
Aangezien vaders met jongere tienerkinderen
niet zijn oververtegenwoordigd in de jury
blijkt naar deze serie te weinig te zijn gekeken
om er een oordeel over te kunnen hebben.
De jury heeft er nog over gedacht en zelfs
over gestemd om dit jaar helemaal geen prijs
uit te reiken. Er was al zo weinig goed op
de tv, laat staan dat er sprake zou kunnen
zijn van beter of zelfs best De jury is er
echter niet om de schijf overbodig te maken,
maar juist om als aansporing te fungeren
voor het Hilversums vernuft, waarmee direct
het kijkersbelang wordt gediend.
Goed, het werd dus Jaap Drupsteen, die ons
al eerder toevertrouwde: „Ik ben er maanden
druk mee geweest, maar ik vind het meer een
technische dan een artistieke prestatie. Laat
ik „Het grote gebeuren" een lezing met licht
beelden noemen met de stem van Kees Brus-
Herman van Veen werkt met een
mengeling van werkelijkheid en surrea-
liteit.
Aan wat Herman van Veen het slot dacht
te zijn van zijn serie voorstellingen in het
Amsterdamse Carré liet hij door Polydor/-
Harlekijn opnamen van zijn optreden maken
voor een dubbelelpee in fraaie hoesverpak
king. Amsterdam kwam echter niet uitge-
jnicht om Herman zodat tot een verlenging
werd besloten. Men kan nu de Grote Meester
aanschouwen in de zaal en thuis gekomen de
naald op de schijf zetten.
Dit is dan dubbel-op, maar wel zeer verhelde
rend, want als je door Herman meegesleept
wil worden, moet je aan zijn voeten gaan
zitten. Luisterend naar de plaat sorteert dit
verlangen veel minder effect. Herman is een
man met uitstraling, met een zekere magie,
waarmee hij macht krijgt over zijn gehoor.
Je laat je kritiekloos meeleiden door zijn zang
en zijn muziek en daar doet de hele zaal aan
mee. Hoor je zijn plaat, dan ben je geneigd
hier en daar een vraagteken bij te plaatsen
achter teksten, die zijn opgebouwd uit asso
ciatieve woorden en beelden zonder pointe,
zonder zinnige uitkomst en zonder verhelde
rende werking.
In de zaal word je door hem van de ene
verbijstering in de andere gevoerd. Wij schre
ven daarover al: Zijn magie bestaat uit een
mengsel van werkelijkheid en surrealiteit. Die
haalt hij voortdurend door elkaar, zowel in
zijn tekst in een roezig soort muziek als in
zijn pantomimisch bewegen, dat in een droom
van kleurig licht wordt gevat. Nostalgie, dich
terlijkheid, vreemde klanken, dissonanten,
overgevoeligheid, parodie, volks vertier, dit
alles Wordt virtuoos gedaan en goed gedo
seerd samengevat in wat men één lange
droom zou kunnen noemen. Dan merkt men
geen halfslachtigheden. Maar dat die er ook
zijn maakt de plaat duidelijk in nummers als
„Het verhaal van hij", „De slag bij daarom"
en „Het verhaal van God II". Op de plaat gaat
ook de mist in een nummer als „Op de banjo",
in de zaal een prachtig stukje muzikale hu
mor. Hierin groepen voortreffelijke muzikan
ten als Erik v.d. Wurff, Harry Sacksioni,
Martijn Alsters, Hans Koppes en Ger Smit,
alsmede meester Herman zelf op viool telkens
samen, wanneer de mélodie wordt ingezet,
waarvan steeds een aantal maten minder
wordt gespeeld. Een schitterend Van Veen-
nummer om te zien. Is men louter op het
gehoor aangewezen, dan mist men de visuele
humor van dit geval in hoge mate.
Een voorstelling in de zaal van Herman kan
men ondergaan als een seance. De elpee bevat
een verslag' van deze seance een indirect
gebeuren, dat de droom belet te ontstaan.
Maar het is natuurlijk wel een uniek theater
talent. die Herman van Veen. Dat kan zelfs
deze onthullende elpee niet verdoezelen.
HOU HET
SCHERM IN
HET OOG
De AVRO brengt vanavond in
twee uur, alleen onderbroken
door reclame en journaal, een
overzicht van de tv-amusement-
sprogramma's die deze omroep
de afgelopen 25 jaar op de buis
bracht. Ter introductie wordt
een samenvatting uitgezonden
van de eerste jaren, van 1951
tot 1957. Daarna, te beginnen
met 1957 wordt van elke jaar
iets uitgezonden. Onder vele
anderen komen op het scherm
Toon Hermans met verscheide
ne opnamen, Jaques Brell met
„Ne me quitte pas", Wim Kan
en Corry Vonk, Open het dorp
met Mies Bouwman, Zizi Jean-
maire, Johnny Kraaykamp en
Rijk de Gooyer, Willy Walden
en Piet Muyselaar, Herman van
Veen, Henk Elsink (met Bake-
ma), Liesbeth List en Seth
Gaaikema.
Toppop
Vanavond wordt een tweede sa
menvatting uitgezonden van de
trip die AVRO's Toppop enkele
weken geleden door Nederland
maakte. Langs de (spoor)lijn ko
men we tegen Rita Hovink,
groep Limousine, Eddy Howell,
Jack Jersey, Robin Sarstedt,
Jeane Manson, groep Liberation
of man, Real Thing en Jesse
Green, Patricia Lavila en Bro
therhood of Man.
Ned. 1,19.05 uur.
Rita Hovink met „Ay Dolores" in Toppopexpress.
al krijgt zij het moeilijk. Want
de kampioensbokser overleeft
een moordaanslag maar net en
wordt in een ziekenhuis wéér
door een moordenaar opge
zocht.
Ned. II, 20.25 uur.
De AVRO blikt 25 jaar terug, ook naar Mies Bouwman die in 1962 Het Dorp bij Pepper
Arnhem opende, Wim Kan en Corry Vonk, die vanavond ook afzonderlijk optreden
waren erbij.
Bob Hope
In de serie tv-shows die de
TROS dit zomerseizoen op het
scherm brengt, neemt het pro
gramma dat vanavond wordt
uitgezonden, een bijzondere
plaats in. De show werd vorig
jaar door de NBC samengesteld
als hommage aan de komiek
Bob Hope, die toen 25 jaar tv-
shows achter de komische rug
had. De NBC maakte een keuze
uit het grote aantal shows waar
in Hope met vele beroemde col
lega's optrad. Maandag 30 au
gustus volgt deel 2.
Ned. II, 22.30 uur.
NEDERLAND I
NOS
18.45 informatie voor Surinaamse
Nederlanders
18.55 Journaal
AVRO
19.05 Toppop Express - samen
vattende reportage
19.55 25 Jaar AVRO-Televisieamu-
sement
NOS
21.35 Journaal
AVRO
21.50 25 Jaar AVRO-Telovisieamu-
sement
23.00 Symbiose
NOS
23.04 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
TROS
19.05 Run, Joe, Run - serie
19.30 Doctor Who - serie
NOS
20.00 Journaal
TROS
20.25 Pepper - serie
21.15 O Moeder, wat is het heet
- serie
21.45 Aktua TV
22.30 Bob Hopes Jubileumshow
NOS
23.20 Journaal
Westfalen
18.05 Intermezzo
19.15 Hier und Heute
19.45 Spel om kwart voor
20.00 Journaal
20.15 Panorama
21.00 De Maandagschilden
strijdspel
21.45 Geen respect voor
koeien...-documentaire (Vf
22.30 Journaal
Ms
scl
DUITSLAND II
De
hSA vai
17.35 De draaischijf vo<
18.20 Het nieuwe land - set
18.55 Mainzelmannchen de
19.00 Journaal als
19.30 Uit onderzoek en t< va:
- Viking-project va:
20.15 Gezondheidsmagazir lee
xis on
21.00 Journaal aai
21.15 De Vestiging - tv-film Le
23.20 Journaal bei
Zij
18.55 Barbapapa
19.00 Klein, klein kleutertje'
19.15 Sporttribune
19.30 Mededelingen en
20.15 Micro-Macro spelpl
20.25 Wikken en Wegen
mcntenrubriek
21.15 Kleine Fauss en Grc
sey - speelfilm
22.50 Journaal
NEDERLAND I
NOS/NOT e.a.
10.45-11.10 School tv
14,00-14.25 Dieren om je heen
DUITSLAND I
10.00-13.10 Ochtendprogramma
met om 10.25 The owl and the
pussycat
16.15 Journaal
16.20 Grosses Glück zu
Preisen - filmhits van
17.05 In het ziekenhuis
17.30 Sprookjes in de die
DUITSLAND
HBII
16.30 Mozaiek - magazine ind
17.00 Journaal en
17.10 Beelden van onze e
filmreportage e l
17.35 De draaischijf
f-j»!
HILVERSUM I
18.00 (S) Wij hebben een woord voor
de wereld, gewijde muziek. 18.30 Nws.
18 41 (S) Grammofoonmuziek en mede
delingen. 18.45 (S) De Trekvogels. 19.00
(S) Ronduit, muzikaal, informatief pro
gramma voor de jeugd. 19.40 (S) Bijbels
perspectief, bijbelstudie. 20.00 (S) Or
gelbespeling. 20.15 (S) Achter de hori
zont van het zomergebeuren. 21.40 EO
Metterdaad. 21.45 (S) Avondoverden
king. NOS: 22.00 Voor blinden en
slechtzienden. 22.15 (S) The Singers
Unlimited. 22.30 Nws. NCRV: 22.40 Hier
en NU. VERONICA: 22.55 (S) 3600 Se
conden muziek en informatie. 23.55-
24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.11 (S) Hier en Nu met
aansl.: Makro: sociaal-economische ru
briek. 18.40 (S) Konklijke Militaire Ka
pel 19.10 (S) Muziek in uw straatje.
19.25 (S) Eén, twee, uit de maat: pro-
jndi
gramma over onderwijs en op>'®^,a
19 45 (S) Met uw instemming: ®I"
van de week. 20.00 Nws. 20e
Amsterdams Kamerorkest met $r
klassieke muziek. 21.10 (S) Deqn,
ce met instrumentaal ensemble: 1
ke muziek. 21.35 (S) Llterama: 2
kroniek. 22.19 (S) Poërama:'pofhoc
gramma. 22.39 (S) Als de doooor
spel. NOS: 23.00 (S) Met het
luisteren, met om 23.05 Aktua^
overzicht Radio-TV; 23.00 Dei
vandaag; 23.52 Even ontspannP1"1!
het slapen gaan. 23.55-24.00 Nw*n
toes
NOS: 18 03 De vacaturebank, u
NQS-maal. AVRO: 19.02 Let*
again. 20.02 Radiojournaal. 2i.°g{
Superclean Dreammachine. 2üke
De Negen-uur-Jazz-show. 22.02
journaal. 22.05 (S) Blues, ba
beat. 22.55 Mededelingen. 2^^
Candlelightshow. (0.02-0.05 Ra «p
naai). EO: 1.02-7.00 True Light. 1
HILVERSUM I
AVRO: 7 00 Nws. 7.02 (S) Dag met een
gaatje. (7 30 Nws. 7 41-7.55 Radiojour
naal 8.30 Nws. 8.3S Gym voor de
huisvrouw. 8.45 Progr Overz. 8.50 Mor
genwijding. 9.00 (S) De platenkeuze van
Willem Strietman. 10.00 Radio Lawaai-
papegaai 10.10 Arbeidsvitaminen. 10.30
Nws. 10.33 Radiojourn. 10.35 Arbeidsvi
taminen. vervolg. 11.30 (S) Rondom
twaalf. (1.55 Beursber.) 12.26 Meded.
voor land- en tuinb. 12.30 Nws. 12.41
Radiojourn. 13.00'Knipperlicht. 13 25 'n
middagje AVRO. (15.30 Nws 15.33-
15.40 Radiojourn.) OVERHEIDSVOOR
LICHTING: 17.20 Antillenkroniek. 17.30
Nws. 17.32 Radiojourn. 17.50 (S) Muzi
kaal gemotiveerd.
magaz. 13.40 Een mens als ji
Beethoven en Brahms. 15.00
operette-album. 16.00 Nws. 16
muzikale spreekuur van Fons
17.00 (S) De hutsgeklutste kinde'
17.20 (S) Country Time. 17.45
ning. 17.55 Meded.
HILVERSUM II
VARA: 7.02 (S) Gesodemeurde
(S) Pep-op-drie. 11.03 (S) Drie d.
verzoek van mensen uit de spoh
(tussen 12.00 en 14.00 Dingen
dag). 12.03 (S) VARA's zoel
14.03 (S) Spitsbeeld. 16.03 (S) Lf
en de Tip-LP (Tussen 17.00 e
Dingen van de dag). 17.03 (S
Lagarde.
HILVERSUM II HILVERSUM IV
KRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym. 7.20
Het levende woord. 7.25-Badinerie. 7.45
Overweging. 8.00 Nws. 8.11 Echo. 8.30
Aubade. 9.00 Ballon. (9.35 Waterst.
11 00 Nws.) 11.30 Ouder worden we
allemaal 12.00 Zomer 76. OVERHEIDS
VOORLICHTING: 12 49 Mens en samen-
levina. KRO: 13.00 Nws. 13.11 Echo
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Ca
9.00 Nws. 9 02 Aktua-klankbeel
(S) Het kind en wij. 10 00 (S) Of
tot twaalf. 12 00 (S) Intermezzc
(S) De meest verkochte klassiel
13.30 (S) Koren en korpsen. 14.(1
14.82 Aktua-special. 14.30 (S) 1
kunst 15.00-17.00 (S) Belcantoni
De eerste voetbalflitsen altijd
de officieuze opening van het
nieuwe tv-seizoen waren er
dus toch dit weekeinde. En nau
welijks was de aftrap gedaan of
wij konden zaterdagavond (in
TROS-Sport) al zien hoe de
Kromme in zijn nieuwe shirt
een eerste gele kaart kreeg toe
gezwaaid en hoe hij na de wed
strijd meteen door Theo Koom-
en die weer onder zijn neus
kreeg geduwd om een van zijn
bekende onverschillige state
ments af te leggen, en gisteren
in „Studio-Sport" konden wij
meteen waarnemen hoe er, zij
het per ongeluk, een grensrech
ter werd gevloerd. Stel je voor,
dat een kijkend mens dat alle
maal zou moeten missen. Men
mag er een voudig niet aan
denken.
De NCRV bracht „Dorpsydille",
een blijspelletje „in drie ge
sprekken" van George Bernard
Shaw. Kennelijk een soort vin
geroefening voor het grote
werk, dat hij nog zou gaan
doen. Maar niettemin een heel
amusant geval, met een soms
bijzonder spitse conversatie tus
sen man en vrouw. Ton van
Duinhoven staat nergens voor
en hij haalde er alle komische
effecten uit die er in en zelfs
enkele, die er niet in zaten. Hij
had in Margreet Blanken een
bekwame tegenspeelster.
De bijdrage die de KRO dit jaar
aan de „Gouden,Zeezwaluw" le
vert, heette eenvoudig „Pianis-
tiek" Om voor de hand liggen
de maar zoals bij nader inzien
bleek, want er traden in het
programma niet minder
acht pianisten op: zes u
sektor van de lichte, en twi
die van, laten wij maar
zeggen, zware muziek. E
had er niet om gevraagd,
het kan toch geen zinnig i
kaal mens ontgaan zijn, di
die confrontatie overtui
bleek dat het pianospeler
de zware jongens toch we
een andere orde is dan dai
hun lichte collega's. Je
zulk soort dingen, met hel
op ieders belang, maar 1
niet doen, dunkt mij.
Dat de Nederlandse parlenj
riërs hun tijd in de Sovjet
goed hebben besteed, blee)
of meer uit een korte repor
die „Brandpunt" van ,,A'
het Nieuws" had geleend,
hans kon men constateren
zij met belangstelling toelu
den en toekeken toen Ja
Graaff een interview had
een op het oog nogal uitgeb
Sacharov. Wat niet wegni
dat de geleerde een taal s|
die ernstig deed vrezen, d£
nog meer last krijgt met
„autoriteiten", dan hij kenr
al heeft gehad. En nationaa
de heer Vondeling trouweni
al van dit gesprek, dat de E
sche gastheren naar zijn ze
slechts tandenknarsend ha
toegelaten, gewaagd. Kenn
ook om duidelijk te maken
de Nederlandse volksvertt
woordigers zich daarginds:
allen in de luren laten lei
Herman Hofhi
