Toeristen laten
•rote onz
20.000
deTijd
\m
ievolking
am met
ielen toe
HP
e
Nederlandse aardappel wordt niet vermoord
VAKANTIEBALANS 1976
.S
0)
0)
Dertien procent
van bevolking
was nog nooit
in buitenland
Irene: terug naar
kleine gemeenschap
TUSONDERDAG 19 AUGUSTUS 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 11
DEN HAAG (ANP) „Triest", noemt de directeur
toerisme van de ANWB, drs. D. Engelen bet feit
kurvdat ook dit vakantieseizoen weer talloze Nederlan
ders op reis zijn gegaan zonder een vakantie-adres
icbter te laten en zonder dat achterblijvende be
jaarde ouders of kinderen gegevens hebben van
«uto en/of boot In veel gevallen laat men boven-
ndien in weken telefonisch niets van zich horen.
Drs. Engelen, die de voorlopige vakantiebalans
|976 heeft opgemaakt, vertelt dat het zelfs is
voorgekomen dat kinderen na een ongeval al waren
begraven, toen de ouders van vakantie terugkeer-
ïen. Op de meer dan honderd oproepen, die gedu
rende vele dagen in juli de deur uitgingen, reageer-
le maar vijftig procent.
e Lei-
deer auto's dan ooit gingen dit vakantieseizoen
het buitenland. Dit valt af te leiden uit de
Itijging met zes procent van het aantal afgegeven
éis- en kredietbrieven van de ANWB dit jaar. Van
ille naar het buitenland vertrokken automobilisten
iamen caravanners en kampeerders een flinke
tot de jiaats in.
j)aalde het vliegtoerisme in het algemeen met tien
ot vijftien procent, op Spanje zou dit met 20 tot
{0 procent zijn teruggelopen. Volgens drs. Engelen
HoofdB <^t verlies voor een deel gecompenseerd door een
oename van het toerisme naar Griekenland, Joego-
la vië en Italië. De strijd om de vliegtuigpassagier
al zich zeker verscherpen, concludeert drs. Enge-
fen.
frankrijk was weer vakantieland nummer één. De
franse zuidkust snoepte Noord-Spanje vele gasten
if, terwijl Normandië en Bretagne, toch al in trek
tij de Nederlanders, dit seizoen definitief „doorbre
ien". De Atlantische kust trok veel Nederlanders
18 40*n vele landgenoten meenden door een verblijf in
|e Franse Alpen de hitte te ontvluchten. Duitsland
lezet de tweede plaats. Italië, Oostenrijk en Joego-
ivië, die vorig seizoen 11, 10 en 5 procent van
aantal Nederlandse vakantiegangers trokken,
len vermoedelijk dit jaar wat hoger uitkomen,
lit geldt eveneens voor Groot-Brittannië met zijn
nstige koers en zijn eveneens fraaie zomer,
-erboekingen in de vliegreiswereld hebben zich
liet name op Rhodos voorgedaan, „Een relatief
reinig voorkomend, maar wel hardnekkig ver-
was 16 procent
Europa ge-
halfjaar van 1978
buiten Europa,
Korte en verre reizen hangen zo ban
men uit het onderzoek afleiden duide
lijk met bet inkomen samen. Van ben die
een maandinkomen onder 1350 hebben,
was X prpeent buiten Europa en 23 pro
cent nooit in bet buitenland geweest.
Van 1350 1750 respectievelijk 12 en
16 procent, boven 1750 i
Caravans gingen dit jaar weer veelvuldig de grens over.
schijnsel", meent drs. Engelen. „In Frankrijk heb
ben eigenaars van bungalows en appartementen
Nederlandse autobuspassagiers ronduit geweigerd,
hoewel hun onderkomen was besproken". Circa
600.000 van de vier miljoen Nederlanders, die naar
het buitenland gingen sloten geen verzekering al
Bij pech aan de auto is gebleken dat Nederlanders
niet zo veel van motortechniek weten. Door de
uitzonderlijk mooie zomer was oververhitting van
de motor een veel voorkomend verschijnsel, maar
ook lekke koppakkingen, gesprongen en daardoor
lekkende radiateurs en kapotte waterpompen kwa
men veelvuldig voor op het pannelijstje.
De AN WB-alarmcentrale noteerde ten aanzien van
de technische hulp in vergelijking met het seizoen
1975 geen opzienbarende wijzigingen. Tot en met
juli zijn zo'n 1600 beschadigde auto's en ruim 400
onbeschadigde auto's (problemen voor bestuurder
zelf) naar Nederland teruggehaald, cijfers die onge
veer met 1975 overeenkomen. Bijna 550 (in 1975
circa 400) auto's waren de moeite en de kosten van
het terughalen niet meer waard. De verhoging van
dit aantal wijst in de richting van meer zware
ongevallen.
Talloze vakantiegangers die een caravan of een
aanhangwagen achter de auto hadden gekoppeld,
hadden er niet bij stilgestaan dat ook dan banden
stuk kunnen gaan en dat reservebanden beslist geen
overbodige luxe zijn. De ANWB heeft deze pechvo
gels geholpen, maar in veel gevallen heeft het wel
wat tijd gekost
Tot en met juli zijn ruim 600 gewonden en zieken
Nederland teruggebracht tegen ruim 500 in
1975. Voor gewonden en zieken werd een dozijn
keer (waarvan tien in juli) een speciaal door de
alarmcentrale gehuurd vliegtuig ingezet om hen
naar huis te brengen. Hartaanvallen, ademhaling
sproblemen en ernstige benauwdheid stonden bo
venaan het lijstje, mede wellicht als gevolg van de
hitte.
Ook de ANWB-steunpunten in Barcelona, Lyon en
Mendrisino hebben tal van vakantiegangers met
raad en daad bijgestaan. Maar opvallend noemt drs.
Engelen het dat het advies en de hulp nu al jaren
in toenemende mate gevraagd wordt voor de reizi-
Het aantal zware ongevallen in het buitenland nam deze zomer toe. „et de autostM"'ds lmnder uerban<l bui*4 w houden
(Van een onzer verslaggevers)
HAAG Dat aardappeltelers op het ogenblik
raak rooien is absoluut niet waar. Deze reactie
van drs. K. van Kempen, voorzitter van de
lafdeling akkerbouw van het Landbouwschap
,|lf ook aardappelteler, op de beschuldigingen
tt blad WIK van de Industriebond NVV, dat
ïderlandse aardappel wordt vermoord. Volgens
wordt op vele plaatsen nu reeds de aardappel
e grond gehaald groen en los in de huid
floor de knollen niet de tijd krijgen rustig hun
periode tot eind september te voltooien.
deze vroege oogst is volgens WIK de opbrengst
iectare aanmerkelijk lager en zal de consument
oor straks de rekening krijgen gepresenteerd,
en aardappelen zouden verloren gaan. Aan de
andere kant is Nederland volgens WIK momenteel
het enige EG-land dat nog aardappelen exporteert
de andere EG-landen hebben hun export gestopt als
gevolg van mislukte (droogte) oogsten waardoor
in het buitenland „de meest waanzinnige prijzen"
voor het Nederlandse produkt worden betaald. Nog
steeds volgens WIK zal de Nederlandse consument
straks diezelfde hoge prijzen moeten betalen.
Volgens drs. Van Kempen van het Landbouwschap
wordt door WIK echter een volkomen verkeerde
voorstelling van zaken gegeven. Ieder jaar worden
aardappelen vroeg gerooid en gekocht. Dat komt,
doordat er aardappelrassen zijn, die wel vroeg ge
rooid moeten worden om als een produkt van goede
kwaliteit bij de consument op tafel te komen, en in
sommige gevallen ook, doordat boeren van tevoren
contracten voor levering hebben afgesloten. Daar
komt dit jaar nog bij, dat als gevolg van het abnorma
le weer zich doorwas voordoet (vorming van nieuwe
aardappelknolletjes ten koste van de oude), waardoor
de boer het risico loopt, dat hij glazige aardappelen
naar boven haalt als hij nog langer wacht met rooien.
Het is dus juist ook in het belang van de consument,
dat er boeren zijn die dat risico liever niet lopen,
aldus drs. Van Kempen.
van rassen die vroeg gerooid het best tot hun recht
komen.
Er moeten nu wel, om evenveel aardappelen vroeg
te kunnen leveren als in een normaal jaar, veel meer
hectaren gerooid worden. Maar dat is een gevolg van
de droogte. Hoe de aardappeloogst uiteindelijk zal
worden is vervolgens drs. Van Kempen nu nog niet
te zeggen, maar op een gemiddelde omvang hoeft
men niet te rekenen. Maar ook om een tegenvallende
Nederlandse aardappeloogst aan de man te kunnen
brengen is nog een export van honderdduizenden
tonnen nodig. Het zou dus weinig zinvol zijn, om,
zoals WIK suggereert, de export te stoppen.
Drs. Van Kempen vindt, dat de consument zich niet
te veel hoeft aan te trekken van de volgens het
NW-blad „fantastische" prijzen die er op de Amster
damse termijnmarkt betaald worden voor in novem
ber of april te leveren aardappelen. Die prijzen,
inderdaad hoog, zijn gebaseerd op verwachtingen. De
consument echter betaalt in november of april de
prijzen die dan door vraag en aanbod op de gewone
markt tot stand komen; het risico van de termijn-
markt is voor hen die daar handel drijven, zegt drs.
Van Kempen. Een direct verband tussen de prijzen
op d« termijnmarkt en in de gewone handel is er
wel, maar in de gewone handel zijn de prijzen altijd
lager.
Volgens drs. Van Kempen is de prijsvorming nu nog,
zoals altijd in juli-augustus, wat onoverzichtelijk. Een
objectiever beeld is pas mogelijk, zodra de aardappel-
beurs in Rotterdam weer opent, in september.
Drs. Van Kempen wijst erop, dat doré's in juli en
augustus hun topkwaliteit bereiken en dat zij op z'n
laatst eind augustus wel uit de grond moeten zijn,
omdat ze anders niet meer geschikt zijn voor con-
consument nog tot het eind van het jaar een plezier
Tenslotte wijst drs. Van Kempen er nog op, dat men
zowel moreel als zakelijk en juridisch gezien niet
zomaar de relatie met Duitse afnemers van onze
aardappelen kan afbreken. Een exportstop of -beper
king zou zijns inziens een toetsing door het Europese
gerechtshof niet doorstaan.
HAAG (ANP) De Nederlandse bevolking is in een jaar
iets minder dan 120.000 zielen gegroeid. Eind juni telde
löd 13.769.972 inwoners tegen 13.653.438 eind juni van het
»ar, zo blijkt uit de gegevens van het CBS.
eerste helft van dit jaar is de bevolkingsgroei sterk afgeno-
tegenover de eerste helft van het vorige jaar. Dat kwam
•jds doordat er minder kinderen werden geboren en meer
en stierven en anderzijds doordat de omvangrijke immigratie
ttriname in de loop van 1975 ophield. In de eerste helft van
welden aankomst en vertrek van Surinamers elkaar ongeveer
enwicht: er arriveerden 2.670 Surinamers en er vertrokken
jawtal geboorten van levende kinderen daalde van 92.810 tot
i in de eerste helft van dit jaar; het aantal sterfgevallen steeg
>•7.606 tot 60.108. De natuurlijke groei van de bevolking (het
f jrteoverschot) daalde daardoor van 35.204 tot 30.158. De totale
Ktfigsgroei liep terug van 54.346 in de eerste helft van het
..jaar tot 36.394 in de eerste helft van dit jaar. Het aantal
lijken daalde van 42.348 naar 40.404 en het aantal buitenechte-
jjhoren kinderen steeg van 1.798 tot 2.167.
Ihtscheidingen bereikten in 1975 een record van in totaal 20.104
Per tienduizend echtparen tegen resp. 19.167 en 58 in 1974.
iKkGr (10.317 echtscheidingen) betekent dit ongeveer een
'Dbeling en tegenover 1965 (6.206) ruimschoots een verdrievou-
In de Haagse Post een reportage
over Surinaamse verslaafden in
Amsterdam (minstens 2000, de
meeste van 12 tot 32 jaar) die
niet in de bekende klinieken
terecht kunnen. „Blanke junkies
zijn de grootste racisten".
Voorts een verhaal over de tuin
ders en de prijzen. Een tuinder:
„Tijdelijk de export beperken?
Ja ja, dat heb ik Arie Groene-
velt ook horen zeggen op de
radio. Daar word je gewoon
ziek van. Het zal best een goeie
vakbondsleider zijn, maar hier
weet hij niks van. Jarenlang
hebben wij geploeterd om die
markt in het buitenland te ver
overen. Echt, dat heeft kapita
len gekost. En moeten we die
positie nu te grabbel gooien om
dat er een paar weken schaarste
is waar niemand wat aan kan
doen?"
De Amerikaanse politieke jour
nalist Richard Reeves zegt in
een interview: „Carter's cam
pagne bewijst dat hij een oplich
ter is. Ik vind dat niet erg. Er
moet verschil zijn tussen cam
pagne voeren en regeren. Ik
wantrouw politici die dat ver
schil niet zien, zoals Ford. Vat
me niet verkeerd op, ik kan het
wantrouwen tegen Carter heel
goed begrijpen. Maar al is hij
een oplichter, dan nog geloof ik
dat hij nu het beste is voor
Amerika".
Ten slotte komt topscorer Ruud
Geels aan het woord. „Dit Ajax
maakt in geen honderd jaar een
goal. Op papier klopt het sys
teem wat we nu spelen, piekfijn,
maar bij de uitvoering komt nog
wel meer kijken dan alleen pra
ten vooraf".
Elsevier schrijft over het nieuwe
beginselprogramma van de Pv
dA: „De opstellers blijken over
weinig mensenkennis te be
schikken. Enerzijds denken ze
dat wij supermensen zijn, an
derzijds wordt het individu in
de socialistische visie totaal on
dergeschikt gemaakt aan de col
lectiviteit. Ze willen de laatste
restjes van het menselijk stre
ven naar prestatie, originaliteit
en werkkracht laten verdwij
nen. Alleen daarom al is dit
socialistische beginselprogram
verwerpelijk".
Het omslagartikel gaat over
„Een staat in de staat" ofwel de
regenten van de KNVB. „Met de
guldens die de modale Neder
lander neertelt voor zijn toto,
zijn lotto, zijn toegangskaartjes
voor het voetbalveld en zelfs
zijn inkomstenbelasting, wordt
een gesloten, ondoordringbare
club van hobbyisten in stand
gehouden, die bij een echte
controverse maar één uitweg
weet: de gouden handdruk".
Voorts kritiek op het beleid van
minister Van Doorn die de
Zuidmolukkers opnieuw tegen
zich in het harnas jaagt. Manu-
sama: „Ik vind Van Doorn een
onbelangrijke minister en een
verduveld eigenwijs persoon.
Onderhand verpest hij wel de
sfeer. Ik heb de regering ge
waarschuwd dat er onrust is.
Maar ik blijf daar niet op hame
ren. Ik heb alleen gezegd: als er
iets gebeurt, dan weet u waar
door dat komt".
Vrij Nederland heeft een inter
view met de schaker Kortsjnoi.
„Ik ben van plan in Nederland
te blijven, mijn enorme woede
uit te spreken, ik ben razend
geweest. Ik moest alles opkrop
pen, omdat wat ik wilde zeggen,
niet naar buiten mocht komen.
En zelfs mijn familieleden, wat
konden zij ervan begrijpen? Die
zouden alleen maar gezegd heb
ben dat alles weer in orde zou
komen als ik lang genoeg
wachtte".
Over het beginselprogram van
de PvdA schrijft het blad: „Wat
direct opvalt, is het ontbreken
van een eigen gezicht, van een
socialistische economische orde.
De voor het socialisme zo be
langrijke belangwekkende
vraag naar bezit en beheer van
produktiemiddelen is onbeant
woord gebleven. De PvdA 1976
heeft voor het kapitalistisch sys
teem geen duidelijk alternatief,
afgezien van een wat meer men
selijk gezicht".
De invloedrijke Amerikaanse
journalist AL Löwenstein zegt
in een vraaggesprek dat Carter
de presidentsverkiezing zal win
nen. „Ik mag hem wel. Hij heeft
goede eigenschappen, mijn opti
misme over hem wordt sterk
beïnvloed door het feit dat An
dy Young zijn grootste vertrou
wensman is. Dat is de politiek
meest waardevolle figuur in de
Verenigde Staten. Hij houdt het
midden tussen een genie en een
heilige".
Een interview ten slotte met de
filmster Annie Girardot. „Het
voornaamste is dat ook een
vrouw kan doen waar ze zin in
heeft Ais ze huisvrouw en moe
der en echtgenote wil zijn, als
ze daar echt plezier in heeft,
prima, dan heeft niemand Ret
recht om haar aan te praten dat
ze vegeteert. Maar als ze zelf het
gevoel heeft dat ze vegeteert,
dan mag niemand haar weer
houden om iets anders te gaan
doen".
De Tijd heeft een groot inter
view met prinses Irene en prins
Carlos. „We moeten weer terug
naar de kleine gemeenschappen
waar iedereen elkaar kent, waar
de mensen niet langer anoniem
zijn en waar de handelingen van
een persoon niet de handelingen
van een systeem zijn, waar de
burgemeester nog een mens is.
Zoals de parochie in de kath
olieke kerk. Waar de mensen
elkaar allemaal kennen. Daar
om vind ik het communistische
systeem zo fout. Dat brengt juist
een scheiding aan tussen het
systeem en de mens".
Simon Wiesenthal vertelt in het
blad over het kamp waar de nu
pas gearresteerde Hans L. zijn
oorlogsmisdaden heeft begaan.
„Hij voerde dansen uit op het
lichaam van de stervenden, zet
te zijn laarzen op de keel van
de slachtoffers, trapte en kneep
zo Icing tot de verstikkingsdood
was ingetreden"
De psychiater mevrouw A. Roo
senburg zegt over oorlogsmisda
digers: „Er kunnen vreselijke
dingen gedaan worden door
niet-vreselijke mensen. Ook de
oorlogsmisdadiger is wel een
dader, maar niet de enige schul
dige".
Over het PvdA-beginselprogram
concludeert het blad dat „de
partij de nieuwe Marx nog altijd
niet gevonden heeft".
Een interview ten slotte met
filmer Pim de la Parra. „Het
heeft wel moeite gekost Wan
Pipel in Nederland in de bio
scoop te krijgen. Ze waren ze
ker bang voor Surinamers in de
bioscoop".
#V\ hervofmd
II oedertonc
Hervormd Nederland praat met
Anne Vondeling. „Het wordt
mode te laten blijken hoe kri
tisch je bent geweest. Ik vind
dat het negatieve niet als een
zelfstandige deugd moet worden
gezien. Het is een vanzelfspre
kendheid, natuurlijk moet je
kritisch zijn, maar het mag niet
zo zijn dat je je op de borst
klopt en zegt: „Mensen kijk eens
hoe kritisch ik ben".
Voorts een interview met de au
teur Pater Lucas Grollenberg.
„Na het boek over Jezus kreeg
ik brieven van rooms katholie
ken en protestanten die met de
dogmatische geloofsvoorstellin
gen eigenlijk geen raad meer
wisten, afstand hadden geno
men van het kerkelijk leven en
me schreven: „Nu zie ik het
weer zitten, nu kan ik er iets
mee en ik doe weer mee in de
kerk".
