Onbekende ziekte vuurproef
voor Gezondheidsinstituten
rouwen van
Eibert Meester
ongenuanceerd door
slijk gehaald?
,de,
Voormalige verzetslieden:
)INSDAG 17 AUGUSTUS 1976
10
LEIDSE COURANT
PAGINA'll
jlthoven ANP De geheimzinnige
egte die kort kortgeleden Ameri-
)anse congresgangers in Philadelphia
ceft getroffen, zou zeker niet zo snel
itdekt zijn als er in de Verenigde
taten niet zo'n goed werkende ge-
mdheidsdienst zou bestaan. Dit stel-
n deskundigen van de Geneeskundi-
Hoofdinspectie en het Rijksinsti
tuut voor de Volksgezondheid in (RI-
VlBilthoven, een instelling van het
ministerie van Volksgezondheid. Ook
andere hoog ontwikkelde landen als
de Sovjet Unie of Westeuropese landen
kennen instituten die in staat zijn
dergelijke spectaculaire uitbarstingen
van onbekende ziekten snel te consta
teren en vervolgens uitgebreide maat
regelen te nemen om in de eerste
plaats de erdoor getroffen -atiënten te
helpen en tegelijk uitgebreid op zoek
te gaan naar de oorzaken, waarna dan
in een tweede stadium gezocht dient
te worden naar het juiste geneesmid
del of de juiste medische behandeling.
Onvermijdelijk is daarbij dat, als het
om een ernstige ziekte gaat, er doden
vallen, zoals ook in de Verenigde Sta
ten is gebeurd. Pas als de verschijnse
len zich hebben geopenbaard en als
iets vreemds zijn onderkend, kan een
uitgebreid arsenaal aan mensen en
hulpmiddelen worden gemobiliseerd
om alles uit en te na te onderzoeken.
ld juli werd in de Amerikaan-
stad Philadelphia een con-
gehouden van Amerikaan-
ex-militairen die in Vietnam
Iden gevochten. Inmiddels
27 van hen overleden aan
geheimzinnige ziekte, die
gszins op longontsteking leek
ir die dat toch niet bleek te
De ziekte ging met heftige
iptomen gepaard en zeer ho-
koorts. Van de deelnemers
esten 128 in ziekenhuizen
rden opgenomen. Overigens
de epidemie nu tot staan
gekomen, maar de ziekte is
ook geconstateerd bij twee
Inemers aan een recent con-
in dezelfde* Amerikaanse
Ir de oorzaak van de ziekte
og weinig bekend. Daarnaar
den in gespecialiseerde labo-
na uitgebreide onderzoeken
steld, waarbij de aandacht
richt op het vinden van een
teverwekker als een bacte-
if een virus. De verschijnse-
zoals hoge koorts, wijzen in
ichting van een infectie,
uit te zoeken vergt echter
itens twee weken", zegt dr.
lekker, die als deskundige
iet gebied van virussen aan
RIV is verbonden. „Je moet
materiaal van de patiënten
imelen, zoals bloed of spu-
en daar moet je dan uitge-
le proeven mee doen met
lei virussen die je wel kent
lie nauwkeurig geklassifi-
zijn. Daarnaast moet je de
Haten afwachten van proe-
op muizen, met celkweken
èieren. Belangrijk is in dit
land vergelijking van een
e bloedmonster met een
de, dat enige tijd later
fde patiënt is genomen. Als
zogenaamde antistoffen
bloed vindt, heb je een
ijke aanwijzing waar-
verder kunt zoeken".
Cohen van het RIV wijst
|dat er nog weinig weten-
ilijke gegevens over de
naar buiten zijn gekomen,
met is hem gebleken dat de
2ee kennelijk niet besmette-
uftis, omdat mensen uit de
vrijfying van de betreffende
niet ziek zijn gewor-
ren. Volgens dr. H. Bijkerk,
ded afdeling infectieziekten
Een groep Amerikaanse oudstrijders tijdens hun jaarlijks congres. Enkelen ervan werden kort daarna ernstig ziek
als gevolg van een onbekend virus en stierven eraan, zoals de man geheel rechts, terwijl anderen (onder meer de man
links) ernstig ziek werden.
van de geneeskundige hoofdin
spectie van het ministerie van
Volksgezondheid, bestaat er tus
sen de gezondheidsinstanties
van de verschillende hoogont
wikkelde landen en hetbureau
van de Wereldgezondheidsorga
nisatie een uitstekende informa
tie-uitwisseling over dit soort ge
vallen en andere opmerkelijke
of merkwaardige ziektever
schijnselen. Een bekend voor
beeld daarvan zijn de informa
ties over griepvarianten, even
eens een virusziekte die in aller
lei gedaanten, van goed- tot
kwaadaardig, kan opduiken.
Oplettendheid van artsen en an
dere deskundigen, die te maken
krijgen met afwijkende ziekte
verschijnselen zijn het allereer
ste begin van de strijd tegen de
oorzaken ervan. Dr. Bijkerk:
„Het is nu eenmaal zo dat art
sen wel eens iets over het hoofd
zien, vooral als het om zeldzame
dingen gaat. Men kan hierbij
denken aan patiënten in Neder
land die aan een tropische ziek
te lijden. Niet elke arts denkt
daar direct aan, als hij bij een
patiënt komt met verschijnselen
die hij niet direct kan thuisbren
gen".
Ook moet elke arts en elk zie
kenhuis weten dat men in alle
gevallen contact moet opnemen
met de inspectie voor de Volks
gezondheid of het RIV, even
tueel via plaatselijke GGD's of
regionale gezondheidsdiensten.
Op die plaatsen zijn volgens dr.
Cohen het apparaat en de des
kundigen aanwezig om de ver
schijnselen diepgaand in labora
toria te onderzoeken. Ook kan
via het RIV een beroep worden
gedaan op buitenlandse centra
of gespecialiseerde laboratoria
van ziekenhuizen of universitei
ten in Nederland.
„We worden ook wel veel ge
raadpleegd", aldus dr.Cohen.
„soms wel eens te veel. Maar we
houden vast aan de stelregel dat
men ons liever tienmaal onno
dig belt, achteraf bezien, da-
neenmaal te laat".
Prof. dr. E. H. Kampelmacher
van het RIV herinnert zich uit
de Nederlandse praktijk een
soortgelijk geval als dat in Phi
ladelphia, zij het dat hier de
ziekteverschijnselen aanzienlijk
minder ernstig waren en over
een veel langere tijd gespreid.
Kinderen kregen acute ver
schijnselen die precies leken op
een blindedarmontsteking. Bij
operatie bleken echter klieren in
de buikholte opgezet. Er werden
stukjes weggenomen en die wer
den uitvoerig onderzocht bij het
RIV. De ziekte bleek veroor
zaakt te worden door een bacte
rie, die bepaald geen visite
kaartje bij zich droeg. Langza
merhand werd een groter aantal
gevallen bekend, met telkens
weer dat zelfde micro-organis
me als oorzaak. Uiteindelijk kon
de zaak worden opgelost en
bleek dat de infectie werd over
gebracht als kinderen heel
nauw contact hadden met huis
diertjes als cavia's of marmot
ten.
Zo'n vijftien jaar geleden raakte
Nederland in opschudding door
de „blaasjesziekte". Mensen kre
gen last van een soort jeukende
uitslag. De deskundigen van de
gezondheidsinstituten stonden
aanvankelijk voor een raadsel.
De normale werktijden in de
laboratoria en vergaderkamers
werden verveelvoudigd om uit
te zoeken wat er aan de hand
was. Tot iemand een verband
meende te zien met een bepaald
merk plantenmargarine („Plan-
ta"). Dit werd uitvoerig nage
gaan. Bij het RIV zegt men
thans dat „het absoluut weten
schappelijke bewijs van die re
latie tussen Planta en die blaas
jesziekte nooit is geleverd, maar
de aanwijzingen waren wel heel
sterk. De produktie van de be
treffende margarine is stopgezet
en de ziekte verdwenen". Vol
gens dr. Bijkerk is die „Planta-
affaire" wel aanleiding voor het
ministerie van Volksgezondheid
geweest een wet te maken die
het de minister mogelijk maakt,
indien nodig, artsen te verplich
ten merkwaardige symptomen
te melden bij centrale instanties.
Bij constateren of zelfs vermoe
den van besmettelijke ziekten is
de arts zonder meer verplicht
dit te melden.
Niet alle ziekten worden veroor
zaakt door micro-organismen,
er kan ook sprake zijn van gifti
ge stoffen als oorzaak. Ook
daarop is het RIV volgens dr.
Cohen zo goed mogelijk voorbe
reid. Men kent er het Nationaal
Vergiftigingen Informatie Cen
trum, waar alle mogelijke gege
vens over vergiften en de reac
ties van het menselijk lichaam
erop plus de tegenstoffen aan
wezig zijn.
Dr. Cohen: „als wij hier een
melding krijgen over merkwaar
dige ziektegevallen, dan komen
Onderzoek van een patië
geheimzinnige ziekte, waarnj
wij er meestal wel uit. Dat kan
snel zijn maar natuurlijk kan
het ook wel wat langer duren,
vooral als het om onbekende
ziekteverwekkers gaat. Het gro
te voordeel van dit instituut is
dat mensen van alle mogelijke
deskundigheid hier aanwezig
zijn. Die worden om de tafel
gezet om de zaak te bespreken
en ieder gaat op zijn eigen ter
rein aan het werk om iets te
ontdekken".
Het gaat daarbij om chemische
en farmacologische onderzoe
kingen en om speurwerk naar
ziekteverwekkende organismen
als virussen, bacteriën, schim
mels of parasieten. Ergens moe
ten volgens hem wel aanwijzin
gen te voorschijn komen in wel
ke sector men verder moet zoe
ken. Ondertussen dienen de aan
de ziekte lijdende patiënten ver
zorgd te worden, maar dat is
volgens dr. Cohen duidelijk
geen taak voor het RIV, maar
voor de artsen in het ziekenhuis.
Uiteraard worden wel informa
ties uitgewisseld over de bevin
dingen in het ziekenhuis waar
de hetiënt ligt en de laboratoria.
In het denkbeeldige geval van
een buitengewoon kwaadaardi
ge en besmettelijke ziektever
wekker van onbekende signa
tuur, waaraan veel mensen
overlijden, zullen het RIV en
andere bij de bestrijding inge
schakelde instituten de gewone
procedure volgen, zij het zeker
intensiever: zorgvuldig onder
zoek van wat wordt genoemd
it die aangetast is door de
ir men thans speurt.
het patiëntenmateriaal, totdat er
iets gevonden is. In de zieken
huizen zal men dan, zo vult dr.
Bijkerk aan, het beproefde mid
del van de quarantaine toe moe
ten passen. Dr. Cohen wil in dit
verband nog wel kwijt dat over
igens ook het RTV niet opgewas-
sen is tegen een soort zondvloed
op dit terrein.
Dr. Bijkerk vindt dat de Neder
landse bevolking „wel een bee
tje verwend" is: Cholera en an-
dere besmettelijke ziekten kwa
men veertig tot vijftig jaar gele
den nog regelmatig voor, thans
vrijwel niet meer. Over de epi
demie van verkeersongevallen
lijkt niemand zich druk te ma
ken, maar als één geval van
cholera in ons land zou worden
gesignaleerd, zou bij ons de tele
foon niet stilstaan".
Het laatste geval van enige pa
niek onder deNederlandse be
volking dateert volgens dr. Co-
hen van de kinderverlammings
epidemie rond 1956, toen meer
dan tweeduizend mensen deze
ziekte bleken te hebben opgelo
pen. Gezinnen gingen toen uit
bedreigde gebieden verhuizen.
Overigens heeft massale vacci-
natie tegen deze door een virus
veroorzaakte ziekte, waartegen
op zich geen geneesmiddel be
staat, de ziekte tot vrijwel nul
gereduceerd. Dr. Cohen: „Ge
lukkig heeft de Nederlandse be
volking via zijn belastingcentjes
ons in staat gesteld dit instituut,
dat niet luxe, maar wel voldoen
de is toegerust, op te bouwen".
Derek Brown)
de hekken van de Mill
in Belfast wees een
sonjtatholieke vrouw naar een meisje dat
van de menigte gedragen
heb ik kunnen denken dat dit
e ge*°u gebeuren", huilde ze. Het meisje
k een kartonnen bord waarop slordig
de woorden gekrabbeld waren:
van Shankill willen vrede",
een zeer ongeordende protestmars
sippf- dat was juist het indrukwekkende
17! Toen tegen het einde de protestantse
naar hun bussen liepen, zongen
Daapde katholieken hun toe met het üed
Irish Eyes Are Smiling". De vrouwen
:ht i sden elkaar en voor het laatst lieten
tatefl!6, kreet horen die al ruim een uur
had: „Wij willen vrede, wij willen
reden weg naar de protestantse
uitgezwaaid door de katholieken,
issen hielden jongeren hun eigen
„Leve de Provo's", riepen ze,
willen oorlog, wij willen oorlog",
uit de vredesmars zei tegen de
„Neem maar geen foto's van
zijn nu in de minderheid, en ze zijn
om".
had gelijk. De leden van de
IRA geven het niet graag toe, ze
in de minderheid, zoals alleen
10.000 mensen bezochte vredes
zaterdag bewees. Helaas bewees
mars ook dat de IRA er weinig
heeft dat ze weinig aanhang heeft
daar ook weinig van aantrekt
IRA is al zes jaar in staat
In die tijd heeft de katholieke
die de IRA beweert te bescher-
steeds duidelijk tegen de IRA
De grote meerderheid van de
zit in de gevangenis, niet door
van buitenaf, maar dankzij
informatie vanuit de bevolking zelf. Handte-
keningslijsten tegen de IRA doen vaak de
ronde en op openbare bijeenkomsten wordt
de IRA veroordeeld.
Maar het schrikbarende is dat de IRA niet
afhankelijk is van de steun van de bevol
king, en dus totaal geen ontzag heeft voor
de gevoelens van het volk.
In feite is de vredesbeweging die plotseling
weer opbloeit de laatste dagen, helemaal
niet nieuw. Een groep die zich „Vrouwen
Tezamen" noemde, voerde al eind 1971 een
intensieve maar weinig succesvolle campag
ne voor de vrede. De groep hield allerlei
bijeenkomsten en had zelfs veel steun in
zogenaamde proIRA wijken. Toch kreeg de
groep nooit genoeg macht om met de IRA
tot afspraken te komen. In 1973 hield Vrou
wen Tezamen nagenoeg op te bestaan.
Dat gebeurde ook met een groepje van vijf
arbeidersvrouwen uit Derry, die het in eer
ste instantie bijna lukte om de IRA uit hun
getroffen stad te jagen. De groep had twee
ontmoetingen met William Whitelaw, de
toenmalige Britse minister voor Ierse Zaken
(en was overigens ondersteboven van diens
charme), kreeg 13.000 handtekeningen voor
een petitie voor vrede en kreeg vooral veel
bijval toen een jongen uit de buurt door de
IRA werd vermoord, alleen om het feit dat
hij in het Britse leger diende,
inlas De vrouwen van Derry waren mis
schien niet de enige en belangrijkste factor
in het uitroepen van deze wapenstilstand,
maar vast staat dat ze grote invloed hadden
op de kortstondige vredesbeweging van
1972. Maar de algemene amnestie waar zij
om vroegen bleek een droom toen de Provi
sionele IRA de wapenstilstand verbrak en
het Britse leger Derry binnenviel. Ook deze
groep verdween langzaam uit de publiciteit.
De nieuwste en tot nu toe grootste vredes
campagne begon deze week als een kleine
actie in Twinbrook. De vrouwen in deze
met een vieze smaak in de mond en vele
vraagtekens zitten.
„Het enige wat wij uit het ongenuanceerde
verhaal kunnen opmaken is dat Eibert Mees
ter moet duikelen. Het is bijvoorbeeld onbe
grijpelijk dat Meek zich laat adviseren door
belanghebbenden, namelijk de ex-vrouw en
de ex-zwager van Meester. Veel van Meeks
opmerkingen doen niet ter zake, onder meer
die over het verzwegen huwelijk. En waar
om insinueert Meek dat professor Bastiaans,
die Eibert Meester inzake diens kz-syndroom
behandelde meer over Meester weet dan hij
loslaat?
Meek beschuldigt Meester van zijn arbeid
in een „kriegswichtig" bedrijf. Dat is een
slag in de lucht. Het was de taak van Oene
Meek als rapporteur geweest uit te zoeken
of Meester misschien in opdracht van het
verzet in dat bedrijf werkte. Het is ook
interessant te weten hoe Meester in dat
bedrijf gewerkt heeft Of hij daar met volle
inzet door de Duitsers gewerkt heeft of hij
daar onder sterke morele dwang gewerkt
heeft Of dat hij de lijn getrokken heeft
gesaboteerd heeft of voor het verzet belang
rijke informatie uit het bedrijf gesmokkeld
heeft".
Pit gelooft dat er veel jaloezie bij verzets
mensen onderling heerst door de hoogtever
schillen tussen de verzetspensioenen. Nie
mand wil echter aan deze materie zijn poli
tieke vingers branden. „Bovendien moeten
we", aldus Pit „niet vergeten dat er ruim
30 jaren liggen tussen de oorlog en nu.
Vermoedelijk is Meester evenals zovelen van
ons slachtoffer van wat ik het visserslatijn
van ex-vorzetsmensen noem. Hij is zijn do
den vermoedelijk op gaan blazen en ver
keert nu in een stadium waarin verzinsels
niet meer van waarheid te onderscheiden
zijn. Zelfs niet wanneer hij een LSD-kuur
onder leiding van prof. Bastiaans ondergaat
Het uit waarheden en verzinsels samenge
stelde verhaal heeft zich zo in zijn hersens
vastgezet dat zelfs zijn onderbewuste het
niet meer weet te scheiden".
(Van een onzer verslaggevers)
Deventer Waarom dekt Oene Meek in
Neede wel het door velen betwiste oorlogs
verleden van anderen, die werkelijk ten
onrechte verzetspensioen genieten en haalt
hij het Eerste Kamerlid Eibert Meester
door het slijk? Zo luidt een van de vele
vragen waarmee vele voormalige verzetslie
den in Nederland op het ogenblik worste
len.
Het voormalig verzet in ons land is veront
waardigd. Verbolgen over de manier waar
op het PvdA-Iid Eibert Meester uit Neede
belasterd is. Vier prominente ex-illegalen
in ons land menen op zijn zachtst gezegd
dat de rapporteur in de zaak van de verzet-
spensioenaanvrage van Eibert Meester, Oe
ne Meek uit Neede, zijn antecedenten-onder
zoek naar Meesters verleden zeer onnauw
keurig verricht heeft
Betty Williams (r), leidster van de actie van zaterdag en Mafread Corrigan,
tante van de drie dode kinderen, tijdens hun vredesactie.
kleine wijk van Belfast hadden zo genoeg
van het geweld van de IRA dat ze de straat
op gingen om opgewonden jongetjes, die in
hun ogen al te veel bewondering voor de
IRA hadden, letterlijk en figuurlijk een
draai om hun oren te geven.
Hun moedige maar kleine actie kreeg een
lugubere extra dimensie toen drie kinderen
uit het gezin Maguire door een auto van de
IRA doodgereden werden. De wagen veron-'
gelukte tijdens een ontvluchtingspoging van
IRA-leden. Van de ene dag op de andere
werd de verdediging van Twinbrook onbe
langrijk en voor het eerst in drie jaar werd
er weer over vrede gesproken.
De grote kracht van de nieuwe vredesbewe
ging is dat er in het geheel geen duidelijke
organisatie is,( De twee vrouwen die het
nauwst bij de beweging betrokken zijn (een
van hen is overigens de tante van de veron
gelukte kinderen), drukken zich in niet mis
te verstane termen uit Beiden zijn, in de
beste betekenis van het woord, uitermate
ongekunsteld. Wat zij vragen heeft niets met
politiek te maken. Hun enige, maar bitter,
onpraktische eis is dat alle mannen onmid
dellijk de wapens neerleggen, want dat is
wat de mensen willen.
Hoe sterk de stem van het volk nu is werd
op zaterdag getoond, toen Protestant en
Katholiek samen kwamen in het eerste op
recht oecumenische massaprotest in zeven
jaar. Maar de IRA luistert niet naar de stem
van de vredelievende meerderheid, laat
staan dat ze zich laat overtuigen. En dat is
de tragiek van Ierland.
Copyright The Guardian
De heer G. Pit in Deventer, evenals Meek
en Meester voormalig verzetsman, is vele
malen zelf rapporteur geweest bij onderzoe
ken naar verzetsverledens. Hij stelt dat de
hoogte van een verzetspensioen niets te ma
ken heeft met de omvang van de verzetsda
den. „Het is best mogelijk dat iemand die
in de oorlog zeer veel gedaan heeft voor de
goede zaak als gevolg daarvan ernstig ge
handicapt uit de oorlog gekomen is. Na de
bevrijding konden deze mensen vaak zeer
moeilijk of helemaal niet aan de slag komen.
Hun inkomen is daardoor in de naoorlogse
jaren laag gebleven. Derhalve is hun even
tuele verzetspensioen ook laag, want die
pensioenen worden berekend naar het laatst
genoten inkomen. Ook de smartegeldtoeslag
daar bovenop is een vast percentage (40) en
valt dus hoog uit bij de hogere inkomens
en laag bij de lagere. Circa 40 procent van
de verzets pensioen ena an vragen wordt afge
wezen. Het omgekeerde is ook mogelijk:
gering aandeel in het verzet, na de oorlog
hoog inkomen en dien ten tevolge hoog pen
sioen".
De heer Pit en vele andere verzetsmensen
blijven na de beweringen v.*n Oene Meek
