Diefstallen te water
nemen sterk toe
Scheepsbouw te redden
met mijn gastankers
steeds meer
af naar rechts
PVDA-FRACTIE DENKT ER HEEL
ANDERS OVER DAN PVDA-KIEZER
Portugal
zwenkt
I
i Angst voor duur
Rechtszaak Frans H. weer verschoven
vlees niet nodig
[SfelJDAG 13 AUGUSTUS 1976 LEIDSE COURANT
WEROLME
PV VAKBLAD:
{iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
i
i PRODUKTSCHAP:
j
LISSABON - Precies
s S een 3aar geleden onder-
a 25a. f tekenden majoor Melo
Antunes en acht andere
ester] leden van de Opperste
uers. 4 Revolutionaire Raad
nieuU van Portugal een mani-
r/35»fest waarin kritiek
werd uitgeoefend op de
toenmalige door com
munisten beheerste re-
520-| gering van generaal
Goncalves. Dit mani
fest, samen met een he
te maand van anticom
munistische opstanden
in het noorden van het
Trf o3 'an<1» was voldoende om
3 prate? de regering Goncalves
ij jat ten val te brengen. Van-
af dat ogenblik is de
9borde Communistische Partij
wden-v in bedwang gehouden,
anLovereenkomstig hun re-
sulfaten bij de verkie-
irhot zingen. In het kabinet
'atie van de nieuwe premier
ichoonr Mario Soares is de Com-
f Tech munistische partij voor
3°RTZjhet eerst sinds de anti-
e^"ns fascistische staatsgreep
ordeiiq. in april 1974, niet verte-
genwoordigd.
radii
ders Toen het manifest van
-picku Melo Antunes ver-
i.996. scheen, beweerden de
enne-S radicale officieren, links
»den. i van de Communistische
aj1 partij (onder leiding van
ÈjÉj™ generaal Otelo de Car-
H valho) dat dit geschrift
de deur opende voor een
rechtse machtsovema-
4 me die niet tot socialis-
me maar tot kapitalisme
nude' zou leiden.
xnmelel
ude (Dfl °P dat moment was de op-
j luchting in Portugal en elders
en ver over de va* van de regering
taal dal Goncalves echter zo groot dat
is the! die bewering nauwelijks ge-
100 gr.| hoor vond. Maar na een jaar
iave. H waarin de terugkeer en groei
uvan de oude conservatieve
rep! krachten in de Portugese
3cht. 0 maatschappij steeds duidelij-
- ll.3flj ker zijn geworden, begint het
jnd. av< ernaar uit te zien dat die pro-
Bergfl| fetie toch juist was.
7kade Nu is er van rechts een bewe-
I ging in opkomst die eist dat
de militaire Revolutionaire
Raad ook gekozen moet wor
den. Op die manier wil men
laten! proberen de paar overgeble-
ies. ven hnkse officieren daarin
unist I eruit te werken, om vervolgens
pen,® een onderzoek in te kunnen
ieder* stellen naar hun rol in de de-
iooie kolonisatie van de vroegere
Portugese gebieden in Afrika.
De poging om deze mensen
van het toneel te verwijderen
komt van een groep niet met
J name genoemde legerofficie-
"tscM. ren die meent dat de Raad
ïr. led democratisch gekozen dient te
ireiktl worden, wat meer in overeen-
n 2 stemming zou zijn met de
or juD nieuwe democratische grond
wet.
HVeel politici maken zich be
zorgd over het voortbestaan
i van de positie van de ongeko-
in del zen Revolutionaire Raad, die
e hetl volgens de grondwet boven de
belan! regering staat Maar de leden
aard van de Raad verzetten zich
mai tegen de verkiezingseisen met
als argument dat het grootste
deel van het leger nu gezui
verd is van radicalen, zodat
een verkiezing van de Raad
een machtsovername door
igsbnf reactionairen mogelijk zou
maken, wat weer in strijd zou
zijn met de grondwet waarbij
dient het socialisme is uitgeroepen
tot leidend principe voor Por
tugal.
De herwonnen kracht van
Rechts blijkt ook uit een ande-
noodzakelijk als de regering
de steun wil verwerven van de
rechtse partijen, waarop zij bij
stemmingen zal moeten steu
nen. Dat is de prijs van het
democratisch bestel dat het
land, voor het eerst in meer
dan een halve eeuw, nu geniet.
Maar achter de parlementaire
facade die met zoveel moeite
is opgericht blijven de twee
krachten bestaan die het wel
en wee van het land hebben
beheerst sinds de staatsgreep:
het leger en de arbeiders.
Hoe groot is de kans dat zij
de dwangbuis van de parle
mentaire democratie zullen ac
cepteren en dat zij de gloed
nieuwe grondwet willen steu
nen? Zullen de arbeiders en de
soldaten werkelijk bereid zijn
een vermindering van hun di
recte macht te accepteren, en
een besnoeiing van hun le
vensstandaard, zoals de moei
lijke economische situatie nu
duidelijk eist?
Mario Soares werkt duidelijk
nogal sterk in de richting van
een Portugees lidmaatschap
van de Europese Economische
Gemeenschap. Deze activiteit
zal de Europese economische
en defensie-kringen wel voor
een groot deel gerust stellen
wat betreft de betrouwbaar
heid van Portugal. Zolang nog
een aantal van de voornaam
ste regeringen in Europa door
sociaal-democraten overheerst
worden, zullen de pleidooien
van hun Portugese collegae
wel een vriendelijk gehoor vin
den.
Maar het blijft vooralsnog
twijfelachtig of er buitenland
se hulp en buitenlandse inves
teringen zullen binnenkomen
die enigermate overeenkomen
met de behoeften van de rege
ring. Soares moet nog steeds
zijn basisbeslissing nemen
over de economie. Zal de grote
overheidssector gebruikt wor
den als aandrijfmotor voor de
hele economie of zal hij die
taak overlaten aan de particu
liere onderneming en begin
nen met de banken weer in
particuliere handen terug te
geven? De rechtse partijen zul
len zeker wel dergelijke con
cessies eisen, en de linkse par
tijen zullen zich daar met even
grote zekerheid tegen verzet
ten. De grimmige profetie van
een jaar geleden blijft nog
steeds van kracht
Copyright The Guardian
(Van een opzer verslaggevers)
MAASTRICHT De rechtszaak tegen
de 41-jarige hoofdverpleger Frans H. uit
Kerkrade, die ervan wordt verdacht in
de Lückerheidekliniek negen bejaarde
patiënten met insuline te hebben dood
gespoten, is weer voor drie maanden
geschorst. Frans H. is morgen precies 1
jaar in voorarrest.
De rechtbank in Maastricht besloot giste
ren dat uiterlijk 25 oktober de rechtszaak
hervat moet worden, maar vertrouwt
erop dat dit eerder gebeuren kan.
Op 28 mei besloot de rechtbank tot een
schorsing van drie maanden, toen een
nader psychiatrisch onderzoek noodzake
lijk werd geacht, omdat de deskundige
professor dr. Ariëns uit Nijmegen nadere
opheldering moest verschaffen over het
verband tussen de (door Frans H.) toege
geven insuline-injecties en het overlijden
van de patiënten en omdat er nog vragen
over de problematiek in dë Lückerheide
kliniek en de kennis van Frans H. over
de werking van insuline opgehelderd
moesten worden.
Rechter-commissaris mr. Wortmann, die
toen opdracht kreeg een antwoord te
verschaffen op de vragen van de recht
bank, zei gisteren dat hij zelf nog wel
anderhalf tot twee maanden nodig heeft
Hij heeft al een tiental verhoren geleid
en zal nog eens tien- mensen moeten
horen. De psychiater dr. Mulder en de
psycholoog dr. Kortmans, die Frans H.
in Scheveningen hebben onderzocht wil
len nog eens met hem spreken. Zij ver
wachten half september hun rapport ge
reed te hebben. Professor dr. Ariëns
hoopt zijn rapport nog deze maand te
kunnen afronden.
TILBURG (ANP) Terwijl het
beleid van de confessionele cn
VVD-kamerfracties grotendeels
wèl overeenkomt met de opvat
tingen van respectievelijk de
confessionele en liberale kie
zers, is dat met de PvdA-fractie
en PvdA-kiezers niet het geval.
Tot die conclusie is de Tilburgse
politicoloog drs. J.A. Thomas
sen gekomen in een studie
waarop hij binnenkort tot doc
tor hoopt te promoveren. Drs.
waarbij hij de opvattingen van
de kamerfracties over zeven be
langrijke politieke kwesties, ver
geleek met de opvattingen daar
over bij de kiezers. Die kwesties
waren: abortus, inkomensbeleid,
medezeggenschap in het bedrijf
sleven, defensie, openbare orde,
ontwikkelingshulp en belasting-
politiek. Dat leidde tot de con
clusie dat de PvdA wel redelijk
representatief is voor haar kie
zers zolang het gaat om verbete
werknemers en om defensie.
Maar in alle overige zaken wij
ken de opvattingen van kiezers
en fractie behoorlijk van elkaar
af. In feite, aldus drs. Thomas
sen, passen de opvattingen van
de kamerfractie van DS'70, de
voormalige rechtervleugel van
de PvdA, veel beter bij die van
de PvdA-kiezers. De weten
schapsman verklaart dit door
erop te wijzen dat DS'70 ten
aanzien van zaken als abortus,
schap een als Jinks" aan te
merken standpunt inneemt, ter
wijl zij rechtse" opvattingen
koestert ten aanzien van de
openbare orde, ontwikkelings
hulp en belastingpolitiek.
Hoewel de confessionele kiezers
in het algemeen, zoals gezegd,
qua opstelling goed aansluiten
bij hun achterban, maken de
KVP-fractie en de KVP-kiezers
daarop een uitzondering waar
het om belasting gaat De KVP-
er" over belastingpolitiek dan
de KVP-kiezers.
Een andere interessante conclu
sie waartoe Thomassens studie
heeft geleid betreft de conse
quentie die kamerleden trekken
als zij beseffen dat zij andere
beslissingen nemen dan hun kie
zers eigenlijk willen. Gebleken
is dat het overgrote merendeel
van de kamerleden vindt dat zij'
in dergelijke gevallen aan hun
eigen mening moeten vasthou
worden bestudeerd. Men moet natuurlijk iets doen,
niet alleen omdat de Nederlandse scheepsbouw
van de dreigende ondergang moet worden gered
met alle consequenties van dien voor de werkge
legenheid maar ook omdat het om openbare
energievoorzieningen gaat, die bestendigd moeten
blijven", zo zegt Verolme. Men zou alleen al in
Nederland op grond van berekende tekorten van
aardgas tot het jaar 2000 tenminste 25 mammoet-
tankers kunnen gebruiken. De eerste tanker zou
dan omstreeks 1980 in gebruik kunnen worden
genomen.
Volgens de scheepsbouwer zouden de distributies-
maatschappijen van aardgas in de verschillende
landen zijn mammoettankers moeten bestellen. In
ons land is dat bijvoorbeeld de Fasunie terwijl
in de Verenigde Staten wel tien verschillende
particuliere ondernemers zich met de import van
gas bezighouden. „Ziet men tegen de kosten of
het risico op, of vindt men een staatsrederij een
wezensvreemd element in de ondernemingsgewijs
georganiseerde kapitalistische werled, dan doe ik
het zelf", zo laat Verolme weten.
Het Rijn-Schelde-Verolme concern, waarvan hij de
voornaamste certificaathouder is, is in staat om
een multicontainerschip te bouwen. „Ik ben Neder
lander genoeg om dat te proberen", aldus de
scheepsbouwer.
Als zijn schepen inderdaad gaan varen, zullen er
in verschillende havens uitgebreide voorzieningen
getroffen moeten worden om het gas te verwerken
en op te slaan. Eén van die voorzieningen is de
bouw van regassificationfabrieken (waarin vlucht
ig gas vloeibaar wordt gemaakt en vloeibaar gas
vluchtig). Als men daartegen bezwaren heeft uit
het oogpunt van bijvoorbeeld milieubehoud, aldus
Verolme, „dan ga ik wel naar Zeebrugge, want
ook de'Belgische regering is sterk geïnteresseerd".
Volgens hem moet er in dat geval maar een soort
samenwerkingsverband komen tussen Den Haag
en Brussel.
Verolme wenst niet de gehele produktie van zijn
schip uit handen te geven. Met name wil hij de
bouw van het cryogene gedeelte het gedeelte
waar het gas wordt opgeslagen, de inhoud van het
schip voor zichzelf houden. „Met alles wat erop
en eraan komt, maken de aluminium tanks die
het vloeibare aardgas moeten bergen, de helft van
de koopprijs uit. Dat krijgt niemand uit mijn ha
den, ook de R.S.V. niet, hoewel zij dat misschien
wel graag zou willen", aldus Verolme.
De mammoettanker zoals Verolme die voor zich j
ziet heeft een lengte van 362 meter, een breedte
van 62 meter, een hoogte van 42 meter terwijl de I
diepgang op 12,5 meter is berekend. j
De Industriebond CNV heeft inmiddels grote I
vraagtekens gezet achter de plannen van Verolme.
Een woordvoerder van deze bond: „Deze week
werd bekend dat de Nederlandse Scheepvaart
Unie een gloednieuwe gastanker voor tenminste J
drie jaar moet opleggen. Zal er dan wel emplooi j
zijn voor de tanker van Verolme? En daarbij
komt: wie zal gebruik maken van zo'n tanker? Is I
er een markt voor? Voor zover ons bekend niet
En wanneer er wel een markt is, is zo'n tanker
dan rendabel? De bouw ervan zou gunstig zijn
voor de Nederlandse scheepsbouw, maar wanneer
zo'n tanker eenmaal in de vaart is moet ie natuur
lijk wel zijn geld opbrengen. Wie koopt nou zo'n
schip? Verolme zegt dat de Nederlandse staat
geïnteresseerd is. Dat betwijfelen we. In de Be
leidscommissie Scheepsbouw, waarin ook de over
heid vertegenwoordigd is, zijn de plannen van j
Verolme namelijk helemaal nog niet aan de orde
geweest", aldus de woordvoerder van het CNV.
RIJSWIJK De prijzen die de boer voor slachtmnderen ontvangt
zullen in het komende najaar niet gemakkelijk stijgen en waar
schijnlijk aan de lage kant blijven. De open concurrentie in de
detailhandel zal ertoe bijdragen dat de huisvrouw tegen redelijke
prijzen bij haar leverancier terecht kan en misschien zelfs voor
het bedrag dat zij normaal besteedt meer vlees kan kopen.
Dit zegt het Produktschap voor Vee en Vlees, dat voorts verklaart,
dat over de vleesvoorziening in het algemeen de consument zich
geen zorgen hoeft te maken. Eind dit jaar en begin volgend jaar
zal de produktie van varkensvlees - waarvan normaal de helft
wordt uitgevoerd - weer een stijging laten zien.
re ontwikkeling. De meeste
agenten van de vroegere poli
tieke politie, de PIDE, zijn uit
de gevangenis vrijgelaten. Er
zitten nu nog opgesloten
slechts 22 van de 2000 agenten
die na de staatsgreep gevan
gen werden gezet. De berech
ting van de overgebleven 22
agenten moet in september be
ginnen.
Van de andere kant is er ook
juist een onderzoek afgerond
naar 2500 "willekeurige" ar
restaties en gevallen van mar
teling die, naar wordt be
weerd, hebben plaatsgevonden
in Portugal en de kolonieën
onder de regering Goncalves.
Het resultaat van dat onder
zoek zou de zaak kunnen ver
ergeren tegen de linkse leden
van de Revolutionaire Raad,
waaronder kapitein.. Guerreiro
van wie wordt beweerd dat
hij, als hoofd van de vroegere
Veiligheidstroepen, gepro
beerd heeft een geheime poli
tiemacht te organiseren om
Rechts te bespioneren.
Ter verklaring van de bewe
ging van de rechtse officieren
moet ook de druk van de NA
VO op deze bondgenoot in
aanmerking genomen worden
In de afgelopen maand heb
ben de Amerikanen vijf tanks
en twintig pantserwagens voor
troepenvervoer geleverd. De
Duitsers schonken twintig ge
vechtsstraaljagers. Vorige
week is een zeven man tellen
de missie van de Bundeswehr
begonnen aan een technisch
adviesprogramma voor de
Portugese strijdkrachten. Een
zuivering van Links bij de
strijdkrachten zou het hoofd
kwartier van de NAVO na
tuurlijk wel welkom zijn.
Aan het hoofd van zijn min
derheidsregering, zonder enige
kans - of verlangen - om een
volksfront te creëren met de
Communistische partij, zal
Mario Soares wel concessies
aan Rechts moeten doen. En
daar is hij in feite al mee
begonnen. Hij heeft aangekon
digd dat er geen verdere natio
nalisaties zullen plaatsvinden.
Er zal geen land meer door de
staat worden overgenomen.
Maatregelen zullen getroffen
worden om de invloed in te
perken van de door de com
munisten overheerste Confe
deratie van vakbonden, de In-
tersin dical.
Dergelijke maatregelen zijn
Amsterdam (ANP) Het aantal diefstal
len op en rond de binnenwateren is dit
jaar fors gestegen. De enorme groei in
de pleziervaart van de afgelopen jaren
is daar volgens de rijkspolitie te water
niet vreemd aan.
Vooral buitenboordmotoren en kleinere
vaartuigen blijken in trek bij de dieven.
De waterpolitie ontving dit jaar ruim
driehonderd aangiften van gestolen bui
tenboordmotoren (met een gemiddelde
waarde van 1000) tegen vierhonderd
aangiften over het hele jaar 1975.
„Een bedroevend laag percentage" van
de gestolen buitenboordmotoren en klei
nere vaartuigen wordt teruggevonden,
omdat de eigenaren niet of nauwelijks
beschikken over gegevens van hun ver
dwenen bezittingen. Veel gestolen buiten
boordmotoren verdwijnen over de grens
of worden bij tweede hands automarkten
te koop aangeboden.
Niet alleen buitenboordmotoren en klei
nere vaartuigen (roeiboten, polyester boo
tjes etc.) worden gestolen. Ook de grotere
vaartuigen vallen ten prooi aan diefstal,
zij het in mindere mate. De waterpolitie
noteerde sinds het begin van dit jaar de
ontvreemding van 42 race-, speedboten
(vorig jaar 46), 28 kajuit-motorjachten en
17 grote zeilvaartuigen, terwijl de „wa
terrovers" het veelal ook hebben gemunt
op apparatuur (tv's, kookstellen enz.) in
de moeilijk af te sluiten en te bewaken
jachten.
Volgens de rijkspolitie te water is het
nauwelijks mogelijk de naar schatting
150.000 pleziervaartuigen in ons land af
doende te beschermen tegen diefstallen,
ook al liggen de boten in jachthavens.
„Menig booteigenaar laat zijn boot we
kenlang liggen zonder er naar om te
kijken. Wordt (een deel van) zijn boot
gestolen, dan merkt hij dat pas na enkele
weken, terwijl wij juist zijn gebaat bij
een snelle aangifte. Dan kunnen wij er
misschien nog iets aan doen", zegt dë
Amsterdamse recherche van de rijkspoli
tie te water over dit probleem. Ze «raadt
booteigenaars aan een foto te maken van
hun schepen, zodat de recherche bij dief
stal in elk geval over een duidelijke
afbeelding van het gestolen jacht be
schikt. Zonder foto of duidelijke beschrij
ving, is een gestolen boot moeilijk op te
sporen.
„De naam van een schip is nu eenmaal
eenvoudig over te schilderen en veel bo
ten lijken op elkaar".
De waterpolitie heeft niet de indruk, dat
de „waterdieven" in groepen opereren.
Hun gilde bestaat uit gelegenheidsdieven
en „beroeps", die er volgens de politie
een goede boterham mee kunnen verdie
nen. Met als ongustige uitzondering de
buitenboordmotoren, houdt het aantal
diefstallen op het water ongeveer gelijke
tred met de toename van de waterrecrea
tie. De recherche van de rijkspolitie te
water is echter niet gerust op die ontwik
keling. Zeker niet gezien het groeiende
aantal diefstallen van dit jaar.
(ANP) „Hoewel er een overcapaciteit
aan olietankers met als droeve consequen-
dat er voor miljoenen tonnen aan scheeps-
moest worden opgelegd, zal het vervoer
jas enorme investeringen vereisen in het
dat ik ontworpen en ontwik-
heb".
scheepsbouwer Comelis Verolme in het
.Sociaal Economisch Management", magazi-
>r managers bij bedrijf en overheid. Volgens
die zijn ontwerp voor een mammoetgas-
330.000 kubieke meter vloeibare
wereldkundig maakte tijdens
gehouden symposium over het zee
van vloeibaar gemaakt aardgas, is elk
d voor 3000 manjaren werk. Tijdens dat
deed de scheepsbouwer een dringend
op de Nederlandse regering om zijn pro
aal Economisch Management verklaart
I brolme nu, dat de regering zich na talloze bespre-
I Ingen zeer geïnteresseerd toont. „Hoewel Den
ortte«Paë HÜj eens aan de kant heeft willen manoeu-
lochui(eren> zijn we thans in het stadium beland,
re aarin de mogelijkheden van samenwerking tus-
jn de staat der Nederlanden, R.S.V. en mij
sche
rfosen
icert TP
