HEBBEN DE SPELEN NOB
WEL BESTAANSREDENEN?
J
Russen geen
set verlies
Inmenging politiek vormt donkere wolk
Stevenson hoopt op
historische prestatie
MONTREAL'76
M^ntrealletjes
PROGRAMMA
Bekenden treffen
elkaar in finale
Montreal Oe zwaargewicht
bokser Teofilo Stevenson
lijkt op weg naar zijn tweede
Olympische titel, iets wat
geen zwaargewicht voor hem
ooit lukte. De Cubaan had
geen moeite met de Amerikaan Johnny Tate.
Cuba en de Verenigde Staten zijn de best
vertegenwoordigde landen in de boksfinales.
Elk heeft nog zes kansen op goud.
Stevenson besliste de partij tegen Tate al in
de eerste ronde. Een rechtse hoek van de
Cubaan bleek teveel voor de Amerikaan, die
enkele seconden wankelde en toen in de hoek
neerviel. Het was voor Tate de eerste keer,
MONTREAL Do Cubaanse atleet,
Alberto Juantonera, won een gou
den medaille op de 800 motor. Hij
is hem al weer kwijt Juantorena
j Is zo onder de Indruk van hetgeen
zijn groote baas Fidel Castro voor
„volk en vaderland" heeft gedaan,
dat hij hem spontaan zijn gouden
plak afstond. Daar kon Juan nog
wel eens spijt van krijgen.
De Canadese bevolking, en speciaal
j die van Montreal, kijkt met enig
j afgrijzen naar de uniformen die
I sommige dames, werkzaam in het
leger, dragen. Ze trekken te lompe
schoenen aan hun voeten en lopen
in slobberende pantalons, aldus de
j kritiek. Attentie van de fourier ge-
vraagd.
Tussen de Indrukwekkende hoofd
accommodaties stadion, droom
van een wielerbaan en zwembad
i ligt een grote vlakte, waarop da
bezoekers gaarne flaneren. Af en
toe echter wordt Montreal geteis
terd door een wolkbreuk en dan
staat die vlakte meteen onder wa
ter. Grote plassen, die naar de
kanten drijven en op de trappen
ware watervallen ontketenen. Het
beroerdst zijn dan de groepen er
aan toe, die een of andere gods
dienst propageren. Zij moeten Ij
lings hun houten kruis In veiligheid
brengen, staken het handgeklap en
gezang en kruipen onder stukken
plastic. De, meestal weinige, toe
schouwers, die zij trekken, zien ze
vanzelfsprekend helemaal niet
meer terug.
Nauwkeurig worden in Amerika, dat
met 180 miljoen kijkers een grote
afnemer van de Spelen op de t.v.
is, de kijkcijfers bijgehouden. Er is
gebleken, dat turnen de mensen het
langst en meest intensief aan de
loerkast gekluisterd heeft. Vooral
Nadia Comaneci. Voor de kleine
Roemeense bevonden zich tachtig
miljoen kijkers ademloos voor het
toestel.
Als de Spelen straks zijn afgelo
pen, moeten 25.000 mensen ander
werk zoeken. Van hen waren er
22.000 op kontrakt van vier tot zes
weken In dienst van de Olympische
organisatie. Het waren meestal stu
denten en parttimers. De overige
3000 waren al maanden tevoren In
vaste dienst en zullen nog enige
tijd blijven werken aan de afwikke
ling. Voor hen zal het moeilijk zijn
niet op de lijst van werklozen te
geraken.
Laszlo Papp, die in zijn aktieve
Onbewogen staat Rosemarie Ackermann, de beste hoogspringster op het
podium. De winnaressen van het zilver en brons, Sara Simeone en Yordanka
Blagoeva, schamen zich niet hun emotie te tonen.
bokscarrière voor Hongarije drie
maal goud won op de Olympische
Spelen, was woedend. Papp (al weer
vijftig jaar) is coach van het Hon
gaarse Olympische boksteam. Zijn
lichtgewicht Andras Botos werd tot
verliezer verklaard tegen de Rus
Vasjysojomin, die wereldkampioen
is. Het publiek was het daar ook niet
mee eens en joelde minuten lang.
Papp klom op de ring en riep: De
jury weet er niets van. Het zijn
allemaal mensen die nooit hebben
gebokst. Zij hebben ook nog een
eed afgelegd bij de opening van de
Spelen dat ze alles eerlijk zouden
doen. Nou. jullie zien het". De jury
bestond uit een Amerikaan, Een Ve-
nezuolaan, een Tunesiër, een Malei-
sier en de Nederlander Ben Bril. Wat
hem betrof, zit Papp fout. Ben Bril
heeft wel degelijk gebokst en erg
goed ook.
In het Canadese herenhandbalteam
zitten veel spelers uit Quebec. De
oorzaak is simpel. Sinds jaren is op
de hogescholen van deze universi
teitsstad handbal als verplichte sport
in het programma voor de lichame
lijke opvoeding opgenomen.
De Amerikaanse hoogspringen
Dwight Stones en Bill Jankunls zijn
In het Olympisch dorp van Montreal
teruggekeerd. Zij waren een dag of
tien geleden het verblijf In het dorp
moe geworden en besloten zich In
eigen huls voor te bereiden op hun
specialiteit, die morgen op het pro
gramma staat
De Montreal-Matln, een van de
grootste Franstalige kranten In Ca
nada, heeft dagelijks In zijn Olympi
sche rubriek een grote plaat van
een qua uiterlijk opvallende deel
neemster onder de kop: „De Olym
pische glimlach". Precies op haar
achttiende verjaardag, was Jean-
nette van Ravenstljn aan de beurt
Roemenië is door de Canadezen,
dank zij Nadia Comaneci, ontdekt,
zoals de Amerikanen vijftig jaar eer
der via Paavo Nurmi leerden dat
Finland bestond. Om duidelijk te
maken waar Roemenië ligt, heeft
een aantal kranten de afgelopen
dagen een kaartje van Europa afge
drukt.
Het voetbaltoernooi Is een van de
succesnummers van de Spelen van
Montreal wat betreft het aantal toe
schouwers. De halve finale tussen
Rusland en Oost-Dultsland trok
dinsdagavond In het Olympisch
Stadion 57.182 toeschouwers. Met
nog twee wedstrijden te spelen, ligt
het toeschouwerstotaal voor het
Olympisch Stadion alleen op
349.400, een gemiddelde van 38X22
per wedstrijd.
De Duitse dressuurrijdster Gabriela
Grillo heeft gisteren tweemaal een
gouden medaille veroverd. Als lid
van de Westduitse ploeg nam zij het
goud in ontvangst. Twee minuten na
de huldiging moest zij met een foto
graaf mee om nog wat aparte plaat
jes te laten maken. Tot haar grote
schrik bemerkte zij. dat ze haar plak
kwijt was. In paniek keerde zij terug
en zag er zowaar iemand mee lopen.
Ze rende er op af en veroverde in
een snelle sprint haar „tweede"
gouden medaille.
Drie scheidsrechters zijn door de
Internationale amateurboksfedera-
tle geschorst wegens partijdige be
slissingen tijdens het Olympisch
bokatoernool. Het zijn de Italiaan
Dominique Fantozzl, de Australiër
Pat Hynes en de Hongaar Gyorgy
Szermer.
De Olympische Spelen hebben don
derdag een tweede officiële vluchte
ling uit Oost-Europa gekregen. Het
is de Russische zwemmer Sergei
Nemtsanov. Hij heeft bij de Cana
dese immigratiedienst in Ottawa om
asiel gevraagd.
De eerste vluchteling, de Roemeen
se roeier Walter Lambertua, heeft
Inmiddels een tijdelijke ver
blijfsvergunning In Canada gekre
gen.
DEN HAAG Het Olympisch programma voor
zaterdag en zondag ziet er als volgt uit wat
betreft de takken van sport waar Nederlanders
aan deelnemen:
Canadese tiid tussen haakjes
Zaterdag 31 juli
KANO
15.00 (10.00) 1000 meter K-1, heren halve
finale (3)
15.30 (10.30) 1000 meter C-1, heren halve
finale (3)
16.00 (11.00) 1000 meter K-2, heren halve
finale (3)
16.30 (11.30) 1000 meter c-2, heren halve
finale (3)
17.00 (12.00) 1000 meter K-4, heren halve
finale (3)
21.00 (16.00) 1000 meter K-1, heren finale
21.30 (16.30) 1000 meter C-1, heren finale
22.00 (17.00) 1000 meter K-2, heren finale
22.30 (17.30) 1000 meter C-2, heren finale
23.00 (18.00) 1000 meter K-4, heren finale
ATLETIEK
21.30 (16.30) hoogspringen heren finale
22.30 (17.30) marathon heren finale start
22.40 (17.40) kogelstoten dames finale
23.00 (18.00) 1.500 meter heren finale
23.30 (18.30) 4x100 meter estafette dames
finale
23.45 (18.45) 4x100 meter estafette heren fina
le
24.00 (19.00) 4x400 meter estafette heren fina
le
04.00 (19.40) marathon heren finale finish
00.20 (19.20) 4x400 meter estafette dames
finale.
Zondag 1 augustus
PAARDENSPORT
14.00 (09.00) landenwedstrijd: eerste ronde
22.00 (17.00) landenwedstrijd: tweede ronde.
Sluitingsceremonie 01.00 (21.00).
Montreal De finale in het
volleybaltoernooi voor da
mes gaat - zoals verwacht -
tussen Japan en Rusland.
Deze twee landen maken al
vele jaren de dienst uit in de
volleybalwereld bij de da
mes.
In de halve finales boekten beide landen
gemakkelijke overwinningen. Rusland won
met 15-10, 15-10 en 15-9 van Hongarije. Japan
versloeg al even gemakkelijk, maar wel in een
bijzonder attractieve wedstrijd, waarbij het
16.000-koppige publiek zich kostelijk vermaak
te, Zuid-Korea met 15-13, 15-6 en 15-5. In de
finale is het Japanse team, dat een bijzonder
spontane spelvreugde uitstraalt, licht favoriet,
omdat het zonder twijfel kan rekenen op de
steun van het publiek.
In München won Rusland in de finale van
Japan, tijdens de laatste wereldkampioen
schappen waren de rollen omgedraaid.
MONTREAL De volleybal
finale bij de heren zal wor
den betwist door twee lan
den uit Oost-Europa, Polen
en Rusland. Polen had het
veel moeilijker zover te ko
men dan Rusland, dat vrl|
simpel van Cuba won met 3-0. Polen had vijf
sets nodig tegen Japan.
Het degelijke spel van Rusland was te veel
voor de „hoogspringers" uit Cuba. Met 15-12,
15-7 en 15-8 bleef de ploeg uit Rusland ook
in de vierde wedstrijd zonder setverlies. Daar
mee verbeterde zij in ieder geval de prestatie,
die bij de Olympische Spelen van München
in 1972 werd geleverd, toen een derde plaats
achter Japan en Oost-Duitsland het hoogst
bereikbare bleek.
Japan zal de titel niet in de finale kunnen
verdedigen. De volleyballers uit het land van
de Rijzende Zon gingen ten onder tegen
wereldkampioen Polen. Japan pakte de eerste
set. maar toen was het de beurt aan de Polen.
Zij namen een voorsprong van 2-1. De mara
thonpartij duurde de maximale vijf sets. waarin
de toeschouwers van uitstekend spel konden
genieten. In de vijfde set beslisten de Polen
met 15-10 de strijd in hun voordeel.
dat hij door knock-out verloor. Stevenson
komt in de finale uit tegen Mircea Simon uit
Roemenië, die Clarence Hill van de Bermuda's
op punten versloeg. Simon heeft in ieder geval
de positie van underdog tegen de atletisch
gebouwde Stevenson. De tweede knock-out in
de halve finales kwam ook een Cubaanse
vuist. In het zwaarweltergewicht raakte Andres
Aldama de bulgaar Vladimir Kolev zo hard dat
deze enkele minuten versuft bleef liggen. De
doktoren moesten eraan te pas komen om
Kolev weer enigzins bij te brengen. Zij verwij
derden zijn mondbeschermer, opdat de Bul
gaar beter kon ademhalen. In de finale is
Tadija Kacar uit Joegoslavië de tegenstander
van de zo hard stotende Aldama.
op een brancard verliet hij de ring, na door de Cubaan Aldama knock!
out te zijn geslagen.
De Rus Torosyan loopt naar zijn
hoek in de prettige wetenschap dat
hij een forse puntenvoorsprong ver
overde door zijn tegenstander Duva-
lon neer te slaan. Later werd hij
echter gediskwalificeerd wegens on-
regelmentair stoten.
Montreal Niet dikwijls zal bij een sporte
venement dat In sprotlef opzicht volledig Is
geslaagd, de vraag worden opgeworpen of
datzelfde evenement nog wel reden tot be
staan heeft De 21e olympiade van Montreal,
die zondagavond met het doven van de
olympische vlam weer historie zal zijn gewor
den, komt echter duidelijk voor deze volledig
controversiële vraagstelling in aanmerking.
Zelden in de geschiedenis van de spelen zal
dit gebeuren intensief zijn meebeleefd, als dat
in Montreal het geval was. De bezoekersaan
tallen bereikten recordhoogten in elke tak van
sport. Van de klassieke Olympische sporten
als atletiek en zwemmen tot de in Canada
volledig onbekende sporten voetbal en kleidui-
venschieten toe. Het enthousiasme van de
bezoekers was ook ongeëvenaard, terwijl de
stemming in het sfeerrijke Montreal een kleur
rijke omlijsting vormde voor het veertien da
gen durende sportfeest dat in de grootste stad
van Canada wer gevierd.
In sportief opzicht dan wel te verstaan. Want
hoewel tijdens de dagen dat de spelen actief
werden beleefd de aandacht van de wereld
volledig was gericht op de Olympische en
wereldrecords die werden gevestigd en de
drama's die zich afspeelden, hing als een
donkere wolk de schaduw van de politieke
incidenten over deze spelen.
Zo positief als het evenement in sportief
opzicht was, zo negatief was het in het
politieke vlak, terwijl juist dat politieke element
meer dan ooit ter sprake is gekomen. Het
berm met de kwestie Taiwan. De Canadese
reaping zorgde voor een unicum door een
la.W de toegang tot een Olympisch toernooi'
t9 Ontzeggen. De reden dat Taiwan niet als
\»!egenwoordiger van het totale Chinese volk
'SM worden geaccepteerd is een goede.Maar
or het in het kader van een sportevenement
kit te spelen, heeft Canada de poorten wagen-
- 'tvijd opengezet voor andere landen die de
tfSpelen nog zouden durven te organiseren om
f ook de hun niet welgezinde landen te boycot-
ten. En dan zouden wel eens minder geldige
redenen kunnen meespelen dan in de zaak
van Taiwan en Canada het geval was.
Eis
Het politieke gekrakeel, dat voor een chaoti
sche aanloop tot de Spelen zorgde, eindigde
met het zich terugtrekken van 31 landen
waarbij de Afrikaanse de overgrote meerder
heid vormden. Hun els, Nleuw-Zeeland van
de Spelen weg omdat het sportieve betrek
kingen met Zuld-Afrlka onder houdt, kon niet
door het IOC worden Ingewllllngd.
Dit probleem blijft uiteraard bestaan zolang
Zuid-Afrika en Rhodesië door sommige inter
nationale sportfederaties nog worden geac
cepteerd. Het IAAF, waarvan de Nederlander
Ad Paulen onlangs tot voorzitter is gekozen,
deede al een stap in de goede richting door
Zuid-Afrika te boycotten. Zuid-Afrika bestaat
niet meer voor de IAAF en dat is een uiterst
positieve zaak. Een land dat een dergelijke
racistische politiek voert, kan alleen al op
humane gronden niet worden geaccepteerd.
Maar zelfs al zouden alle internationale sport
federaties Rhodesië en Zuid-Afrika uitbannen
en de Volksrepubliek China weer als lid accep
teren, dan nog zal de politiek niet meer uit
de sport en dus van de Olympische Spelen
zijn weg te denken. Door de houding van de
veel al conventionele bestuurders van nationa
le en internationale sportbonden, konden de
maatschappelijke ontwikkelingen lang uit de
sportwereld geweer worden. Dat is voorgoed
en onherroepelijk voorbij. Altijd zullen er wel
De bestuurden van het IOC zullen alleen al door de geleverde sportieve prestaties volop reden zien door te
gaan met de Spelen. Voorzitter Killanin van het IOC feliciteert Irena Szewinska met haar gouden medaille en
wereldrecord.
politieke redenen worden gevonden die tegen
stellingen tussen deelnemende landen oproe
pen. Vooral als men weet dat juist in de
ontwikkelingslanden voor wie deze problemen
het hardst spelen, de sport met behulp van
de staat van de grond wordt gebracht. Het
zijn dan ook niet de atleten die de beslissin
gen nemen maar de politici. Dat alleen al is
een gegeven om de toekomst van de S.PELEN
ONZEKER TE DOEN ZIJN. Want zou het IOC,
de verantwoording op zich durven nemen dat
de zwarte landen bij de volgende Spelen weer
ontbreken. Want dat was natuurlijk het diep-
treurige gegeven van deze Spelen, die door
het vertrek van de Afrikaanse landen tot de
spelen van de blanken waren geworden.
Kosten
Een ander probleem dat rond de Olympiade
speelt, is de kostenfactor De organisatie van
de spelen Is zo waanzinnig duur geworden
dat geen enkel bestuurder van een democra
tisch land het zijn kiezers met goed fatsoen
durft te verkopen om een dergelijk geldver
slindend project binnen te halen.
Het gevolg daarvan is dat slechts landen met
een bedenkelijk regime de Spelen als prestige
object willen exploiteren. Geef het volk brood
en spelen en je leidt de aandacht van de eigen
problematieken af. Moskou 1980 en Teheran
dat zich kandidaat heeft gesteld voor 1984 (de
enige tot nu toe), zijn daarvan sprekende
voorbeelden. Hoewel het als een teken aan
de wand mag=u
rden beschouwd dat de sjah van Perzië on
danks eerder gedane beloften bij de opening
van dei Spelen in Montreal ontbrak. Wellicht
is ook hij gescrokken van de negatieve publi
citeit die Montreal vooral heeft gekregen.
Het is dus nog de vraag dat de Spelen in
1984 zullen doorgaan. Vast staat echter dat
Moskou 1980 zeker zal plaatsvinden. De be
stuurders van het IOC zijn uiteraard gesterkt
door de successen van Montreal er meer dan
ooit van overtuigd dat de Spelen wel degelijk
zin hebben. De tumultueuze weken voor het
ontsteken van het Olympisch vuur- heeft ze
niet van hun voetstuk gebracht.
Verzekering
Aan Rusland zal het niet liggen, want partij
leider Brezjnev heeft het IOC inmiddels al
verzekerd dat Rusland er van alles aan zal
doen om de spelen van 1980 „succesvol en
In de ware Olympische geest" te doen verlo
pen.
Rusland, anders in woorden altijd een vurig
verdediger van de derde wereld, maar die
tijdens de Afrikaanse kwestie niets van zich
heeft laten horen, zal ongetwijfeld al zijn
politieke invloed aanwenden om die kreet
waar te maken. Er is geen betere reclame
dinkbaar dan wanneer Rusland het zou kun
nen realiseren om alle landen in „vrede en
broederschap" welkom te heten in Rusland,
het land dat sportbeoefening zo hoog in zijn
rode vaandel heeft geschreven.
Bovendien zijn ze in Moskou al druk aan het
bouwen aan de Olympische complexen en
alleen al om die reden zullen alle kunstgrepen
worden aangewend om de Olympische Spelen
tot iedere prijs te laten doorgaan.
Door
Harry Veimeulen
Een ander opvallend facet van Montreal '76
was dat er weinig te doen is geweest rond
de vermeende amateurstatus van de deelne
mers. De sportartikelengiganten Adidas en
Puma vochten ook in Montreal weer een
hevige concurrentiestrijd uit, waarvan de atle
ten niet slechter zijn geworden. Maar in verge
lijking met München en Mexico mag dat geen
naam hebben. Dat wil niet zeggen dat de
reclame minder zou zijn geworden of dat er
„zuiverder" amateurs in Montreal hebben dell-
genomen. Het IOC, beseffende dat er niets
tegen valt te ondernemen, sluit gewoon de
ogen, terwijl men heel goed dat er met de
amateurgedachte op een vreselijke manier
wordt gespookt.
„Student"
Het is allang bekend dat de Oosteuropese
staatsamateurs als profs kunnen worden be
schouwd. Dat geldt echter ook voor de Ame
rikaanse toppers die, zolang hun sportcarrle-
re duurt, hun leven als „student" mogen
verslijten. Allerlei privileges en faciliteiten
valt ze ten deel. Alleen wordt het zo handig
omkleed dat het woord geld niet wordt ge
bruikt.
Het duidelijkst spreekt dat bij de Russische
voetballers. Blochin, voetballer van het jaar in
1975 wordt in Rusland als een grote vedette
geeerd en zijn status is er ook naar. De vraag
is alleen of dat voor hem, na de teleurstellen
de prestaties van zijn ploeg in Montreal, zo
zal blijven. Het is natuurlijk een copleet bela
chelijke zaak dat onze amateurs tegen deze
voetbalgiganten zouden moeten zijn opgewas
sen.
Er zijn echter ook andere gevallen die er
uitspringen. Lasse Viren bijvoorbeeld, het Fin
se atletiekwonder die zichzelf in de pbliciteit
bracht door na afloop van de tien kilometer
heel demonstratief spikes van een Japans
merk in de hoogte steken.
Maar er zijn meer redenen waarom Lasse
Viren niet als amateur zou mogen worden
beschouwd. Viren krijt in zijn land forse bedra
gen om aan de start van een wedsrijd te
verschijnen.
Een kapitaal landhuis en een niet onaanzien
lijk banksaldo zijn inmiddels zijn deel. Het zijn
slechts voorbeelden uit duizenden die maling
hebben aan de amateurregel, die dan ook
totaal overleefd is.
Van bestuurders als die van het IOC die zo
strak aan een regel vasthouden die totaal
overleefd is, kun je niet verwachten dat ze
inhaken op maatschappelijke ontwikkelingen.
Het sportieve succes van Montreal zal ze
waarschijnlijk sterk genoeg doen zijn om het
in ieder geval tot Moskou vol te houden. Wat
daarna de toekomst van de Spelen zal bren
gen is een uiterst onzekere zaak, waarover
nog de nodige politieke rellen zullen uitgevo-
chen.
