'Ander'vakantiewerk zeer in trek
Alle gevangenissen
moeten heroine-vrij
LEIDSE STRAFPLEITER:
Veel artsen zijn
niet meer
bedacht op tbc
gastarbeiders
gelegaliseerd
Verbetering
positie Afrikanen
in Zuidafrikaanse
steden steeds
meer noodzakelijk
'ERDAG 17 JULI 1976 LEIDSE COURANT
.1
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Elke gedetineerde die dat
wil, kan zich in een Huis van Bewaring of
gevangenis een portie heroïne laten
bezorgen- Met die bevestiging reageren de
directies van uiteenlopende gesloten inrich
tingen in de Randstad, gevraagd naar hun
commentaar op een rechtzaak die donder
dag voor de Haagse rechtbank diende en
waarbij de Leidse strafpleiter mr. Tj. Scha
per tegen deze situatie van leer trok. Mr.
Schaper vindt dat aan de verleidingen
waarv an gedetineerden bloot staan 10 snel
mogelijk een einde moet komen. „Deze jan
boel is onverteerbaar", zo meent hij. „Een
onderzoek door het ministerie van Justitie
is geboden. Gevangenissen en Huizen van
Bewaring dienen heroïne-vrij te worden
gemaakt".
Mr. Schaper voerde donderdag de verdedi
ging van een 19-jarige Leidenaar die ervan
werd beschuldigd ƒ31.000 te hebben gesto
len uit een woning aan de Langenhorststraat
i Voorschoten. De knaap hoorde 17 maan
den celstraf tegen zich eisen. Hij had het
geld nodig om in zijn wekelijkse rantsoen
heroine (21 gram) te kunnen voorzien. Vol
gens eigen zeggen, was hij op het spoor van
deze harddrug gezet tijdens een verblijf in
het Huis van Bewaring II in Amsterdam.
Later, in het Huis van Bewaring in Haarlem
zou het witte poeder hem nogmaals zijn
aangeboden.
„Er worden natuurlijk over het druk-ge-
bruik in penitentiare inrichtingen tal van
Indianen-verhalen verteld", is het commen
taar van de directeur van het Amsterdamse
Huis van Bewaring II. „Maar natuurlijk
komt het voor. Gezien de geringe hoeveelhe
den waar het om gaat, is het in de praktijk
met tegen te gaan".
Zijn collega Van der Putten van het Huis
van Bewaring in Haarlem: „Zelfs als je een
zeer stringente naakt-fouillering zou instel
len, dan nog kunnen bezoekers of bezoek
sters het spul tijdens een omhelzing op de
gedetineerde overbrengen. Verpakt in rub
ber slikt deze het vervolgens in en op het
toilet treft hij het pakketje na een dag of
wat weer aan. Daarnaast zijn er personen
zoals reclasseringsambtenaren die tot de
gevangenen vrij toegang hebben".
Overigens leggen de verschillende directies
er de nadruk op, dat langdurig excessief
gebruik in een gevangenis niet mogelijk is,
omdat de gedetineerde zich dan door zijn
uiterlijk verraadt. In dat geval wordt uite
raard onmiddellijk ingegrepen.
De zenuwarts dr. E.C. van Essen die over
bovengenoemde 19-jarige Leidenaar een
psychiatrisch rapport opstelde en daarin
eveneens gewag maakte van diens h'èroine-
avonturen in het Huis van Bewaring, meent
dat het drug-vrij maken van penitentiaire
inrichtingen wel degelijk mogelijk is. „Er
staat maar één weg open om aan de huidige
situatie een eind te maken en die is gelegen
in aanzienlijke verscherping van de bezoeks-
regeling, een regeling waarbij alle bezoekers
door een glaswand van de gedetineerden
worden afgeschermd en waarbij contact al
leen via de telefoon mogelijk is. Welnu, dat
acht ik in het huidige tijdsbestek niet haal
baar. Een dergelijke afscherming van de
buitenwereld gaat natuurlijk ten koste van
het leefklimaat in een penitentiaire inrich
ting. En de opvattingen over het gevangenis
wezen zijn de laatste jaren zoveel vrijer
geworden dat niemand dat meer accepteert.
Misschien, over een jaar of tien, als het
drugprobleem zulke vormen heeft aangeno
men dat de huidige liberale opvattingen in
hun tegendeel omslaan, mogelijk dat het dan
wel haalbaar is. Maar nu niet. Voor het kalf
verdronken is doen we in Nederland niets",
aldus de zenuwarts.
UTRECHT „Nu de tuberculose in ons land geen echte
volksziekte meer is, blijkt de balans helaas naar de andere
kant door te slaan: vaak wordt aan de mogelijkheid van
tuberculose pas in de laatste instantie gedacht. Deze misvat
ting heeft ernstige consequenties. In 1973 stierven 182
Nederlanders aan tuberculose, van wie slechts 76 aan „late
gevolgen".
Aldus concludeert dr. H. A. Geuns, geneesheer-directeur van
het consultatiebureau voor tbc-bestrijding in Rotterdam, in
een artikel in het Nederlands tijdschrift voor geneeskunde.
Dr. Geuns baseert zijn conclusie onder meer op de overwe
ging, dat psycho-sociale factoren het actief worden van een
tuberculeus proces kunnen bevorderen. Daarom is een, niet
op tuberculose bedachte arts, snel geneigd een medicijn als
valium voor te schrijven in plaats van geneesmiddelen ter
bestrijding van de tuberculose, zo stelt dr. Geuns.
Volgens hem mag de tuberculose nog niét tot de zeldzame
ziektes van Nederland worden gerekend. Misleidend noemt
hij echter de symptomen, die niet meer zo duidelijk zijn als
de uitingsvormen van de „tering" uit de jaren dertig. Dr.
Geuns vermeldt dat bij een gericht onderzoek naar tuberculo-
se-gevallen ongeveer 30 maal zoveel gevallen van tuberculose
worden gevonden als bij het ongerichte bevolkingsonderzoek.
14.000
DEN HAAG (ANP)
Ruim veertiendui
zend gastarbeiders,
die tot voor kort ille
gaal in Nederland
waren, hebben van
het ministerie van
Justitie een ver
blijfsvergunning ge
kregen. Het gaat hier
om buitenlandse
werknemers, die ge
bruik hebben ge
maakt van de zgn.
regularisatie-regeling. Iedere illegale gastarbeider, die zijn verblijf
wettig wilde maken, kon zich daarvoor tot 1 november van het
vorig jaar aanmelden bij de politie. Hoeveel aanvragen er zijn
afgewezen, kon de woordvoerder van het ministerie van justitie
niet zeggen. Hij hield het op enkele duizenden.
Het aantal gastarbeiders, dat nu nog zonder vergunning in Neder
land vertoeft, kan volgens het ministerie van Justitie uiteenlopen
van duizend tot tienduizend. Zoals al eerder door de regering werd
verklaard, is het niet de bedoeling dat er speciale zoekacties naar
illegalen worden gehouden. Wel loopt elke gastarbeider zonder
verblijfsvergunning het risico, dat hij tegen de lamp loopt, waarna
hij zonder mankeren de aanzegging zal krijgen om het land te
verlaten, aldus het ministerie.
Het overgrote deel van de veertienduizend nieuwe legalen
verblijft volgens het ministerie in de Randstad-Holland. Het NW-
district Zuid-Holland-zuid heeft uitgerekend dat alleen het Westland
(tuinderijen) er al een kleine tweeduizend herbergt Met de onlangs
gelegaliseerden erbij is het totaal aantal gastarbeiders in Nederland
nu gekomen op circa 122.000. Meer dan de helft bestaat uit Turken
en Marokkanen.
Kardinaal Alfrink ere-doctor
NIJMEGEN Op 15 oktober
zal aan kardinaal Alfrink, de
voormalige aartsbisschop van
Utrecht, een ere-doctoraat wor
den aangeboden in de godge
leerdheid aan de katholieke
universiteit van Nijmegen. Op
die dag viert de universiteit
van Nijmegen de 53e dies.
vergoeding, maar moeten vijftien gulden afdragen
voor deelneming. Kost en inwoning zijn echter
gratis. Op deze kampen die voor alle groepen een
week duren helpen de jongeren, samen met vrijwilli
ge begeleiders, mee de natuur te beschermen.
De belangstelling voor een vakantiebaantje in het
recreatiewerk neemt volgens de secretaris-directeur
van de Nederlandse Kampeerraad in Amersfoort
toe, omdat ook de jeugdbewegingen langzamerhand
een open karakter krijgen. Een van die bewegingen
is het Landelijk Contact voor Gereformeerd Jeugd
werk (L.C.G.J.) uit Driebergen dat dit jaar bijvoor
beeld met gemak 1500 vrijwilligers heeft kunnen
mobiliseren voor vakantieactiviteiten. Volgens het
L.C.G.J. bevinden zich daaronder bepaald niet al
leen gereformeerden.
Directeur Feldberg van de Stichting Nederlands
Centrum voor Recreatiewerk meent dat de belang
stelling voor het recreatiewerk voortvloeit uit een
sociale bewustwording van de jeugd op school en
thuis. In een nota an het ministerie van CRM
schrijft de stichting dat het recreatiewerk sterk
gedifferentieerd is, er zich veel vrijwilligers melden
en dat de campinghouders zich steeds minder com
mercieel opstellen. De stichting is dan ook van
mening dat het recreatiewerk professioneler moet
worden aangepakt. Zij denkt hierbij aan cursussen
en trainingen voor de jongeren die in de vakanties
in het recreatiewerk hulp verlenen Verder heeft de
stichting het in haar nota aan CRM over een
intensievere integratie van creativiteit in de recrea
tiesport.
Bij jongeren die naar het buitenland trekken voor
een vakantiebaantje, zijn vooral Engeland, de USA
en Frankrijk populair. Engeland en de USA om de
taal te leren en ervaring op te doen in het recreatie
werk op campings, kinder- en werkkampen. Dat
geldt ook wel voor Frankrijk, maar naar dit land
gaan ook veel jongeren om geld te verdienen met
het plukken van druiven of met werken in hotels.
Veel meisjes gaan naar Engeland en Amerika om
de taal te leren, zodat ze in Nederland gemakkelij
ker secretaresse kunnen worden.
Volgens de landelijke vereniging van M.A.I.-centra
willen de jongeren die tegenwoordig naar het bui
tenland gaan, geen geld toeleggen op hun baantje,
maar quitte spelen of geld overhouden. Opvallend
is het aantal uitgelote studenten dat naar het buiten
land trekt voor een baantje. En alweer gaan de
meisjes hiervan naar Engeland en de USA aup air
werken en de jongens geld verdienen in Frankrijk.
Werkloze jongeren gaan ook voor vakantiewerk
naar het buitenland om vervolgens terug te keren
naar Nederland met de vergaarde talenkennis,
waarmee zij hopen in ons land beter aan bod te
kunnen komen, aldus de landelijke vereniging van
M.A.I.-centra.
Eis 10 jaar
voor wurgen
van meisje
Zwolle (ANP) De officier van
justitie bij de rechtbank te
Zwolle heeft gisteren tegen de
29-jarige Gradus H. uit Epe tien
jaar gevangenisstraf en onvoor
waardelijke ter beschikking
stelling van de regering geëist.
Hij achtte verdachte verant
woordelijk voor de dood van de
21-jarige onderwijzeres Jantje
Heida uit Epe.
Het meisje had 31 januari staan
liften. H. die met een vriend op
kroegentocht was geweest en
onder drankinvloed verkeerde,
had haar meegenomen. De
vriend was halverwege de rit
uitgestapt omdat hij moeilijkhe
den vreesde. H. was met grote
snelheid verder gereden nadat
hij het portier aan de kant van
het meisje op slot had gedaan.
Op een landweggetje in Olden-
broek had H. geprobeerd het
meisje aan te randen. Toen zij
zich verzette, sloeg hij haar
eerst en kneep haar daarna met
beide handen de keel dicht tot
zij overleed.
Mogelijke proef
met districten
stelsel bij
Euroverkiezing
(van onze parlementaire
redaktie)
DEN HAAG Het kabinet
heeft gisteren de Kiesraad ge
vraagd een voorstel te doen
over de wijze waarop in ons
land de verkiezingen moeten
worden georganiseerd voor 25
Nederlandse leden Voor het Eu
ropese parlement.
Over de methode zijn m Euro
pees verband geen afspraken
gemaakt. Het leek premier Den
Uyl niet uitgesloten, zo zei hij
na de kabinetsvergadering, dat
deze gelegenheid wordt aange
grepen om een proef te nemen
met een districtenstelsel in
plaats van het proportionele
stelsel, dat door de verkiezing
van de Tweede Kamer geldt.
De heer Den Uyl zei, op een
spektakelstuk te hopen wat die
Europese verkiezing betreft,
waaraan naar hij verwacht ook
prominente personen zullen
deelnemen. Om straks Europees
parlementatier te worden be
hoeft men geen lid van het Ne
derlandse parlement te zijn.
Soares formeert
nieuwe regering
LISSABON (DPA) President
Eanes van Portugal heeft de
secretaris-generaal van de so
cialistische partij Mario Soares
belast met de vorming van een
regering.
De nieuwe premier zal volgende
week de samenstelling van zijn
regering aan het parlement
voorleggen.
n o
EN HAAG De belangstelling van jongeren
zou lor vakantiebaantjes in het creatieve recreatie-
e prprk is dit jaar erg groot. Op camping, in kinder-
mea werkkampen in binnen- en buitenland in open-
n arjehttheaters, grote recreatiecentra en in de club-
rkeliiizen van de grote steden en dorpen van ons land
htentrken naar schatting 30.000 jonge mensen.
[en.
2rnstj,igens directeur S. Feldberg van de Stichting
wetfcderlands Centrum voor Recreatiewerk in Amers-
als y>rt gaat het in Nederland om circa 10.000 jonge-
n die nu hun vakantie besteden aan hulpverlening
deze sector. Twintigduizend jonge mensen trek-
•n voor hetzelfde werk de grens over naar met
w Frankrijk, Engeland en de USA.
}n grote organisatie op dit gebied, de Stichting
reatieve Recreatie uit Iddinghuizen (Flevoland)
jeft dit jaar 8.000 jongeren en vrijwillige begelei-
(rs in ons land aan vakantiewerk in deze sector
iholpen. Hetzelfde aantal dat de gezamenlijke ge
estelijke arbeidsbureaus aan een vakantiebaantje
|lpt in het bedrijfsleven.
ïerre van Brakel van de Stichting Creatieve Re-
ieatie is van mening dat veel jongeren niet altijd
llukkig zijn met een baantje in de commerciële
eer en hun heil zoeken in de creatieve recreatie.
!)p deze arbeidsmarkt", zegt van Brakel, „gaat het
joral om jongeren die al een opleiding volgen voor
he^t werk en in de vakantie alvast praktijkervaring
tanaillen opdoen. Er zijn ook veel jongeren die van
rdasan zijn een hogere beroeps- of lagere culturele
ijn ©leiding in deze sector te gaan volgen en hopen
itiscjet wat praktijkervaring eerder in aanmerking te
majinnen komen voor plaatsing bij de opleidingsinsti-
in etfen".
7re.% jeugdigen op dè campings en in kinder- en
j,eriIlerkkampen verzorgen recreatieve programma's. In
f steden en dorpen werken zij met de gemeente
ijJjee aan het opstellen en uitvoeren van vakantie-ac-
eViteiten. De jongeren die voor hun werk worden
^taald, maar het soms ook voor niets doen, werken
^men met professionele begeleiders. Met het oog
1) de eis dat vakantiewerk(st)ers het minimumloon
groeten hebben, is de betaling van deze werkkrach-
V steeds moeilijker geworden. Veel stichtingen
unnen dat geld niet opbrengen. Werkloze jongeren
[enen zich ook aan op deze arbeidsmarkt om de
ans op zekerheid in de toekomst te vergroten,
[aar dat heeft niet veel zin, aldus Van Brakel, want
jeze arbeidsmarkt zakt na de vakantie weer gevoe-
g in.
en woordvoerder van het Instituut voor Natuurbe-
chermingseducatie in Amsterdam, zegt dat er jaar-
senrjks 1200 jongeren werken in de twintig natuurbe-
irgechermingswerkkampen van dit instituut. De jonge-
-itg€fn van 15 tot 25 jaar krijgen voor dit werk geen
PSTAD - Buiten een
ite kring vin politici en
'ingsfunctionarissen twij-
niemand in Zuid-Afrika er
aan dat de kern van het
mprobleem wordt gevormd
de positie van de Afrikaan
Ie steden. Zelfs een hechte
organisatie als het
fikaans Handelsinstituut"
Afrikaanse Kamer van
[phandel) is nu begonnen de
iring onder druk te zetten
haar rassenbeleid in de ste-
radicaal te herzien.
ien aflevering van hun offi-
i orgaan, Volkshandel, be-
1 het instituut bij de regering
(staken van het beleid dat de
Kanen in de steden behan-
als „tijdelijk gevestigden".
instituut verklaart dat een
lergaande urbanisatie zowel
ermijdelijk als van essen-
1 belang is. „Ontwikkeling en
,n inisatie geen hand in hand",
de redacteur van het blad.
ontwikkelde gemeen-
ippen zijn geürbaniseerd."
economische beweging van
Afrikanen is steeds hand in
d gegaan met hun politieke
id.
onlusten in Soweto vorige
and, waarbij 174 negers het
verloren, zijn een aanzet
feest tot een wat meer „ver-
denken in de gelederen
de werkgevers over de Afri-
?n in de steden. De blanke
'kgevers zijn zich ervan be
st dat hoewel de onlusten
naai beperkt bleven tot de
dei ""te voorsteden, zij bij een
gende gelegenheid zich mis-
lien over den groter terrein
breidef. Een aantal zaken-
nsen zit in fatalistische be
lting te wachten tot de strijd
betere betrekkingen tussen
rassen zal worden uitgevoch-
op hun fabrieksterreinen,
tblad Volkshandel doet daar-
niet alleen een beroep op de
lering om „meer geschoold en
"antwoordelijk werk voor on-
arte en bruine partners in
economie om die draaiende
louden" en om „welbewuste
Btieke en economische aan-
igsregelingen", maar om
hele nieuwe regeling voor
'banisatie.
It zijn dezelfde eisen die 36
iSTleiders onlangs aan de re-
Wig stelden toen zij hun grie-
uitten in een memorandum
it na de onlusten. Zij som-
p hun grieven op als volgt:
Ten, huisvesting, vervoer, de
"jes-regeling, onderwijs en de
lelijke" aard van de zwarte
inisatie.
De onlusten in Soweto zijn ech
ter niet de enige reden waarom
de blanke werkgeves weerspan
nig beginnen te worden. De
Zuidafrikaanse economie zit op
de helling. Er zijn nog nooit
zulke sombere waarschuwein-
gen geuit dan die van de voor
aanstaande zakenmensen deze
maand.
Ondernemers, handelsmensen,
bankiers en economen voorspel
len allemaal een recessie die tot
diep in 1977 zal duren. Ze zeg
gen dat die nu al het vertrou
wen in het zakenleven aantast.
Nu de gevolgen van de ernstige
besnoeiingen van de regering op
de kapitaalsuitgaven zichtbaar
beginnen te worden die de
inflatie moeten tegengaan en de
betalingsbalans weer in even
wicht mbeten brengen vrezen
de vakbonden dat de werkloos
heid, en vooral de werkloosheid
onder de negers, zal toenemen.
De blanke werkgevers hebben
het hart niet meer om valse
verwachtingen te kosteren bij
een verslechterende economie
die onvermijdelijk vergezeld zou
gaan van politieke onrust onder
de negers temeer daar het
land een hoogconjunctuur zou
kunnen beleven als het het ras
senprobleem zou oplossen.
De eisen van de blanke zaken
mensen tasten echter de kern
van het apartheidsbeleid aan.
Dus is er geen enkele kans dat
de regering daaraan tegemoet
zou komen. Het hele apartheids
systeem berust op het onthou
den van een blijvend karakter
aan de urbanisatie van de Afri
kanen. De diepere achtergrond
is dat als er een blijvend karak
ter wordt verleend aan de urba
nisatie van de Afrikanen en hun
rechten in overeenstemming
daarmee zouden worden uitge
breid, de 18 miljoen negers ui
teindelijk de vier miljoen blan
ken in het niet zouden doen
verzinken.
Het thuislanden- of Bantoestan-
beleid werd speciaal ontworpen
met de bedoeling de negers
de steden naar recht zo al
niet in feite over te hevelen
uit het blanke milieu naar el
ders. Dat is de kern van de
„gescheiden ontwikkeling": het
is een reactie op de positie van
de negers in de steden.
Het blad volkshandel toonde het
absurde van deze toestand aan.
In het jaar 2000 zullen er 20
miljoen negers en slechts 6 mil
joen blanken wonen in de „blan
ke" gebieden van Zuid-Afrika.
De blanken zullen in aantal
overtroffen worden door ruim
driemaal zoveel zwarte „vreem
deling in hun eigen gebie
den.
Volks 1 >nd* 1 dringt er bij de
regering-v orster op aan dat zij
zich neerlegt bij het onvermijde
lijke dat zij de onvermijde
lijkheid aanvaarden van het
zwarte urbanisatie-proces en
een zwarte middenklasse tot
stand laten komen die op hun
beurt de democratie en het pri-
vé-bezit van eigendommen zul
len aanvaarden.
De gematigde negerleiders heb
ben dit voorstel warm onthaald,
maar de jonge militante negers
verwerpen het. Zij zeggen dat
de blanke overheersing alleen
nog maar groter zal worden. De
ironie van het geval is dat de
regering-Vorster het voorstel
ook verwerpt.
copyright the Guardian
Veel jongeren blijken niet altijd gelukkig te zijn met een vakantiebaantje in de commerciële sfeer en zoeken hun heil in de creatieve recreatie.
jnlusten in Soweto, vorige maand, vormden een aanzet om aandacht te schenken aan de positie
de Afrikaanse werknemers in de bedrijven in en om de grote steden.
