Organisch-biologisch telen is een kwestie van anders gaan denken99 Afscheid na ruim veertig jaar werk in belang tuinbouw N. A. LAARMAN GAAT (NIET GRAAG) MET PENSIOEN VEILINGBERICHTEN PRIJSBEWUST LEZEN SOMBER BEELD DOOR HITTE EN DROOGTE VEEL VRAAG, MAAR WEINIG AANBOD PIJNACKERSE TUINDER DE VOGEL: .(iAfUMl/ALi LA J ULii iyVD LEIDSE COURANT PAGINA 7 De afscheidnemende directeur van 'het C.B.T., de heer N. A. Laarman. DEN HAAG „De geheel eigen dynamiek van het wer ken met natuurprodukten heeft me altijd erg aangetrok ken, ondanks de vele onzekere factoren die het je vaak niet makkelijk maken de belangen van tuinbouw en veiling te behartigen". ,,Aan het woord de commer cieel directeur van het Cen traal Bureau van de Tuin- "bouwveilmgen, de heer N. A. haarman, die na ruim veertig jaar werkzaam te zijn geweest in de sfeer van de tuinbouw, 'Wegens het bereiken van de 65-jarige leeftijd en de daar mee gepaard gaande pensione ring op vrijdag 16 juli het 'Centraal Bureau voor de Tuin bouwveilingen verlaat. De heer Laarman werkte van af 1949 bij dit bureau. Voor deze 27 inventieve jaren, werk te hij na zijn HBS-opleiding eerst enige jaren bij een groente- en fruitexporteur. In maart 1938 trad de heer Laarman in functie bij het Re geringsbureau voor de uitvoe ring van de Landbouwcrisis- wet, waarbij zijn werk onder meer omvatte enige verzach ting te bewerkstelligen van de vaste lasten in de tuinbouw. In september 1940 werd dit bu reau omgezet in het rijksbu reau voor de voedselvoorzie ning, zodat de heer Laarman zich voornamelijk bezighield met de distributie van grond stofvoorziening voor tuinbouw en industrie. Van 1945 tot 1949 was hij werkzaam bij het Hoofdbe drijfschap voor tuinbouw en kwam daarna bij zijn huidige werkkring terecht. Het Cen traal Bureau was toen organi satorisch en juridisch van be lang. De heer Laarman: „Later is men meer aan de afzetbevor dering en de opbouw van het veilingwezen gaan toeleggen en op de reclame in binnen- en buitenland. Daar heb ik mij voornamelijk mee bezig ge houden". De afzetbevordering van Ne derlandse groente en fruit wordt momenteel door het vei- lingburèau verzorgd en gefi nancierd uit een afzetfonds en uit het minimumprijzenfonds (reclame per produkt). „Bij die afzetbevordering naar binnen- en buitenland en ook naar de industrie, kwamen we een aantal jaren geleden bok tot garanties met fabrikanten waardoor het doordraaien meer beperkt kon worden. Het prijspeil is daardoor ook ver beterd. Dit was ook wel nood zakelijk door de kosten die de bedrijven moesten maken en de stijgende energiekosten. De heer Laarman, die nog steeds meer over tuinbouw en de veilingen praat dan over zichzelf, zegt niet reikhalzend naar zijn pensionering uit te kijken. „Zo'n iemand ben ik niet, ik heb altijd erg van mijn werk gehouden. Dit komt na tuurlijk ook wel door de prima verstandhouding hier tussen het bestuur van het bureau en het personeel. Er wordt hier gewerkt in een sfeer, die je voor zover ik kan beoordelen niet gauw elders aantreft. Mis schien komt dat wel doordat we werken met produkten uit de natuur en niet met fa brieksmatige produkten. Door de onzekerheden waar ik al eerder over sprak, ben je mis schien eerder geneigd om el kaar te helpen". Tot voor enkele weken was er reden tot optimisme in de bloementeelt, zowel aanvoer als prijsniveau mochten er zijn en er waren dan ook weinig klachten. Dit beeld is zoals we reeds hebben gemeld de laatste weken aanzienlijk veranderd; hitte en droog te speelden ook de bloementeelt lelijk parten met als gevolg: sombere voorspellingen. Terwijl tot dusver in het algemeen van stijgende omzetten aan de CCWS kon wor den gesproken, daalde die in de afgelopen week sterk. Deze bedroeg namelijk in totaal 3.023.343,48 tegen 5.246.042,12 in dezelfde week van het vorig jaar. Opvallend is hierbij tevens, dat ook de totale aanvoer aanzienlijk minder was, namelijk van totaal 11.956.460 bossen of stuks afgelopen week tegen 13.841.300 in het vorig jaar. De hoofdoorzaak hiervan is gelegen in het feit, dat de kwekers grote hoeveelheden bloemen op de tuin ver nietigden, omdat de prijs het oogsten niet waard was. Aangevoerd werden 11.657.952 stuks of bos snijbloemen (vorig jaar 13.377.960) buiten landse bloemen 36.877 bos of stuks (51.404), potplanten 163.637 (250.746) en 97.994 perk- planten (161.190). Hieruit blijkt al, dat de aanvoer van pot- en perkplanten zo langza merhand aan een einde is gekomen. De hete dagen hebben een slachting aangericht in het groeivermogen van de bloemen en plan ten. Met één klap is veel vernietigd van het optimisme dat er aanvankelijk heeft bestaan bij de kwekers. Uiteraard is het jaar nog niet teneinde en zijn er altijd nog wel goede verrassingen mogelijk, maar er valt momen teel wel veel in te halen bij de inkomsten voor de bloementelers. Om nog wat af te dalen in het cijfermate riaal: de gemiddelde prijzen spreken een duidelijke taal, vergeleken bij die (tussen haakjes) van dezelfde week in het vorige jaar. Anjers 9 ct (12) troschrysanten 1,22 (1,67) fresia 67 (1,42) irissen 29 (49) snijgroen 59 (1,11) trosanjers 76 (1,58) leliekelken 22 (29) en lelietakken 24 (39). Men ziet het, geen enkel produkt dat zich tot een hoger prij speil kon opwerken. Mee- en tegenvallers Ondanks alles moeten de bloemen worden gesneden, maar het arbeidsloon komt er met of nauwelijks uit. Soms kan worden gespro ken van mee- en tegenvallers, het zijn nu over de hele linie alleen maar tegenvallers. De totale cijfers over de eerste zes maanden van het jaar waren beslist wel hoopvol. Aan snijbloemen werd omgezet 28.977.260,55 tegen 24.404.720,59 in dezelfde periode van het vorig jaar, hetgeen vermeerdering met 4.572.539,96 oftewel 18,7 procent betekent. Van potplanten werd 1.828.548 omgezet tegen 1.574.821,60 in het vorig jaar, dus 253.726,79 of 16,1 procent meer. En als totaal kon tot dusver wel worden gesteld, dat de gemiddelde prijzen gunstiger waren. Dat beeld wordt nu dan wel voor een groot deel teniet gedaan. Alleen weersverandering kan in die toestand verbetering brengen, ook al zal er dan wel enige tijd mee gemoeid zijn. Het is ook nóóit goed. Nu borrelen de bloembollen exporteurs over van kooplust en nu is er weer geen aanbod. Het enige artikel waarin de afgelopen dagen veel han del is gedaan, is de tulp Apeldoorn. Deze cultivar zit dit jaar slecht in de huid als gevolg van de vele groeischeuren. Als ze er niet al te groezelig uitzien, betaalt men er 10 per 100 voor en als ze goed in de huid zitten, krijgt men 10.50. Wie een beste oogst heeft gerooid en door de bank viel de oogst van deze tulp zeker niet tegen! verdient er een alleraardigst stukje hrood aan. Voor de rest gebeurt er in tulpen heel weinig. En de verenigde commissionairs ko men van de beurs dan ook zeker niet thuis met stapels koopbriefjes. Als er naast Apel doorn tulpen worden verkocht dan gebeurt dat tegen optimistische prijzen. Twaalven van Lustige Witwe gingen van de hand voor 12.50 en elven van deze randtulp deden 11.50. Twaalven van Ronea vonden kopers voor 14 en wie uitgesproken broeisoorten van de klei als Christmas Marvel en Promi nence wilde hebben, moest 16 en 17 per 100 op tafel leggen. Die prijzen vinden vele exporteurs al te gortig. Er is al een schrijven de deur uitgegaan, waarin de Bond van Bloembollenhandelaren het mensdom meldt dat men als gevolg van de matige oogst het niet onmogelijk acht dat men niet altijd de verkochte aantallen zal kunnen leveren. In narcissen zou vandaag beslist meer ge daan worden als er maar aanbod was. Vooral voor „enen" van Golden Harvest is veel belangstelling, maar de kwekerij wacht eerst af wat er uit de grond zal komen en de vooruitzichten zijn bepaald niet best. Voor irissen vreest men het ergste. Dit gewas lijdt zwaar van de droogte en met name een cultivar als Ideal zal wel een heel magere raap geven. Prof. Blaauw is wat meer tegen leed bestand. Onzekerheden Veel onzekerheden dus nog voor wat men in het bollenvak het „zomergoed" noemt. Aan veel onzekerheid op het terrein van de gladiolen is nu een eind gekomen. De statis tiek is aan de openbaarheid prijs gegeven en die laat zien wat in deze rubriek enkele weken geleden reeds is voorsteld: een forse uitbreiding van het areaal. Vergeleken met verleden jaar is er een uitbreiding van 238 ha.; het areaal bedraagt nu 1912 ha. Dat een gewilde kasgladiool als Hunting Song een sprong voorwaarts zou maken, lag volkomen in de lijn der verwachtingen. De oppervlakte van deze gladiool ging van 7 naar 40 ha., maar die toename is niet veront rustend. Zo'n goede gladiool, waar de laatste jaren steeds een tekort van was, kan ook bij een areaal van deze omvang gemakkelijk worden geplaatst. Bedenkelijk daarentegen wordt het voor Spie and Span, waarvan vorig jaar 54 ha. stond, maar die nu uitbun dig is gegroeid naar 147 ha. Dat kon wel eens te veel van het goede zijn. De toename is het sterkst bij de rose gladio len, maar daarvan is Spie and Span er een. Ook bij zalmkleurige gladiolen is sprake van een flinke groei, die ook weer in hoofdzaak door één cultivar wordt veroorzaakt, n.l. door Peter Pears die van 143 op 190 ha. kwam. Statistiek De gladiolenhandel heeft tot nu toe nog niet veel om het lijf gehad. Men wachtte de statistiek af en bovendien was het de hande laren niet ontgaan dat in het belangrijkste gladiolenproduktiegebied, n.l. Zuidwest-Ne derland, de gladiolen een prima stand ver toonden. Als de penwortels eenmaal zijn gevormd, gaan die snel naar de diepte en het gevaar dat ze van de droogte gaan lijden is momenteel dan ook niet aanwezig, al zou een buitje geen kwaad kunnen. Deze week gaan in Lisse en Bovenkarspel de wijzers van de veilingklokken weer aan hun rondedans beginnen. Honderden hande laren zullen dag-in, dag-uit in de broeierig- warme veilingzalen zitten en, naar we ho pen, met veel geestdrift op de knoppen drukken. Men gaat er, wind, weder en omstandighe den dienende, nog wel meer over vernemen. POELDIJK (Veiling Westland Noord), donder dag 8 juli 1976: tomaten: export klasse I A 570-870, B 670-740. C 420-690, CC 280-430; sla I: 9-42,5; prinsessebonen 370-470; snijbonen 340-380; rabar ber 170; spitskool 44, pepers groen 210-340, rood 820-1230; selderij 19-30; krulpeterselie 7-27; bos- peen 47-65; radijs 29-30; komkommers klasse I 91 76-87, 76 74-79, 61 75-82, 51 68-75, 41 51-60, 36 39-50, 31 21-25, krom kg 71-88, paprika groen 85 kg. 185-225, 75 kg. 160-205, 65 kg. 145-185, 55 kg. 85-145, 50 kg. 70; rood: 85 kg. 240-280, 75 kg. 225-295, 65 kg. 210-290, 55 kg. 200, 50 kg. 175; aubergine: 500 155-170, 400 125-185, 300 105-160, 225 100-175, 175 100-140, 100 90-120. Voor veel prijsbewuste consumenten is het misschien toch wel belangrijk om de kleine lettertjes in de krant te lezen. Het is waar schijnlijk niet altijd even gemakkelijk om van de veilingberichten wijzer te worden. De consument die dagelijks de veilingprijzen doorkijkt en daarnaast deze rubriek leest kan naar alle waarschijnlijkheid toch wat meer inzicht in de marktsituatie krijgen, waardoor eventuele overdreven hoge prijzen van de detailhandel omzeild kunnen worden. Als de bovengenoemde prijzen van donder dag 8 juli van veiling Westland-Noord te Poeldijk bekeken worden, dan zien ze er als volgt uit: Tomaten: export klasse I, dit is de beste en meest gangbare sortering, let wel er is ook een binnenlandse sortering A-tomaten, deze is kwalitatief wel minder. De prijs voor de genoemde sortering komt op gemiddeld 7,20 per 6 kg. Per kilo komt de veilingprijs dus op 1,20 voor de allerbeste tomaten. De consument is vaak niet in staat om de tomaten naar kwaliteit te beoordelen en moet dus in de meeste gevallen genoegen nemen met het geen de detailhandel aanprijst. Voor de ge noemde sortering tomaten mag de detailhan- delsprijs 100% hoger liggen dan de veiling- prijs, dit is een normale zaak waar niet aan getornd hoeft te worden. In dit geval is dus een prijs van 2,40 voor een kilo tomaten normaal. De 100% geldt eigenlijk ook voor alle andere gewassen, dus de dagprijs van de veiling moet men met ongeveer 100% verhogen om aan de consumentenprijs te komen. Volgt men het veilingbericht nu verder dan ziet men dat de sla varieert in prijs van 9 tot 42,5 cent per stuk. Een ieder kan hieruit opmaken dat de gemiddelde prijs op 25 cent per krop komt, de consumentenprijs zal dus gemiddeld rond de 50 cent bedragen. Een klein kropje sla mag echter niet meer dan 20 cent kosten. Voor de goede gang van zaken dient er opgemerkt te worden dat de kwaliteit en het gewicht de belangrijkste factoren zijn die de veilingprijs bepalen. Prinsessebonen varië ren in prijs van 3,70 tot 4,70 per kg., gemiddeld is dis dus 4,20 per kg. Per pond zal de winkelprijs voor de beste sortering niet veel boven de 4,20 mogen komen. Naast de Hollandse bonen zijn er ook bui tenlandse bonen op de markt die over het algemeen wat goedkoper zijn. De Hollandse bonen komen nog in hoofdzaak onder glas vandaan, de grote aanvoer van buiten moet nog beginnen, de prijzen zullen daarom de komende tijd verder dalen. Voor snijbonen valt af te leiden dat deze iets lager in prijs zullen liggen. Rabarber is op het ogenblik erg in trek, hetgeen uit een veilingprijs van 1,70 per kg blijkt, de consument moet dus op het dubbele van de veilingprijs rekenen. Spits kool noteerde een prijs van 44 cent per kg op de veiling. Bij de pepers valt het op dat er voor de groene sorteringen prijzen ver meld staan van 2.10 tot 3,40 per kg. De rode sorteringen blijken echter aanzienlijk duurder te zijn. Selderij varieert in prijs van 19 tot 30 cent per bosje van 50 gram. Krulpeterselie bracht 7 tot 27 cent per bosje van 50 gram op. Bospeen is niet duur, als er gebruik gemaakt wordt van de 100% regel dan zal de winkelprijs liggen tussen de 94 cent en 1,30 per bos. De komkommers zijn nog steeds goed aan de prijs, in het veiling- bericht wordt gesproken van de sortering 91 met daarachter de veilingprijs van 76-87, hiermee wordt bedoeld dat een komkommer van 910 gram in prijs varieert van 76 tot 87 cent per stuk. De lichtere sorteringen liggen lager in prijs, hetgeen ook uit het veilingbericht blijkt Bij de paprika's wordt er een onderscheid ge maakt in rode en groene sorteringen. Papri ka's worden gesorteerd naar kwaliteit en diameter, dus de dwarsdoorsnede van de vrucht, zo ontstaan er sorteringen van 85, 75, 65, 55, dit is een doorsnede in mm. Zo valt uit het veilingbericht af te leiden dat groene paprika's met een doorsnede van 8,5 cm gemiddeld 2,05 per kg opbrengen. Aan een kiloprijs heeft de consument met zoveel, omdat deze ze meestal per stuk koopt. Als de consument dan weet dat er in een kilo paprika's, althans bij de grootste sortering, zo'n 5 6 stuks zitten, dan be- draagt de veilingprijs per stuk 34 cent. De winkelprijs mag dan niet veel hoger liggen dan 68 cent per stuk, let wel voor -• een grote groene paprika, een kleine zal daarentegen weer wat voordeliger zijn. Voor •- de rode paprika's kan hetzelfde rekensom- metje worden gemaakt. Bij de aubergines wordt er volgens dezelfde maatstaven als bij de paprika's gewerkt, de veilingprijs voor de grootste sortering komt neer op 1,62 per kg. Zo staan er naast de veilingprijzen van veiling Westland- Noord ook bijna dagelijks de veilingprijzen j van De Lier en 's-Gravenzande vermeld. Onderling kunnen deze prijzen ook wel wat verschillen. De consument kan uit deze vei lingberichten echt wel het een en ander wijzer worden als hij of zij daar de moeite toe neemt. Er dient tot slot nadrukkelijk op gewezen - te worden dat een marge van 100% voor een winkelbedrijf heel gewoon is. Voor markt kooplui ligt dit weer iets anders, dezen bezitten namelijk geen winkelpand. 'PIJNACKER In beginsel komt het organisch-biologisch telen neer op het in zo hoogwaardig mogelijke vorm brengen van de „dragers van het leven" oftewel van de „levende materie". Dit is een zeer kleine substantie die in de kringloop bodem- plant-dier/mens-bodem circuleert. Hoe hoogwaardiger deze „le vende materie" des te gezonder is iedere keten in de genoemde kringloop. Vorige week maandag beschreven we op deze weke lijkse agrarische pagina de achtergronden van de organisch- fwologische zienswijze. Een methode die kunstmest en chemi sche bestrijdingsmiddelen uitsluit. Is dit inderdaad mogelijk? 'Het Landbouw Economisch Instituut (LEI) concludeerde in 1972 het volgende aangaande het organisch-biologisch opgezette tomatenbedrijf van de gebroeders De Vogel in Pijnacker. Het LEI: „Een biologisch bedrijf kan een hoge produktie halen; zeer rendabel zijn; lage teeltkosten hebben; vroeg produceren; een goede doorteelt hebben; met een gewone hoeveelheid arbeid kweken; meerdere jaren achtereen monocultures kwe ken". Het woord is aan de mensen van de organisch-biologische teeltwijze. EERST 1000 RAMEN Een wonderlijke zaak deze Conclusie uit een nooit offi cieel gepubliceerd LEI-rap- port, waarin het bedrijf van de gebroeders Dé Vogel wordt Vergeleken met dat van zeven andere normaal telende toma- (entuinders. Eigenaardig in zoverre dat dit onderzoek na één jaar abrupt werd afgebro ken. „Waarom komt het LEI niet terug", zo vraagt de firma De Vogel zich af toen wij hem yorige week opzochten. „Zijn ze bang geworden van de re sultaten?" Een ongeloofwaardige hou ding nemen tuinders De Vogel memand kwalijk. Twaalf en half jaar terug stonden zij ook argwanend tegenover het or ganisch-biologische systeem. Toch probeerden zij het. En wel op 1000 m2. Ramen die wat geld mochten kosten. Dat hebben ze blijkbaar niet, want het jaar daarop schakelde het gehele bedrijf over op de orga nisch-biologische teelt. Toen 7000 m2, nu 12.000 m2. De heer De Vogel vertelt. Het eerste jaar kwamen interes sante dingen naar voren. Mg- en Mn-gebrek traden in tegen stelling met voorheen niet meer op. Van Botrytis werd nauwelijks last ondervonden. Je moet je geestelijk wel om schakelen, anders gaan den ken. De zaken biologisch bena deren. We hebben heel wat keren naar de spuitbus willen grijpen. Steeds weer werd het uitgesteld. Gelukkig maar, want de natuur herstelde zich zelf, TE KWAAD Dit laatste speelde zich met name af rond de bestrijding van witte vlieg. In 1972 kreeg De Vogel het daar echt te kwaad mee. Toen er boven dien een delegatie van het Mi nisterie van Landbouw kwam kijken en men de heren van wege de witte vlieg niet eens meer kon zien, zat het wel bar tegen, ondanks de sluipwesp. Samen met de roofmijt had de organisch-biologisch gerichte teeltadviseur, de heer De Jong uit Monster, deze in 1962 al geïmporteerd uit Zwitserland. De heer De Vogel drukte zijn bezoekers op het hart over een paar weken beslist terug te komen. Het evenwicht sluip wesp/witte vlieg zou zich dan zeker hersteld hebben. De he ren bleven helaas weg. Tuinder De Vogel pakt er het bewuste LEI-rapport bij. »Kijk, in deze periode ging onze produktie sterk omlaag en lagen we onder die van de andere bedrijven. Zij hadden echter ook onder de witte vlieg te lijden. Ook hun produktie daalde. Na een paar weken lagen we echter weer op hen voor". Als men dan zegt „ja maar, dat zijn slechts de gege vens van een enkel jaar", roept De Vogel uit: „Laat ze maar terugkomen. Dan zul jé zien dat wij met de top mee kunnen. Het is op zijn minst vreemd dat het LEI-onderzoek plotseling gestopt is". TEELTWIJZE De tuinders die willen omscha kelen, hebben hier toch wel zo'n vier tot vijf jaar voor nodig, aldus De Vogel. Met behulp van de bodemtest van Dr. Rusch, grondlegger van het organisch-biologisch sys teem, toont men het gehalte van twee hoogwaardige en een ziekteverwekkende bacterie- groep aan. Wat betreft de hoogwaardige bacterién gaat het hier voornamelijk om melkzuurbacteriën. Deze stel len zeer hoge eisen aan de voeding. Met een groot aantal melkzuurbacteriën in de bo dem is men verzekerd van goede humus, de voedingsstof voor de „levende materie". Om het bacterieleven in de grond versneld op gang te brengen, paste De Vogel een bacterieconcentraat toe, het Symbioflor-humusferment. Dit gebeurt via de regenlei ding. Vorige week beschreven we de samenstelling van dit concentraat. Om de pH op ongeveer 7 te krijgen gebruik te men veel Winterwijkse Do- lemiet Kleimergel. Het ge- steentemeel, basaltmeel, werd eveneens rijkelijk toegediend in verband met het gemakke lijk opneembare Silicium (ste vige bladeren, stengels en vruchten) en vanwege de gro te verscheidenheid aan spore- elementen. Vorige week lazen we dat het bij basaltmeel vooral om Silicum gaat. Dit is uiteraard een zetfout; het moet Silicium zijn. Hoe zit het teeltplan van de gebroeders De Vogel in el kaar? De Sonato wordt in 4 cm-potjes gezaaid. De op kweek verzorgt een planten- kweker. Ze krijgen geen bij zondere behandeling. Dit con- fectie-produkt komt begin de cember op het bedrijf. Men teelt ze zelf verder af in grond- potten van 10 cm. Vanuit de stichting Orbio pro pageert men een eigen op- Organisch-biologisch geteelde tomaten kweek en indien mogelijk eveneens een eigen zaadwin ning. In Zwitserland waar 700 boeren en tuinders organisch- biologisch bezig zijn, heeft men belangrijke stappen in de richting van eigen zaad gezet PLANAFSTAND De potgrond verrijkt De Vogel met organische materialen, on der andere Gekro, en natuur- mineralen, waaronder basalt meel. Omstreeks begin januari valt de plantdatum. De plan- tafstand bedraagt 55 cm. De teelt duurt tot half september. Daarna wordt het gewas ver- hakseld en gestoomd via de stoomdrainage. De plantenres ten werkt men absoluut niet onder. In de organisch-biologi sche teelt moet alle organische bemesting aan de lucht verte ren. Voor onderwerken voelt De Vogel daarom niets. Hij bewerkt de grond evenmin. Hetzelfde geldt voor de kippe- mest. Deze blijft op de grond liggen. Later komt er het stik- stofbindende basaltmeel over heen. Dit jaar geeft De Vogel geen kippemest, omdat de bo demtest van Dr. Rusch aange toond heeft dat het wel snor zit met het bodemleven, maar hij was gewend jaarlijks in november ongeveer een ton per ha toe te dienen. TUD IS LEVEN De kg-opbrengst ligt in de buurt van 18 tot 20 kg per m2. De verdeling per sortering kwam in 1972 neer op 64% A, 8% B en 24% C. De laatste twee jaar is het percentage B hoger. Hoeveel precies weet De Vogel niet. Ook op de vraag hoeveel kilo's hij deze reis geplukt heeft, haalt hij zijn schouders op. Hij blijkt niet de man te zijn die weke lijks op de LEI-informaties in „Groenten Fruit" afspringt met de beklemmende vraag: lig ik voor of lig ik achter op m'n collega's? De Vogel: „Ik zie het gewoon als een sport. Wanneer de planten aan de draad zitten, is voor mij de spanning er af. Je vindt me nu zeker een slechte tuinder, maar naast tomatentelen wil ik ook nog een beetje leven en daar is tijd voor nodig". Tekenende woorden voor de man die samen met zijn twee formanten nu al weer meer dan 12 jaar organisch-biolo gisch teelt. Zelf zegt hij dat het organisch-biologisch telen een kwestie van mentaliteit is. Tijd-is-leven komt in plaats van tijd-is-geld. Gelooft hij zelf in de theorie van de kringloop der levende materie? P. de Vogel: „We kunnen als tuin ders dit proces niet weten schappelijk bestuderen. Er zijn zaken bij die je nu een maal moet aannemen. Maar als je het systeem een aantal jaren volhoudt, dan zie je van zelf dat er meer achter moet zitten. Of het met religie te maken heeft? Welnee, laat me niet lachen, de resultaten zijn gewoon met het blote oog vast te stellen". Volgende week in een slotartikel het een en ander over de opzet van organisch-biologisch geteelde produkten. A.A. Frisdrank en waterijs mag dan wel verkoeling brengen, sap van vers fruit is een stuk lekkerder - en nog gezonder ook. Maar in de hitte blijven veel groenteboeren toch met hun fruit zitten, omdat het publiek niet veel zin in winkelen heeft. Wim Baanders van de Fruit- en delicatessenbouti- que „De Primeur" in Amsterdam wilde daar wat verandering in brengen. Hostessen van het Centraal - Bureau van de Tuinbouwveilingen uit Den Haag laten onder de koele luifel van zijn winkel zien hoe makkelijk je zelf sappen kunt tappen met een sapcentrifuge. Voor maar twee kwartjes kunnen de voorbijgangers kiezen uit echt appelsap, echt wortelsap, echt tomatensap, frambozen of kersensap. Voor hetzelfde geld kun je ook je eigen „puur-natuur" mixdrank bestellen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 7