Eanes kan presidentschap van Portugal niet ontgaan Don Camillo leeft en woont in België Amerikaan rukt onweerstaanbaar op Volvo-spe- ciaaltje KERK EN WERELD PAGINA 10 LEIDSE COURANT VRIJDAG 25 JUNI ■RIJ Lissabon (RTR/AFP) Portu gal moet zondag (27 juni) op nieuw naar de stembus, voor de voltooiing van de derde fase van het democratisch model dat sinds aprilrevolutie van 1974 is opgebouwd. Na de ver kiezingen voor de grondwetge vende vergadering vorig jaar, en de parlementsverkiezingen van april j.I. moeten de Portu gezen aanstaande zondag een president kiezen. De gekozen president benoemt dan een pre mier, die een regering vormt op basis van de uitslag van de parlementsverkiezingen. Portu gal kan dan, na twee turbulente jaren van coups en contra- coups, vurig revolutionair elan en fikse politieke katers, begin nen aan zijn nieuwe bestaan als parlementaire democratie. Als de verkiezingen zondag ten minste doorgaan. De hartaan val, die premier Jose Pinheiro de Azevedo woensdag velde tij dens zijn verkiezingstournee, kan voor een onverwachte kink in de kabel zorgen. Mocht de premier voor zondag overlijden, dan moeten de verkiezingen vol gens de grondwet worden uitge steld, en moet de hele voorberei dende procedure, met kandi daatstelling en al, opnieuw be ginnen. Tijdelijke uitschakeling van een kandidaat door ziekte vormt geen belemmering. Aze- vedo's ernstige toestand heeft in ieder geval wel een flinke dom per op de politieke activiteit ge zet. Zijn medekandidaten heb ben hun campagnes op een laag pitje gedraaid. Azevedo wordt beschouwd als de belangrijkste tegenkandidaat van de man die naar ieders verwachting Portugals eerste vrij gekozen president sinds 1926 wordt: generaal Antonio Ramalho Eanes. De kansen van de andere twee, de communisti sche kandidaat Octavio Pato, en de roemruchte majoor Otelo Sa- raiva de Carvalho, worden min der hoog aangeslagen, al zou de laatste nog wel voor verrassin gen kunnen zorgen. De 41-jarige beroepsofficier Ea nes geniet de steun van de grootste politieke partijen: so cialisten, de centrumrechtse PPD en het rechtse GDS, die bij de recente parlementsverkiezin gen samen driekwart van de stemmen kregen. De grote vraag is of Eanes zondag al een absolute meerderheid krijgt, zo dat hij meteen gekozen is, of dat er over drie weken nog een tweede ronde gehouden moet worden tussen de twee kandida ten die het beste resultaat be haalden. Kandidaat van Portugal Hoewel de aanplakbiljetten Ea nes aanprijzen als de „kandi daat van Portugal" spreekt de verlegen, wat saaie en kleurloze infanterie-officier met zijn strakke gezicht niet erg tot de verbeelding van de kiezers. Poli tieke ervaring heeft hij niet, en over zijn politieke denkbeelden tasten de kiezers in het duister. Bekend werd Eanes pas toen hij leiding gaf aan het neerslaan van de mislukte linkse rebellie van november j.I. Sindsdien is hij opperbevelhebber van de strijdkrachten. De beweging van de Strijd krachten (MFA) en de meeste politieke partijen streefden naar een „nationale kandidaat" voor het presidentschap, die de poli tieke tegenstellingen binnen het leger, en tussen de partijen, zou kunnen overbruggen. Daarom zagen de partijen ervan af elk een eigen kandidaat te stellen, waardoor de politieke strijd op nieuw in alle hevigheid zou zijn losgebarsten. Eanes bleek ten slotte dankzij zijn publieke neu traliteit acceptabel voor de ver schillende stromingen binnen de MFA, en voor de socialisten, de PPD en het CDS. Na lang aarzelen besloten de communisten zich niet achter deze kandidatuur te stellen, maar met een eigen kandidaat te komen: de 51-jarige Octavio Pato, tweede man in de commu nistische partij hiërarchie, na Al- varo Cunhal. Pogingen van de communisten om samen met de socialisten een „gemeenschap pelijke kandidaat van links" te stellen zijn stukgelopen op de weigering van de socialisten. De socialistische partijleider Mario Soares heeft weinig op met de orthodoxe Portugese communis ten. Na de Italiaanse verkiezin gen prees hij opnieuw de „de mocratische, gematigde en rea listische politiek" van de Ita liaanse communisten, en be treurde het dat de Portugese communisten zo weinig op hun Italiaanse kameraden lijken. Generaal Eanes heeft aangekon digd dat hij, als hij tot president gekozen wordt, Mario Soares zal benoemen tot premier van een socialistische minderheidsrege ring. De socialisten werden met 35 procent van de stemmen de grootste partij bij de parle mentsverkiezingen, maar be haalden lang geen parlementai re meerderheid. De socialisten hebben steeds gezegd dat zij alleen willen regeren. Een door de communisten bepleit volks front wijzen ze af, evenals een coalitie met PPD en CDS. Over igens heeft ook Azevedo aange kondigd dat hij Soares zou be noemen tot premier, en zelfs Carvalho liet weten dat een voorlopig-premierschap van Soares niet strijdig is met Ote- lo's plannen voor een „volks macht". Behalve zijn keuze voor een so cialistisch minderheidskabinet laat Eanes de Portugezen in het ongewisse over zijn politieke standpunten. Hij wekt de in druk dat hij zich tegenstribbe lend in de politiek heeft laten trekken, en alleen beschikbaar is omdat zijn kandidatuur een scheuring in de MFA-gelederen kan verhinderen. Hij beklem toont steeds zijn onafhankelijke positie, en wijst erop dat hij noch de kandidaat van het le ger, noch die van bepaalde poli tieke partijen is, ook al heeft hij hun steun aanvaard. Linkse socialisten morren In sommige plaatsen hebben so cialistische partij-afdelingen ge weigerd verkiezingsbijeenkom sten voor Eanes te organiseren, omdat ze niet samen met groot grondbezitters, industriëlen en plaatselijke voormannen van PPD en CDS wilden optrekken. Eanes wil alleen spreken op bij eenkomsten die door zijn geza menlijke supporters zijn belegd. Dat is moeilijk te verteren voor de socialisten. Azevedo en Carvalho zouden wel eens een flinke bres kunnen slaan in de morrende linker vleugel van de socialistische kie zers, hetgeen het prestige en de interne samenhang van deze partij niet ten goede zou komen. Carvalho „knaagt" trouwens ook aan de communistische ach terban. Opiniepeilingen voor het begin van de campagne gaven de communistische kandidaat Pato slechts drie procent van de stemmen, terwijl bij de parle mentsverkiezingen 14 procent van de Portugezen op de PCP stemde. Scheurmaker Otelo Zowel de socialistische als de communistische partijtop trek ken fel van leer tegen „scheur maker Otelo". De communisti sche partij onthoudt zich van kritiek op de twee militaire kan didaten Eanes en Azevedo, maar Otelo, die geen functie meer bekleedt in het leger, wordt allerminst gespaard. De genen die deze „destructieve scheurmaker" steunen hebben niets geleerd van hun mislukte avonturen, waardoor de Portu gese revolutie schade is toege bracht, zo zegt partijleider Alva- ro Cunhal. Hij vreest dat Car- valho's kandidatuur de arbei dersklasse verdeelt, omdat som mige sectoren ervan „gevoeiig kunnen zijn voor pseudorevolu- tionair taalgebruik van de gau- chistische groepen". Soares pro beert Otelo onschadelijk te ma rei^ -'*r Ïtuf ■if ken door hem af te d „revolutionaire folklore" „Otelo", de kleurrijke, ge links-radicale avonti zichzelf als de Fidel meer recentelijk Hood van de Portugese j Door zijn tegenstanden hij beschouwd als een j lijk politiek warhoofd. A wint ga ik emigreren, nes, die overigens mei zijn tegenstander geen kans maakt. Maar Otelo weet als gee re grote enthousiaste n op de been te brengen zijn tournee. Tienduizen chende, Otelo-scanderen pathisanten zijn geen ui ing, althans op het Pi vasteland, want op de dende eilanden, de Az< Madeira, hoeft hij zich vertonen. Otelo bepleit een „volks een soort raden-democr; arbeiderszelfbestuur, wij arbeidersraden, en sol< den. De sociaal-den dient volgens hem slecl de instandhouding van vorderde, gemodemisei kapitalistische same Van de NAVO en de EE hij ook niets hebben. I dient volgens hem aansli zoeken bij de Derde Weri Voorspellingen zijn een zaak in de grillige Pi politiek, waar de jonge partijen nog geen tra< achterban hebben opgJ en dus in het onzekere over de loyaliteit van zers. Opiniepeilingen zijl kiezingstijd niet Maar vrij algemeen h< verwachting dat Eanes twiste eerste zal eindigj |ej( volgd door Azevedo en afstand door Carvalho, Pato de hekkensluiter den. De zakkende dollar heeft de importeurs van Amerikaanse auto's duidelijk in de kaart gespeeld. Er worden er meer verkocht dan ooit Een voor beeld hiervan: General Motors in Rotterdam leverde in 1973 375 "Amerikanen" af, in 1974 waren dat er al 890, in 1975 1154 en voor 1976 zitten er dik 1400 in. Ford, Chrysler. Gene ral Motors en American Mo tors samen verkochten er vo rig jaar 3000 in ons land. Dat is ongeveer een zevende ge deelte van alle auto's boven de twintig mille die in 1975 ver kocht werden in Nederland. De Amerikaanse autofabri kanten hebben de mogelijkhe den van de Europese markt misschien te lang onderschat, maar de laatste jaren is daar verandering in gekomen. Ze zijn "Europesere" auto's gaan maken, kleiner en met kleine re motoren. De binnenruimte bleef echter gelijk. Er is in de afgelopen jaren ongeveer 16 miljard dollar geïnvesteerd in het ontwerpen van kleinere auto's, die evenveel comfort bieden als de grotere van vroe ger. Vooral na de Tweede We reldoorlog genoot de Ameri kaanse "slee" in Europa be kendheid vanwege het com fort, doch in die tijd ook als status-symbool. Het populairste General Mo tors merk is nog altijd Chevro let, dat voor 1976 met negen verschillende series op de markt komt. In ons land zijn acht series leverbaar. De licht ste en kleinste Amerikaan, de Chevette, komt voorlopig niet in Europa. De talrijke typen - De Fleetwood Brougham 1976 van het parademerk Cadillac De coupés van Buick kregen een nieuw koetswerk en een gewijzigd front. Hier de Skyhawk Hatchback coupé 1976 Chevette, Vega, Monza, Cama- ro, Nova, Chevelle, Monte Car lo en Caprice Impala - hebben technische verfijningen onder gaan en zijn uitgerust met mo toren voor zuinig gebruik en schone uitlaatgassen. Buick brengt drie nieuwe cou pés uit en verbeterde motoren en carburateurs voor zuiniger rijden. De V6-krachtbron is op 5 van de 28 modellen stan daard. De coupés kregen een nieuw koetswerk en een gewij zigd front. Pontiac viert dit jaar haar vijftigjarig bestaan en brengt als belangrijkste nieuwigheid de sportieve Sun- bird Coupé uit. Bij alle model len werd veel aandacht be steed aan zuiniger verbruik en hogere veiligheid. Oldsmobile introduceert een serie van 34 typen in zes modellen - Starfi- re. Omega, Cutless, Delta 88, "98" en Tornado - met veel verfijningen en schonere mo toren. In Nederland zullen twaalf typen leverbaar iijn. Het brandstofverbruik werd verder verminderd. En dan General Motors para demerk: Cadillac. Duur, maar puur luxueus. Niets wordt ook maar aan de verbeelding van de berijder overgelaten. Knop pen, knopjes, gongen, z lampjes, klimaatregeling, een make-up spiegel met kapver- lichting, een partij extra's die de kleine Cadillac Seville een wonder van techniek, maar ook een prijzig luxepaard ma ken. 68.000 gulden is geen klei nigheid ten slotte. Hoe het zij, hij die een wat grotere wagen wil berijden, Amerikaans comfort om zich heen wil hebben, niet zo'n groot bezwaar ziet in een wat hoog benzineverbruik, hij ne me een Amerikaan. Eén voor deel is er: de motor is niet kapot te krijgen. BIJ ONGEVAL IN GRIEKENLAND Indien men onverhoopt als au tomobilist op vakantie in Grie kenland een ongeval krijgt, dan kan men zich voor de schade-afwikkeling wenden Men dient in het bezit tel tot het volgende adres: Motor van de groene verzekert Insurers' Bureau, Xenofontos kaart en naam en adres] f 10, Athene. Telefoon: 323.6733. de verzekeringsmaatschap! I Autogrammen In de loop van het eerste kwartaal 1976 hebben de verkopen van Chrysler Corporation en haar filialen over de gehele wereld het recordcijfer van 3,6 miljard dollar bereikt, te gen 2,6 miljard dollar in het eerste kwartaal van 1975. De Guide Division van General Motors, toon aangevend fabrikant van kunststof auto-onder delen heeft medegedeeld dat in 1940 slechts 1,8 kg kunststof per auto werd toegepast. In 1976 is dit 80 kg en men verwacht dat in 1980 tussen 160 en 230 kg kunststof per wagen verwerkt zal worden. Chrysler France heeft in de eerste drie maan den van 1976, 131.723 automobielen (waarvan 9279 bestelwagens) geproduceerd, tegen 107.035 in 1975. Dat houdt een stijging in van 23.06 procent. Oostenrijk krijgt er in augustus a.s. weer een nieuw stuk autosnelweg bij. Dan wordt 13 km van de autosnelweg Linz-Wels ingebruikgeno- men. Het is de helft van de totale afstand. Een nieuw 9,6 km lang deel van de Tauern- autobaan de snelle verbindingsweg tussen Salz burg en Karintië wordt uiterlijk in juli voor het verkeer opengesteld. Het betreft het traject Lieserhofen-Gmünd. Het 52 km lange belang rijkste traject van de Tauern-autobaan is al sinds 21 juni 1975 in gebruik. Wie dit jaar met de auto naar Oostenrijk gaat voor vakantie of zakenbezoek hoeft niet te vrezen dat de tolgelden op de Tauernautobaan, de Grossglockner Alpenweg, de Felbertauern- strasse en de Brennerautobaan zijn gestegen. De toltarieven zijn gelijk aan die van het vorig jaar. De inflatie in aanmerking genomen wil dat zeggen dat een verblijf in Oostenrijk voor automobilisten vergeleken met vorig jaar rela tief goedkoper is geworden. Volvo's 66 GL driedeurs krijgt een opknapbi tje en gaat dan 66 GLS heten. Bijzonderhei Exterieurkleur: oranje; oranje gestreepte fen bekleding in combinatie met zwart lichtmetalen 5" sportwielen met verchrooi wielmoeren; bandemaat 155 SR 13; wiss sproeierinstallatie op de achterruit; bekleed zwart sportstuurwiel met ingelegd „Volvo G embleem; zwarte sierstrippen op de zijkan en op de motorkap; in zwart uitgevoerde 1 tenspiegels, ventilatieroosters, dorpelstr dashboard en middenconsole. Er zal slechts een zéér beperkt aantal van d „S"-uitvoering worden geproduceerd. De p bedraagt 15.750,- gulden inclusief BTW. ,,Tolk" voor geloof tussen islam en christendom Het breed moderamen voor de gereformeerde synode heeft drs. J. Slomp aangesteld als voorlichter en toeruster van gemeenten in Nederland, die met moslims in aanraifing ko men. Drs. Slomp is sinds 1964 in Pakistan werkzaam als zen dingsarbeider. Het werk, dat hij nu in Pakistan doet, de „vertaling" van het christelijk geloof voor de moslims en van de islam voor de christenen, is in grote trekken hetzelfde als wat hem in Nederland te wachten staat. Het breed moderamen is tot het besluit gekomen, omdat het meende, dat naast aan dacht voor de sociale proble men van buitenlandse werkne mers, ook de religieuze vragen aandacht verdienen. In het Belgische dorp je Werchter aan de De- mer, waar doorgaans pais en vree heerst, heeft een reeds lange tijd bestaande vete tussen de burgemees ter en de pastoor met als inzet het bezit van een antiek beeldje en een oude bijbel bijna tot een dramatische ontknopping geleid, aldus meldt onze cor respondent. Slechts dank zij het kordate optreden van de plaat selijke veldwachter ontkwam de burge meester aan een aan slag, die een 35-jarige aanhanger van de pas toor op hem wilde ple gen, om daarmee het kwaad, de pastoor aangedaan, voorgoed te wreken. Tijdens de gemeente raadsvergadering deze week stormde de man, gewapend met een ge karteld mes, op de burgemeester af. De veldwachter lichtte de man beentje en op en kele meters van de verbouwereerde bur gemeester werd de man overweldigd door een toehoorder op de publieke tribune en de veldwachter. De pastoor beschuldigt de burgemeester ervan kunstschatten aan zijn kerk te hebben ont trokken met name een antiek onzelievevrou- we-beeldje en een mid deleeuwse bijbel. Tot nog toe bleef het steeds bij scheldpartij en en plagerijen tussen de aanhangers van de burgemeester en de pastoor, die als een Belgische Peppone en Don Camillo het dorp in voor- en tegenstan ders hebben verdeeld. Nu eens bekladden de aanhangers van de burgervader de muren van de kerk en de pas torie met verf en leu zen, dan weer trekken de aanhangers van de pastoor erop uit om in het holst van de nacht met krijt en verf op straten en muren en op het gemeentehuis te getuigen van hun opi nie dat de burgervader niet deugt. Tijdens de gemeente raadsvergadering na men de drie leden van de NAP, de Nieuwe Actieve Partij, het op voor de pastoor en zijn medestanders. Ze drongen aan op steun van gemeentewege voor restauratie van de pastorie en voor te ruggave van de oude bijbel en het antieke beeldje, die de burge meester tot gemeente- bezit heeft verklaard, omdat hij vreest dat zij in eigendom zullen overgaan van de ge meente Haacht, waarin zijn dorp over enige tijd wordt opgenomen als gevolg van de fu sies van gemeenten in België. Maar de burgemeester besloot tot een voort zetting van de vergade ring met gesloten deu ren. Toen de zaal werd ontruimd, tot grote woede van de opposi tie en van toehoorders op de publieke tribune, stormde de man met het mes naar voren. Nadat de rijkswacht en zelfs de procureur des konings ten tonele waren verschenen, werd de potentiële messesteker korte tijd ondervraagd en daar na tot ieders verbazing naar huis gestuurd. Daar had de man ken nelijk niet op gere kend, want bij zijn vrijlatin'g schreeuwde hij nog: „Daar had ik best twee maanden voor willen zitten". Intussen worden in Werchter pogingen in het werk gesteld om de burgemeester en de pastoor met elkaar te verzoenen. Maar de pastoor heeft al laten weten dat hij erop staat dat de bijbel en het beeldje weer in zijn kerk terugkomen. In Maarn hebben de hervorm de gemeente, de gereformeer de kerk en de parochie beslo ten tot het instellen van een gezamenlijke commissie voor pastorale begeleiding van ker kelijk gemengd gehuwden. Dezen hebben aan de voorbe reiding meegewerkt. Een en ander is het begin van een verdergaande samenwerking, met als eerste punt nu een gesprek over kerk begrip. De volgende synode van de gereformeerde kerken zal de „synode van Zwolle" aangewe zen als samenroepende "kerk. De openingszitting zal zijn op iO mei. De avond ervoor zal in de kerken van Zwolle een bidstond worden gehouden. De vergaderingen zelf zullen als gebruikelijk worden ge houden in „De Blije Werelt" te Lunteren. De omvang van de bestuursta ken aan de hogeschool voor theologie en pastoraat te Korte metten Heerlen heeft ertoe geleid, dat de taak van rector is opgedra gen aan een bestuurscollege van drie personen. Rector, be last met de eindverantwoor delijkheid voor het totale be leid cn voor het externe be leid, is geworden drs. GJ.W. van Rossum ss.cc., lector in de missiewetenschap. Tot pro rector, belast met de verant woordelijkheid voor het inter ne bestuur is gekozen drs. H J.L. Knubben, stafmedewer ker werkbegeleiding en tot pro-rector, belast met de ver antwoordelijkheid voor on derwijs en onderzoek dr. J.W. Bosch, hoogleraar wijsbegeer te. Het breed moderamen van de gereformeerde kerk verwacht, dat volgend jaar een gerefor meerde kerk in Almere in de Flevopolder geinstitueerd wordt. Het moderamen heeft de kerk voorlopig ingedeeld bij de classis Hilversum. Deze indeling is nog niet definitief, omdat hervormden en gerefor meerden in Almere tot dezelf de opzet willen komen. De Roermondse werkgroep ten dienste van het Landelijk Pastoraal Overleg III heeft uit zijn midden'de volgende per sonen gekozen als delegatie naar het L.P.O.: Voor de regio oostelijke mijnstreek R. Nuyens en J. M. H. Narinx. Voor de westelijke mijnstreek mevrouw Dresen Jongen en E. Nicoll. Voor de regio zuid J. C. G. M. Jansen, broeder Bruno van de Made en kape laan Th. J. Salden. Voor de regio midden-Limburg me vrouw Ph. de Leeuw-Krekel, zuster Teclave en T. Bors- boom. Voor de regio noord- Limburg W. van Kempen. Verbannen Litause bisschop wil terug Het Samisdat (ondergrondse) tijdschrift „Kro niek der r.k. kerk in Litauen" heeft een brief gepubliceerd van de 65-jarige aartsbisschop Steponavicius van Wilna aan premier Maniusis van Litauen. In deze brief dringt de aartsbis schop, die al vijftien jaar zijn ambte niet kan uitoefenen en verbannen is naar het plaatsje Zagare, erop aan, dat de tegen hem genomen onrechtvaardige maatregelen ongedaan wor den gemaakt. De aartsbisschop schrijft, dat hij tot op de dag van heden niet weet, waarom en tot wanneer hij uit zijn aartsbisdom is verbannen. Ondanks herhaaldelijk aandringen is hem nooit het de creet getoond, dat de Iatause ministerraad zou hebben uitgevaardigd voor de verbanning. Hij merkt op, dat volgens de bestaande wetge ving verbanning voor maximaal vijf jaar mag worden uitgesproken, maar dat zijn balling schap al drie maal zo lang duurt. Hij waar schuwt tenslotte de regering, dat haar optreden tegenover de kerk in binnen- en buitenland kritiek uitlokt. De situatie van het kerkelijk bestuur in Litauen is uiterst moeilijk. Van de zeven bisdommen is er niet één normaal voorzien van een bis schop. Drie bisschoppen zijn verbannen. Eén is gestorven, terwijl geen opvolger kon worden benoemd. Enkele bisdommen hebben een apos tolisch administrator, een tijdelijk bestuurder. Een van hen, mgr. Matulaitis-Labukas, admini strator van het aartsbisdom Kaunas en van het bisdom Vilkaviskis, heeft vorige week een be zoek gebracht aan kardinaal Bengsch in Oost- Berlijn. HERVORMD! KERK GAAT ALLE LEDEIV REGISTRERE Het moderamen van de vormde synode heeft in ven aan kerkeraden en voogden toelichting gege op het besluit over te gaan landelijke registratie van leden van de Nederlai Hervormde kerk. Deze stratie geschiedt door Stichting Mechanische R stratie en Administratie, RA, te Delft. Op 16 maart van dit jaar de hervormde synode het sluit alle leden van de I vormde kerk te gaan regis ren. De belangrijkste re voor dit besluit is, aldus moderamen, het feit, dat Hervormde kerk ernst wil ken met haar pastorale ver woordelijkheid, en dit niet leen voor de lidmaten en d( leden, maar ook voor hen, uit Hervormde ouders zijn boren. Met name door het te aantal verhuizingen is 1 de meeste gemeenten de le< registratie een groot probk en blijft een groot aantal le van de Hervormde kerk or reikbaar. Het moderamen stelt in brieven duidelijk, dat niem tegen zijn wil wordt ger streerd. Niemand wordt g gistreerd zonder dat dit of haar bekend is, en deg die wil worden uitgeschrev zal niets in de weg wor<

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 10