an
paardegeur en
gouden Commandeur
LANGS OMWEGEN
w
Nat Gonella heeft
wederopstanding
te danken aan
Hagenaar Ted Easton
DOOR
fON
PIETERS
Op mijn omwegen door stad en land'kom ik graag mensen tegen. Elke
morgen tussen tien en elf uur künt u mij telefonisch vertellen wie
u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Het nummer van mijn
geduldige telefoon is 071 —12 22 44; u kunt dan naar toestel 18 vragen.
PAGINA 5
*71
[DERDAG 24 JUNI 1976
LEIDSE COL RANT
meen je bij een dierenarts thuis ook
nensleren aan te tre^en- Ofschoon je niet de verkeerde
m;Jvolgtrekking kunt maken, dat de bij een huisarts
Pvfndlopende vrouw en kinderen een beroepsmatig
ijraaltvloeisel zouden zijn. Niettemin verwachtte ik bij
75-jarige heer N. A. Commandeur iets dierlijks
cen ontmoeten. „Dat was vier jaar geleden nog wel
j aaJ, maar toen mijn 16-jarige langharige dwergtek-
atuifl was overleden ben ik met het houden van een
isomer gestopt. Iemand die 50 jaar dierenarts is
n de>weest, doet het een beetje matig aan". Dierenarts
tra. ruste N. A. Commandeur vierde gisteren in
"jtieme familiekring zijn gouden dierenartsschap.
ne,Jie periode was niet zo maar wat. Dat verdient
,ang£ndacht. Daarom belde ik bij de heer Comman-
Bur aan en jawel, het was dé Commandeur. Nog
die tn jaar of vijf geleden ik zie hem nog zó voor
.^je zat deze man als een ware commandeur hoog
ten Paarc*> schitterend in postuur, gebruind gezicht
be)ider de zwarte hoge zije en met de paardegeur
hem heen. Met een oranje strikje versierd
wtfeepje gaf hij 25 jaar lang op 3 oktober om één
bijsiur exact het vertreksein voor de Grote Optocht.
!an zette de bereden politie zich op de Hoge
in beweging, want Commandeur had zijn
tvapen" geheven.
!a". glimlacht Commandeur,
lat was wat. Ik was voorzit-
r van de Optochtcommissie
I tweede voorzitter van de
fie October Vereniging. Een
part eeuw heb ik die optocht
•geleid, officieel tot 1962,
laar ik reed nog jaren voor
in. Daar hadden ze me voor
Sstrikt. Dan stond je elke
roep op weg te helpen en als
B zaak eenmaal draaide
moest ik zien de kop van de
stoet te bereiken. Dat vond ik
altijd verrekt moeilijk: tussen
de schetterende muziek, de
praalwagens en het paarde-
volk door. Goed de toom hou
den. Dat lukte wel, maar dan
moest je niet op een drukte
maker zitten".
Dat was Commandeur van de
3 oktoberoptocht. Maar hij
was veel meer: actief bestuur
slid van de Vereeniging van
1937 tot 1962, daarna ere-lid en
adviseur van de Optochtcom
missie; lid van de Leidse Rij
en Jachtvereniging. Belangrij
ker nog waren de 30 jaar dat
hij als dierenarts praktiseerde,
29 jaar in Leiden en een jaar
„waarnemend".
„In 1956 deed ik mijn praktijk
over, waarna ik veterinair ad
junct-inspecteur werd van de
Volksgezondheid tevens Arse-
nijkundige Dienst (VG en VD)
en inspecteur-districtshoofd in
noordelijk Zuid-Holland. Als
zodanig ben ik op 1 augustus
1965 gepensioneerd. Inder
daad, vandaag is het 50 jaar
geleden dat ik mijn dierenarts
diploma kreeg. Wilt u nog
meer weten? Het is de moeite
niet waard".
Natuurlijk is het wel de moeite
waard om Commandeurs staat
van dienst in een belangrijke
sector van de diergeneeskunde
na te gaan, maar deze rijzige
dierenarts heeft nu eenmaal
een broertje dood aan ophef.
Ik krijg nog het een en ander
bij hem los: 12 jaar was hij
voorzitter van de Stichting
voor Arbitrage in de Veehan
del in Nederland, jarenlang ju
rylid van de NDR (Ned. stich
ting Draf- en Rensport). In
1970 werd hij gevraagd om lid
te worden van de Raad van
Appel (hoogste strafcollege,
een soort „Hoge Raad" van die
stichting). „Wat ik echt belang
rijk vond was, dat ik in okto
ber '64 werd gekozen tot voor
zitter van de Kon. Ned. Maat
schappij voor Diergeneeskun
de later ere-lid. Toen ik op
1 augustus '65 afscheid nam
als inspecteur VG en VD werd
ik Officier Oranje-Nassau. En
dan was ik technisch leider
van het KI-station Vita Nova
in Hazerswoude, waar ik in '54
prins Bernhard moest rondlei
den en op z'n gemak stellen
voor die en die prijsstier
Het is verleden tijd geworden,
voor dierenarts Commandeur,
maar hij leeft nog mee met
zijn vak: „We zijn allround
mensen: chirurg, bacterioloog,
gynaecoloog, noem maar op.
Het vak kent geen specialisten,
maar een studiecommissie is
daar mee bezig.Dat zou specia
lisatie kunnen worden: voor
aparte diersoorten, kleine
huisdieren en zo. Maar dat is
nog lang niet klaar. Hoewel er
dierenartsen zijn die zich uit
sluitend bezighouden met die
kleine huisdieren, maar ze
noemen zich nog niet specia
list. Ik had veel te maken met
de grote huisdierenpraktijk:
koeien, paarden, varkens,
schapen. Dat was voor mij de
hoofdmoot. Er zijn nu 5, 6
dierenartsen in Leiden en
naaste omgeving. Dat was ik
vroeger praktisch alleen. De
mogelijkheden zijn beter ge
worden, meer medicamenten
én meer dieren. Het aantal
stuks vee wordt groter of
schoon het land kleiner
wordt".
Wat vond de heer Comman
deur het boeiendst aspect van
zijn vak? „Het boeiendst? Wel,
het stellen van de diagnose.
Maar ook wel het moeilijkst.
Zo herinner ik me, dat ik 1939
bij een heel stel boeren koeien
doodgingen. Dan gaat je een
lichtje op: bij welke ziekte
sterft een dier zonder vooraf
gaande verschijnselen? Dat is
miltvuur, anthrax. Beender
meel was de boosdoener, ge
malen beenderen uit Achter-
Indië. Dat werd door veevoer
gemengd. Het was een hele
naloperij voor me, maar ik
ben eruit gekomen. Het heeft
de importeur wel wat pijn ge
kost".
De heer Commandeur is niet
stil gaan zitten. Hij tuiniert
veel en gaat luis en „spin" met
spuit en zeepspiritus te lijf.
„En dan kijk ik graag naar
koersen op Duindigt. Ook on
derzoek ik daar nog steeds
buitenlandse paarden die na
afloop weer over de grenzen
terug moeten. Dat doe ik als
plaatsvervangend inspecteur
Veeartsenijkundige Dienst.
Het werk in de „Hoge Raad",
die Raad van Appel, doe ik
nog steeds graag". Dan buigt
Commandeur zich over moei
lijkheden van een gepikeerde
pikeur die het niet eens is met
zijn fikse boete, of die „te voet
is gesteld" en een maand of
wat niet meer mag rijden. Of
hij heeft te maken met een
gepakte bookmaker of met do-
pinggevallen „die overigens
bij paarden sporadisch (aan- gebruiken. Verdraaid lastig De heer Commandeur
toonbaar) voorkomen. Maar er dóór achter te komen, met die Wi
zijn rakkers die iets anders linkerds". ,n z'Jn bloeiende tuin.
nte j heet Theo van Est,
ncjejiar noemt zich al sinds
rte pnsenheugenis Ted Eas-
drinkt cola met li-
tegelijk. Is daarnaast
e tfceten van gebak met
aJgroom. Is sinds 1968
bauwende kracht in de
j iheveningse dixieland-
mpel New Orleans, on-
\rgeschoven ballentent
het Palace-knekelhuis,
[|J||||(e hij indertijd voor niks
'"""in keizer Zwolsman in
mikleen kreeg. De oude
aten verklaarden hem
larop spontaan voor gek,
Ibsidiair ontoerekenings
itbaar. Dixielandmuziek
as in die tijd immers
lit" en inmiddels royaal
hij Verspeeld door jankende
in \taren. Vandaar dat geen
latiouwerij geld wilde ste
de ip in zijn roekeloos ex-
idinjruaent
Ik werd door iedereen
Jtgelachen herinnert hij
ef^ met Pijnlijk6 scherpte,
heidi in tegin dacht ik
0k *lf ook, dat de pessimis-
ïkert" Selijk zouden krijgen.
'ant er kwam geen hond.
yloed en modder heb ik
i itten zweten. En maar
por emmeren tegen beter
\eten in.
i vei>oen kwam dat half uur-
a' P|e televisie. Live vanuit de
lub in Scheveningen. Ik
d^5 vóór de uitzending de
luur achter het podium
ver wart gemaakt en daarop
'erdé, witte letters geschilderd
res. New Orleans Schevenin-
eenfen". Dat gebeurde alle-
eujiaa/ op vrijdag. De avond
riaarop moest ik 400 men-
c?een wegsturen, omdat de
n inbal bomvol was. Sinds-
*npen hoef je me niks meer
'6e p vertellen over de blik-
de vmkracht van de televi-
idhafed Easton, een prijshou-
tijdfende grijsaard met on
weerstaanbare wervings
kracht begon zijn muzikale
farrière als bassist in een
Haagse schoolband. "en
ïat, terwijl ik bezeten was
Van drummen. Ik heb net
Jolang gewacht, totdat de
KGirummer in ons orkest op
rotte. Toen ben ik als een
haas achter de trommels
tekropen".
Na zijn schooljaren werd
luj ingelijfd bij de Dixie
land Pipers, waar hij de
BakHrums bespeelde achter
vaneen muur van meester-bla-
"ui kers: Hans van Assenderp,
Brandt en Jan Morks.
ie periode deed hij
aan de Avro-jazzcom-
ie. Hij won. Mededin-
Pieter van Vollenho-
moest genoegen ne-
renbnen met een derde plaats.
iDie overwinning leverde
!I"t them een buitenlands enga-
semigement voor drie maanden
Dixie-doordouwer: Ted Easton: "Zondag gaan we Nat uitge
breid huldigen. Want nou kan het nog".
op. Het werden uiteinde
lijk dertien jaar, waarin
hij als rondreizende dixie-
drummer over de wereld
zwierf.
Tijdens zijn omzwervingen
strandde hij op een gege
ven moment in de "Pier
Forty Club" in San Fran
cisco. Daar speelde een
band, waarvan de drum
mer die avond niet was
komen opdagen. "Mag ik
het eens proberen?", vroeg
hij aan de bandleider. Die
zei: "Oké man. We begin
nen met Fidgety Feet. Eas
ton: "Dat is uitgerekend
het moeihjkste nummer
voor een drummer. Ze wil
den gewoon weten, of ik
er wat van bakte. De
dacht: "Ik zal de heren
even een poep je laten rui
ken". Ik maakte alle
drumbreaks feilloos en
vulde de improvisaties
moeiteloos op. En gelijk
op de eerste noot weer in
komen. Na afloop draai
den de drie blazers zich
om en gelijktijdig riepen
ze: "Het is ons een genoe
gen om met u te hebben
kennis gemaakt".
Jersey
Op een andere buitenland
se missie, die hem als en-
tertainment-officer van de
Amerikaanse troepen in
Frankrijk naar het Ka
naal-eiland Jersey voerde
hoorde hij van een band
leider, dat Nat Gonella de
avond tevoren een deuntje
met zijn orkest had meege
blazen"Gonella", zei een
verbaasde Easton, "laat ik
nou gedacht hebben, dat
die man al jaren dood is".
Easton nu: "Dat was niet
eens zo'n gekke gedachte,
want Gonella was lang
voor de Tweede Werel
doorlog al een topper. Als
hij bij Heek op het Spui in
Den Haag speelde stonden
de mensen tot ver in de
Lange Poten voor die man
in de rij. En dan was het
de hele avond "twee eruit,
twee erin".
Man, Gonella. Ik wist wat
ik hoorde. Ik ben gelijk
naar het hotel gegaan,
waar hij logeerde, maar de
vogel was al gevlogen. Via
het gastenregister heb ik
toen zijn adres in Enge
land achterhaald. Ik
schreef hem drie brieven,
waarop geen antwoord
kwam. Maar ze kwamen
ook niet onbestelbaar te
rug. Dus er was hoop".
twee katten
"Om niet langer in het on
zekere te blijven ben ik
hem op een dag gaan op
zoeken. Hij bleek een
vriendelijk ouwe baas te
zijn geworden, die met zijn
vrouwtje Dorothy en twee
katten in een bungalowtje
even buiten Londen woont
Zijn trompet had hij al in
geen jaren meer aange
raakt. Die hing aan een
roestige spijker, sinds hij
officieel afscheid had ge
nomen van de business.
Hij was na de oorlog niet
meer echt aan de bak ge
komen en had er gedesillu
sioneerd een grote punt
achter zijn carrière gezet.
Tot grote vreugde overi
gens van Dorothy, die de
pest heeft aan alles, wat
naar jazz zweemt.
En opeens stond er een
vreemde knakker uit Hol
land op hun stoep, die ent
housiast over meneer Go
nella begon te praten en
alsmaar oude herinnerin
gen ophaalde. Ik kreeg
hem zelfs zo gek, dat hij
die trompet van de spijker
te spelen. Vóór ons waren
er uitsluitend play-backers
opgetreden, dus je kunt je
voorstellen hoe die zaal op
ons optreden reageerde.
Bij ons ging het wél van
hatsjikidee en recht voor
zijn raap. Ze braken de
tent af.
ouderwets
En nou gaan we hem zon
dag ook nog eens ouder
wets als koning van de
jazz huldigen. Want nou
kan het nog. Nat vertelt al
jaren, dat hij 68 is, maar
het zou me niks verwonde
ren, als hij inmiddels een
stuk in de zeventig is. Die
man is gewoon een leven
de legende, die alleen nog
in ons land wenst te bla
zen. Ik ken niemand, die
zo mesjokke van Neder
land is als hij. Alleen voor
dat sympathieke trekje
heeft hij al een feestje ver
diend".
Ted Easton met zijn her-ontdekking Nat Gonella, de vooroor
logse trompettist-zanger uit Engeland, die met name in Neder
land furore maakte.
tilde en in zijn mond
schroefde. Ik zie dat tafe
reeltje nog vóór me. Zijn
lippen waren kapot en de
ventielen zaten muurvast.
"Sorry", zei hij na een
paar minuten zwoegen,
"het lukt me echt niet
meer".
Drie maanden later kreeg
ik een briefje van hem. Hi
had het een alleraardigst
gesprek gevonden en wilde
de vriendelijke relatie
graag voortzetten. Wat mij
betreft kon ik daar geen
enkel bezwaar tegen heb
ben.
kersverse blaren
En daarmee was de we
deropstanding van de ver
geten Engelse zangei--trom-
pettist een feit. Nat Gonel
la kwam opnieuw naar
Nederland, speelde zich
kersverse blaren op de lip
pen en overwon. Er kwam
een langspeelplaat met zijn
oude successen op de
markt en Willem-vuistje-
Duys huldigde tijdens een
Grand Gala du Disque Go
nella als een verloren
zoon, die glorieus was te
ruggekeerd in de schoot
van zijn fans. Easton her
innert zich die televisie
happening nog: "Toen Nat
zijn naam hoorde noemen
kwam er een big smile op
zijn gezicht. Daarna stond
hij waardig op en dankte
hij professioneel voor het
applaus van de volle RAI-
zaal in Amsterdam. Hij
glom als een opgewreven
appel.
oh mona
Later volgt nog de single
"oh mona", die doordringt
tot de hitparades in Duits
land, België en Nederland.
Er worden 63.000 platen in
ons land verkocht en Go
nella is weken lang een
vaste verschijning in Top-
pop Easton: "Het was een
moordgezicht om de oude
knakker tussen al die
langharige rockers te zien
opereren.
Later heb ik ook een tour-
neetje met hem gemaakt
in Duitsland en een show
gemaakt voor de televisie.
Vlak, voordat Nat op
moest zag ik hem in de
kleedkamer een pilletje on
der zijn tong steken. Ik
denk: "Oh, daar heb je het
gedonderd. Hartklachten".
Geen minuut later stond
hij toch weer als een god
Elke zondag, weer of geen weer. treedt Ted Easton met zijn swingende dixie-jazzband op
in of bij Herman van der Dussens' strandtent Eldorado. Vanaf vijf uur
De Scheveningse Pier zal
vrijdag, zaterdag en zon
dag daveren van de onver
valste New Orleans-klan-
ken. Die drie hopelijk zon
nige junidagen zijn uitge
roepen tot de DIXY
DAYS 1976. Op alle pier-
eilanden zullen dan muzi
kale stoottroepen uit bin
nen- en buitenland aantre
den. Allereerst initiatief
nemer en swingende pro
motor Ted Easton met
zijn bands.
En door hem gestrikt en
naar Nederland gebracht
de oude reus Nat Gonella
(oh Mona), pianist Ralph
Sutton, blue-zanger Jimmy
Witherspoon, de Ierse zan
geres Jeannie Lamb, Klari
nettist Ian Wheeler, be
kend uit de Chris Barber-
band, trombonist Bobby
Fox („wordt een regelrech
te sensatie", voorspelt Eas
ton bij voorbaat), zangeres
Bertice Reading, zwaarge
wicht uit Philadelphia, die
indertijd tijdens haar op
treden met de formatie
van Lionel Hampton door
het podium van de Am
sterdamse Apollohal zakte,
trompettist Keith Smith
van Papa Bue's Viking
Jazzband, de sensationale
blinde stijlpianist Eddie
Thomson, het 15-jarig
wonderkind Enrico Satch-
mo Tomasso, die naast
zijn trompetspel ook feillo
ze imitaties van zijn peet
vader Armstrong zal geven
en pianist Chris Smildiger,
ex-bassist van de Dutch
Swing College Band.
Dit internationaal geluids
décor zal voorts worden
aangevuld met de muziek
van vele Nederlandse di-
xielandbands. Entree tien
gulden per dag. Aanvang
telkens 9 uur, einde om
circa half twee. Gaat dat
zien en- horen.
Eén van de zwaargewichten
tijdens de Scheveningse Di
xie Days is Bertice Rea
ding, die indertijd tijdens
een optreden van het or
kest van Lionel Hampton
door de toneelvloer zakte.
EXTRA ATTRACTIE: Nat
Gonella zal zondagmiddag
om twee uur beginnen aan
een zegetocht van strand
paviljoen Eldorado tegen
over het Kurhaus naar de
Pier, waarhij zal worden
gekroond tot King of Jazz.
Hij zal dat doen in de be
proefde New Orleans-stijl
zittend op een door fans
getrokken strijdkar en om
ringd door vijf vibrerende
dixieland-bands.
Van de DIXY DAYS 1976
zal de echo naklinken op
een langspeelplaat, die
CNR begin augustus op de
markt brengt. Aan deze el
pee oillen alle deelnemers
aan de Scheveningse mu-
ziek-marathon meewerken
Onder redaktie
van
Leo Thuring
