SPRENGERINSTITUUT IN
WAGENINGEN VEERTIG
JAAR GELEDEN OPGERICHT
Nog duurder aardgas
economisch onverstandig
en sociaal ongewenst
INTERESSANTE CIJFERS VAN CCWS
STATISTIEK NOG DEZE MAAND BEKEND
LTB-KRING WESTLAND:
GROENTE,
FRUIT, Wê
BLOEMEN
EN
BOLLEN
MEESTE GROENTEN NIET DUUR
Italiaanse maatregelen van invloed op Nederlandse export
PAGINA IA
WAGENINGEN - deze maand
is het veertig jaar geleden dat
het Sprengerinstituut in Wa-
geningen werd opgericht. Het
instituut, een instelling van
het ministerie van landbouw
en visserij, was tot 1966 be
kend als „instituut voor be
waring en verwerking van
tuinbouwprodukten" (ibvt).
sindsdien draagt het de naam
van een van zijn oprichters,
prof. ir. A.M. Sprenger.
Het Sprengerinstituut zoekt
naar oplossingen voor prakti
sche vraagstukken bij de afzet
en verwerking van tuinbouw
produkten. Op grote schaal
toegepaste opslagmethoden
voor fruit, uien en kool zijn
volgens de directie uit de acti
viteiten in de beginjaren voort
gekomen. Er werd toen ook
veel aandacht besteed aan de
verwerking van fruit tot
vruchtendranken en wijnen.
Het instituut heeft ook veel
gedaan om de omstandighe
den waaronder groenten en
fruit per spoor, auto en schip
worden vervoerd te verbete
ren. Omstreeks 1950 werd nog
veel groente per spoor verzon
den en de Nederlandse Spoor
wegen lieten toen hun groente
wagens door het instituut be
proeven en werkten ermee sa
men bij het ontwikkelen van
gekoeld vervoer.
derzoek wordt nu verricht
naar vervoer en opslag van
snijbloemen, een nog weinig
bewerkt gebied.
Het instituut toetst verder
nieuwe groenten en fruitras-
sen op him geschiktheid voor
verwerking, het heeft een con
tinu werkend vruchtenpers
ontwikkeld, en voorts het pas
teuriseren van aardbeien en
het steriliseren van appelmoes
verbeterd. In studie is de ver
werking van appels tot appel
moes. Het Sprenger instituut
onderzoekt ook de kwaliteit
van verwerkte produkten.
Lange tijd heeft het de kwali
teitscontrole op Nederlandse
jams verricht.
De laatste jaren concentreert
het instituut zich vooral op
kwaliteitsbehoud en kwali
teitsverbetering. Voor kassla
ontwikkelde het de methode
van het zgn. vacuümkoelen.
Een op initiatief van het insti
tuut opgerichte werkgroep
„containerisatie" van het mi
nisterie van landbouw en vis
serij onderzoekt met een eigen
proefcontainer het vervoer per
gekoelde container van ver
schillende landbouw, en tuin
bouw— en visserijprodukten.
Voor de bloembollenexport
naar Amerika werden hierbij
reeds praktisch bruikbare re
sultaten verkregen. Veel on-
De cijfers van aanvoer en prijzen aan de
CCWS zijn over de afgelopen week interes
sant, wanneer men die gaat vergelijken
met vorig jaar. Bij aanvoer van 13.879.503
stuks of bossen, werd een omzetcijfer be
reikt van 8.610.074,46 gulden.
Daar tegenover kan worden gesteld, dat in
dezelfde week van het vorig jaar de aan
voer bestond uit 15.109.577 stuks of bossen
met een opbrengst van 7.328.016,98 gulden.
Hieruit kan men dus concluderen, dat de
afgelopen week het beter heeft gedaan dan
dezelfde in het vorig jaar. Bij minder
aanvoer, hoger omzet. Conclusie is, dat het
vorig jaar in dezelfde week slechter was
dan nu. En in sommige opzichten is dat
ook zo, zoals enkele specificaties dat de
monstreren. Opvallend is in de eerste
plaats, dat bij vrijwel even grote aanvoer
van snijbloemen (ruim 13 miljoen stuks of
bossen) daarvoor ruim 8 miljoen gulden
werd ontvangen tegen bijna 7 miljoen gul
den het vorig jaar. Een goede taal spreken
ook de potplanten. Bij aanvoer van bijna
257.000 stuks, leverden die 391.665,65 gul
den op tegen de ruim 355.000 stuks vorig
jaar ruim 317.000 gulden. Voor de ruim
266.000 perkplanten werd bijna 70.000 gul
den betaald, maar voor de meer dan dub
bele aanvoer in het vorig jaar (766.081)
bedroeg dat toen 106.500,89 gulden.
Opvallend beeld is ook, dat afgelopen
week slechts bijna 50.000 stuks of bossen
buitenlandse bloemen werden aangevoerd
met een opbrengst van 17.962,83 gulden
tegen een aanvoer van ruim 100.000 stuks
voor nog geen 30.000 gulden vorig jaar.
Om enkele specificaties te vermelden, met
tussen haakjes die van dezelfde week in
het vorig jaar, de fresia's gaven als gemid
delde prijs 1,93 (v.j. 1,06); irissen 1,92 (1,35)
snijgroen 99 ct. (94); anjers 26 (25); trosan-
jers 2,57 (2,28); lelietak 44 (32), de troschrf
santen 2,96 (2,02), leliekelken 33 (29). i
Als geheel geeft dit lijstje dus geen slee
beeld van de situatie zoals deze afgelop»
week zich presenteerde. Maar toen had h
warmere weer zich nog niet ten volle lat»
gelden in aanvoer en prijzen. Ook de tó
mende week zal dat prijspeil voor een goè
deel afhankelijk zijn van het klimaat
ons land en daarbuiten.
De rozen maakten een slechte uitzonderii
op de hogere prijzen die werden bestee
zij waren van matig tot slecht. Het valt
verwachten, dat de trosanjers in for
hoeveelheden ter veiling komen. Er ward
reeds dagen met meer dan 100.000 boss»|
per dag en dat zal de prijs waarschijnlijk
niet onberoerd laten. De anjers gaan oo|
een aardig woordje meespreken in de aafv
voer. Van pot- en perkplanten zal h^
aanbod wel geleidelijk gaan afnemen.
De gladiolentelers zijn in blijde verwach
ting van de oppervlaktestatistiek. Nog deze
maand zullen de areaal-gegevens aan de
openbaarheid worden prijs gegeven en al
les en iedereen is natuurlijk hogelijk be
nieuwd of de oppervlakte belangrijk zal
zijn uitgebreid of niet. Alle kwekers hopen
dat er geen belangrijke uitbreiding zal zijn
ook al hebben ze zélf een fors aantal
knollen meer uitgeplant dan verleden jaar.
Als men 't ons vraagt zit de kans op een
flinke uitbreiding er echter wel in. Wie de
golfbewegingen van het gladiolenareaal
van de laatste twintig jaar ziet, kan met
één oogopslag zien welke de vette en welke
de magere jaren waren. De gladiolenkwe-
kers maken nl. geen uitzondering op de
rest van de agrarische wereld; men holt
het geluk achterna. Is er een seizoen ge
weest met beste prijzen dan ziet men
prompt een stijging van het areaal. Meestal
meteen te veel van het goede met het
gevolg, dat de prijzen dikwijls het volgend
jaar of anders zeker het jaar daarop in
de goot liggen.
Het afgelopen seizoen is voor de gladiolen-
telers vooral in het begin erg goed geweest.
Alleen degenen die hun leverbare knollen
te lang vasthielden, kregen het bekende lid
van de al even vermaarde ketel op de neus.
Geen dik beleg
Een uitbreiding ligt dus zonder meer in de
lijn der verwachting en de gladiolenkwe-
ker die vandaag goede prijzen kan maken,
doet er vermoedelijk dan ook verstandig
aan het koopbriefje maar te laten schrij
ven. Voor de massasoorten staat de export
echter bepaald niet in de rij. Men betaalt
momenteel voor cultivars als Oscar en
Peter Pears, om maar een paar bomen uit
het grote (gladiolen) bos te noemen 6.-,
5.- en 3.50 per 100, resp. voor de maten
14-op, 12-14 en 10-12. Voor een wilde
groeier als Oscar schiet er van deze prijzen
nogwel een boterham over, al zal het beleg
er niet al te dik op liggen.
De gladiolenkwekers zouden er bij gebaat
zijn als het areaal ook dit jaar onder de
1900 ha-bleef. In feite betekent een gelijk
blijven van het areaal toch een verruiming
van het aanbod, omdat de kwekers door
intensivering van de teelt veel meer knol
len per hectare oogsten dan bijv. in de
zestiger jaren. Waar men vroeger 200 bun
der voor nodig had, oogst men nu met
glans van 1500 ha. En dat scheelt wel een
slok op een borrel.
Handrem
We zeiden het zo juist al: de meeste agra
riërs lopen het geluk achterna. We heben
een artikel als crocussen, dat nooit aan
enige teeltbeperking gebonden is geweest,
in twintig jaar wel acht maal duur en even
zovele keren goedkoop zien worden. Zijn
de knollen duur, dan willen de meeste
kwekers er een flink areaal van opzetten.
Door die vraag stijgt de prijs van lever
baar èn plantgoed. Het gevolg is dat de
export er niets meer aan verdienen kan
en voor het artikel crocussen de handrerf
aantrekt. Na een jaar en soms na twee jaai
is het drama al voltrokken. De zakkend»
prijzen doen het aanbod sterk toenemen 1
met het gevolg dat de prijs nog ver dei
wegzakt. Dan moet je ze na twee jaar nèi
weer hebben. Want dan gaat de export hel
artikel weer oppakken. Simple commi
bonjours... je kunt er bijna de klok ot.
gelijk zetten, zó eenvoudig ligt het, maaM
weinigen willen het kennelijk geloven. Al|(
leen de goochemerds verkopen als he*
duur is en kopen wel weer bij als alleR
voor een appel en een ei te koop is. k
Schokeffect
Met de lelies hebben de gelukzoekers hei]
langer dan normaal weten vol te houdenh
Nu staat er echter alleen van de cultivaaj
Enchantment al 220 ha meer dan vorif
jaar. Een schokeffect op de leliemarktf
Nóg niet, omdat voor dit jaar al 75% vaiy
de produktie was verkocht en er zelfs al»
voor 1977 belangrijke contracten zijn afge*
sloten. Als we de grote aantallen schubberi
zien die van deze lelie zijn opgeplant, dan»
staat het dus al vast dat we ook volgendf
jaar met een grote uitbreiding van En-S
chantment opgezadeld zullen worden.
Het rooien van de hyacinten voor de pre
paratie de bollen krijgen een speciale
behandeling, waardoor ze voor Kerstmis ir
bloei getrokken kunnen worden is al
begonnen. De handel toont echter geen
spoor van haast. Ook niet met de tulpen,
die wel stevig aan de prijs blijven.
De Gas-Unie heeft aan de
Kring voorstellen gedaan om
de aardgascontracten voor
grootverbruikers per 31 de
cember 1976 aan te passen. De
mogelijkheid dat de samen
stelling van het aardgas ver
andert door het mengen van
verschillende gassoorten. De
voorstellen houden verder een
wi^iging in van de minimum-
afnemeregbeling en van de
duur van de contracten.
Ten aanzien van de oliesubsi
die verwacht men dat deze
overheidsbijdrage per 30 juni
afloopt. Voor de oliestokers in
de tuinbouw, die niet op aard
gas kunnen overschakelen,
wordt bezien in hoeverre een
bijdrage in de extra kostenver
hoging kan worden verleend.
Overtrokken
Het Kringbestuur komt in
haar verklaring ook nog even
terug op de situatie van de
buitenlandse werknemers in
het Westland. Men concludeert
daarbij dat de publikaties over
vermeende wantoestanden
overtrokken zijn. Men wijst er
echter wel op dat het noodza
kelijk is de afspraken bij ar
beidsovereenkomsten duide
lijk „herkenbaar" te maken en
dat deze altijd op schrift moet
worden gesteld.
Wat betreft de planologische
ontwikkeling in het Westland
verklaart men dat de ernst
daarvan pas nu wordt onder
kend. „De belangen van de
tuinbouw en de noodzaak van
de centrumfunctie in ons ge
bied zijn voortdurend bij de
betrokken instanties onder de
aandacht gebracht," zo stelt
men. Het bestuur blijkt be
grip te kunnen opbrengen
voor het afstaan van tuin-
bouwgrond, die voor het be
houd van een verantwoord
woon- en leefklimaat in het
Westland nodig zal zijn, mits
deze woningbouw alleen
wordt bestemd voor de op
vang van de eigen bevolking.
„Met deze interne behoeft aan
ruimte is het Westland over
enkele jaren reeds overvol."
Vervolgens verklaart me geen
behoefte te hebben aan onder
handelingen over het prijsge
ven van tuinbouwgrond voor
de Haagse b evolking. „De
plannen van een Rijnpoortha-
ven op Westlands grondgebied
zijn definitief van de baan. Wij
vertrouwen erop, dat met een
zelfde eensgezindheid de drei
ging, die zich nu aan de ande-
re kant van het Westland voor
doet, kan worden afgewend."
zo besluit men.
HONSELERSDIJK „Gelet
op de bedrijfsuitkomsten van
het stookseizoen 1975—1976, is
een verdere prijsverhoging
van het aardgastarief econo
misch gezien onverstandig en
uit Sociaal oogpunt ongewen
st. Vooral als deze stijging tot
gevolg heeft dat een aantal
ondernemers hun bedrijven
moet sluiten. Wij achten dit
onaanvaardbaar." Deze ver
klaring heeft het bestuur van
de L.T.B. Kring Westland af
gegeven ter informatie van
haar leden. Dit naar aanlei
ding van het te verwachten
nieuwe gastarief dat per 1
oktober in werking zal treden.
In zijn verklaring herinnert
het bestuur aan de sterke
prijsverhoging van vorig jaar.
De prijs van het aardgas steeg
toen met 2,7 cent per kubieke
meter, (naast een stijging van
1.9 cent betrof dit een extra
stijging van 0,8 cent met name
voor grootverbruikers, in ver
band met de prijsrestitutie, die
op last van de E.E.G. verviel).
Deze kostenstijging van de
energie bedroeg daardoor 32%
die geheel moest worden opge
vangen door hogere opbreng
sten van de produkten.
Cijfers van het Landbouw-
Economisch Instituut geven
Modern ketelhuis op een tuindersbedrijf.
aan dat de rentabiliteit van
ondermeer stooktomaten en
komkommers in vergelijking
met vorig jaar respectievelijk
10 en 6 procent lagr is. In de
bloemensector geven de renta-
biliteitscijfers voor de meeste
produkten geen gunstiger
beeld te zien. Volgens het be
stuur van de Kring Westland
mag de overheid bij de vast
stelling van een nieuwe aard-
gasprijs aan deze uitkomsten
niet voorbijgaan.
Tuinders bedrijven: industrieën in het klein
likel
fatal
Voor spitskool schommelt de prijs om men
70 cent per kg. De aanvoer van tuinbonkten
begint weer op gang te komen, de pnner.
varieert van 84 cent tot 1,05 per kg. j
aanvoer zal verder toenemen waardoor] ^e:
prijzen zich moeilijk zullen kunnen harp0*
haven. Bleekselderij wordt verkocht vo|stic
een prijs van 98 cent tot 1,03. L
Kroten worden op de veiling verhandc-
tegen een prijs van gemiddeld 90 cent p| Te
kg. Postelein behoort ook tot de goedkop
re groenten met een prijs die tussen i
28 en 58 cent per kg. ligt. Niet dire)
goedkoop, maar ook niet uitgesprokl
duur zijn de snij- en sperziebonen, mef
gezien het feit dat ze onder glas geteé
zijn, voor beide gewassen ligt de prijs roi
de 4 gulden per kg. Voor de sla-te
hebben de terugval in de aanvoer en li
warme weer ervoor gezorgd dat de prijz
iets konden oplopen, de maximumpr
bereikte een niveau van 17 cent, dit
zeker niet gunstig als er naar de prijz
van vorig jaar gekeken word, toen lag
prijs op 46 cent. Het ziet er naar uit d
de aanvoer verder zal afnemen en dat
prijzen daardoor kunnen oplopen.
De prijs voor tomaten heeft de afgetopt ver
week een sterke daling ondergaan, voor
A-tomaten wordt thans 5,50 per 6 k
betaald. Het ziet er naar uit dat t
de verwachte gelijkblijvende aanvoer e
de aanhoudende concurrentie weinig
andering in de prijs mogelijk is. Ook b
de komkommerteelt is er de afgelope
week sprake geweest van een sterk prij
verval, de prijs per stuk daalde zo'n
cent, hiermee liggen de prijzen nu o<
beneden de prijs van vorig jaar. Vo»
komkommers van 760 gram wordt gemi»
deld 30 cent per stuk betaald. Ook vot
de komende week zijn de vooruitzichte
niet optimistisch.
Ondanks het droge weer van de afgelopen
weken, steken de aanvoeren van veel ge
wassen niet ongunstig af bij die van vorig
jaar. Dit wil echter niet zeggen dat een
aanhoudende droogte voor sommige teel
ten op bepaalde percelen geen rol zou
spelen bij de totale produktie. Met name
bij de volle-grondteelt van aardbeien loopt
men risico's op oogstvermindering. Nu het
sortiment groenten zeer uitgebreid is, zijn
de prijzen thans niet hoog te noemen en
de consument kan hier zijn of haar voor
deel mee doen. Voor bloemkool zijn de
aanvoercijfers tot nu toe steeds groter
geworden en naar verwacht kan de bloem-
koolaanvoer nog wat groter worden, de
prijs voor de grootste en beste sortering
komt neer op 1,08 per stuk.
De terugval in het aanvoerpatroon van
radijs heeft aanvankelijk prijsstimulerend
gewerkt, naar verwacht zal de aanvoer
verder afnemen en de prijzen zullen zich
niet kunnen handhaven. Bij de afnemende
aanvoer van andijvie hebben de prijzen
zich kunnen handhaven rond de 35 cent
per kg. Bij aanhoudend warm weer is een
verder terugevallen van de aanvoer geen
garantie voor gelijkblijvende prijzen, de
prijs blijft onder druk staan. Na de Pink
steren is de aanvoer van spinazie snel
teruggelopen, dit is er de oorzaak van dat
er voor de beste kwaliteit 71 cent per kg.
betaald wordt, dit wil niet zeggen dat er
geen goedkopere spinazie te koop is want
de veilingprijzen variëren van 24 tot 71
cent per kg.
Het aanbod van spinazie zal de komende
tijd beperkt blijven en in de prijzen zal
weinig verandering komen. Bij de teelt van
aardbeien moet er onderscheid gemaakt
worden in de teelt onder glas, die een
duidelijke afname vertoong en waarbij de
prijs rond de gulden per 200 gram ligt.
Daarnaast is er de aanvoer van de volle
grond die de afgelopen tijd een duidelijke
Op de Centrale Markt in Amster
dam draaide vorige week de sla
door.
toename geeft te zien. De prijs voor de
volle-grondsaardbeien komt neer op ge
middeld 3,90 per kg.
Als er geen verandering in het weer op
treedt, met name regenval, dan zal de
aanvoer gestagneerd kunnen raken, dit
kan de prijsvorming gunstig beïnvloeden,
maar de totale produktie zal voor de telers
achteruitgaan.
Naar verwacht zal de aanvoer geleidelijk
groter worden en de prijzen zullen de
komende week een lichte daling onder
gaan. Het aanbod van bospeen blijft vrij
constant, ondanks de sterke buitenlandse
concurrentie kan de prijs zich redelijk
handhaven, nl. rond de gulden per bos, dit
is echter wel gemiddeld 20 cent lager als
vorig jaar.
ECE-werkgroep
in september
ook naar
Naaldwijk
DEN HAAG Op uitnodi
ging vin het ministerie van
landbouw en visserij zal de
werkgroep landbouwmechani
satie van de economische
commissie voor Europa (ECE)
van 3 tot 11 september een
studiereis maken in ons land.
Deze reis sluit aan op de 22ste
zitting van de werkgroep die
van 30 augustus tot 2 septem
ber te Genève wordt gehou
den.
De werkgroep zal tijdens haar
verblijf in ons land onder
meer bezoeken brengen aan
het instituut voor mechanisa
tie, arbeid en gebouwen (imag)
te Wageningen, het proefsta
tion voor de groente- en fruit
teelt onder glas te Naaldwijk,
de proefboerderij van het
imag „De Vijf Roeden" te Dui
ven, het centraal melkveehou-
dersbedrijf „Eemshoeve" te
Spijk (Gr.), verscheidene vee
houderijbedrijven en de Flevo-
DEN HAAG De monetaire maatregelen
in Italië hebben voor de buitenlandse
afzet van vee en vlees uit Nederland naar
dat land een uiteenlopende invloed gehad.
Namens het produktschap voor vee en
vlees heeft voorzitter ir. G. A. Meyer
daarover enkele gegevens verstrekt aan de
hand van uitvoercijfers zes weken voor en
zes weken na 3 mei.
De derde mei namelijk is de datum van
ingang van de monetaire maatregelen in
Italië die uiteindelijk ten'doel hadden de
import wat af te remmen. Het blijkt dat
in die periode de uitvoer van kalfsvlees
zelfs is gestegen, maar dat de uitvoer van
levende varkens met ruim 50 procent is
gedaald en die van geslachte varkens met
ongeveer 15 procent. Het marktverloop
onderging daarvan de invloed gelet op de
ontwikkeling van de prijzen. Deze week is
de varkensprijs opnieuw weer wat ver
laagd, vooral door de stagnerende afzet in
het buitenland. De aanvoeren van slacht-
varkens zijn vrij beperkt, terwijl ook voor
de komende periode geen al te grote aan
voer wordt verwacht. De biggenprijzen zijn
weer opgelopen en bedragen momenteel
rond 130 tot 140.
De uitvoer van vleesconserven naar de
Verenigde Staten en naar Engeland ver
loopt weinig bevredigend. Wel is de uit
voer van bacon naar Engeland gunstig. De
prijzen van slachtrunderen noemt ir.
Meyer vrij gunstig. De droogte heeft voor
alsnog weinig effect gehad op aanvoer in
Nederland.
Overigens bedroegen begin juni de voorra
den aan ingeleverd rundvlees ongeveer
280 miljoen kg. De prijzen van gemeste
kalveren hebben zich door het handhaven
van de uitvoer naar Italië behoorlijk goed
kunnen houden. Ook de markt voor wol
vee is bevredigend bij een overigens in
het algemeen rustige export.
De uitvoer van levende varkens daalde
