Bejaardenzang
Ruud Keers
liet
Marnix Gijsen
huilen
BEELD
SPRAAK
De NCRV en de nostalgie
Ü-
KIJKERS HERKENNEN ZICHZELF IN „DE WOLVENMAN"
OP 2 EN 3 OKTOBER
HELE DAG TELEVISIE
TELEVISIE VANAVONI
■EiïEïIZ
HEBHH
RADIO MAANDAG
tillVliiH'l'HII
RADIO DINSDAG
IWJdaHII.'lW
TERUGBLIK
J
Holland Festival
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
MAANDAG 14 JUNI 1 w
Hoe weet een tv-regisseur of zijn
werkstuk geslaagd is? Ja, uit de
opmerkingen daarover van collega's
die met zeer verscheiden detailver
beteringen aankomen. Of uit de
kranten die het de hemel inprijzen
dan wel naar de hel verwensen. In
het jaarboek van de NCRV vertelt
Ruud Keers precies hoe hij aan de
weet kwam hoe zijn tv-spel „Klaag
lied om Agnes" had uitgepakt naar
de roman van Marnix Gijsen.
Ruud Keers: „Op een gegeven ogenblik is het
heel moeilijk om een juiste kijk op je eigen
werk te hebben. Daarvoor ben je er tezeer
bij betrokken, zit je er teveel boven op. De
enige man, bevoegd om te oordelen, was
schrijver Gijsen zelf. Maar die heeft geen
televisie. Hij zou er een hebben moeten huren,
wilde hij de eerste verfilming van één van
zijn romans kunnen zien Hij werd uitgeno
digd om vooraf de „verbeelding" en zijn werk
te zien. Hij schroomde om te gaan kijken,
want „Klaaglied om Agnes" is een sterk auto
biografische roman. In eerste instantie stuur
de hij twee relaties om eens te oordelen wat
die tv-mensen van zijn werk hadden gemaakt.
Angst om geconfronteerd te worden met iets
dat niet zou beantwoorden aan het beeld dat
hij van zijn Agnes had. Zijn vrienden wisten
hem na het zien van dit tv-spel ertoe over
te halen zelf ook eens te gaan kijken. Daar
voor werd een tweede voorvertoning gehou
den. Op een kille oktobermorgen doofden de
lichten in de vertoningsZaal, waar ook Marnix
Gijsen zelf was gezeten. Van achter uit de zaal
zie ik de gestalte van een oude man die
geconfronteerd gaat worden met misschien
wel de belangrijkste episode uit zijn leven:
zijn jaren als jongeman op weg naar volwas
senheid, maar ook en vooral zijn jaren met
zijn geliefde Agnes, die onherroepelijk zal
sterven aan de in de twintiger jaren zo ge
vreesde tuberculose. Wat zal deze man die het
zelf heeft meegemaakt en die het vele jaren
nadien pas aan het papier durfde en kon
toevertrouwen, ervaren bij het zien van deze
film"' De orgelmuziek bij de openingsbeelden
in de kerk is hoorbaar, orgelmuziek waarvan
bekend is dat hij er absoluut allergisch voor
is. Kort daarna komt de eerste confrontatie
met Luk de Koninck, d acteur die de schrij
ver Gijsen in zijn jeugdjaren gestalte geeft
Weer een aantal minuten later verschijnt de
actrice Marleen Maes als Agnes in het paro
chiezaaltje waar slaapverwekkende films wor
den gedraaid. Ik merk dat Gijsen het moeilijk
begint te krijgen. Zijn zakdoek komt te voor
schijn en hoe verder de film gaat, hoe betrok-
kener hij raakt bij wat uit zijn verleden vorm
heeft gekregen. Het is een heel wonderlijke
en aangrijpende gebeurtenis juist deze verto
ning mee te maken. Als maker van de film
bemerk je dat je een beeld oproept dat her
kend wordt door de man die het ervaren heeft
en dat hem heftig blijkt aan te grijpen. Is een
groter compliment mogelijk?"
Ja, zelfs dit laatste bleek mogelijk in het geval
van het ^.Klaaglied om Agnes", want toen dit
tv-spel nret lang daarna in Hilversum opnieuw
werd voorvertoond, kwam Marnix Gijsen he
lemaal uit België om dit tv-spel hier nog eens
te bekijken. En ook die tweede keer toonde - - -
Marnix Gijsen, alias de schrijver Jan-Albert blik is het heel moeilijk Om een
Goris. zich uitermate bewogen kijk op je eigen werk te hebben
Ruud Keers: „Op een gegeven
ogen-
juiste
i Voogd
De NCRV durft best gedurfde pro
gramma's aan zie Henk Mochel met
uitzendingen gewijd aan dood, ziekte
etc. maar mogen we Skip Voogd
geloven, dan hecht de NCRV daar
naast dermate aan de traditie, dat
deze omroep momenteel staat voor de
herleving van het jeugdsentiment.
Skip Voogd: „Toen de Stichting „De jaren Vijf
tig" in maart 1967 een tentoonstelling organiseer
de in Amsterdam, was er voor de bezoekers
volop gelegenheid terug te mijmeren over de nog
niet zo ver verleden tijd aan de hand van de
pin up-foto's, voetbalplaatjes, sigarettenmerken
en beduimelde Dick Bos-boekjes. Maar een krant
schreef toen, dat het in eerste instantie de muziek
was die de tentoonstelling tot een succes maakte.
De gezichten van de bezoekers begonnen pas
echt te stralen bij het vernemen van de stemmen
„Toen de Stichting Jeugdsentiment begon, waren wij al lang van Eddy Christiani en Max van Praag, die uit
de luidsprekers schalden. De NCRV heeft als
eerste omroep in Nederland het belang van
programma's onderkend waarin de nostalgie de
boventoon voert. Lang voor de Stichting Jeugd
sentiment waren nijvere programmamakers van
de NCRV al bezig met radioseries met muziek,
die viel onder het hoofdstuk nostalgie. Men kan
veilig stellen, dat de NCRV-radio op dit gebied
een trendsetter is geweest, want alle andere
omroepen zijn nadien begonnen met het lustig
strooien van muzikaal jeugdsentiment. De NCRV
pleziert daarmee niet alleen de oudere luiste
raars, maar heeft met dit soort uitzendingen ook
voor jongeren een muzikale wereld ontsloten
waarvan zij het bestaan niet wisten. Niet dat de
jongeren zitten te wachten op de Kihma Ha-
waiïans en The Millers als zijnde het geluid,
waarin zij hun levensgevoel kunnen onderbren
gen, maar wel als muziek, die verpozing biedt
bij het voortdurend geweld van de pop".
Want daarom schijnt Skip Soogd vooral te hech
ten aan de nostalgie in de muziek, omdat deze
muziek geen constante bedreiging vormt voor de
trommelvliezen.
De regelmatige tv-kijker zal intussen
hebben bemerkt, dat de NOS de tv-serie
„De wolvenman" in zijn geheel herhaalt.
Dit door Dick Walda geschreven en door
Joes Odufré geregisseerde spel, een oor
spronkelijk Nederlands spel, handelt
over een oudere man, Otto Atsma, een
prachtige rol van Piet Hendriks, die als
gepensioneerde dierenoppasser ervaart,
dat het leven in de jungle, die samenle
ving heet, heel wat gevaarlijker is dan
zijn vroegere werk in de dierentuin. In
de loop van de serie verliest hij steeds
meer grond onder de voeten. Hij verliest
zijn volkstuintje door de aanleg van een
rijksweg en hij raakt zijn baantje als
oppasser in een speeltuin kwijt. Ook
zijn kinderen komen heel anders tegen
over hem te staan.
Er wordt in deze serie niet alleen voortreffe
lijk geacteerd en bijna on-Hollands raak sfeer
getroffen, ook de inhoud had de kijkers veel
te zeggen. In waardering en kijkdichtheid
scoorde deze serie hoog, reden voor de NOS
om te laten onderzoeken waarom juist deze
serie zo aanslaat bij een breed kijkerspubliek.
NOS-onderzoeker Hans Wentholt: „De belang
stelling voor de serie „De Wolvenman" nam
in de loop van de tijd gestadig toe. Vooral
oudere mensen en mensen uit de z.g. „lagere
sociaal-economische niveaus" behoorden tot
de vaste kijkers. Nu is dat ruet zo bijzonder,
omdat het voor veel tv-programma's het geval
is. maar in dit geval is het echt van betekenis.
„De Wolveman" handelt namelijk over proble
men van het ouder worden en de schrijver
heeft de gebeurtenissen gesitueerd in een
gezin in een volksbuurt. Series kunnen voor
kijkers interessant zijn omdat situaties, karak
ters en menselijke relaties in „hogere" milieus
zijn geplaatst en de levensstijl anders is dan
de meesten gewend zijn. Veel seriewerk lijkt
dat te bewijzen. „De Wolvenman" blijkt, zoals
onderzoek uitwijst, zijn kracht juist in de
grote nabijheid tot de eigen situatie van de
kijkers te hebben gehad. Het is verheugend,
dat dat kennelijk ook mogelijk is, omuat de
overmaat van series die het juist van de
afstand tot de eigen situatie moeten hebben,
het gevaar in zich draagt dat kijkers zó
opgevoed raken, dat dat eigenlijk het enig
interessante voor hen wordt. De waarde van
een serie als „De Wolvenman" kan daardoor
wat groter zijn dan amusement alléén. Het
kan mensen inspireren, moed geven, inzichten
opleveren, enz. Overigens blijkt uit het onder
zoek evenzeer dat voor veel kijkers maat-
Niet alleen de kijker begrijpt „De wolveman" (Piet Hendriks). Odk zijn vrduw (Mary Smitshuysen) legt heel wat begrip aan
de dag.
schappelijke kanten van de problemen, die in bestempelen. Het gevolg ervan was in ieder herhaling van de serie het mogelijk maakt,
de serie wél worden uitgewerkt, op het tweede geval dat de betrokkenheid bij Otto Atsma, dat de kring van Nederlanders, die op een
plan komen. De puur menselijke relatiepro- zijn vrouw, hun kinderen ern vrienden werke- volgens het onderzoek boeiende manier met
blemen staan voorop. Het is moeilijk dat als lijk onder alle geledingen van het kijkerspu- hun eigen problemen in aanraking komen,
de verdienste of de zwakte van de serie te bliek zéér groot was. Het is goed, dat een groter wordt
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Op 2 oktober a.s. is het 25 jaar geleden, dat de
toenmalige NTS het eerste televisieprogramma vanuit de Irene-
studio in Bussum uitzond. Ter gelegenheid van dit feit zullen op
2 en 3 oktober gedurende de hele dag televisieprogramma's
worden uitgezonden, die hoogtepunten geweest zijn van het
programma van de NOS en de omroeporganisaties in de afgelopen
jaren.
Het avondprogramma van de NOS op zondag 3 oktober zal
overwegend uit jubileumprodukties bestaan. Dit betreft vooral de
uitvoering van een hedendaagse versie van „Adam in ballingschap"
van Joost van den Vondel, naar een idee en in de bewerking van
Johan de Meester.
Het bejaardenzangcon-
cours van de VARA,
voor alle mensen met een
ruime borst boven de zes
tig, vond zijn hoogtepunt
in de finale in mei, waar
van opnamen werden ge
maakt die vanavond
worden uitgezonden. Er
wordt naar hartelust ge
zongen op muziek van
het kwartet Harry Moo-
ten en het kwintet Jo-
sche Monitzs.
Ned. I 19.05 uur.
NEDERLAND I
NOS
18.45 Kortweg
18.55 Journaal
VARA
19.05 Vara's bejaardenzangcon-
cours 1976
20.00 2 voor 12
20.40 Koning klant
VARA
21.50 Beryls lot
22.45 Symbiose
NOS
22.49 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
TROS
19.05 Run, Joe. run!
19.30 Doctor Who
TROS
20.25 Tatort
22.05 Aktua TV
NOS
22.55 Journaal
18.
WDR
18.00 Nieuws uit Noordrijnlal
Westfalen
18.05 Intermezzo
19.15 Hier und Heute
19.45 Spel om kwart voor acht
20.00 Journaal
20.15 Report
21.00 Hitjournaal
21.45 Notities uit Praag
22.30 Journaal
1.20 Geheimagent 0014
19.00 Journaal
19.30 Geboortedagen
20.15 Uit onderzoek en technj
21.00 Journaal
21.15 Ketenen
22.55 In het vizier
23.55 Journaal
BELGIE
NEDERLANDS
18.55 Ti-Ta-Tovenaar
19.00 Klein, klein kleutertje
19.15 Sporttribune
19.39 Mededelingen
19.45 Journaal
20.15 Micro-macro
20.45 De kroniek van de fam
Adams
21.45 Wikken en wegen
22.20 Journaal
Beryl
Koning Klant
In deze rubriek speciale aan
dacht voor vakantieperikelen.
Op 40 plaatsen in ons land werd
hét vis- en zwemwater onder-
zocht en voorzien van een kwali- R U11 J06
teitscijfer. Dit gebeurt dit jaar
niet regelmatig, omdat de kos
ten ervan te hoog zijn.
Beryl is toe aan haar examen
Frans. Absolute stilte in huis en
meer van dat soort problemen. Tatort
Ned. I 21.50 uur.
HILVERSUM I
P P 18 19 Uitzending KVP EO 18 30
Nws 18 41 (S) Grammoloonmuziek
18 45 (S) Trekvogels. 19.00 (S) Ronduit
19.40 (S) De Bijbel open. 20.00 EO-Met-
terdaad 20.05 (S) Grammofoonmuz.
20.15 (S) Achter de horizon van het
zomergebeuren 21.45 (S) Avondover
denking NOS: 22 00 Voor blinden en
slechtzienden. 22 15 (S) Lichte grammo-
foonmuziek 22.25 BOND ZONDER
NAAM. NOS 22 30 Nws NCRV 22 40
Hier en nu VERONICA: 22.55 Veronica
op 1. 23.55-24.00 Nws
HILVERSUM II
NCRV: 18 00 Nws. 18.11 Hie
18 40 Bandstand PP 19 00Uitzei
DS'70. 19 10 (S) muziek m uw str
19 50 (S) met uw instemming
20.00 Nws 20.05 (S) Holland Fest
1976. NCRV 22.30 (S) Literama N
23 00 Met het oog op morgen 23
24.00 Nws
18 10
NOS 18 03 De vakatui
NOS-maal AVRO Let
20.02 Radiojournaal 20 05 Super
Dreammachine 21.02 (S) De Negen-u
show 22.05 Blues. Balads en Be
22.55 Mededelingen. 2302 (S) Cand
lightshow. (005-0,05 Radiojour
EO: 1.02-7 00 (S) True light, een
gramma waarin licht het donkei
jaagt.
HILVERSUM I
AVRO 7 00 Nws 7 02 Dag met een
gaatie (7 30 Nws 7 41 Radiojournaal)
8 30 Nws 8 36 Gymnastiek voor de
huisvrouw. 8 45 Programmaoverzicht
8.50 Morgenwijding. 9 00 De platenkeu-
ze van Willem Strietman 1000 Radio
Lawaaipapegaai. 10.10 Arbeids Vitami
nen. (10.30 Nws. 10.33 Radiojournaal)
1130 (S) Rondom twaalf, gevarieerd
programma. (11.55 Beursplein) 12.26
Mededelingen 12 30 Nws 12.41 Radio
journaal. 13.00 Knipperlicht. 13.25 n
Middagje AVRO. (15.30 Nws 15.33-
15.40 Radiojournaal). OVERHEIDS-
VOORL 17.20 Ontwikkelingshulp aan
de Nederlandse Antillen AVRO. 17.30
Nws 17 32 Radiojournaal 17 50 (S) Or
kesten uit de regio
HILVERSUM II
KRO 7 00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek 7 20 Het levende woord 7 25 Badi-
nerie. 7 54 Overweging, 8 00 Nws 8 11
Ecno 8 30 Aubade 9.10 Schoolradio
10.00 De letter M (1100 Nws 1130
Ouder worden we allemaal). 11.55
Scheepspraat 12.00 vijf tellen
lunchprogramma OVERHEIDSVOOF
12 49 Uitzending voor de landbot
13 00 Nws EO 13.45 Nieuwe levenss
14 00 Schoolradio 15 00 In de wachl
mer 16.00 Nws 16 03 Fons Disch c
vangt op zijn spreekuur 17.00 (S)
hutsgeklustste kinderspelen. 17.20
Country Time. 17.45 Verkenning 17
Mededelingen.
HILVERSUM III
VARA 7.02 (S) Gesodemeurders 9
(S) Pep op dne 11 03 (S) Drie dra
op verzoek 12 03 (S) VARA's zoekpl:
je 14 03 (S) Spitsbeeld 16 03 (S)
top-20 en LP-Tip. 17.03 Alfred Laaar
TROS 7 00 Nws. 7.02 (S) Capnt
9 00 Nws 9 02 Aktua-klankbeeid
(S) Het kind en wij 10 00 (S) Opu<
tot twaalf 12 00 Intermezzo 13 001
De meeste verkochte klassie
13 30 (S) Koren en korpsen 14 00 N
14 02 Aktua 14.30 (S) Om
15.00-17.00 (S) Belcatorium.
wordt het nooit rond hem.
Ned. II 19.05 uur.
Doctor Who
Doctor Who begint aan de zus
terschap te twijfelen. Hij komt
in een doodskist terecht in het
kasteel van Solon.
Ned. II 19 30 uur.
Ned. I 20.40 uur.
Jo papt aan met de paardenren
nen en wint er een paar vrien
den. Maar Joe moet opnieuw
eer. run nemen, want rustig
Een bankrover slaagt m zijn
opzet, maar dan krijgt zijn auto
panne. Overgestapt wordt hij
achtervolgd door een politie
man, die zelf ook in moeilijkhe
den komt.
Ned. II 20.25 uur.
„Nederland exporteert boter en
sterrenkundigen
is een zegswijze die in het
buitenland, met name in Ameri
ka, opgeld schijnt te doen. Dat
konden wij gisteravond weer le
ren van prof. dr. C. de Jager,
hoogleraar in het ruimteonder
zoek aan de Rijksuniversiteit in
Utrecht, die door Hans Engel
man werd geïnterviewd. Eerlijk
gezegd wist ondergetekende niet
dat „wij" op het gebied van de
astronomie zoveel schijnen te
betekenen. Ook bleek dat hij
immer zeer ten onrechte ietwat
geringschattend heeft neergeke
ken op, dat wil zeggen opgeke
ken naar, „Ans", de Nederland
se bijdrage in de ontwikkeling
van de ruimtevaart. De profes
sor legde ons haarfijn uit dat
het project wel degelijk van
doorslaggevende betekenis is.
Het was trouwens over de hele
linie een bijzonder leerzaam ge
sprek met een man, die zeer wel
in staat bleek zijn hooggestemde
wetenschap „voor> arbeiders te
verklaren". Het was op deze
avond het enige lichtpuntje,
mag ik wel zeggen Want „De
wolvenman" blijft mij inhoude
lijk gezien toch al te zeer be
paald door mededelingen als
„we eten vanavond bruine bo
nen met spek en uitjes, dat vind
je zo lekker
Het boeiendste programma van
de zaterdagavond vond ik de
aflevering uit de serie over de
Olympische Spelen van weleer,
die de KRO in deze pre-olympi-
sche weken brengt. Zij ging
over de bliksemsnelle atleet Jes
se Owens, die man die er zich
tot zijn laatste snik op zal kun
nen blijven beroemen, dat Adolf
Hitler hem (als behorende tot
een ander ras) demonstratief
weigerde een feliciterende hand
te geven. Dat was op de spelen
van Berlijn in 1936. De docu
mentaire gaf een levendige in
druk van het onzinnig-bombasti-
sche spektakel dat de nazi's er
van gemaakt hadden (het „Hal
lelujah" van Handel bij de ope
ning, stel je nou toch eens voor)
en ook zag men de dictator wip
pend als een kind in zijn stoel,
met een zwart gezicht naar de
briljante verrichtingen van de
neger-atleet kijken. Het had iets
van een scène uit de film.
Charley Chaplin later over
zou maken, maar het deed
innig genoegen Jesse 40 jaar
dato als een welvarend en
nelijk gearriveerd man nog
door het pompeuze Berlij
stadion te zien dwalen, glir
chend om de herinnering
die gemankeerde handdruk
het gewezen staatshoofd. Ha
Days waren daar opvall
again. En soms doet een m
ineens de moedgevende ontc
king dat er toch nog enige re
vaardigheid in dit leven is.
De TROS begon met een r
komische serie onder de iet
pufferige titel „O moeder,
is het heet". De schrijvers
van, Jimmy Perry en Dj
Croft zijn ook verantwoorde
voor „De schutters", maar
hebben zij het komische str
toneel verlegd naar het India
de Tweede Wereldoorlog
soort humor is wel dezelfde
bleven, je kunt dus best lacl
maar persoonlijk mis ik
wel smartelijk captain Mainv
ring en Sergent Wilson,
verplaatste de TROS ons u
eens naar Enkhuizen, waar c
keer niet alleen m
zelfgemaakte vliegdingen in
Majem springen, maar ook
gingen deden om over het
te wandelen. Een wat natte
diktie, die zö ontzettend zinl
is, dat zij iets sympathi
krijgt.
Ter completering van de bo|
avond had „Brandpunt"
naar Maastricht begeven on
die voortreffelijke stad de el
de vast te leggen, die om
heen heeft gegrepen, nu
MVV" voor het eerst in de
schiedenis van haar bestaa^
gedegradeerd. Willibrord
quin (die was het toch?) had
een gesprekje met de geeste
adviseur van de club h
mij niet verbazen als dat
daad de allerlaatste mohik
was en hij had dat in de k<
temidden van de heiligenb
den gesitueerd De goede n
was ondanks de gewijde on
ving totaal verpletterd en sp
van „een verschrikkelijke de
lusie" Een geloofscrisis en
ook dat nog. het is ook wel
HERMAN HOFHUIZ
In het kader van het Holland Festival vanavond op Hilversu
om 20.05 uur een direkte uitzending van een concert in
Concertgebouw in Amsterdam door het Residentie Orkest ol
Cristobal Halffter en de Grupo de Accion Instrumental,
omlijsting Poetry International in de Doelen in Rotterdam.
