landen komen
Brits pond te hulp
Uitgebreid proefschrift over
werkelijk doel Duitse bezetters
SZOMERKORTINGlfl
Damdoorbraak in
Idaho: 7 doden
Vier moorden
in Pinkster-
weekeinde
Jonge Paul III mede-erfgenaam Getty-miljarden
Nu bij 3 SUISSES
Nu guldens voordeel
bij 3 SUISSES
Massale verschuiving
naar links in Italië
DINSDAG 8 JUNI 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
(Van onze correspondent Ro
ger Simoiis)
LONDEN - Paul Getty III,
de 19-jarige kleinzoon van de
Amerikaanse miljardair, die
zondagmorgen in Engeland
overleden is op de leeftijd van
83 jaar, verblijft in bet ge
heim in Londen. Hij is een
van de erfgenamen van zijn
grootvaders fortuin dat op 1
miljard pond (ruim 5 miljard
gulden) geschat wordt
De jonge Paul Getty is verge
zeld van zijn vrouw Martine,
een Duitse actrice van 26 jaar.
hun zoon Paul Balthazar (18
maanden) en Anne (2), Marti-
nes dochter uit haar eerste
huwelijk. Paul Getty III wil
zes maanden in Londen blij
ven om er het vak van filmre
gisseur te leren.
Paul III is Getty's kleinzoon,
die in 1973 in Italië door zijn
kidnappers van zijn rechter
oor beroofd werd om zijn fa
milie te dwingen een losgeld
van 1,2 miljoen pond te beta
len. Ze betaalden pas nadat ze
het oor via de post gekregen
hadden. Tevoren was op mil
jardair Getty kritiek uitge
bracht, omdat hij weigerde
over de brug te komen. De
rijkste man van de wereld ver
klaarde toen, dat hij niet over
haast wilde handelen om geen
serie kidnappingen van zijn
vele kleinkinderen te veroorza
ken.
Paul Getty is overleden na een
korte ziekte en een hartaanval.
Hij had een fortuin geërfd van
zijn Iers-Amerikaanse vader
en was voortdurend rijker ge
worden, dankzij zijn oliebron
nen in het Midden Oosten. De
laatste tijd was hij ook betrok
ken bij de exploitatie van de
Noordzee-olie. Men zegt, dat
als Paul Getty één pond gege
ven had aan iedere bewoner
van de wereld, hij nog geld
over gehad zou hebben. Hij
Paul Getty had vijf huwelijken
en vijf echtscheidingen achter
de rug. Een van zijn vier zo
nen is gestorven. Hij bewoon
de te Guilford bij Londen een
fraai landhuis dat hij sinds 15
jaar deelde met zijn 43-jarige
Nicaraguaanse secretaresse,
mevrouw Rosabella Burch.
Onlangs werd nog gezegd, dat
hij haar zou huwen.
in fan onze correspondent Roger Si-
«ons)
ln iONDEN Het Britse pond ster
king maakt het eensklaps weer be
tter dankzij een steunkrediet van
.h iijna drie miljard pond dat de
jentrale banken van de tien rijkste
>8 lidustriële landen hebben aange-
15 joden. De Britten zullen van die
tning pas gebruik maken wanneer
e het geld werkelijk nodig heb-
*n.
jet nieuws over deze internationale hulpac-
e deed op de Londense wisselmarkt die
jsteren normaal werkte omdat het in Enge-
[nd geen vrije dag was de koers van
het pond sterling stijgen met meer dan vier
dollarcent. Met belangstelling werd nu afge
wacht hoe de continentale wisselmarkten
vandaag zouden reageren.
Volgens de Britse minister van financiën,
Denis Healey, bewijst het internationale
hulpkrediet, dat Amerikaanse en West-Euro-
pese bankiers hun vertrouwen in het pond
niet kwijt zijn. Minister Healey is van oor
deel, dat de koers van de Britse valuta veel
te laag gehouden wordt. Hij neemt geen
nieuwe binnenlandse bezuinigingsmaatrege
len om verdere dalingen op de buitenlandse
wisselmarkten tegen te gaan.
De toekomst van het pond en de socialisti
sche regering werd gisteren ook gunstig
beïnvloed door de vakbond van Britse mijn
werkers, die bekend maakte dat zijn 260.000
leden zich gedurende een jaar neerleggen bij
Labours loonpolitiek van 4,5 procent, waar
door alle loonsverhogingen beperkt worden
tot maximum 4 pond per week. De mijnwer
kers hebben daarover gestemd.
In het Lagerhuis heeft de regering Callag-
han voorzichtigheidshalve de verdere behan
deling van haar controversionele wetsont
werp inzake de nationalisering van de vlieg
tuig- en scheepsbouwindustrie uitgesteld tot
de gemoederen afgekoeld zijn. Gisteravond
besloten de conservatieven echter een motie
van wantrouwen in te dienen. Zij beschuldi
gen de regering van financieel wanbeleid.
Het debat over de motie zal woensdag of
donderdag doorgang vinden. De oppositie
tracht nu de steun van alle kleine partijen
te winnen om de regering in de stemming
te kunnen verslaan en nieuwe algemene
verkiezingen te veroorzaken.
op BREIGARENS
op SOKKEN opFITALON
gezondheidsondergo<;d
Botermarkt 13, Leiden
RAVIJN LEKTE
ens Duitse
larm Dost
jroothande-
aar in drugs
l RNHEM (ANP) - De m West-
uitsland veroordeelde Harm
ost uit Arnhem is volgens de
inister van Justitie dr. Dieter
osser van Noordrijn-Westfalen
et een kleine, maar een groot-
indelaar in hasj.
at hij in West-Duitsland zou
jn gearresteerd wegens zijn
ilp aan jonge Duitse verslaaf-
en noemde dr. Posser voor de
uitse televisie een „grote ver-
ssing". Dost zou volgens hem
de afgelopen jaren winst ge-
aakt hebben met de verkoop
in hasj aan Duitse handelaren,
in Nederland is de ver
van grote hoeveelheden
trdovende middelen straf-
iar". aldus dr. Posser.
'lits-aanslag op
resident Ford
bwLING GREEN, Ohio (AFP)
~t.. i Op het terrein van de univer-
~ij jeit van Ohio in Bowling
lin,feen is gisteravond een foto-
tslampje dichtbij het gezicht
tp in president Gerald Ford ont-
l kt.
j e rechercheurs, die de presi-
,0. int op zijn verkiezingsbezoek
(geleidden, dachten aanvanke-
al !k aan een aanslag en wierpen
,]c ch op de president om hem te
lt (schermen.
n. e vrouw die het fotoapparaat
(diende werd aanvankelijk
jor verhoor meegenomen,
laai' daarna vrijgelaten.
Lcties tegen
d( /an Agt
/sUJMEGEN (ANP) - Ongeveer
'Vio mensen hebben zaterdag in
ct t Nijmeegse binnenstad gede-
nnstreerd tegen minister Van
*r:gt en zijn beleid ten aanzien
>e~ fn de Bloemenhovekliniek.
'a" jj eisten vrije abortus, opgeno-
'n in het ziekenfondspakket,
het zelfbeschikkingsrecht
de vrouw over haar eigen
zestig demonstranten
'n 'jbben in Groesbeek vernielin-
aan het voormalige huis van'
Agt aangericht. De actie
as gericht tegen de door de
'nister ingediende anti-kraa-
'et. De groep gooide alle rui-
i in, besmeurde het huis met
mie. vernielde de zonnescher-
(n en trapte de voordeur in.
IDAHO FALLS Veel van de mensen die zaterdag werden vermist nadat
een nieuwe dam in de rivier de Teton was doorgebroken zijn in de loop
van- gisteren boven water gekomen. Van zeven personen staat vast dat zij
bij de doorbraak zijn omgekomen. Ongeveer driehonderd personen raakten
gewond.
Hoeveel schade werd aangericht is nog niet te ramen. Maar in het distrikt
Madison dat het dichtst bij de rivier ligt schatten functionarissen de schade
op twee miljard gulden. Volgens het Rode Kruis zijn tenminste 3100 woningen
met de grond gelijk gemaakt.
Officieel is nog niets bekend over de oorzaak van de doorbraak van de dam.
Volgens technici zaten er lekken in de wanden van het ravijn waarin de dam
was gebouwd. Bovendien zou de rivierbedding water hebben doorgelaten.
Ook in andere delen van de wereld hebben overstromingen en wervelstormen
grote schade aangericht. Na drie dagen zware regenval zijn grote delen van
Zuidoost Joegoslavië overstroomd. Op de hoofdweg van Skolpje naar Belgrado
staat het water ter hoogte van het plaatsje Bujanovac 60 cm hoog op de weg.
Bij het overtrekken van een zware wervelstorm zijn in de Indiase staat
Goedjarat zeker 24 mensen om het leven gekomen. Als gevolg van aanhoudende
regen traden verschillende rivieren buiten hun oevers, waardoor honderden
dorpen worden bedreigd.
Een zware aardverschuiving ten noordoosten van de Nepalese hoofdstad
Katmandoe heeft 150 doden geëist. Een zware aardbeving, waarvan het
epicentrum 300 km ten zuiden van Mexico City lag, in de provincie Puebla
heeft grote schade aangericht. In het gebied van Puebla kwamen in augustus
1973 bij een aardbeving ruim 800 mensen om.
Van een onzer verslaggevers
Amsterdam Zeker vier Nederlanders zijn het afgelopen
Pinksterweekeinde op gewelddadige wijze om het leven geko
men.
De Amsterdamse politie heeft een 26-jarige als „Karate Dickie"
bekend staande man ingesloten, die er van wordt verdacht
zaterdagavond een 62-jarige plaatsgenoot met een broodmes
te hebben neergestoken. De steekpartij vond plaats in de
woning van het slachtoffer na een ruzie over de vrouw met
wie de verdachte samen woont.
Tijdens een schietpartij voor een dancing in Balkbrug is
zaterdagnacht een 20-jarige man uit Koekange gedood. Drie
van zijn vrienden werden gewond. De schietpartij had plaats
na een ruzie over een bromfiets. De politie heeft vier verdach
ten ingesloten.
In Amsterdam heeft een 24-jarige man zijn even oude vrouw
met pistoolschoten om het leven gebracht en vervolgens de
hand aan zichzelf geslagen. Het echtpaar woonde al enige tijd
gescheiden.
Een 29-jarige man uit Assen heeft bekend vorige week woens
dag een 43-jarige stadgenoot te hebben neergestoken.
Beeld van de damdoorbraak in Idaho.
Kritiek
militairen op
Defensieover-
leg
LÜNTEREN De Christelijke
Vereniging van Militairen
(CVM) is ontevreden over de
manier waarop het georgani
seerd overleg tussen de militai
re belangenverenigingen en de
minister van Defensie functio
neert. „Het komt steeds meer
voor dat moet worden onder
handeld met het bezuiniging
spistool op de borst, waardoor
het overleg in een machteloze
positie wordt geplaatst," zo zei
CVM-voorzitter G. E. Baas van
daag op de algemene vergade
ring van de vereniging in Lun-
teren.
Bij de militairen loopt het kabi
net weinig risico omdat het as
sortiment actiemiddelen dat ons
ter beschikking staat in vergelij
king tot andere groepen in de
Nederlandse samenleving ui
terst beperkt is," aldus de heer
Baas.
De CVM, vraagt zich af waarom
bijvoorbeeld aanpassingen van
bepaalde vergoedingen en toela
gen in verband met prijsstijgin
gen achterwege blijven en waar
om er\nog steeds geen goede
compensatieregeling is voor
'overwerk'.
Rhodesië De Rhodesische re
gering heeft zaterdag het huis
arrest opgeheven dat sinds vier
jaar van kracht was voor oud
premier Garfield Todd.
De Nieuwzeelander Todd was
premier van Zuid-Rhodesië van
1953 tot 1958, toen het veel uit
maakte van de Centraalafri-
kaanse federatie.
Bloedige dagen in
Belfast: elf doden
BELFAST (AFP) In Noord-
Ierland zijn ongeveer 20 mensen
aangehouden naar aanleiding
van de gewelddaden in het
weekeinde, die aan 11 mensen
het leven kostten terwijl er ruim
30 werden gewond.
In het gehele gebied zijn de
veiligheidsmaatregelen ver
scherpt. Het Britse legerhoofd
kwartier in Lisburn deelde gis
teren mee, dat de inmiddels
aangekomen versterkingen zo
lang als dat nodig is, ter plaatse
zullen blijven.
Veiligheid van
scheikundelokaal
onvoldoende
UTRECHT (ANP) - De veilig
heidsvoorzieningen van scholen
steken ongunstig af bij de voor
zieningen, die in fabrieken wor
den getroffen. Dit geldt zowel
voor oude als nieuwe scholen.
P. J. Huyzendveld, lid van een
werkgroep die een publicatie
voorbereidt over scheikundelo
kalen, kwam tot deze conclusie
na een onderzoek op tweehon
derd scholen. De belangrijkste
conclusie van de heer Huyzend
veld, die van plan is een rapport
uit te brengen over zijn bevin
dingen, zijn: de scheikundeloka
len en de kabinetten van de
amanuensis voldoen niet aan de
richtlijnen van veiligheid; in
vrijwel alle lokalen ontbreekt
een tweede uitgang, er is een
zeer slechte ventilatie; de opslag
van giftige en brandbare stoffen
en gassen is onvoldoende; per
soonlijke beschuttingsmiddelen
zoals veiligheidsbrillen en haar
netjes ontbreken volkomen of ze
worden niet gebruikt.
ADVERTENTIE
Opini peiling:
ROME (AFP) Bij de algeme
ne verkiezingen van 20 juni zal
58,5 procent van de Italianen
„linkser" stemmen dan bij vori
ge verkiezingen, zo blijkt uit
een opiniepeiling van het insti
tuut „Demoskapea", die maan
dag is gepubliceerd in het
linkse weekblad Tempo. 15,2
Procent wil rechtser" gaan
stemmen en 26,3 procent blijft
trouw aan de oude partij.
Volgens het onderzoek is vooral
de verschuiving naar links on
der de Italiaanse vrouwen op
merkelijk. In het verleden stem
den zij behoudender dan de Ita
liaanse mannen, maar nu heeft
58,2 procent van de ondervraag
de vrouwen laten weten dat ze
„linkser" gaan stemmen, een
bijna evengroot percentage als
bij de mannen (58,7 procent).
De massale verschuiving naar
links die deze opiniepeiling sig
naleert is nog verrassend. Opi
niepeilingen van twee weken ge
leden duidden op stabiliteit van
het kiezerscorps.
Shirley Temple chef-protocol
BOWLING GREEN, Ohio
(UPI) President Ford
gaat binnenkort mevrouw
Shirley Black-Temple, het
vroegere kind-sterretje in
Hollywood, benoemen tot
chef van het protocol in
Washington, zo hebben
campagnemedewerkers
van de president bekendge
maakt. Mevrouw Black is
thans ambassadrice in
Ghana.
Mevrouw Black-Temple,
die door oud-president Ni
xon in de Amerikaanse bui
tenlandse dienst werd aan
gesteld, zal de eerste vrou
welijke chef-protocol zijn.
Ze is ook lid van de Ameri
kaanse delegatie bij de Ver
enigde Naties geweest.
(Van een onzer redakteuren)
LEIDEN Dat, wat de Duitsers tussen
1940-1945 in de door hen bezette landen
nastreefden via vervolging, onderdruk
king, executies en moorden, was in feite
hetzelfde wat men in de vijftiger jaren
in de Oosteuropese landen met dezelfde
middelen trachtte te bereiken. De Duit
sers wilden de opbouw van het natio-
naal-socialisme in de door hen veroverde
landen. In de Oost-Europese landen
moest de opbouw van het socialisme
eveneens met de hardste middelen tot
standkomen. Tot deze conclusie komt dr.
N. K. C. A. in 't Veld, medewerker van
het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumen
tatie. Dr. In 't Veld is vandaag op een
zeer uitvoerig proefschrift van meer dan
zeventienhonderd pagina's „De SS en
Nederland", aan de Rijksuniversiteit
van Leiden gepromoveerd tot doctor in
de letteren.
De vergelijking tussen de ideologische
gebeurtenissen in de door de Nazi's be
zette gebieden en die in de Oost-Europese
landen kort na de Tweede Wereldoorlog
komt voor in het begin van het tweedelig
proefschrift. Dr. In 't Veld voegt er aan
toe, dat de hevige vervolgingen, de con
centratiekampen, de executies en de koel
bloedige moorden voor de S.S.-ideologen
en voor de uitvoerende bezetters in de
Oost-Europese landen in feite bijzaak
waren om het politiek doel te bereiken.
Dat doel was voor de S.S.-ers vóór en
in de Tweede Wereldoorlog het vestigen
van het groot-Germaanse rijk in Europa.
Daarvoor werden alle middelen benut en
daaraan werden ook alle mensen in
Duitsland zelf en in de veroverde landen
ondergeschikt gemaakt.
Daarbij speelden wel verschillende over
wegingen een rol. Overwegingen, zoals:
wat moet er precies met Nederland ge
beuren? „Moest het eenvoudigweg bij
Duitsland ingelijfd worden? Moest het
een zelfstandige staat blijven, maar wel
gebonden aan Duitsland, of moest Neder
land passen in het groot-Germaanse rijk,
waarvan de S.S. onder leiding van de
beruchte Himmler dag en nacht droom
de? Kort en goed: hoe moest Europa
worden gereorganiseerd en wat zou de
plaats van Nederland in dit nieuwe, door
Duitsland, beheerste Europa zijn?"
„Zij, die deze vragen als de essentiële
politieke problemen beschouwden, zagen
het liquideren van de werkelijke of ver
meende vijanden inderdaad als bijzaak
als afbraak van het oude op de grond,
waarop zij hun diverse blauwdrukken in
de toekomst in nieuwbouw wensten om
te zetten", aldus dr. In 't Veld.
Hij moet in zijn studie tot de conclusie
komen, dat de afbraak, de vernietiging
van het oude bijna geheel geslaagd is.
Maar tot opbouw zijn de Duitsers tussen
1940 en 1945 slechts zeer ten dele geko
men. Het zal, meent de jonge doctor, wel
gekomen zijn door de negatieve, nihilisti
sche kern van de Nazileer, waardoor de
afbraak zo goed verliep.
Hij legt in zijn proefschrift nadrukkelijk
de klemtoon op het politieke ideaal van
de Schutz-Staffel de S.S. als hij
schrijft: „De S.S. was behalve moordma
chine ook een ideologische staatoottroep,
politieke pressiegroep, Militair keur
korps, om de belangrijkste functies te
noemen".
Daarvan uitgaande belicht en bewijst dr.
In 't Veld in zijn studie, de politieke
functie van dit huiveringwekkende keur
korps. Dat daarbij zeker 25.000 Neder
landse S.S.-vrijwilligers, vele Nederland
se politici en politiefunctionarissen be
trokken waren, direkt of indirekt, is voor
dit proefschrift in wezen bijzaak. Hoewel
een belangrijke bijzaak. Want dr. In 't
Veld toont namelijk aan, dat de S.S.-lei-
ders en de andere Duitse Nazileiders in
Nederland niets anders deden, dan wat
ze voordien in Duitsland zelf gedaan
hadden: in eigen kring volop politiek
bedrijven. Politiek dan wel van intriges,
kansberekeningen, vrienden kweken, be
gunstigers om zich heen verzamelen, en
Hitler, of Himmler, of Goering naar de
ogen kijken. Met als voornaamste doel:
zichzelf steeds machtiger, steeds onmis
baarder, kortom steeds meer een fuhrer-
tje te weten. Politiek voeren ten eigen
bate, derhalve zelfs ten koste van miljoe
nen slachtoffers.
Dr. In 't Veld openbaart in zijn proef
schrift (verdeeld in twee boeken uitgege
ven bij Martinus Nijhoff-Den Haag,
187.20) vele schokkende politieke intri
gues. De ideologische politiek speelde in
Nederland door en rond Anton Mussert,
de leider van de N.S.B., en rond Rost van
Tonningen, de politieke tegenstander van
Mussert en (rechts) Himmler, een foto die
gepubliceerd werd in het nummer van
Storm-SS van 7 mei 1943. Mussert was er
allesbehalve gelukkig mee.
Mussert en door Feldmeijer, de door
Himmler voorbestemde leider van de Ne
derlandse S.S. Een Mussert, die een zelf
standige Dietse staat (Nederlandstalig ge
bied van Den Helder tot Calais) wilde
hebben, naast Duitsland. Een Rost van
Tonningen, die naar eigen macht in het
groot Germaanse rijk streefde. En' een
Feldmeijer, die de grote man in Neder
land naast zijn vereerde Himmler wilde
zijn.
Niets van dat al is tenslotte gerealiseerd.
De Duitse Nazi's beslisten: geen regering-
Mussert, geen regering-Rost van Tonnin
gen, wel een Feldmeijer, maar dan onder
streng toezicht en wel een Nederland, dal
geheel genazificeerd moest worden, om
daardoor sneller in het rijk ingelijfd te
kunnen worden.
Zo'n zevenhonderd documenten, vooral
brieven gewisseld tussen de Duitse S.S.-
leider in Nederland Rauter en Himmler
in Duitsland bewijzen de intriges en de
politiek die beiden voerden. Bij hen ver
geleken waren Mussert, Rost van Tonnin
gen, Feldmeijer, Van Geelkerken en
Seyffard maai; kleine dorpsmannetjes
Maar mannetjes, die de terreur toch
maar levendig hielden. Allen hebben zij
tenslotte gefaald.
Ton van den Houten
Dr. N. K. C In 't Veld.
„De SS en Nederland".
Uitg. Martinus Nijhoff, twee delen
187.20
