Leidse Courant | 1976 | 5 juni 1976 | pagina 9

Uyl moet blij zijn
uitgeteerd vogeltje

Hoofdredacteuren:

geen namen

NIEUW INITIATIEF OPVANG
VOOR ONGEHUWDE MOEDERS

Groepsonderwijs
tussen 4 en 12 jaar

Uitbreiding burgeroorlog in Libanon

TERDAG 5 JUNI 1976

LEIDSE COURANT

PAGINA 9

Minister Lub
bers als goe
de vriend....

(Van c

2 parlementaire redactie)

erc|Den Haag De drenkelingen van het geteis-
- terde kabinet-Den Uyl hadden in de nacht van
donderdag op vrijdag om drie uur weer vaste
9eVrond onder de voeten. Ze waren - politiek
he^gezien - op 't nippertje gered. Dat was dan
i' niet aan henzelf, maar veel meer aan de
omstandigheden te danken. Alleen het feit dat
voor een crisis op dit moment wordt terugge
schrokken, heeft het kabinet van de ondergang
gered.

Het debat in de tweede Kamer over een export
kredietgarantie voor de levering van materiaal
aan Zuid-Afrika ten behoeve van de bouw van
twee kerncentrales moet beschouwd worden als
een van de belangrijkste tijdens het ruim drie
jarig bestaan van dit kabinet. Belangrijk, niet
om het op zich betrekkelijk ondergeschikte
punt van een kredietgarantie voor Nederlandse
ondernemingen ter dekking van hun risico's,
maar om de politiek-ethische kanten van de
internationale handel en de daarmee verband
houdende werkgelegenheid, en vooral om de uit
Üeze zaak voortvloeiende partijpolitieke gevol
gen.

De wijze waarop het kabinet inzake de export
kredietgarantie heeft geopereerd, heeft geleid
tot een uitgekiende buiten-parlementaire actie
van werkgeverszijde die op het binnen-parle-
mentaire gebeuren mede haar stempel heeft
gedrukt. Maar een kabinet heeft niet alleen met
werkgelegenheid te maken. Het moet met meer
dingen rekening houden dan met de vraag of
het de economie van dit land, of het in het
bedrijfsleven goed gaat. Een kabinet moet over
wegen wat politiek-ethisch kan en niet kan, hoe
zijn besluiten internationaal worden ontvangen.
Kortom, het moet weloverwogen handelen en
daarbij, ook ver vooruit,, de vele consequenties
mee laten tellen. Maar natuurlijk moet een
kabinet ook consequent zijn, niet zwabberen
om klippen maar te vermijden, deinnerlijke
verdeeldheid maar niet blijven verbloemen
door de besluiten voor zich uit te schuiven.

tingen heeft gewekt, te veel gedraaid en ge
draald heeft, kortom, onvoldoende heeft gere
geerd. En dat het kabinet er nu nog zit - zij
het gehavend, maar hopelijk ook gelouterd
komt omdat er bij wegsturen van dit kabinet
lange tijd nog veel minder geregeerd zou wor
den, want dan zou er tussen nu en het moment
waarop een volgend kabinet aantreedt hoe
lang zou dat duren? - niet echt worden gere
geerd en zouden alleen de lopende zaken wor
den afgedaan. En dat, terwijl belangrijke be
sluiten moeten worden genomen over pijnlijke,
impopulaire maatregelen om de stijging van de
overheidsuitgaven terug te dringen en om de
bruisende ontwikkeling van de sociale verzeke
ringen af te remmen. Om maar niet te spreken
van de bijzonder moeilijke onderhandelingen
om tot matiging van de inkomensontwikkeling
en bestrijding van de werkloosheid te komen.
Voor de aanpak en oplossing van die kolossale
problemen kan de grootste politieke partij niet
buiten de regering worden gehouden. Zeker
niet omdat de kansen op het slagen van het
sociaal-economisch beleid mede afhangen van
de opstelling van de vakbeweging. Dat mee-re-
geren van de Pv.d.A. kan natuurlijk niet tot
elke prijs. Tussen de grootste partij en de
partners in de coalitie dienst een vertrouwens
relatie te bestaan en als die is aangetast, valt
het ergste te vrezen. Een feit is nu, dat het
kabinet weliswaar is gered, maar het onderlin
ge vertrouwen niet. Dat belooft voor de nabije
toekomst niet veel goeds.

In feite heeft KVP-leider Andriessen zijn ver
trouwen op termijn opgezegd. Zijn fractie
heeft, op twee man na, de WD-motie van
wantrouwen niet gesteund, hoewel de handel
wijze van de regering daar wel aanleiding toe
had gegeven. Omdat het land in de komende
maanden wat regeerbaarheid nodig heeft, mag
het kabinet blijven. De „gedogers" Andriessen
en de mildere Aantjes hopen dan maar dat er
ondanks alles inderdaad geregeerd zal worden.
Minister-president Den Uyl zag als heel magere
oogst, dat Andriessen na de strafexpeditie nog
wel zoveel vertrouwen had overgehouden dat
het kabinet met de belangrijke taken kon door
gaan. Nou, tel uit je winst het is nog net
geen dooie mus, maar wel een uitgeteerd vogel-

Premier Den Uyltel uit je winst

tje, waarmee Den Uyl zich nog blij moet tonen.
In ieder geval is de vertrouwensrelatie aange
tast tussen Andriessen enerzijds en minister
president Den Uyl, en PvdA-fractie-voorzitter
van Thijn anderzijds.Ook de relatie minister
Lubbers (Economische Zaken) en Van Thijn is
danig verstoord.

Men weet ook dat de relatie tussen de PvdA
en minister VanAgt (Justitie), die nog steeds
worstelt met de Bloemenhove-problemen, hele
maal is verziekt.

Zowel Andriessen als Van Thijn blijken in
politiek-netelige situaties onvoldoende in staat
om de relaties ondanks alles fijn te houden.

De toon die Andriessen vorige we^k zaterdag
op de KVP-partijraad aansloeg, was voor de
Pv.d.A. onverteerbaar en voor minister-presi
dent Den Uyl pijnlijk. Tijdens het Kamerdebat
liet Andriessen zijn gal opnieuw de vrije loop.
Het boek „Zo maakt u vrienden en goede
relaties" heeft hij nog nooit onder ogen gehad.
De persoonlijkheid Andriessen zit de politicus
Andriessen danig in de weg.
De knap-analiserende politicus Van Thijn met
zijn soms superieur-aandoend grijnsje irriteert
weer op andere wijze. Zijn verwijt dat de KVP
een „draaiboek" had om het kabinet om zeep
te helpen en zijn benaming „harde actie" voor
het zwaaien met de portefeuille door minister
Lubbers, hebben alleen maar tot een stand
puntverharding bij de KVP geleid. Andriessen
heeft het al moeilijk genoeg en moet niet
worden gesard om nog moeilijker te gaan doen.
Daarenboven was minister Lubbers door de
uitlating van Van Thijn gegriefd. En het is een
taxatiefout van Van Thijn, dat hij minister
Lubbers geen genoegdoening heeft willen ge
ven. Onder doodse stilte van de Tweede Kamer
gaf de minister, die zich onrechtvaardig behan
deld voelde, de leider van de grootste partij
zo'n stijlvolle, rrjaar daardoor des te pijnlijker
afstraffing. Een'aangeslagen Lubbers gaf „als
goede vriend" Van Thijn een wijze les: „macht
corrumpeert, maar bij u, leider van de grootste
regeringspartij, zie ik de arrogantie van de
macht aanwezig. U hebt het zo vaak over de
schouders van de zwakken. U moet eens weten
wat een minister van Economische Zaken alle
maal moet dragen

Niet te zien is, hoe de schade in de relaties
zal en kan worden hersteld. De verhoudingen
zijn grondig verziekt. Wil de P.v.d.A volgende
jaar met de christen-democraten blijven rege
ren, dan zal Van Thijn een andere tactiek
moeten volgen en inderdaad minder vanuit een
machtspositie moeten werken. Maar anderzijds
is door de wijze waarop Andriessen opereert,
het wantrouwen bij de P.v.d.A. tegenover de
KVP heel begrijpelijk. Er zullen wijze mannen
nodig zijn om de heren in een wat gezelliger
stemming tegenover elkaar te brengen. Ook
Den Uyl zal met de grootste behoedzaamheid
moeten manoeuvreren, want hij weet nu meer
dan ooit dat de zaak op scherp staat.

IN ZAAK KGB-AGENTEN

AMSTERDAM (ANP) In het voorlopige getuigenverhoor door
de rechter-commissaris in Amsterdam over de „KGB-zaak" heb
ben de hoofdredacteuren van Elzevier's Magazine en de dagbladen
De Stem en De Limburger zich gisteren beroepen op hun journalis
tiek verschoningsrecht hun bronnen niet te noemen.
Het getuigenverhoor werd gehouden op verzoek van het PSP-Twee-
de Kamerlid B. van der Lek naar aahleiding van publicaties in
De Stem en De Limburger waarin zijn naam wordt genoemd als
voorkomend op een lijst van Nederlanders die werken voor de
Russische geheime dienst, de KGB. Ook de hoofdredacteur van
Elzevier's Magazine is opgeroepen omdat dit weekblad de hele zaak
aan het rollen heeft gebracht. EM heeft echter geen namen
genoemd, maar sprak van „een progressief kamerlid, niet behorend
tot de PvdA".

De hoofdredacteur van Elsevier, dr. F. A. Hoogendijk zegt dat zijn
redacteur René de Bok door iemand die zei tot de Amerikaanse
geheime dienst te behoren en informatie te hebben over KGB-agen-
ten in Nederland. Via twee kanalen is nagegaan of deze persoon
inderdaad tot de Amerikaanse geheime dienst behoorde. Toen dit
I bleek te kloppen is De Bok verder op de zaak ingegaan. Hij kreeg
een lijst met dertig namen te zien. Met de bron is afgesproken
geen namen te noemen. Of de naam van Van der Lek er bij stond
wilde Hoogendijk dan ook niet zeggen. Fotokopieën van de lijst
1 zijn gestuurd naar de minister van binnenlandse zaken en naar
de BVD.

Niemand van Elsevier heeft informaties verstrekt aan De Stem
of De Limburger aldus Hoogendijk. De twee hoofdredacteuren van
de dagbladen wilden evenmin vertellen hoe zij aan hun gegevens
zijn gekomen. Het verhoor zal 18 juni worden voortgezet.

Gisteren is een begin gemaakt met de verhoren in de KGB-zaak. Geheel
links het PSP-Tweede Kamerlid Van der Lek op wiens verzoek het
getuigenonderzoek wordt gehouden. Rechts de hoofdredacteur van
Elsevier's Magazine Drs. F. Hoogendijk.

RUIM 25 JAAR EEN

Stap deze week eens binnen
bij de kantoormeubel showroom
van CIEBA en doe het daarna
thuis nog »s dunnetjes over....

Dunnetjes? Kom nou, noem
dat maar gerust dubbeldik.
Want u krijgt na uw bezoek de
64 pagina's tellende vierkleuren
ClEBA-katalogus mee.

Kom ook 's naar de 750 m2 grote
toonzalen als u niet direct kan
toormeubelen nodig heeft. Dan
blijft u mooi op de hoogte van de
laatste kantoormeubel-mode.
U mag kijken zolang als u wilt. Op
werkdagen van 9-5 uur in het
ClEBA-gebouw.

IcY

Industrieterrein "De Waard"
WillemBarentszstraat 35
LEIDEN, telefoon 071/149044

)anje krijgt
""sen hulp van
herland bij
etreden Navo

Haag (ANP) Nederland
niet meewerken aan een
idige toetreding van Spanje
de Navo. Dit heeft een
>rdvoerder van het ministe-
van Buitenlandse Zaken gis-
n in Den Haag verklaard,
fije heeft donderdag via zijn
ster van Buitenlandse Za-
ïn de Verenigde Staten la-
tveten lid te worden van de
Iragsorganisatie.
\merikaanse democratische
latsleider Mike Mansfield
t gisteren een pleidooi ge
ien voor het opnemen van
fije in de Navo. Volgens
sfield zou dat „in Europa
zekere stabiliteit teweeg
!gen die nu helemaal zoek

Alternatief voor abortus

(Van een onzer verslaggeefsters)
AMSTERDAM Abortus is op het ogen
blik een kwestie die vele gemoederen heftig
in beweging brengt. Voorstanders menen
dat abortus de beste oplossing is voor een
vrouw die ongewenst zwanger is. Tegen
standers menen van niet en zoeken naarstig
naar alternatieve oplossingen. Want hoewel
er wettelijke mogelijkheden zijn om steun
te verkrijgen voor en na de bevalling, toch
is dit aantal onvoldoende om van een volle
dige hulpverlening te kunnen spreken.
De Stichting „Voor kind en moeder een
thuis" is er van overtuigd, dat met name
een groot aantal praktische problemen
(vooral voor ongehuwde vrouwen) een reden
kan vormen om tot abortus over te gaan.
Problemen als: waar moet mijn kind gebo
ren worden? waar vind ik een goede huis
vesting met de baby na de bevalling; wie
wil aan een ongehuwde vrouw met een kind
een kamer verhuren; wie verzorgt het als
ik werk; hoe kom ik aan een baan waarbij
me wordt toegestaan de baby mee te nemen

en is er een instantie die me kan helpen bij
het oplossen van deze problemen.
De Stichting „Voor kind en moeder een
thuis" meent een groot deel van deze proble
matiek te kunnen oplossen met een nieuw
initiatief. Zij wil de alleenstaande, zelfstan
dige vrouw, die in haar levensonderhoud
kan voorzien, tegen een reële huur woon
ruimte aanbieden waar zij en haar kind kan
wonen.

Deze woning zal bestaan uit een „unit" van
twee kamers, keuken, douche en toilet. De
woning is gelegen in een wooncomplex. Bin
nen dit complex is een opvangcentrum voor
het kind. Het wordt, met de andere kinderen
verzorgd door gediplomeerde kinderverzorg
sters en eventueel een INAS-meisje. Dit
voorkomt, aldus de stichting, het stallen van
baby's en peuters in zogenaamde dagverblij
ven. De huur zal reëel zijn. De kosten van
het opvangcentrum zullen niet hoger zijn
dan de kosten van een crèche. Er wordt
namelijk aangenomen dat de vrouw nor
maal in het onderhoud van het kind kan

voorzien. De bewoonsters worden vrijgela
ten in hun levensovertuiging en er zal geen
onderscheid worden gemaakt naar ras en
geloof.

Het is de bedoeling dat dergelijke centra in
verschillende steden worden opgericht. Een
loffelijk streven, maar ofri de eerste aanloop
kosten te kunnen betalen is er geld nodig
(giro 525077) t.n.v. de penningmeester van
de stichting in Vlaardingen). De verdere
kosten kunnen, zo meent de stichting, wor
den betaald uit de huurprijzen. Een brochu
re over dit initiatief en allerlei soorten hulp
verlening is te verkrijgen via het overmaken
van 3 gulden op het gironummer van de
stichting met de vermelding „brochure".
Tot de steunverleners van deze nieuwe stich
ting behoren bekende Nederlanders van alle
gezindten zoals: drs. Beekmans (D'66) Prof.
Doorenmalen (hoogleraar in Utrecht), Ka
merleden van de KVP en het GPV, Imkamp
van D'66, Prof. Plate (gynaecoloog), mgr.
Simonis, bisschop van Rotterdam en predi
kanten van de Hervormde Gemeente.

udentenstops
stgesteld

Haag (ANP) Staatssecre-
I Klein van onderwijs en
(□schappen heeft zijn eer-
gemeld voornemen uitge-

J'd en studentenstops vastge-
I voor zes studierichtingen.
|g jaar waren het er nog
1 De toe te laten aantallen
tejaars zijn groter dan vo
te naar.

OOf geneeskunde laat de be-
10)isman dit jaar 1897 èerste-
/ons toe, (wat er vorig jaar 1785
rheïn) Voor tandheelkunde 475
30H, voor diergeneeskunde 175
the, voor farmacie 285 (268),
ON' biologie 935 (920) en voor
itjehiedenis 819 (770). In eerste
nk-intie vroeg de academische
hel studentstops aan voor vier
ONierichtingen, terwijl de1
18)imen staakten over het
30,-stel ook een stop aan te
15.[en voor geschiedenis,
in

oJarm voor
imerikaanse
rncentrales

ne
18)

15'SHINGTON (DPA) - De 58
ncj acentrales in de Verenigde
EX'en zijn in staat van alarm
Vjl racht omdat er gevaar be-
j0.it dat twee extremistische
pe (peringen sabotage willen
,rs (en. Dit heeft de nucleaire
)0 iringscommissie gisteren in
5' Ihington bekend gemaakt.
!0 ialarmtoestand zal duren tot
ke ini, de dag waarop in Cali-
tie een belangrijke stemming
j ltsvindt over de strengste
igheidsvoorschriften van
ncentrales die tot nu toe zijn
JJ rgesteld.

0.

JTARD (ANP) Na de ramp
I): 7 november 1975 op het ter-
5, van de DSM is door de
0. lie calamiteiten, een overle-
kaan tussen overheid en
it- K een basisrampenplan ont-
a ïpon voor de westelijke mijn-
je fek. Het plan voorziet onder-
0 ^r in het continu bezet hou-
van een crisiscentrum in
«a politiebureau in Geleen.

Handgranaat
doodt drie
jongetjes

PIACENZA (AP) - Drie Noord-
italiaanse jongentjes van 12, 13
en 14 jaar zijn gisteren om het
leven gekomen toen een hand
granaat die ze in een verlaten
boerderij hadden gevonden en
die waarschijnlijk nog uit de
Tweede Wereldoorlog afkomstig
is, ontplofte.

Raadsel rond

examenstukken

opgelost

KERKRADE (ANP) De exa
menstukken van 55 leerlingen
van de Heilige Geest-Mavo in
Kerkrade zijn inderdaad ver
brand.

De betrokken leraar die, zoals
wij gisteren meldden, de stuk
ken had meegenomen naar een
leraarsbijeenkomst m Maa
stricht, is na het bijwonen van
deze bijeenkomst nog een aantal
café's langs gegaan. Een andere
cafébezoeker ergerde zich aan
opmerkingen van de leraar,
nam de papieren mee en heeft
ze verbrand, toen hij hoorde dat
de politie in heel Zuid-Limburg
er naar zocht.

Dr. Eijsink pauselijk

onderscheiden

DEN HAAG (ANP) - Paus
Paulus heeft dr. R. Eijsink, vice-
voorzitter van de Katholieke
Stichting Gezin en Jeugd in Rot
terdam, tevens lid van Gedepu
teerde Staten van Zuid-Holland,
bij bevordering benoemd tot
Commandeur in de Orde van de
H. Gregorius de Grote

In de straten van Beiroet wemelt het van de militairen en oorlogsvoertuigen.

BEIROET (DAP/AP) De burgeroorlog in Liba
non breidt zich militair en politiek steeds meer
uit. Na Syrische troepen zijn nu ook Jordaanse
troepen het land binnen getrokken, aldus een links
radiostation in Beiroet, dat tevens meldt dat Fran

se vloot-eenheden zich binnen de Libanese territo
riale wateren ophouden.

Arabische studenten hebben gisteren de Syrische
ambassade in Rome en New Delhi bezet uit protest
tegen de Syrische interventie in Libanon.

Indianenstam wil krijgsbijl opgraven

RIO DE JANEIRO (DPA) Het opperhoofd
van een Braziliaanse Indianenstam, wil de
krijgsbijl opgraven als de blanken het gebied
van zijn stam in het Idianenreservaat Parque
do Xinfu mochten binnendringen.
Het opperhoofd is fel gebeten op de eigenaars
van een grote landbouwonderneming die een

weg door het stamgebied willen laten aaneleg-
gen. Ze hebben al laten weten dat een groep
van 150 gewapende blanken de strijd zal aan
binden om de weg als de Braziliaanse stichting
voor het welzijn van de Indianen, geen vergun
ning voor de aanleg van de weg wil verstrek
ken.

Minister van Kemenade wil na 1983:

KN-AAPJE

In de oerwouden
van Boeroendi heb
ben missionarissen
een knaapje gevon
den. dat waar
schijnlijk door apen
is opgevoed. Het
jongetje zal onge
veer zeven jaar oud
zijn. John. zoals hij
nu wordt genoemd
is opgenomen in
een kinderzieken
huis waar hij een
aantal proeven zal
ondergaan. Op de
foto zit hij temidden
van mede-patiëntjes
een banaan te eten.

AFSCHEID
PRO-NUNTIUS
OP SOESTDUK

DEN HAAG (ANP) Koningin
Juliana en prins Bernhard heb
ben gistermiddag op paleis
Soestdijk een aischeidslunch
aangeboden aan de apostolisch
pro-nuntius in Nederland mgr.
Angelo Felici. Felici is als nun
tius in Lassabon benoemd.

NEDERLANDS BEDRIJF TOCH
BETROKKEN BIJ KERNORDER?

AMSTERDAM (ANP) Volgens WIK, het blad van de Industrie
bond NVV, is het nog niet helemaal zeker, dat Nederlandse
werknemers buiten schot blijven wat betreft de levering van
onderdelen voor kernreactorcentrales aan Zuid-Afrika

Een van de Franse bedrijven, die nu voor de kernorder in
aanmerking komen (Pechiney), heeft namelijk een vestiging
Vlissingen.

Volgens WIK „zouden we via deze achterdeur in Zeeland nog wel
eens met de kerncentrales te maken kunnen krijgen". De Industrie
bond wijst medewerking aan de centrales voor Zuid-Afrika van
de hand.

Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De nieuwe opzet
van het basisonderwijs, waar
van minister Van Kemenade
van onderwijs en wetenschap
pen hoopt, dat dit in 1983 kan
ingaan, zal gericht zijn op het
groepsonderwijs."

De leerstof binnen het klasse
systeem moet verdwijnen, ter
wijl ook het zitten blijven dient
afgeschaft te worden.
De integratie van het kleuteron
derwijs in het basisonderwijs
heeft, aldus de minister, ten
doel een onderwijskundige een
heid tot stand te brengen, die
een ononderbroken lijn moet
brengen in de ontwikkeling van
de kinderen van 4 tot 12 jaar.
Om deze lijn zo min. mogelijk
te onderbreken, moet daarom in
de opvattingen van de minister
de leerplicht zeker in 1983 reeds
voor de vijfjarigen gelden.
In het lesrooster van het basis
onderwijs nieuwe stijl, moeten,
aldus het concept-onderwijs ba
sisonderwijs dat vrijdag inge
diend is, in ieder geval opgeno
men zijn: Nederlands, eenvou
dig Engels, rekenen en eenvou
dige wiskunde, lichamelijke oe
fening en verder: ontwikkeling
van expressiemogelijkheden en
„inleiding in kennisgebieden."
De expressiemogelijkheden om
vatten: bevordering van taalge
bruik. tekenen, muziek, hand
vaardigheid, spel en beweging.

Bij de inleiding in kennisgebie
den denkt de minister aan het
onderwijs geven in aardrijks
kunde, kennis van de geschiede
nis, kennis van de natuur (waar

onder biologie en gezondheids
leer), kennis van de maatschap
pelijke verhoudingen, onder
meer eenvoudige staatsinrich
ting."