200
JAAR
AMERIKA
(Van onze correspondent Janet
Watts)
(I Naarmate het aantal gruwelver
halen en het sterftecijfer rond
Udine oplopen, neemt ook het
aantal onbeantwoorde vragen
toe. Hoe voorspelbaar zijn aard
bevingen en hoe vermijdbaar
zijn dus de gevolgen ervan?
De wetenschap van het voorspel
len van aardbevingen werd tot
voor een tiental jaren door de
v serieuze geofysici beschouwd als
onzin. Vol minachting lieten deze
het voorspellen over aan profe
ten, intriganten en andere zon
derlingen, en verklaarden dat de
volgende aardbevingen zouden
plaatsvinden in de aardbevings
gordels tussen 30 seconden en
dertig jaar na nu.
Nu houden honderden weten
schapsmensen zich ermee bezig,
in de Verenigde Staten, Japan
en de Sovjet-Unie, waarbij ze
gebruik maken van de modern
ste instrumenten - de satelliet die
de Amerikanen dezer dagen in
omloop brachten is daar een
goed voorbeeld van.
De Chinezen hebben duizenden
mensenlevens gered bij de aard
beving in de provincie Lianing
in februari 1975: eerst door de
bevolking te verplichten de na
tuurverschijnselen in de gaten te
houden, en daarna door twee
steden te dwingen tot evacuatie
op grond van een aardbevings
voorspelling vijf uur voordat de
aardbeving ook werkelijk plaats
vond.
De Chinezen hadden ontdekt dat
dieren duidelijk de eerste trillin
gen van grote bevingen eerder
oppikken dan mensen. Een pan
da in een Chinese dierentuin
hief zijn kop op en gaf een
schreeuw vlak voor de aardbe
ving in de Golf van Phai in 1969,
de tortelduiven werden onrustig
en tijgers, zwanen en buffels gin
gen plat op de grond liggen toen
zij de eerste bevingen voelden
beginnen.
De verslagen uit Udine bevatten
ook details over honden die be
gonnen te blaffen of te janken
al voordat de grote bevingen
voelbaar werden.
Dr. Peter Smith, lector in de
aardwetenschappen aan de
Amerikaanse Open University,
stelde vorige week: „De Chine
zen gebruikten voor het voor
spellen van aardbevingen metho
des die in het Westen niet ver
standig geacht worden: vervol
gens dwongen zij de mensen tot
medewerking op een manier die
niet mogelijk zou zijn in een
Westerse democratie - de men
sen werden met het geweer op
de borst gedwongen hun eigen
leven te redden.
„Het gaat hierom: Als iemand in
China een aardbeving voorspelt
en die vindt dan niet plaats, dan
is de politieke situatie daar zo
dat dat geen probleem is. Maar
in Amerika zou dat zo gemakke
lijk niet gaan. Als je een aardbe
ving zou voorspellen over twee
dagen in San Francisco, dan zou
de chaos al niet te overzien zijn;
maar als die dan niet zou plaats
vinden, dan zou je pas goed in
de problemen zitten."
Dus toen Amerikaanse onder
zoekers onlangs met succes twee
(nogal onschadelijke) aardbevin
gen voorspelden in het westen
van Noord-Amerika - zelfs met
hun puur wetenschappelijke me
thodes, zonder acht te slaan op
de dieren - publiceerden zij hun
voorspellingen niet tot nadat de
aardbevingen hadden plaatsge
vonden. Dr. Smith wees erop
wat er gebeurt in Amerika met
wervelstormen, die gemakkelijk
te voorspellen zijn: een grote
groep mensen weigert eenvou
digweg toch om hun huizen te
verlaten.
„De wetenschap van voorspellin
gen verkeert nog in een zo vroeg
stadium en de westerse politiek
is zodanig dat het nog wel een
lange tijd zal duren voordat ie
mand het op komst zijn van een
aardbeving zou durven aankon
digen", aldus Dr. Smith.
In de wereld van voorspellingen
en voorzorgsmaatregelen voor
aardbevingen heeft zuidelijk Eu
ropa de pech ergens in het mid
den te liggen. China heeft de
bevolking op de uitkijk staan en
een politiek bestel dat de men
sen beveiligt. Californië heeft
het geld en de technologie om
zijn eigen voorbodes van bevin
gen nauwkeurig te registreren.
Maar een plaats als Udine heeft
noch een wetenschappelijke tra
ditie van aardbevingsvoorspel
lingen noch het geld om daar nu
mee te beginnen, en ook geen
noodplannen voor het geval er
een aardbeving zou plaatsvin
den.
(Copyright The Guardian)
n alle
BE TIENDE PENNING
oordaf
van Er is een geuzenlied over de
van tiende penning, die Alva in de
lit dat Nederlanden wilde heffen. Er
waar komt een „harde regel" in voor:
iden, ghy draeght den bast al om u
erleid strot...
kinddWat zachter gezegd: gij draagt
nij is de strop al om uw hals. In de
en in meeste verhalen over de snode
voornemens van Alva wordt de
iadr.uk gelegd op de kwalijke
iconomische gevolgen van deze
is^Nei )elastingheffing: 10% omzetbe-
pj'jj 2 asting bij de verkoop van roe-
met "ende- en 5% bij de omzet van
•en. D >nroerende goederen. Maar er
stops was veel meer aan de hand. Tot
Nu Ijnu toe was voor elke belasting-
is, dat leffing de toestemming nodig
oolondvan de staten-generaal. Alva wil
de voor eens en voor goed vast
leggen, dat hij een vaste belas-
ijn we ing zou kunnen heffen, waar
af gez voor hij geen toestemming meer
n heb) ïodig had.
^at is de beslissende stap naar
ijkbovjgn absolutistisch geregeerde
celijk ftaat ^.ls de medewerking van
de vertegenwoordigers van hen,
einde: moeten betalen niet meer
lie jan 10dig is, dan is het volk uitgele-
an. MaVer<d aan de willekeur van de
lat je nachthebber.
Je kri n 1625 kwam Karei I in Enge-
and aan de regering en in 1649
itierf hij vóór zijn paleis op het
meer ïchavot. In de jaren daartussen
it wel s hij in voortdurend conflict
,Ja", v jeweest met het Britse parle-
"ne1"1 1 ment. Reeds in het eerste jaar
niet 'van zïjn regering begon het. De
dat i ïeffing van een belasting, die
»Meeri lan vor^e koningen voor de
ssen a *uur van reêering was toe*
lissen. 'e^aan- werd door het Lager-
en lat< lu's nu maar bewilligd voor één
r schojaar De bedoeling was, dat de
weerjtamng ieder jaar opnieuw bij
het parlement zou moeten ko-
ïGHOI toen om de belastingheffing
goedgekeurd te krijgen. Gedu
rende de regering van Karei I is
vooral John Hampden, lid van
het Lagerhuis, bekend geworden
om de consequente wijze, waar
op hij weigerde, enige belasting
te betalen, die geheven werd
zonder toestemming van het par
lement.
En voor hem en zijn medestan
ders was het een groot succes,
dat Karei I in 1628, na drie jaar
van harde strijd, the Petition of
Right aanvaardde, waarin voor
altijd werd vastgelegd, dat nie
mand verplicht zou zijn enige
belasting te betalen zonder toe
stemming van het parlement. El
ke belastingheffing zonder me
dewerking van het parlement
werd onwettig verklaard. In 1689
hebben Willem III en Maria, als
koning en koningin van Enge
land dit in the Declaration of
Rights nadrukkelijk bevestigd.
DE REGEL VAN OTIS
En nu komen we weer terug bij
de geschiedenis van de Verenig
de Staten. Bij de XIII koloniën
van New Hampshire tot Zuid-
Caroline aan de Atlantische kust
in Noord-Amerika. De zevenjari
ge oorlog had de Franse kolo
niën in dat gebied doen over
gaan in Engelse handen. Het
Britse gebied strekte zich nu uit
tot de Mississippi en tot de Hud-
sonbaai. Voor de kolonisten was
de weg open voor een grote ex
pansie naar het Westen. Zij had
den trouwens braaf meegedaan
tegen Frankrijk, hoewel niet met
zulk een overtuigend succes.
Maar wat oorlogservaring had
den zij wel opgedaan en George
Washington was een van hun
aanvoerders geweest.
De oorlog had de Engelse schat
kist zwaar gehavend en de En
gelse koning en de meerderheid
van het parlement vonden, dat
die Amerikanen, die er het
meest van profiteerden, wel mee
konden betalen in de kosten.
Nee, zeiden verschillende Ameri
kanen, daartoe zijn wij niet be
reid en ook niet verplicht. An
derhalve eeuw bestaan deze ko
loniën nu, en nog nooit hebben
zij één shilling aan belasting be
taald voor de Britse schatkist.
Wel belasting, maar alleen voor
de kosten van het bestuur van
de eigen kolonie en na goedkeu
ring van onze vertegenwoordi
gers in de koloniale raad. De
Scheepvaartwetten uit 1651 heb
ben ons verboden om onze pro-
dukten anders te verzenden dan
met Engelse schepen, en dat is
al een kwalijke beperking. Maar
belasting betalen aan de schat
kist in Londen, daar kan niets
van komen. En de advocaat Ja
mes Otis (1725-1783) van Boston
heeft toen de regel geformu
leerd, die in allerlei varianten
werd herhaald:
TAXATION WITHOUT REPRE
SENTATION IS TYRANNY.
Belastingheffing zonder verte
genwoordiging is tyrannie. In
the Declaration of Rights staat,
dat zonder toestemming van het
parlement in Londen geen belas
ting mag worden geheven. Daar
steekt een algemeen beginsel
achter, dat heel wezenlijk is naar
Engelse rechtsopvattingen, even
oud als sterk. Er wordt alleen op
wettige wijze belasting geheven,
wanneer er een toestemming is
van degenen die moeten betalen,
een toestemming via huri verte
genwoordigers. En Britten in Eu
ropa hebben hun vertegenwoor
diging in het parlement te Lon
den, maar de Britten in Amerika
zijn daarin niet vertegenwoor
digd en dat parlement heeft dus
geen bevoegdheid over de vraag,
of zij belasting zullen betalen.
Elke belasting, hun door de Re
gering in Londen opgelegd, is
onwettig, want het is een taxa
tion zonder een representation.
Al klinkt in de vertogen van Otis
af en toe ook een verwijzing
naar het „natuurrecht" door, in
hoofdzaak zijn zijn pleidooien
een beroep op een oer-Engels
recht, door de eeuwen heen er
kend en aanvaard. Het is geen
wonder, dat hij daarbij in Enge
land zelf de steun kreeg van
vooraanstaande parlementariërs,
zoals Pitt en Burke. Vooral Ed
mund Burke moet hier worden
genoemd. De man, die de Franse
Revolutie later zou bestrijden en
daarbij er telkens aan zou herin
neren, dat elke vergelijking met
The Glorious Revolution van
1688, waarbij Jacobus II werd
verdreven en Willem III en Ma
ria de regering aanvaardden, on
gepast en onhistorisch was.
Want in 1688 ging het niet om
een omwenteling, maar om een
herstel. Een herstel van het recht
en de instellingen van Engeland,
vruchten van een eeuwenlange
historie.
ONZEKER BELEID
Wilde Engeland dus belastingen
heffen in de Amerikaanse kolo
niën, dan zou het zéker stuiten
op verzet Toch heeft de regering
van George III, koning van En
geland, het geprobeerd. Maar
niet met vaste hand. Juist de
willekeur, waarmee gehandeld
werd, stijfde het verzet. Eerst
werd een zegelbelasting inge
voerd, en daarna weer ingetrok
ken. Toen kwamen er een aantal
belastingen op goederen, die uit
Engeland in Amerika werden in
gevoerd. Die werden ook weer
ingetrokken, behalve de heffing
op thee, om daar het vasthouden
aan die éne heffing te laten zien,
dat het récht tot belastingheffing
werd gehandhaafd.
Thee werd in Amerika inge
voerd door de Engelse Oostindi-
sche Compagnie en om in Ame
rika geen moeite te veroorzaken,
betaalde deze Compagnie de be
lasting maar vooraf in Londen.
Maar toen de schepen in Ameri
ka aankwamen, weigerden de
Amerikanen toch de thee te ont
vangen. En toen is er in Boston
een incident geweest. Enkele
jongelui, vermomd als Indianen,
beklommen een paar schepen
van de Compagnie en smeten de
thee overboord. Zowel aan En
gelse als aan Amerikaanse zijde
werd dit optreden betreurd. Een
verontschuldiging en een schik
king lag voor de hand. Maar de
Engelse koning wilde nu opeens
zijn vuist tonen. De Engelse re
gering sloot de haven van Bos
ton en alle privileges van Massa
chusetts, de kolonie, waarin Bos
ton lag, werden door een specia
le wet, door beide huizen in Lon
den goedgekeurd, vervallen ver
klaard. En er werden troepen
naar Amerika gezonden, om alle
verzet te breken. De Amerika
nen zagen het gevaar en in Phi
ladelphia kwam een congres bij
een van alle zich bedreigd voe
lende koloniën, die samen één
lijn wilden trekken. Burke en
Pitt deden verzoenende voorstel
len in het Engelse parlement,
maar die werden verworpen.
Toen besloot het Congres te Phi
ladelphia, zich met de wapenen
te verzetten, en het vormde een
leger, waarvan George Washing
ton de opperbevelhebber werd.
Op 19 april 1775 had het eerste
treffen plaats, het gevecht bij
Lexington, dat onbeslist bleef.
De Amerikaanse Vrijheidsoorlog
was begonnen, die acht jaar la
ter zou eindigen met de volledige
onafhankelijkheid van de Ver
enigde Staten van Amerika.
Op 4 juli viert de Verenigde Staten het
tweede eeuwfeest van de
onafhankelijkheid. De ontwikkelingen die
tot deze gebeurtenis hebben geleid,
stellen wij in een serie korte artikelen
aan de orde. Vandaag: één van de
voornaamste oorzaken van het conflict
met het moederland Engeland, de
belastingkwestie. Eerdere artikelen
verschenen in onze edities van 1 en 8
mei.
