LANGS OMWEGEN ,Het is niet de bedoeling dat Woubrugge een tweede Lourdes wordt Ontwikkelings- en natuurvrienden stellen hun werk in de Waag aards tuintje Pp Flora Nova staat Iparadijs model voor een uw DOOR TON PIETERS Op mijn omwegen door stad en land kom ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen negen en tien uur kunt u mij telefonisch vertellen wie u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Het nummer van mijn geduldige telefoon is. 071 —12 22 44; u kunt dan naar toestel 19 vragen. PAGINA 5 De Leidse Waag mag zich vanaf donderdag 29 april enkele dagen verheugen in een uitzonderlijke activiteit. Tot en met zondagmid dag komt er het NIVON een duidelijke en door tal van instel lingen geruggesteunde manifes tatie houden. NIVON wil zeggen: Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvrien- denwerk. Daar hoeft niemand van te schrikken; het is onschuldig ontwikke- lingsvermaak daar lid van te zijn en bovendien verrijkt een getrouw en actief lidmaatschap de menselijke geest, want het NIVON houdt zich intensief „voor al 3 winters bezig met cultuur, histo rie, natuur en verder alles wat mensen maar kan boeien. Het bijzondere is even wel, dat de Leidse afdeling van het NI VON 50 jaar bestaat. Vandaar de mani festatie, „want tentoonstelling durf ik niet erg goed te zeggen", vindt mevrouw T. Kramer-Spruyt die al 26 jaar secreta resse van de afdeling (die ongeveer 500 leden telt) is. Ze vertelde me, dat de afdeling nu de Waag heeft gehuurd voor een vierdaagse uiting van cultuur en recreatie, „zo zou je het tenminste kunnen noemen. Het wordt het werk van mensen die zich voor onze doelstellingen inzetten, men zal er ook maquettes zien van Natuurvrienden- huizen, waarvan in ons land 14 gevestigd zijn, o.a. in Hoek van Holland. Europa kent ca. 800 van die huizen. Onze Leidse afdeling houdt zich voornamelijk in stand met het geven van culturele avon den door middel van dia- en filmvoorstel lingen, inleidingen, excursies, fezingen enzovoort. Ik wil u ook nog wel vertellen, dat de Nederlandse Natuurvrienden-hui- zen voor 99 pet. gebaseerd zijn op zelfver- zorging. Dat betreft de overnachting en het zelf zorgen voor de maaltijden. Je zult er ook zelf op uit moeten trekken, de natuur in. Zowel het winter- als het zomerwerk wordt bij ons gedaan op vrij- willigersbasis. Die huizen worden overi gens voor 96 pet bezocht door gezinnen. Maar dit terzijde". De Leidse afdeling van het NIVON treedt bij haar halve eeuw bestaan naar buiten met behulp van materiaal dat beschik baar werd gesteld door o.a. de Leidse Volkstuinverenigingen, het Museum voor Natuurlijke Historie, maar ook de NI- VON-afdeling Bergsport doet mee. en de afdeling Kamperen en de Fotoclub, het Leids Gemeente Archief, de Plantsoenen dienst. de VW, Natuurmonumenten en het Wereld Natuur Fonds. Mevrouw Kra mer vindt het eveneens terzijde vrij opvallend, dat 10 pet. van de leden meer dan 65 jaar oud is. NIVON trekt en wekt interesse, maar een van de dwingende omstandigheden is, dat de koffie bij de samenkomsten goed moet zijn. „Anders blijft men ijskoud weg. Dat hebben we gemerkt, toen we de bovenruimte van het Lido-theater, jaren geleden, niet meer konden krijgen omdat daar een tweede bioscoop werd ingericht. De koffie was daar excellent. Nu komen we meermalen bijeen in De Loge aan het Steenschuur en het vocht laat daar niets te wensen over. Vandaar ook misschien, dat NIVON Leiden haar tweede halve eeuw tegemoet mag gaan", meent mevrouw Kramer- Spruyt voorzichtig. Voorwaar een basering, dat mij voor komt als drijfzand, maar NTVON doet het toch maar. Wethouder Bert Ooster man (ik weet niet, of hij NIVON-lid is, maar hij laat aan de natuur alles gelegen liggen) komt de manifestatie donderdag avond om half 8 openen. Vrijdag 30 april zijn de ontwikkelings- en natuurvrienden in de Waag te bereiken van 13 tot 17 uur. zaterdag van 10 tot 19 uur en zondag van 13 tot 17 uur. De toegang is gratis. Wat willen wij als Hollanders méér? rhododendrons. Nu kennen we de opkomst van de heidege- wassen, de bloeiende heesters en de naaldgewassen. Zo is het toch, nietwaar jongens?", vraagt Jaap aan deskundige omstanders, die zeer beslist de vraag bevestigen. „Voor het eerst op een exposi tie hebben we bijvoorbeeld een gewas uit Qost-Siberië, de Microbiota Decussata, een bik kelharde nieuwe conifeer. Een mannelijk exemplaar. Om zaad te halen moet je ervoor naar Siberië. Dat valt nog niet zo mee. Neem nou eens - om maar eens één van de hier exposerende keien van kwe kers te noemen - P.G. Zwij- nenburg uit Boskoop. Die kweekt zaken, die een ander niet kweekt, bijvoorbeeld wil gen uit de poolstreken, vreem de soorten heide - 200 verschil lende wel uit het hoogge bergte en de Poolstreken. Dan heb je C. Esveld: 200 esdoorns, enorm veel artikelen uit Ja pan. Jac. Schoenmaker kréég voor z'n nieuwe fantastische blauwe conifeer de prijs voor de beste conifeer. Vergeet als jeblieft niet de 87-jarige Aart Vuyk, die begon op z'n tachtig ste nog aan nieuwe rhododen- dron-kruisingen. Hij heeft nu een kruisingsprogramma op- Gerard Stolwijk bij de "Concorde", nooit opgeven", gezet en hij zal 100 moeten worden, wil hij daar de resul taten van zien". Jaap Hage wordt nog enthousiaster dan hij al is. Gerard Stolwijk zit naast hem. Deze boomkweker is een van de prijswinnaars: een gouden medaille voor de dieproze rhodo "Concorde" van de fa. G.C. Stolwijk. Hij vertelt me van de bosjes be jaarden die op de Flora Nova aan hun trekken komen en van de Zuidduitse tuinarchi tect, die opgetogen een tweede keer kwam kijken en een stel collega's meenam: „Dit is geen tuin, dit is complete parkaan- leg", zei de Duitser watertan dend, "het mooiste dat ik ooit gezien heb...." Mensen als Gerard Stolwijk staan op de Flora Nova als "het resultaat van enorm veel toewijding en voorgetrokken bloeiende hees ters en spiegelgladde gazons komen we bij de "Concordes" die in het architectonische "landschap" zijn opgenomen: een verheven aanplant, met daarboven zwevend een bijna 3 meter lang schaalmodel van de "echte" Concorde, het su personische vliegtuig dat door Engeland en Frankrijk de stratosfeer is ingestuurd. "Dat vliegtuig heb ik zelf vorige week uit Engeland gehaald. In februari las ik, dat de Concor de in Amerika het certificaat van vliegvaardigheid had ge kregen. Ik heb deze rhododen dron - die wij als nr. 22 een jaar of zes geleden kochten van de heer Adriaan van Nes en op allerlei manieren zijn gaan doorveredelen en stek- exporteurs. Ze willen graag hun planten laten zien. maar ze zijn er niet op uit om ze te verkopen. "Al staat men met 200 gulden in de hand, dan zeg ik nog: ga maar naar de tuin centra hier in Boskoop", aldus Stolwijk, die me een verschil tussen Flora Nova en Keuken hof voorhoudt: „Op Keuken hof, hoe schitterend ook, krijg je geen visueel beeld van hoe je een tuin kunt aanleggen. Dat doet Flora Nova wel; daar kun je wild-enthousiast wor den en meteen in je tuintje beginnen als je thuis bent ge komen. Met de hier opgedane ideeën kun je wat doen, wat in elkaar zetten, als je zelf een beetje kunstenaar bent". Lopend langs golvende heu vels vol kwekerstrots, langs ken om bloemen te krijgen - juist gekweekt voor Engeland en Frankrijk. Daarom vond ik die naam dus passend. Via de Britse ambassade in Den Haag ben ik in Bristol bij de British Aircraft Corporation aan het model gekomen. Het hangt nu nier, schaal 1 op 20, boven onze stand. Volgende week breng ik hem weer naar Enge land terug, het is een kostbaar geval. Ze noemen het nu "het vliegtuig van Willem Duys". Die heeft trouwens een bloeiende Concorde van me gehad. Vanaf vandaag gaan de éénjarige veredelingen voor twaalf en een halve gulden de deur uit, naar de kwekers die ze hebben willen". Het pad van een rhododen- dron-kruiser (heeft niets met de oorlogsvloot te maken, maar alleen met vakman schap) gaat voorzeker niet over rozen. Eigenlijk is Gerard Stolwijk nog maar een begin-, nertje als je zijn eigen getuige nis mag geloven: „Een rhodo- dendron-kruiser heeft pas ech te ervaring tegen de tijd dat-ie veertig jaar is. En dan komen er nog eens zo'n 25 jaar bij voordat hij een eigen ras met kans op succes op de markt kan brengen. Dan is die krui ser inmiddels met pensioen. Het klinkt overdreven, maar de feiten hebben het uitgewe zen. Toen wij de rhodo die nu Concorde heet van Adriaan van Nes overnamen, had Van Nes al jaren met die oorspron kelijke kruising nr. 22 ge werkt. Wat men nu hier ziet is niet slechts erg mooi. een warmkleurige zeldzaam ge vormde bloem, maar ook het resultaat van enorm veel toe wijding en nooit opgeven". IGEMEESTER SCHRIKT VAN REACTIES OP MAGISCH PAALTJE i Een fraai staaltie van tuinarchitectuur op de Flora Nova. 11 %DERDAG 22 april 1976 LEIDSE COURANT nrn ;n I schoonheid van kwekerspro- dukten de kriebel van. Die pracht van vaderlandse en geïmporteerde gewassen is on voorstelbaar als je er niet bent geweest. En daarom nodig ik iedereen, die maar even de lente in al haar kracht en rijk dom dichtbij wil proeven uit om die Flora Nova voor een paar uurtjes aan te doen. "Gelijk heb je", galmt Jaap Hage met een symbolische klap op de tafel. Jaap Hage is een levendige oudere jonge ling, oud-boomkweker en we derom toegevoegd aan de pu blic relations-afdeling van Flo ra Nova, officieel woordvoer der van de tentoonstelling. Een collega van me, zogezegd. „Kijk die mensen hier maar eens aan. Je weet nauwelijks waar je ze laten moet. Buiten de feestdagen om is het bar druk geworden, dinsdag kwa men er 20 bussen, die niet te bergen waren gewoon. We zit ten nu (woensdagmiddag) op de 40.000 bezoekers, schatten- derwijs. Dat komt natuurlijk ook door de Vuist van Willem Duys, waar we vrijdag te gast waren. Maar goed, je hebt dui delijk gezien, dat deze Flora Nova "anders" is dan die van 6 jaar geleden. Toen lag de nadruk sterk op de azalea's en Van een onzer verslaggevers !)UBRUGGE Als de burgemeester van Woubrug- j D. Brouwer de Koning, op 1 april van dit jaar }t toevallig langs het kruispunt Herenweg—Kruis ig in Woubrugge was gereden had hij in de afgelo- fi weken waarschijnlijk niet zo in de publiciteit staan als nu het geval is geweest. De burgemeester, ^uwsgierig geworden door de voor die dag ongeken de drukte op „zijn" kruispunt, nam, zoals dat van iJï eerste burger verwacht mag worden, direct pools- öogte en liep daar onder meer de bekende Neder- paragnosten Croiset en Tholen tegen het lijf, °P moment ter plaatse uiterst geconcentreerd 5^ig waren aan een paragnostisch onderzoek, talelt deden de twee op verzoek met de Goudseweg) hun werk. Veilig Verkeer Nederland, weieens serieus onderzocht Ie hebben in hoeverre de llen [keerswetenschap gebruik maken van de parapsycho- Als proefterreinen koos metllig Verkeer Nederland twee vanjiispunten die op het eerste ticht zo veilig als wat lijken ft volop waarschuwingsbor- lllllllf' met 66,1 vlekkeloos weë" p, waar voor oplettende auto- pbilisten geen vuiltje aan de Jht is. Maar waar de realiteit ÏEisch anders is. Op de bewus- jl fkruispunten vielen in het ver tien talloze doden en gewon- jn. En het vreemde was dat uit procesverbalen steeds weer dafcek dat de bestuurder op on eer trklaarbare wijze zijn aan- atie 'cht niet bij het verkeer had ent thad zodra deze het kruispunt Kierde. ag tén malse kluif dus deze jorgipook-kruispunten", zo rede- Veilig Verkeer Neder- MÜgond. Wie anders dan Croiset en n Looien, die in het verleden al /erlaveel mysteries tot klaarheid orbiielpen brengen, zouden hier aaritsluitsel kunnen geven. lp 1 april startten Croiset en lllllE1°'en ®n Woubrugge en in Bo- graven (kruising rijksweg 11 Over belangstelling hadden ze niet te klagen. Ze werden kri tisch gadegeslagen door profes sor Ten Haef, die aan de Rijksu niversiteit te Utrecht een leer stoel heeft in parapsychologie, door wat studenten van de pro fessor, door een vertegenwoor diger van Veilig Verkeer Neder land en door een NOS-film- ploeg, die opdracht heeft een portret te maken van Croiset. Een illuster gezelschap, dus. Het onderzoek in de open lucht bleef niet zonder resultaat. Pa ragnost Tholen had het eerste „begt". Zijn wichelroede ging, zo verzekeren ooggetuigen, „plots heftig te keer en was niet meer in toom te houden". De heer Woudenberg, voorlichtings man van Veilig Verkeer Neder land, die in het mei-nummer van het maandblad. „Wegwijs" aandacht aan dit experiment zal besteden, zegt: „Ik stond er vlak bij en zag hoe de wichelroede met grote kracht omlaag werd getrokken. Daar was bijna geen houden meer aan. Tholen moest veel kracht zetten om de wichel roede in bedwang te houden. Zo zelfs dat zijn handen er hele maal rood van werden". Conclusie van de ter plekke da- Nu komt burgemeester Brouwer de Koning aan bod. Hij heeft aandachtig staan toekijken, stelt zich voor aan de heren parag nosten, laat zich uitgebreid in formeren over het experiment en geeft direct zijn toestemming als Croiset vraagt of het moge lijk is dat op de bewuste plek op het kruispunt een paaltje in de grond wordt geslagen zodat de paragnosten later weer zul len weten waar het spannings veld zich bevindt. De burge meester, onder de indruk van wat de paragnosten hebben la ten zien, en de aanwezigheid van andere prominenten, stemt direct toe en belooft dat hij de dienst gemeentewerken officieel opdracht zal geven het paaltje te slaan. Hij houdt woord. Kort daarna staat het er al, welis waar zonder de vereiste toe stemming van de provinciale waterstaat. Het eenvoudige, groengeschil- derde zgn. afrasteringspaaltje, dat toen de grond werd ingesla gen, is inmiddels het meest be sproken afrasteringspaaltje van Nederland geworden. „Het ma gisch paaltje van Croiset", zoals het lang eind rond hout, al snel werd gedoopt, bracht in korte tijd heel wat tongen in beroe ring. In de raad moest de burge meester tijdens de rondvraag „opening van zaken geven", in het dorp ging het gerucht dat de predikant van de Hervormde Gemeente een actie tegen het paaltje zou gaan ondernemen („Onder U zal niet gevonden worden die met waarzeggerij omgaat, of acht geeft op een tovenaar of een bezweerder") en dit weekeinde werd zowaar het afrasteringspaaltje door onbe kenden gerooid en afgevoerd naar een geheime bestemming. Croiset: „Dat verwondert mij niets. Ik heb het voorspeld. Toen het paaltje de grond in ging wist ik al dat het besmeurd zou worden of uit de grond gerukt. Dat is nu uitgekomen. Maar dat verandert niets aan de situatie. Het wegnemen van het paaltje betekent niet dat het spanningsveld dat wij op het kruispunt localiseerden nu ook is weggenomen. Het paaltje diende alleen als markering. De straling blijft natuurlijk. Ik heb geen zin om via mijn paragnos- tische gaven na te gaan wie dat paaltje heeft gepikt Laat ze er maar lol mee hebben". Burgemeester Brouwer de Ko ning voelt zich niet erg gelukkig met deze gang van zaken. Hij zegt: „Ik heb dat paaltje laten plaatsen min of meer als een vriendelijkheid tegenover mijn heer Croiset. Hij kwam me no gal serieus over. Ook die andere mensen die bij dit experiment betrokken zijn. Achteraf bezien had ik me wat beter op deze situatie moeten bezinnen. Want je loopt nu de kans dat door al deze gebeurtenissen dit toch al gevaarlijke kruispunt een trek pleister zal gaan worden, alleen al vanwege dat paaltje en dat is natuurlijk nooit de bedoeling geweest. Ik wil van de kruising Herenweg—Kruisweg per se geen tweede Lourdes maken". „En wat het experiment betreft; zelf ben ik een te nuchtere per soonlijkheid om aan iets derge lijks geloof te hechten. Mis schien komt dat ook omdat ik te weinig van para-psychologie afweet. Maar dat wil niet zegge- n dat ik dit experiment zonder meer nonsens vind". „Een paar dagen geleden ben ik nog opgebeld door een oud-bur gemeester van Woubrugge, die nu met pensioen is en zich bij zonder voor deze zaken interes seert. Die heeft ook eens een studie gemaakt van aardstralen aards paradijs van Flora Nova 1976 valt tot ®ftJondagavond 10 uur nog te bewandelen. Ik was outiisteren in de Boskoopse Beurshal en er nauwelijks te slaan. Niet als enige, want ik ontmoette dwijjehtparen, die er al voor de derde keer kwamen, shofiora Nova - de vierde in de rij, vorig jaar 50.000 bezoekers, maar nu verwacht men morgenmiddag kwart voor twaalf al dat aantal bereikt te maiiebben - is niet alleen een wonderbaarlijke lusthof, grogedegen en artistiek vakmanschap onder de meest an%enselijke omstandigheden, het is ook een niet te 'lenbvertreffen voorbeeld van hoe het kén in je voor- .f achtertuintje. Als je maar liefhebberij, tijd en ;eld hebt. kijk nu even door mijn ivenraam naar beneden, de in. Daar zie ik de bijna Bloeiende pereboom, de pruim iaat al in bloei. Maar ik be- ferk ook de opkomende ma- flieven op plekken waar ze piet thuis horen. Ik zie ver- eet-mij-niet in het gras op- fchieten. En dat is dwaasheid, ^ergeet-mij-niet hoort niet in let gras mijn oog te bekoren, pijn grond is te zuur, of te »er kalkdragend. Ik weet het Maar de paardeblom Joert er een gesprek met een iasgeplante afrikaan. En ook twee moet je uit elkaar louden, want geloof me, de jaardeblom trekt aan het langste eind als je hem de kans geeft. Ik bedoel maar: Boskoop laat met zijn Flora Nova zien, dat het werkelijke tuingeluk voor een begeesterde liefhebber niet onbereikbaar is. In elke tuin, al is die nQg zo klein, kan een heuveltje bekleed worden met kleurschakeringen in rho- dodendronaanplant. De azalea inspireert tot bespiegelingen, die de zware kleigrond te bo ven gaan - als je er maar voldoende turfmolm hebt doorgespit. Op Flora Nova valt geen onkruid te bespeu ren. Ik roerde dat al aan: de voorwaarden zijn hier ideaal. Maar tóch, je krijgt er bij je rondgang langs de kronkelpa den, langs een ineenvloeiende Burgemeester Brouwer de Koning: "Ik heb dat paaltje laten plaatsen min of meer als een vriendelijk- heidje tegenover mijnheer Croiset. Hij kwam me nogal serieus over". nig transpirerende paragnost: „Hier bevindt zich een enorm spanningsveld, waardoor de geestelijke vermogens van de automobilist zonder meer beïn vloed worden. Dat zou er de oorzaak van kunnen zijn dat zoveel automobilisten zich niets meer van een ongeluk kunnen herinneren. Die hebben een paar tellen een black-out gehad. Ze beseften niet dat ze achter het stuur van een auto zaten". Ook Gerard Croiset kwam even later tot die conclusie, nadat ook hij het „spookkruispunt" onder handen had genomen. „Kan niet missen. Op deze plek zit een enorm storingsveld", zei hij resoluut, wijzend naar exact het zelfde stukje gras waarbo ven Tholens wichelroede in pa niek was geraakt. Het beruchte kruispunt Herenweg-Kruisweg, niet langer beveiligd door het paaltje van de paragnosten Croiset en Tholen. en uit zijn woorden heb ik be grepen dat er op dat gebied veel nonsens worden rondgestrooid, maar dat er ook veel waarheid in zit". Het paaltje is verdwenen maar het experiment gaat door. De paragnosten hebben inmiddels al een tweede fase achter de rug. Ze zijn op bezoek geweest bij de Sikkens Lakfabrieken in Sassenheim en hebben daar kleuren uitgezocht die zullen voorkomen op een nog te ont werpen „stralingspaal", die in eerste instantie alleen nog op de twee onderzochte kruispunten een piaatsje zal krijgen. Resul taat van het plaatsen van die paaltjes moet zijn dat het aantal verkeersongevallen daar aan zienlijk zal afnemen,, pas dan kan verondersteld worden dat het „veldwerk" van Croiset en Tholen nut heeft gehad. Croiset: „Ik heb de kleuren uit gezocht samen met mijn zoon Gerard en een paar astrologen. Het is de bedoeling dat die kleu ren een harmonische invloed hebben op de eventuele negatie ve prikkelingen van het stra lingsveld op passerende auto mobilisten. We hebben niets lie ver dan dat die paaltjes zo snel mogelijk worden geplaatst. Ook voor ons is het belangrijk dat we resultaaat zien van ons werk. Maar nog belangrijker is dat het aantal verkeersslachtof fers daalt. Daarom ook hebben we graag onze medewerking aan dit experiment toegezegd". Veilig Verkeer Nederland ziet de resultaten van dit experi ment met vertrouwen tegemoet. De heer Woudenberg: „We hou den er rekening mee dat een groot deel van de bevolking niet te overtuigen zal zijn van het nut en de resultaten van dit experiment. Als over een paar jaar uit de statistieken zal blij ken dat op het kruispunt in Woubrugge het aantal verkeers slachtoffers aanzienlijk gedaald is dan zullen mensen zeggen dat het komt doordat bijvoorbeeld het weer veel gunstiger is ge weest of dat het minder druk was. Stijgt het aantal doden en gewonden dan zal men onget wijfeld het paaltje de schuld geven. Tegen zo'n redenatie is toch niet op te boksen. We pro beren het in ieder geval. En mochten de resultaten positief uitvallen dan kunnen wellicht alle gevaarlijke „ongevaarlijke" kruispunten in Nederland met een „stralingspaal" worden uit gerust". Overigens zijn we niet van plan om op de plaats waar het oude paaltje heeft gestaan weer een nieuwe neer te zetten. Dat zou de mensen alleen maar zenu wachtiger maken. De provincia le waterstaat, die deze kruispun ten in beheer heeft, heeft glimla chend het experiment gadege slagen. Op het prikbord in de ontvangsthal hangt een kranten knipsel waarin gewag wordt ge maakt van het in Woubrugge zonder vergunning geslagen paaltje. „Het is nog erg onschul dig wat daar op het kruispunt zonder toestemming is gedaan", aldus voorlichter Bos. „Over zoiets maken we ons niet al te druk. We wachten nu gewoon af wat de komende ontwikkelingen zijn". Herman van Amsterdam ica&J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 5