Ook nieuwe nota over
verstedelijking stelt
tuinders niet gerust
Provincie voelt weinig voor
woningbouw bij Hofpleinlij n
CONCURRENTIE BIJ PAPRIKA's GROOT
BLOEMENPRIJZEN BLEVEN AAN LAGE KANT
Verrassende ontdekkingen in Lisse
NEGEREN BEZWAREN ONTSTEMD AGRARIËRS
Ontheffing van
loonmaatregel
Tuinbouwproject
Delft- Westerlee
was groot succes
GROENTE,
FRUIT,
BLOEMEN
EN
BOLLEN
PAGINA 10
LEIDSE COURANT
DINSDAG 6 APRIL 1976
Piet van Adrichem: Een gezonde bedrijfstak maak je niet kapot
c UI KENS VOORLOPIG VOORKEURSALTERNATIEF:
Uit onze krant van donderdag 1 april.
(Van een medewerker)
PIJNACKER - Meer dan
twee weken terug schreven de
tuinders Ton Sonneveld en
Piet van Adrichem aan de
minister van Volkshuisves
ting en Ruimtelijke Ordening,
drs. J. P. A. Gruijters, over
hun ongerustheid over de ver-
stedelijkingnota's. Beiden wo
nen en werken ze in de be
dreigde Hofpleinspoorlijnzo-
ne. Namens het overlegorgaan
Agrarische Belangen Pijnac-
ker noemden zij in hun brief
nog eens duidelijk de conse
quenties van verstedelijking
voor dit gebied. Fatale gevol
gen, daar zijn Sonneveld en
Van Adrichem het volkomen
met elkaar over eens.
De pas door Gedeputeerde
Staten uitgebrachte nota „Al
ternatieven en Varianten" heb
ben de tuinders nog niet ont
vangen. Hierin worden zeven
alternatieve inrichtingsmoge
lijkheden gegeven voor de ge
bieden in Zuid-Holland-west
en Zuid-Holland-oost De Hof-
pleinlokatie komt in twee van
de zeven alternatieven voor.
Het ziet er naar uit dat de
planologen de glastuinbouw
grotendeels willen omzeilen.
Begrijpelijk, want uit de mond
van een gemeente-functionaris
hoorden we dat de verplaat
sing van tuinbouwbedrijven al
gauw 100,- per m2 gaat kos
ten. Toch zijn Sonneveld en
Van Adrichem helemaal niet
gerustgesteld. Hun onrust
geldt vooral het begrip „gro
tendeels". Sonneveld: „Alleen
met zijn allen zijn we sterk.
Een krachtig centrum is voor
ons van levensbelang. Daarom
protesteren we net zo goed als
wij geheel of als we gedeelte
lijk als centrum op het altaar
van de verstedelijking moeten
branden. Denk maar eens aan
de gemeenschappelijke voor
zieningen zoals veiling en toe
leveringsbedrijven. Nee, als ik
dat zo hoor van die nieuwe
nota weet ik dat de Hofplein-
spoorlijnzone onverminderd
bedreigd gebied blijft".
„Weten die planologen wel
waar ze mee bezig zijn", zo
vraagt Van Adrichem zich af.
,-,Als zo'n plannenmaker bij
ons op de tuin kwam, zou ik
hem resoluut vragen of hij het
PERSOONLIJK
In het gesprek komt herhaal
delijk tot uiting dat de tuin
ders de heren planologen we
ieens hun gebied willen laten
zien om hen persoonlijk op de
hoogte te brengen van de be
zwaren. We horen ook dat de
tuinders specialisten zijn. Van
Adrichem tuint samen met
zijn broer onder 10.000 m2
glas. Het zijn echte komkom
merjongens. Ze kennen deze
groente door en door. Sonne
veld neemt met zijn compag
non 14.500 m2 glas met lak-
Anthuriums voor zijn reke
ning.
BESTUDEREN
Nog even komen de punten op
tafel waarom de glastuinbouw
in Pijnacker is ontstaan. Ht is
de unieke combinatie van
grond, water, klimaat enwerk-
gelegenheid. „Met de omschrij
ving van het gebied als zou het
„rommelig" zijn, slaan de pla
nologen de plank wel lelijk
mis", meent Van Adrichem.
„De bedrijven staan voldoende
ver van de weg af en als
straks het blad weer aan de
bomen zit, is alles mooi
groen".
Beide tuinders houden de pla
nologische ontwikkelingen
goed bij. De tijd dat tuinder
en boer niet verder dan hun
eigen tuin respectievelijk erf
keken, is wel voor goed voor
bij. Talrijke zaken komen im
mers op hen af. Daarom is
iedereen ook zo tevreden over
het goed functioneren van het
overlegorgaan. De Katholieke
Land- en Tuinbouwbond
(LTB), de Nederlandse Chris
telijke Boeren- en Tuinders-
bond (CBTB), de Hollandsche
Maatschappij van Landbouw
en de studieclubs werken hie
rin samen. Men beseft wel
degelijk dat je als eenling
niets betekent. Vandaar: rap
porten op tafel, deze samen
met de specialisten van het
Landbouwschap bestuderen
en dan... reageren.
Zo is ook de brief aan de
minster tot stand gekomen.
Een antwoord bleef tot dus
verre uit Betreurenswaardig,
want door de planologische
pnzekerheid worden nieuwe
investeringen afgeremd en
blijft het noodzakelijke onder
houd liggen. En dan te beden
ken dat het hier gaat om 251
ha glas met 317 bedrijven
waarop 860 mensen hun dage
lijkse boterham verdienen.
De afgelopen week hebben de prijsdalingen Komkommers
bij de paprika's zich verder voortgezet. Voor
de groene paprika's werd er voor de sorte
ring 65/75 ƒ3,00 per kg betaald, voor de
sortering 75/85 was dit ƒ3,20. Vorig jaar
lagen de prijzen op ƒ3,64 tot ƒ4,18 per kg.
Als oorzaken van deze lagere prijzen vallen
aan te wijzen: le de vlotte toename van de
binnenlandse aanvoer. 2e. de aanhoudende
concurrentie van buitenlandse paprika's op
de Westduitse markt. Uit hetmarkt- en prijs-
bericht van ht Produktschap voor Groenten
en Fruit valt af te lezen dat deze concurren
tie over de periode van 23/3 tot en met 25/3
bestond uit: Bulgarije 19 ton, Canarische
Eilanden 1 ton, Ethiopië 20 ton, Israël 9 ton,
Italië 103 ton, Roemenië 46 ton, Senegal 25
ton, dus in totaal 223 ton.
Over dezelfde periode in 1975 bestond deze
concurrentie uit: Bulgarije 16 ton, Italië 15
ton, Kenia 2 ton, Mali 1 ton, Roemenië 6
ton, Spanje 8 ton en Venezuela 3 ton, dus
in totaal 51 ton. Uit dit totaalbeeld valt
duidelijk af te leiden dat de prijzen hierdoor
onder druk staan. Voorde komende week
wordt er een verdere toename van de bin
nenlandse aanvoer verwacht. Bij een aan
houdende buitenlandse concurrentie zal de
prijsvorming moeilijk verlopen.
Na het van kracht worden van dê referentie-
prijzen op 24 maart hebben de prijzen zich
weer vlot hersteld. Daarbij komt dat de rol
van Griekenland is afgelopen, omdat de
export van dit land naar de E.E.G. voor de
rest van het seizoen is stopgezet. In vergelij
king met vorig jaar steken de prijzen thans
weer gunstig af, ondanks het ruime aanbod.
Voor de sortering 41/51 klom de prijs naar
72 cent, voor de sortering 36/41 was dit 63
cent en voor de sortering 31/36 was dit 56
cent
Vorige week liepen de prijzen van 38 cent
op naar 58 cent per stuk. Gemiddeld is er
dus sprake van een prijsherstel van 18 cent
per stuk. Bulgarije en Roemenië zijn thans
de belangrijkste concurrenten. Het ziet er
naar uit dat het aanbod van komkommers
goed op peil blijft. Bij aanhoudend goed
weer zullen de prijzen zich waarschijnlijk
kunnen handhaven.
Tomaten
Ook de afgelopen week hebben de tomaten
prijzen zich goed kunnen handhaven. Ge
middeld schommelde de prijs rond de 25,-
per 6 kg. (vorig jaar 12,-). Er dient wel
onmiddellijk opgemerkt te worden dat dit
niet veroorzaakt wordt door een gering bui
tenlandse concurrentie, maar door het nog
steeds beperkte binnenlandse aanbod. Mede
in verband met het zonnige weer wordt er
een flinke verruiming van het aanbod ver
wacht. Ook de concurrentie van tomaten uit
Noord-Afrika kan toenemen. Het ziet er niet
naar uit dat de vraag gelijk zal blijven aan
het aanbod en er moet dus op een prijsda
ling gerekend worden.
Overige gewassen
De sla-prijzen hebben zich de afgelopen
week weer iets hersteld, nl. met een paar
centen per krop. Het aanbod van sla zal
ruim blijven en het ziet er naar uit dat de
prijs zich de komende week kan handhaven.
De vraag naar prei is ook de afgelopen week
weer groot geweest, er werd per kg. gemid
deld 1,50 betaald. Het aanbod van andijvie
is vrij groot, de prijs is gezakt naar ƒ1,65
per kg. Ook de verdere toename van de
aanvoer van spinazie is er de oorzaak van
dat de prijs daalde naar 1 gulden per kg.
Er is een levendige vraag naar radijs, dit
resulteert in een prijs van 81 cent per bosje.
Snijbonen zijn in prijs gezakt naar 6 gulden
per kg. Voor bloemkool varieert de prijs,
afhankelijk van de sortering van 1,55 per
stuk tot 2,80 per stuk.
Het was in het algemeen geen bijster opti
mistisch veilingbeeld bij de CCWS. De prij
zen waren vergeleken bij die van dezelfde
tijd in het vorige jaar, aan de lage kant. Dat
is opvallend, juist omdat tegen de pasen
gewoonlijk de toenemende vraag het prijs
beleid begunstigt. Dat was ook vórig jaar
het geval. De lage prijzen werkten vorige
week stagnerend. Bij een veilingomzet van
ruim elf miljoen in dezelfde week van het
vorig jaar, kon thans maar goed acht mil
joen gulden worden behaald, hetgeen slechts
plm. 200.000 meer is dan in de voorgaande
week van dit jaar. En d^t bij nadering van
de voorjaarsdrukte. Een gunstige uitzonder
ing maakten de troschrysanten die het ge
middeld tot 2,63 brachten vrijwel even
veel als in de voorgaande week. Maar de
^aanvoer was dan ook aanzienlijk groter
namelijk ruim 541.000 bos, ongeveer 100.000
meer dan de week daarvoor. De prijsafwijk-
ing voor bijvoorbeeld snijgroen, chrysanthe
mum, irissen en lelies bleven achter. Bij pot
en perkplanten neemt geleidelijk de aanvoer
toe, al remmen de late nachtvorsten uite
raard de aanplant en dus de verkoop wel
af. De violen nemen in betekenis toe. Als
geheel dus een teleurstellend verloop, ook
al behoeft dat beslist niet te betekenen, dat
de toekomst als geheel er somber uitziet.
Vergadering
Donderdag 29 april zal de CCWS een alge
mene ledenvergadering houden. Merkwaar
dig is, dat deze vergadering niet zoals
gewoonlijk in het eigen veilinggebouw
plaats vindt, maar in enkele zalen van ge
bouw de Leuningjes te Poeldijk. Deze keus
is door het bestuur gedaan, omdat de sfeer
in een dergelijke zaal aantrekkelijker is dan
in de veilingkantine. Als secretaris-penning
meester is aftredend de heer M. J. Vare
kamp, die herkiesbaar is. Het bestuur stelt
hem dan ook kandidaat Dat is eveneens het
geval met het aftredend bestuurslid T. G.
Boekestijn.
Geen pessimisme
Het Vakblad voor de Bloemisterij haakt in
op een artikel in het Economisch Dagblad,
waarin onder de kop: „Bloemenexport kreeg
een flinke knauw exportstijging gehal
veerd" een pessemistische beschouwing bes-
couwing wordt gewijd aan de bloementeelt
In het artikel wordt geconcludeerd, dat 1975
voor de bloemenkwekers niet anders dan
een slecht jaar kan worden genoemd, omdat
de toeneming van de waarde slechts 12
procent bedroeg. „We moeten oppassen niet
te geraken in een permanente klaagzang,
ook al was 1975 nu niet zo'n geweldig jaar
voor de bloemenkwekers", aldus genoemd
Vakblad. Natuulijk waren er kwekers, die
het niet zo erg naar den vleze ging, maar
men mag niet generaliseren. Ook al nemen
de kosten een onvoorstelbare hoogte aan,
dan nog is het op dit moment niet juist om
generaliserend te stellen, dat 1975 voor de
kwekers een slecht jaar was. Een toename
van veilingomzetten van 954,3 miljoen tot
1114,8 miljoen, dus ruim 18 procenten
exporttoename van 12 procent, geeft aan,
dat er nog perspectief zit in de bloemensec-
tor", zo constateert het vakblad.
De uitbreiding van het areaal en volume,
alsmede de omschakeling door derden, zij
het iets minder gretig, duidt eveneens in die
richting. Het zal er dit en komend jaar om
gaan, het evenwicht tussen kosten en op
brengsten te handhaven. Beide factoren
staan onder grote druk. De kosten zouden
eigenlijk op de „nullijn" moeten blijven.
Daarnaast zal de consument moeten zorgen
voor voldoende vraag, zowel in binnen- als
buitenland.
Produktie en vraag bepalen de prijs en die
moet tamelijk hoog zijn, om de kosten goed
te maken. Al is er de laatste jaren veel
gedaan om de afzet te vergroten, er zal nog
meer gedaan moeten worden. Het is alles
waard om de kosten in de hand te houden,
hetgeen in de eerste plaats de overheid
betreft, die de inflatie moet terugdringen.
Technische- en teelttechnische maatregelen
kunnen leiden, tot meer besparing, consta
teert het vakblad. En de kwekers zijn op
het eigen bedrijf, zeer vindingrijk.
BLOEMEN IN OWE KERK
In de Oude Kerk aan het Oudekerkspleinstaan tot en met
zondag 11 april op een internationale orchideeëntentoonstelling
een enorme hoeveelheid planten en bloemen opgesteld ter
waarde van maar liefst twee en een half miljoen gulden. Voor
het houden van deze expositie, die een oppervlak beslaat van
1500 vierkante meter, heeft men voor de temperatuur, het licht
en luchtvochtigheid speciale voorzieningen moeten treffen, want
het kerkgebouw voldeed eerst niet aan de „levensvoorwaarden"
van de orchideeën. Op de expositie zijn naast de inzendingen
van beroepskwekers uit Nederland, ook inzendingen aanwezig
uit een aantal Europese en tropische landen.
Den Haag Een grote groep
agrariërs in Delfland is zeer
ontstemd over het feit dat het
College van Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland nu
al ruim anderhalf jaar lang
hun bezwaarschriften tegen
de aanleg van het kanaal
Waddinxveen-Voorburg volle
dig heeft genegeerd. Zij heb
ben in plaats van enige reac
tie van het provinciaal be
stuur te ontvangen, wel in de
pers uitspraken van de Dijk
graaf van Delfland, mr. A.P.
van den Berge vernomen, als
zouden hun eigendommen ten
behoeve van een spoedige
aanleg van het kanaal worden
onteigend.
Het statenlid W.T. van den
Berg (Boerenpartij) heeft GS
over deze gang van zaken een
aantal schriftelijke vragen ge
steld. Zo wil hij weten of GS
het als normaal en gebruike
lijk beschouwen, dat appellan
ten niet worden gehoord, noch
een bevestiging van ontvangst
van hun bezwaarschriften ont
vangen. „Geldt een dergelijke
administratieve afdoening van
zaken mogelijk ook voor ande
re beroepsprocedures bij uw
College?", zo wil de heer Van
den Berg weten.
Het statenlid memoreert in
zijn vragen dat volgens zijn
inlichtingen op 23 juli 1974
door het Hoogheemraadschap
van Delfland ten behoeve van
de aanleg van het kanaal een
aanvrage voor ontgrondingen
is ingediend. Van 23 septem
ber 1974 heeft deze aanvrage
gedurende een maand ter visie
gelegen. In totaal zijn in die
periode 77 bezwaarschriften -
voor het overgrote deel van
agrariërs - tegen die ontgrond-
ingsaanvrage ingediend, aldus
de heer Van den Berg. Hij
vraagt GS of zij alsnog bereid
zijn de appellanten te horen of
te doen horen.
DEN HAAG Minister Boersma heeft toestemming verleend
voor een tussentijdse loonaanpassing in de land- en tuinbouw.
De afspraken in de cao's over deze tussentijdse aanpassing
konden door de loonmaatregel niet worden uitgevoerd. Het
landbouwschap heeft namens de organisaties van werkgevers
en werknemers in december ontheffing van dit verbod gevraagd.
Na een verdeeld advies van de stichting van de arbeid, heeft
minister Boersma besloten de ontheffing te verlenen.
IN VLAARDINGEN
Vlaardingen De zogenaamde „imagecommissie" van de tuin-
bouwstudieclub Delft-Westerlee heeft een geslaagd tuinbouw
project achter de rug op de christelijke scholengemeenschap
„Westland-Zuid" uit Vlaardingen.
Doel van dit project was een zo groot mogelijk deel van de
leerlingenvan deze school bewust te maken van vooral het
economische belang van deze tak van nijverheid, die zo bepa
lend is voor de streek, die grenst aan de plaats van vestiging
van deze scholengemeenschap. Hiertoe werd, met behulp van
de schoolleiding, een imposant „tuinbouwproject" op stapel
gezet, dat dezer dagen succesvol werd afgesloten.
In de kader hiervan bezochten de zestig leraren, verbonden aan
deze scholengemeenschap, het Westland; driehonderd leerlingen
doorkruisten in een puzzelrit het kassengebied en gedurende
twee dagen verzorgden leden van de tuinbouwstudieclub „Delft-
Westerlee" gastlessen op deze Vlaardingse school. Voetbalwed
strijden tussen leerlingen van de Lierse middelbare tuinbouw
school en van „Westland-Zuid" enerzijds en tuinders en leraren
van „Westland-Zuid" anderzijds vormden het sportieve sluitstuk
van dit tuinbouwproject.
Geen gebrek aan problemen in het bollen-
vak. Al was het alleen maar om de ziekten
en plagen de baas te worden. De hyacint
kweker klaagt over zwart, geelziek en kras-
bodems, die door de oudere vakgenoten nog
altijd steevast uiterst elegant als „scheur-
konten" worden betiteld. De narcissenkwe-
kers kunnen wilde verhalen vertellen over
zilver en grijs, over bont en mozaïek en niet
te vergeten over de narcisvlieg. Als men een
irissenkweker tegen het lijf loopt, heeft hij
het binnen de kortste keren over aaltjesziek
en virus, terwijl leliekwekers het woord
bruinkringerigheid niet kunnen horen zon
der een verhoogde bloeddruk te krijgen.
Producenten van tulpen worden geconfron
teerd met virus, zuur en botrytis en de
gladiolenkweker heeft een bescheiden voca
bulaire nodig om alle plagen te kunnen
onthouden: van hardrot tot trips en van
kurkstip tot heksen bezemziekte. Wat moet
men daar nu tegen doen? Altijd en overal
de gifspuit maar oppakken? Dat heeft geen
zin, want in vele gevallen zou spuiten geen
steek helpen. Een zieke plant spuit je nu
eenmaal niet gezond.
Bij lelies is men andere wegen gaan zoeken,
nl. de meristeem- en de weefselcultuur.
Eerst een virusvrij groeipuntje uit een bol
halen en dat „aan de praat" zien te krijgen
om dan vervolgens door weefselcultuur tot
een supersnelle vermenigvuldiging over te
gaan. Op deze wijze is het mogelijk om van
één virusvrij groeipuntje duizend en meer
plantjes per jaar te maken. Die moet men
dan verder telen in luisvrije kassen. Komen
ze eenmaal weer buiten, dan wordt de kans
op herbesmetting groot Bij lelies gaat men
dan ook constant door met de cultuur in
luisvrije kassen om zo de mogelijkheid te
bieden constant virusarm of virusvrij plant
goed te kunen aanbieden.
Bij tulpen bestaat die mogelijkheid (nog)
niet In laboratoria van Wageningse onder
zoekinstituten heeft men herhaaldelijk ge-
dit doel stuifmeel van de Hortus bulborum
in Limmen, waar nog een grote collectie
oude tulpen in stand wordt gehouden. Daar
worden via lachgasbehandelingen ook me
thoden ontwikkeld om de jeugdfase van de
tulp sterk te bekorten. Nu duurt het name
lijk een jaar of vier, vijf voor een zaadje
gaat bloeien en voor men een klein partijtje
bollen in de handel kan brengen gaan er
nog eens twintig jaar overheen.
Op het Laboratorium voor Bloemboilenon-
derzoek te Lisse heeft men enkele verrassen
de ontdekkingen gedaan, toen onderzoek
werd verricht naar de mogelijkheden die
groeistoffen zouden geven bij de broei van
irissen. Voorheen kon men in de donkere
wintermaanden geen irisbollen van Holland
se komaf gebruiken zonder het risico te
lopen dat men met veel bloemverdroging te
maken kreeg. Dat was een gevolg van ge
brek aan licht Zeer vroege bloei van in
Hollend geteelde irissen was dan ook alleen
goed mogelijk als men in de kassen aan de
hoge lichtbehoefte van de iris tegemoet kon
komen. Dat was een kostbare zaak. Wat
bleek nu? Een hoge lichtintensiteit in de kas
bleek een grote invloed te hebben op de
groeistoffen in de plant Dat betekende dus
dat men de oplossing van het bloemverdron-
gingsprobleem niet moest gaan zoeken in
dure lichtinstallatie, maar in het toedienen
van groeistoffen. Een verrassende ontdek
king, al is het nog niet zo ver dat men al
aan adviezen-voor-de-praktijk toe is. Op het
laboratorium te Lisse wordt momenteel ook
nagegaan of een en ander ook opgaat voor
de bloemverdroging bij de zeer vroege broei
van tulpen. Er zijn aanwijzingen die een
bevestigend antwoord op deze vraag hoogt
waarschijnlijk maken.
Men ziet: er staan in de bollenkwekerskeu-
ken heel wat potjes te vuur. De kans is niet
uitgesloten dat de praktijk daar in het eind
van de jaren zeventig al de vruchten van
kan plukken!
tracht de tulp via weefselcultuur tot zeer
snelle vermeerdering aan te zetten, maar tot
nu toe zonder succes. In deze sector zal men
het moeten zoeken in een zeer strenge selec
tie - we wezen daar in deze rubriek vorige
week ook al op - en daarnaast in het winnen
van nieuwe soorten. Door bij de kruisingen
ook wilde tulpen te gebruiken, zou men
nakomelingen kunnen krijgen die veel meer
resistent zijn tegen alle mogelijke ziekten.
Onderzoekers in het Instituut voor de Vere
deling van Tuinbouwgewassen kregen voor
Tulpen veredelen: van zaad tot le
verbare bollen is een lange weg.
Het landelijke Pijnacker
Ton Sonneveld: Centrumfunctie hoofdzaak.
