Het rode boekje
van de Werkgroep
Socialistiese VARA
Sterke rol Paul Newman
in „Cool Hand Luke"
k
BEELD
SPRAAK
LEVEN ZONDER TV
EEN KWELLING
i
ELS VAN SCHERM
NAAR HOORSPEL
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DINSDAG
TERUGBLIK
LEIDSE COURANT
iAN
MAANDAG 15 MAART 197 -
Als u in Hilversum rondloopt en daar men
sen met een rood boekje ziet zwaaien, ver
moedt in hen dan geen door de rode wol
geverfde aanhangers van Mao. U hebt met
aan zekerheid grenzende waarschijnlijk met
ludieke leden te doen - of uiteraard met
meelopende manifestanten - van de „Werk
groep Socialistiese VARA", welke werkgroep
haar doelstellingen en idealen heeft neerge
legd in een roodgekaft boekje.
Voorzover men enige achterdocht zou koeste
ren omtrent de beginselen van deze mensen,
zij hier vermeld, dat het niet in hun bedoeling
ligt om de VARA van binnen uit te overvallen.
Zij zijn de opvattingen van het democratisch
socialisme toegedaan en willen het spel blij
ven spelen volgens de regels van de helft plus
één. Wat zij met de minderheid zullen doen
moge afwijken van wat zij momenteel als
minderheidsgroep ondergaan.
In het rode boekje worden de spelregels
nauwkeurig aangegeven met in kleine letter
tjes aan het slot - het gif in de staart zogezegd
- de opwekking om de vergaderingen van de
VARA te bezoeken, want daar moet het wor
den gemaakt als de aanhangers van de VA-
RA-huidige-stijl vanwege het mooie voorjaars
weer of omdat het allemaal wel niet zo'n vaart
zal lopen verstek zullen laten gaan. Misschien
wel in slaap gewiegd door het rode boekje,
waarin wij lezen, dat de Werkgroep de VARA
niet kleiner maar groter wil. Ze gaan daarom
niet zo werken dat degeen die de VARA ook
bij haar verbleking trouw zijn gebleven wor
den weggejaagd. Zij willen niet de macht
overnemen op de manier van een overval, een
coup, van bovenaf door bijv. een stel intellec
tuelen die weer zo nodig moeten. Zij willen
ook niet „op personen spelen", in de sfeer van
kleinmenselijke conflicten en ruzies hun heil
zoeken. Ook zijn ze niet van plan „nieren te
proeven", elkaar door te zagen op zuiverheid
in de leer.
Nee. daar gaat het de Werkgroep Socialistiese
VARA niet om. Zij wil de VARA helpen aan
een grote, goed gemtiveerde en actieve achter
ban. Zij wil de weg gaan van onderop, de
weg via de afdelingen en de gespreksgroepen
door actief lidmaatschap aan de basis van de
vereniging. Zij wil een VARA die rood en
groot is. Een VARA die functioneert in een
brede, socialistise strategie, waarin ook de
vakbeweging, de linkse politieke partijen en
antikapitalistiese actiegroepen bijdragen. Zij
wil een VARA die een klankbord is voor de
brede massa waar de VARA voor staat. Er
moeten programma's komen die ervaringen
uitwisselen tussen de kaders van de arbeiders
beweging, programma's die de werkende
mensen helpen bij het herkennen van hun
positie en van hun belangen in deze maat
schappij, programma's die een actieve be
moeienis met de eigen levensomstandigheden
stimuleren. Daarmee is niet in tegenspraak
een VARA die ons amuseert, ofschoon de
TROS hier al haar hoofdtaak van maakt. De
werkgroep ziet ook graag, dat de arbeidersbe
weging hiervoor zelf inbreng pleegt. Tussen
twee haakjes zien wij dit laatste niet zo zitten.
De arbeidersbeweging heeft altijd meer aan
trekkingskracht uitgeoefend op harde door
douwers (zie Groeneveld) dan op humoristen
(zie André van Duin die zegt op eigen houtje
de gewone mens te willen amuseren). Maar
hoe ook, naar de wijze van zien van de
werkgroep moeten de VARA-programma's
deel uitmaken van een bredere informatie-
strategie.
VARA-voorzitter Kloos, van wie wordt be
weerd in werkgroepkringen dat hij nog nooit
een arbeider van dichtbij heeft gezien, hoeft
er geen nacht wakker van te liggen. In het
rode boekje staat dat de Werkgroep Socialis
tiese VARA een aflopende zaak is, dat haar
strategie er op gericht is zichzelf overbodig
te maken. Kloos persoonlijk vindt deze werk
groep nu al overbodig, omdat hij op zijn
VARA-programmering en plannen het fiat
heeft van NW en PvdA. De enige echte
a-socialist blijft derhalve Dorus, geestig en
groot in zijn geslagenheid, de underdog zon
der werkgroep om zich heen.
Els Buitendijk: „Ik heb nog nooit iets hoeven te laten, omdat ik vrouw ben".
Er zijn nog steeds kijkers, die bij de NCRV
vragen naar het welzijn en de blijvende
afwezigheid op het scherm van Els Buiten
dijk, de omroepster die met onderbrekingen
o.a. door haar huwelijk tussen 1960 en 1975
regelmatig programma's aankondigde. Zij
heeft intussen twee kinderen, maar dat is
niet de reden waarom zij met tv-werk is
gestopt, want ondanks haar gezin is zij volop
actief in de omroep.
Dit laatste is bekend in Hilversum en ver
daarbuiten, maar toch vroeg de redactie van
de NCRV-gids haar hiernaar. Els doet tegen
woordig hoorspelwerk en wie haar stem nog
kennen uit haar tijd als omroepster zullen dit
geluid regelmatig herkennen uit hoorspelen.
Els zegt dat je omroepen voor de tv niet te
lang moet doen. Zij vindt het een vak waar
voor je talent moet hebben en over een aantal
eigenschappen moet kunnen beschikken.
Maar als zij 's avonds om twaalf uur thuis
kwam, kon zij meer dan eens geen direct
antwoord geven op de in haar woelende gewe
tensvraag: Wat heb je nou eingelijk gedaan?
Het werk boeide haar op zeker moment in
houdelijk niet meer. Met zelfs het kleinste
hoorspelrolletje heeft zij dat nooit. Daar moet
je iets van maken en daar is zij intensief mee
bezig. Dat bevredigt haar meer dan opzitten
en zeggen dan wel zitten en opzeggen wat er
nu weer komt Daarom zien we Els niet meer
op het scherm. Met man, kinderen en hoor
spelwerk maakt zij het verder uitstekend.
Over de man-vrouw-verhouding wil zij nog
wel even kwijt, dat zij binnen de beperking
van huis en kinderen nooit iets heeft hoeven
te laten, omdat zij vrouw was. Zij vindt dat
je als man en vrouw alles samen doet.
Onze correspondent in Bonn zond onder
staand verhaal, waaruit we kunnen leren hoe
we zouden reageren als we voor het feit
zouden worden gesteld plotseling zonder tv
te moeten leven:
De Duitse televisie wilde precies weten wat
er zou gebeuren wanneer er geen tv meer zou
zijn. Dat resultaat was uiterst vleiend voor
haar. Als proefkonijnen waren twee arbei
dersgezinnen in West-Berlijn uitgekozen. Met
inbegrip van hun kinderen verklaarden zij
zich bereid, dat men gedurende vier weken
de kijkkast uit hun kamers zou verwijderen.
Mogelijk achtten zij zichzelf sterk genoeg om
de beproeving te doorstaan, maar reeds na
twee dagen gaven zij zonder enige schaamte
toe, dat zij zich stierlijk verveelden.
De „ontwenningskuur" bracht een van de
moeders na twee weken zelfs onbedaarlijk
aan het huilen. Met tranen in haar stem vroeg
zij wanneer het apparaat eindelijk zou terug
komen, want haar man maakte bijna dage
lijks ruzie met haar, een soort „tijdverdrijf"
dus, waarvoor hij zich vroeger voor de beeld
buis niet de gelegenheid had gegund. In het
andere gezin, waar het kennelijk iets vreedza
mer toeging, waren de le4en ook eerlijk ge
noeg om te bekennen, dat zij met de beste
wil van de wereld niet wisten hoe zij over
de berg van de vrije tijd moesten heenkomen.
Het einde van het experiment kan men zich
gemakkelijk voorstellen en zo werd de terug
keer van de tv's dan ook met meer vreugde
begroet dan de verloren zoon in de bijbel. Er
viel echter nog een belangrijker les te trekken,
want na enkele weken biechtten de families
op, dat zij meer tijd voor de kijkkast door
brachten dan ooit tevoren. Datgene, wat een
ontwenningskuur had kunnen worden, werd
een aanleiding tot een nog grotere verslaving.
Na het experiment waren de media-deskundi
gen er als de kippen bij met verklaringen. Zij
ontdekten de „nieuwe mens", die door het
tv-tijdperk was gecreëerd, maar die heel an
ders was uitgevallen dan die welke men in
onze vrijheidslievende eeuw had verwacht. In
plaats van individuele creativiteit te ont
plooien zijn miljoenen mensen op een en
hetzelfde moment blindweg consumerenden
geworden. De beeldbuis is weliswaar een huis
genoot, maar een die moeilijkheden verdringt
en conflicten neutraliseert in plaats van deze
tot een noodzakelijke oplossing te brengen. Zo
is hij ook een huisgenoot, die de zelfstandig
heid van de bewoners aantast, omdat zij door
de permanente afleiding niet meer in staat
zijn de realiteit van hun eigen leven te beheer
sen.
Het Berlijnse experiment maakte vooral dui
delijk. dat de mensen een revolutie hebben
doorgemaakt, waaraan zij zichzelf niet bewust
zijn. De meest deprimerende conclusie van de
deskundigen was wel de verzuchting, dat
waarschuwingen voor „de gevaarlijke macht
van het medium" geen enkele zin hebben.
Telly Savalas moet als
Kojak op kerstavond in ac
tie komen.
Paul Newman werd voor zijn
rol van Luke Jackson in de film
„Cool Hand Luke" wel voorge
dragen voor een Oscar, maar
kreeg hem niet. Een Oscar ging
wel naar George Kennedy voor
zijn rol van Dragline in deze
film en dat wekte hier en daar
verbazing. De rol van Luke
Jackson past heel goed bij
Newman, die de weerbarstige
Jan van Hillo in gesprek met de heer Wiechers en
burgemeester Schols van Den Haag voor „De tijd stond
even stil".
rebel speelt Hij belandt in een
strafkamp om daar twee jaar
uit te dienen in de vorm van
dwangarbeid. De weerbarstige
Jackson verzet zich tegen de
strenge discipline en raakt hier
door in conflict met de aan
voerder van de gevangenen,
Dragline. Hoewel Jackson li
chamelijk de mindere is, ont
wikkelt hij zich toch tot de
held van het kamp. Hij schendt
de regels van het kamp zonder
enige reden dan om het schen
den zelf. Hij is niet klein te
krijgen tot het moment waarop
hij wordt neergeschoten en op
zijn sarcastische wijze de woor
den van een bewaker kan cite
ren.
Ned. II, 20.25 uur.
Kurhaus
Zoals eerder uitvoerig gemeld is
het NCRV-programma „De tijd
stond even stil" geheel gewijd
aan het Scheveningse Kurhaus.
In deze uitzending heeft Jan van
Hillo een lang gesprek met mr.
Anthony Adema Zijlstra, de
thans 70-jarige oud-directeur
van het Kurhaus, die thans in
Frankrijk woont en aan het be
gin van het gesprek opmerkte:
„Het heeft mij wel enige zelf
overwinning gekost om hier te
komen". De heer Zijlstra heeft
de glorie jaren van Schevenin-
gen meegemaakt en vertelt daar
boeiend over. In dit programma
worden onder meer flitsen ge
toond van beroemde voorstellin
gen en wordt met prominente
figuren gesproken. Aan het slot
geven Scheveningers hun me
ning over de toekomst van hui\
woonplaats.
Ned. I, 20.15 uur.
Kojak
HOU HET
SCHERM IN
HET OOG
Ned. I, 21.50 uur.
In Londen
Aflevering 18 van de komische,
serie „In Londen staat een huis"
is getiteld „Wie past op de ba
by?" De kijker krijgt te maken
met een meningsverschil tussen
Sid en zijn echtgenote, wanneer
buurvrouw Betty even binnen
komt om een kleine gunst te
NEDERLAND I
Teleac
18.15 Nederlands voor buitenland
se werknemers
18.45 Staatsloterij
NOS
18.55 Journaal
NCRV
19.05 NCRV Springtrofee 1975-
1976
20.15 Oe tijd stond even stil (Kur
haus)
NOS
21.35 Journaal
NCRV
21.50 Kojak
22.40 Tot besluit
22.45 Symbiose
NEDERLAND II
NOS
18.45 Paulus de boskabouter
18.55 Journaal
TROS
19.05 The lone ranger (11)
19.30 In Londen staat een huis
(18)
TROS
20.25 Paul Newman-serie: Rebel
in ketenen
22.30 Aktua TV
op in, maar zijn vrouw -.-
aan het spreekwoord van die TOl V3D 06 rebelse LUKe
goede buur en zijn verre vriend Jackson in de film „Cool
Hand Luke".
Ned. U. 19.30 uur. uke
De Kojak-aflevering heeft van
avond de ondertitel „Gewapend
en gevaarlijk". Op kerstavond is
de afdeling van Kojak op zoek
naar twee gewapende mannen.
De een heeft het voorzien op
zijn hem ontrouw geworden George Kennedy won een
vrouw, de ander is van plan het Oscar VOOT Zijn TOl van
wapen te gebruiken om een no- Dragline in de speelfilm
gal kostbaar kerstcadeau voor q00| Hancj Lu|<e
zijn verwende vriendin te ver
sieren.
NDR
18.00 Wort-Wörtlich
18.30 Journaal
18.45 Klaas Vaak
18.55 Nordschau-Magazlne
19.59 Programma-overzicht
WDR
18.00 Nieuws uil Noordrljnli
Westfalen
18.05 Intermezzo
18.45 Het detectiveverhaal:
bastiano
19.45 Grap om kwart voor acht
20.00 Journaal
20.15 Gastster: Peter Frankerd
21.00 Rest des Lebens
23.00 Journaal
DUITSLAND II
18.20 Popeye
18.35 De Enterprise
19.00 Journaal
19.30 Urn zwei Erfahrungen
cher
21.00 Journaal
21.15 Gezichtspunt
22.00 Aspecten
22.45 Journaal
Van
18.00 Ti-Ta-Tovenaar
18.05 Wickie. de Viking
18.30 Open School
19.00 Tienerklanken
19.45 Journaal
20.15 Sweet Betsy from Pike
20.55 Kijk mensen
21.45 John McNally's Ireland
22.10 Nachttrein
23.15 Journaal
NEDERLAND I
10.45 Schooltelevisie
14.00 Schooltelevisie
HILVERSUM I
i woord
'artij vai
de Arbeid. EO: 18.30 Nws. 18.41 EÖ-me
dedelingen. 18.45 (S) Lektuur op tafel,
informatie over boeken en periodieken.
19.00 (S) Ronduit, muzikaal en informa
tief programma voor jongeren. 19.40 (S)
Oe Bijbel open. 20 00 (S) Orgelbespe
ling. 20.25 (S) EO-metterdaad 20.30 (S)
Ga er eens voorzitten, een gezellig
muziekprogramma 2145 (S) Avond-
oVerdenking. NOS: 22.00 Voor blinden
en slecht zienden. 22.15 (S) Openbaar
kunstbezit. 22.25 Bond zonder naam.
NOS: 22.30 Nws. NCRV: 22.40'(S) Hier
en nu. VERONICA 22.55 (S) Veronica
op 1. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
NCRV: 18.00 Nws. 8.11 (S) Hier en nu
18.40 (S) Blaasmuziek. 19.10 (S) Bij
tijd. 19.25 Een. twee. uit de maat. IS
(S) Met uw instemming. 20.00 N 'or'
20.05 (S) Radio-Filharmonisch ortt een I
21.10 (S) Liederen van Moussorgi bezo
21.35 (S) Literama. 22.19 Poer»
22.44 (S) Over de dood gesprok
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vakaturebank. WO (SI
NOS-Maal AVRO 19.02 Left toil
again. 20.02 Radiojournaal. 20$ (SJ
Superclean Dreammachine. 2Kft$|
De negen-uur-iazz-show. 22.02 n
journaal. 22.05 (S) Vanavond laat 1
jfchi
'Jeze
.ui';
HILVERSUM I
AVRO 7.00 Nws. 7.02 Dag met een
gaatje (7.30 Nws. 7.41—7.55 Radiojour
naal). 8.30 Nws. 8.36 Gymnastiek voor
de huisvrouw. 8.45 Programmaover
zicht. 8.50 Morgenwijding. 9.00 Geva
rieerd muziekprogramma 10.00 Radio-
lawaaipapegaai, kinderprogramma.
10.10 (A-M) Arbeidsvitaminen, populair
verzoekplatenprogramma. (10.30 Nws.
10.33-10.35 Radiojournaal. 11.30 (S)
Rondom twaalf: allerlei voor iedereen;
met om 11.55 Beursberichten. 12.26
magazine 13.25 'n Middagje AVRO
muziek, informatie e*
Nws. 15.33 Radioj
HEIDSVOORLICHTINC-
wikkelingshulp aan de Nederlandse An
tillen. AVRO: 17.30 Nws 17.32 Radio
journaal 17.50 (S) Y'AII come, een
Country- en Westernprogramma
programma ook voor U! OVERHEI
VOORLICHTING: 12.59 Uitzending v<
de landbouw. KRO: 13.00 Nws 13,
Echo magazine 13.40 Een mens als
gesprek. 14.00 Schoolradio. 15.00 In
wachtkamer 16.00 Nws. 16.03 Ffljun
Disch ontvangt op zijn spreekuur. 1"
(S) De hutsgeklutste kinderspelen 1
17.55 Mededelingen.
c
V 17 1IT
VARA: Van 7.02—8.00 Aktualiteite
Dingen van de Dag. 7.02 (S) C
meurders. een mieters programma. 9f
(S) Pep-op-drie. 11.03 (S) Drie draaitf
verzoek van mensen uit de sportwerel
12.03 (S) Vara's zoekplaatje: zoekl
plaat achter de zoekzin.. 14.03 (S) Se"
beeld 16.03 (S) LP-top-40 en de Tl
LP 17.03 (S) Alfred Lagarde.
HILVERSUM II HILVERSUM IV
KRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Het levende woord. 7.25 Badi-
nerie: klassieke muziek. 7.54 Overwe
ging. 8.00 Nws 811 Echo. 8.30 Aubade:
klassieke kamermuziek 9 10 Schoolra
dio (9.35 Waterstanden) 10.00 De Letter
M: Gevarieerd programma met om
11.00 Nws. 11.54 Scheepspraat:. Infor
matie voor schipper. 11 59 Bericht vas-
tenaktie. 12.00 Vijf tellen na nu, een
TROS: 7.00 (S) Capriccio oude- m
klassieke muziek. 9.00 Nws. 9.02 (Akfti
klankbeeld. 9.30 (s) Het kind en i
10.00 (S) Opus tien tot twaalf: klas»
muziek 12.00 (s) Intermezzo: met I 'be
Concertgebouworkest 13.30 (S)
meest verkochte Klassieke tien. 14 tee
Nws. 14.:2 Aktua-special. 14.30 (S) Kej
De stelling: „Nederland moet
een vrijwilligersleger krijgen in
plaats van een "leger met dienst
plichtigen", leek er typisch één
om een inderdaad „frontale"
discussie te ontketenen. Gister
avond trokken dienaangaande
de heren J. van Eisen, generaal
b.d. en militair specialist in de
Tweede Kamer voor de KVP, en
kolonel M. H. von Meyenfeldt,
gouverneur van de Koninklijke
Militaire Academie in Breda,
het rapier. En zonder nou direct
te willen beweren dat de harts
tochten hoog oplaaiden, moet
toch wel gezegd worden dat er
vrij bewogen gedebatteerd
werd. Niet alleen door toedoen
van beide bovengenoemde he
ren overigens, maar vooral ook
doordat van de getuigen die zij
hadden meegenomen. Opzienba
rend was overigens wel de stern-
verschuiving. Vóór het debat
waren de cijfers 31 voor, 15
tegen en 4 geen mening, na
afloop ervan luidden ze respec
tievelijk 21, 26 en 3. Een bijna
revolutionair te noemen ontwik
keling. Maar ik wijs er met Her
man Wigbold nadrukkelijk op:
wetenschappelijke waarde heeft
het onderzoek niet.
Omdat de Berend Boudewijn-
quiz vanwege de te lage kijkcij
fers toch nog vrij onverwacht
uit de roulatie was gelicht, zat
de KRO zaterdagavond met een
niet onaanzienlijk gat. Het werd
opgevuld met een geregistreerde
zaalopvoering van „Privé voor
twee" van Noel Coward. Ik heb
een onuitroeibaar zwak voor dit
soort evenementen, voor door
de televisie verslagen schouw
burgvoorstellingen dus. Men
jsci
7 h
heeft althans de illusie van di
reet bij de feestelijke zaak b«i(X)(
trokken te zijn. Maar dan m« ve
er natuurlijk geen technisch r
storing optreden, zoals het gevi
was. Dan is het toch weer ,,ec.' an
televisie", dat wil zeggen: da fre
ligt dé schone schijn toch wee p j
aan gruzelementen. Wat he >en
stuk zelf betreft, dat bood uite efJ
raard genoeg onbekommef pj.
amusement. Voor zo maar
zaterdagavond. De ietwat wat ;re,
kele moraal ervan, die suggf
reert dat een duurzaam huwi
lijk slechts kan bestaan bij
gratie van voortdurende, zij hf "lf
vrolijke, véchtpartijen, moe I
men natuurlijk even doorprü I
ken, maar dan was het ook bcS i-
lachen geblazen. Want die Co
ward was een erg malle mat
Naar aanleiding van de affaire-
Werkspoor had „Brandpunt
een beroep gedaan op de H&'
Sidney van den Bergh, gewet
president-directeur van de lf-
lever. Om iets meer te verteffl
over de gewoonten bij het hogf
re zakendoen. Ad Langebfl"
had het daarbij over steekpg1
ningen als over „smeergeld
een plastische term, die de ke."
van de (kwalijke) zaak iets dicfr
ter benadert. Enfin, Willibrora
Nieuwenhuis voerde een
vaag blijvend gesprekje met
heer Van den Bergh, die p
erg zei te geloven in internat*
nale overeenkomsten om d
soort praktijken de kop in
drukken. Overigens constat#'
de ik met vreugde dat „Brand
punt" zich weer uitstekend o?
de dingen van de dag had
Herman Hofhüi*1
