Vroegtijdig vaststellen van
kans op spastisch worden
VV>
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 28 FEBRUARI 1976
Dr. Pluizer vraagt uw aandacht
Oplossing vorige puzzel
QBiaaaaaaBa acaasniaEinaa
aaaa a naanmnH a canaia
aas saa antsan ssa ana
aa aaana nnn aaaao ma
a an n an a aa m na m
naaam aamnamnaa oaassa
IA A ^BR.
aa aaaaa ana annua an
aam ana asmam aam aam
T
e
O
S
1
O
GME
L
F
B
O
E
G
1
T
E
M
1
1-1
A
E
P
E
s
E
1
E
E
T
O
O
1
T
1
e
P
E
1
1
E
S
1
u
R
S
T
1
P
E
D
1
D
O
N
A
D
E
E
P
A
T
S
E
E
T
E.
1
D
O
O
2
N
1
E
E
1
S
P
A
A
K
Be
O
E
P
E
e
K
B
A
M
S
T
1
G
R
oB
M
L
E
E
S
T
A
1
V
1
E
e
|JA
«B
e
O
FT
B
M
H
M
EHb
U
A
N
aa nanus aan maann aa
mim aas aamaa aam aaa
□aam b ma a as n naaa
aaaa aaaa maas naam
s b t p
aas aan naana aaa ama
am naman ama maana na
a aa a aa a ma a aa a
□maan maaamnnam aaaan
T HV
aa naama ana naman ma
aaa aaa massa mam saa
J A A gap ■P O E ^jjl IE T ■EBB E |D
IE |M|6 U Igie Ne |M It ■a\|e 1l (kis [J J |t |g
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week'zijn:
Zeven gulden vijftig: M. P. A. v.d. Valk-Lange. Rijnstraat 31. Katwijk
a/d Rijn.
Vijf gulden: Jos Vervoorn. Antoniusstr. 7, Zoeterwoude.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegezonden.
Leidse Courant.
Postbus 11.
Leiden.
HORIZONTAAL
1 verwarmingstoestel
7 vervoermiddel
14 strijdmacht
16 gevederd dier
17 pl. in Noord-Brabant
18 muziektaken
21 bergplaats
23 bouwland
25 kweker
26 lidwoord
27 toespraak
30 vierh. zoogdier
32 dwaas
33 vlies je
34 pl. in Duitsland
36 gemeenschappelijke
weide
38 baardje
40 hakwerktuig
41 voorstelling in de slaap
42 ten bedrage van
43 schreeuw
45 pl. in Ned. Limburg
49 vragend vnw.
50 vreemde titel
51 reeks
53 riv. in Rusland
54 pl. in Groningen
56 van vracht voorzien
58 kort geluid
59 drinkgerei
61 wiel
62 snel
64 bundel
65 vordering
67 riv. in Azië
69 North-East (Afk.)
70 bedrijf
72 zwaar Brussels bier
73 de onbekende
74 bevel
75 metaal
77 kneedbaar mengsel
78 muze v.h. minnedicht
80 ruilmiddel
82 elektr. geladen deeltje
83 verpakkingsmateriaal
84 honingdrank
86 nakomeling
88 steen
89 voor de vuist
90 bij elkaar
91 riv. in België
93 Jeruzalem
95 tin
96 opspringend vochtdeel-
tje
97 op grote afstand
98 metaa!
100 godheid
102 afwas
103 deksel
104 deel v.d. hals
105 hetzelfde
107 keukengerei
109 bijb. figuur
111 pl. in Gelderland
112 loodoxyde
114 titel
116 drinkgerei
118 rondgang
120 bretel
121 ter inzage
122 vogel
124 diamant die een dubbel
kristal is
126 watering
127 echtgenoot
128 vlaktemaat
129 zachte veren
131 graansoort
133 drijftil
135 boom
136 voedsel
137 pro memorie
139 zuiver
140 eikschiller
141 heilige
142 onmeetbaar getal
143 vragend vnw.
144 klap
146 groente
147 stapel
149 telwoord
151 groot water
153 overeenkomst
156 teken in de dierenriem
157 boom
159 godin
161 oude maat
163 Europeaan
164 telwoord
166 gesteente
167 pers. vnw.
168 scheepseigenaar
170 hijswerktuig
171 soort brood
173 gek
175 teken van waardigheid
176 teleurgesteld
177 schrede
180 pl. in Noord-Brabant
182 haak ter bevestiging
183 snavel
184 reeks
186 Algemene Ouderdoms
wet (afk.)
188 op die plaats
189 onderwijzeres
191 droogoven
192 watergeest
194 onbepaald vnw.
196 beroep
197 plaat waarop een adres
staat
VERTICAAL:
1 helper v.e. metselaar
2 aanlegplaats
3 strijdperk
4 lengtemaat
5 kledingstuk
6 verdikte huid
8 voorzetsel
9 speelgoed
10 koning van Basam
11 kwajongen
12 etagewoning
13 blaasinstrument
15 gehoorzaal
17 tijdelijk gebruik
19 water in Utrecht
20 ogenblik
22 drietal
24 oogholte
26 onderwereld
28 gelofte
29 Europees land
31 zaadkorrel
33 smart
34 belediging
35 godin
37 lange gedachtenuithaal
39 paardje
40 snavel
41 pl. in Gelderland
44 deksel
46 dwaas
47 Ierland
48 waterdoorlatend
49 pijn
51 Sociaal Economische
Raad
52 deugdzaam
54 stijlfiguur
55 schutsluis
57 voorzetsel
59 wolsajet
60 neteldier
63 schaakterm
64 mannetjesbij
66 vracht
68 vaartuig
71 vertrek
72 viering v.e. heuglijk feit
74 onzuivere streep in een
diamant
76 niet deelbaar door twee
77 trots
79 brandstof
81 maanstand
83 balspel
85 bouwland
87 mensaap
90 deel v.e. wiel
91 bewerkte dierehuid
92 slot
94 noodzakelijk
96 plaag
97 waterdier
99 ontkenning
101 tennisterm
106 deel v.e. huis
108 alledaags
110 maalinrichting
111 iemand van adel
112 traktement
113 inhalig
115 fraai
117 speler
119 int. aand. v.e. windrich
ting
120 het aanhoudend sa
mendringen
121 schop
123 met name
125 vervoermiddel
127 iemand van adel
128 waterstand
130 zonder rancune
132 hoeveelheid
134 grote bijl
135 goede stand
138 beroep
141 ruimtelijk (in samen
stellingen)
143 kledingstuk
145 zwemvogel
148 bevel
150 Europeaan
151 lust
152 pl. in Gelderland
154 ogenblik
155 brein, hersenen
157 haarkrul
158 pl. in Drente
160 van een punt voorzien
162 Europeaan
164 plant
165 aanwijzend vnw.
167 geleerd
169 handeling
170 steengruis
172 deel v. Malakka
174 windrichting
176 broeikas
177 doormiddel van
178 rijstbrandewijn
179 Eng. titel
181 grap
183 zak
184 rustteken
185 zwemvogel
187 insekt
189 bijb figuur
190 Eng. titel
193 titel
195 water in Friesland
Bridgen
In deze en de volgpnde rubriek
krijgt u de raad van niemand min
der dan Pietro Forquet in de BOLS
Bridge Tip competitie onder ogen.
Forquet aan u voorstellen staat
gelijk met het u aanleren van de
tafel van twee, maar vermeldens
waard is misschien nog wel dat hij
in een tijdvak van 20 jaar wed-
strijdbridge slechts éénmaal in een
verliezend vertegenwoordigend
team speelde, nl. tijdens de World
Team Olympiad 1960 in Turijn. Hij
staat als tweede op de World Brid
ge Federations lijst van topspelers
met 1450 WBF punten, 140 achter
Giorgio Belladonna, hetgeen ver
oorzaakt werd door zijn niet-mee-
spelen in Bermuda, bij het wereld
kampioenschap 1975.
Zijn Bridge Tip is niet opzienba
rend, maar de clou zit hoofdzake
lijk in het laatste deel daarvan:
„Tel de spellen van de tegenstan
ders maar als u ze geteld hebt,
speel dan met verstand".
„Hoe vaak hebt u het excuus ge
hoord: „Sorry partner, als ik goed
geraden had, zou ik het contract
hebben gemaakt"? En hoe vaak
was dit ongelukkige raden werke
lijk ongelukkig? Neem bijvoor
beeld eens het volgende spel, dat
MIJN partner in een parenwedstrijd
speelde:
B 9 8
riH 9 7 5
cA 4 3
*876
♦103 wNn7 6 5
1083 2 W_°<iV 4
o VB 10986 z 07 5
4 VB10932
We bereikten't goede zes schop
pencontract, waartegen west
met zijn singleton klaveren uit
kwam. De 9 van oost werd met
het aas genomen en de leider
vervolgde met drie rondjes
troef, waarbij hij in eigen hand
eindigde Hij stak over naar
ruitenaas en sneed met succes
op hartenvrouw. Vervolgens in
casseerde hij hartenaas, waar
onder de vrouw van oost viel.
Mijn partner kon nu, zoals ze
dat noemen, twee kanten uit.
Het contract wordt met zeker
heid gemaakt (hij kon rekenen
op vijf troefslagen, drie harten
slagen en vier topslagen in de
lage kleuren), maar de overslag
hing af van het „raden" van de
hartenpositie.
Was oost met een doubleton
vrouw begonnen? Of had hij
oorspronkelijk V 10 4, in welk
geval het spelen van de vrouw
in de tweede slag vanzelfspre
kend verplicht is. (Dat is een
eerder vertoonde BOLS Tip:
gooi de kaart(en), waarvan be
kend is dat u ze hebt, zo snel
mogelijk bij. W.L.). Daar het
hier een parenwedstrijd betrof,
was de overslag natuurlijk be
langrijk en mijn partner spen
deerde veel tijd aan het bepalen
van zijn keuze. Ten slotte speel
de hij een harten naar de heer,
in de hoop dat de 10 viel, en
maakte slechts twaalf slagen.
„Sorry partner," zei hij en begon
uit te leggen dat een mislukte
snit op harten 10 een down zou
hebben betekend, omdat de
dummy geen entree meer had.
Toen gaf ik hem het eerste deel
van mijn BOLS Tip: Tel de
spellen van de tegenstanders.
Hij had de derde troefronde in
dummy moeten nemen, en dan
de hartensnit. Met twaalf zeke
re slagen in de koffer had hij
dan de telling kunnen krijgen
door driemaal ruiten te spelen
en de derde te troeven. Dan
volgt klaverheer, waarna de
distributie van west bekend is:
twee schoppens, zes ruitens,
een klaveren en (dus) vier har
tens. De snit op harten 10 kan
nu met zekerheid een overslag
en een veel betere score opleve-
Schaken
Merkwaardige schaakfelten
In de onderstaande positie ont
leend aan een partij tussen de
grootmeestérs Ljubojevic—Browne
gespeeld te Amsterdam, speelde
zwart 1. f6—f5?, waarna de
partij in remise eindigde door 2.
Ka5—b4 alsmede 3. Kb4—c3.
Merkwaardigerwijze ontzag Brow
ne in dit pionnen eindspel een
unieke winstvoortzetting.
iit fel Hl
Wit: Ka5 pi: b3
Zwart: Kc6 pi: f6
Zwart had als volgt kunnen win
nen:
1.Kd5 2 b4 (2. Kb4, Kd4). f5,
3. b5, f4 4. b6, Kc6 5. Ka6, f3 6.
b7, f2 7. b8 Dame, f1 Dame f 8.
Ka5, Da1f en het is afgelopen.
Onderstaand volgt een interessan
te partij uit het recent verspeelde
zonetoernooi te Barcelona.
Wit: Diez del Corral (Spanje
Zwart: Keene (Engeland)
Frans
1. e2—e4, e7—e6 2. d2—d4,
d7—d5 3 Pb1—c3, Lf8t>4 4.
e4—e5, b7—b6 5. a2—a3, Lb4x-
c3f, 6 b2xc3, Dd8d7 7 Pg1—h3,
Lc8a6 8 Lf1—d3, c7-c5 9.
Dd1—g4, f7—f5 (Mogelijk door
zwarts 6de zet) 10. Dg4—h5f,
g7—g6 11. Dh5-h4, La6xd3 12.
c2xd3, Pbfr—c6 13. d4xc5, b6xc5
14. 0—0 (Een fijn pionoffer, dat wit
uitstekende perspectieven biedt),
zie volgende diagramstand.
14. Pc6xe5 15. d3—d4,
Pe5—c6 16. T»1—e1, c5xd4 17.
c3xd4, Ke8—f8 18. Ph3-f4,
Stelling na 14. 0—0
Wit aan zet en wint
Kf8f7 19. Pf4xe6, Ta8-e8 20.
Pe6—g5f, Kf7-g7 21. Te1xe8,
Dd7xe8 22. Lc1-d2, De8-e2 23.
Pg5—13!
(De winnende voortzetting)
23. De2—e4 24 Dh4—g3,
De4e7 25. Ta1-c1, De7-b7 26.
Dg3—d6, Pg8—e7 27 Ld2-g5,
Th8—f8 28. Tc1—e1, Tf8f7 29
Pf3—e5 en zwart gaf zich gewon
nen.
Wit: Kh2, Dh5, Tc7, Le6. Pf4 pi:
b3, e5, f2, g3. h4
Zwart Ke8, Db4, Td8. Lg7. Pe7,
Pg6 pi: b4 d5, h6.
Wit won als volgt: 1 Dg6:tl, Pg6:
2. Lf7f, Kf8 3. Pe6 mat of 3. Pg6:
.mat (Hecht—Timman, Helsinki)
Dammen
door Freek Gordijn
GRONINGEN (ANP) - Het in
stituut voor ontwikkelingsneu-
rologie van het academisch zie
kenhuis in Groningen werkt mo
menteel aan een methode om al
in de eerste levensweken van
een kind stoornissen van het
hersenmechanisme voor de li
chaamshouding te kunnen ont
dekken.
Zo zal men bij voorbeeld al in
de vroegste levensfase kunnen
vaststellen of een kind kans
loopt later spastisch te worden.
„Op dit ogenblik kun je soms
bij kinderen van acht tien
maanden zien of er iets niet
klopt. Wij willen dat terugbren
gen naar de eerste weken", ver
telt het hoofd van het instituut,
prof. dr H. F. R. Prechtl, hoog
leraar in de ontwikkelingsneu-
rologie.
Prof. Prechtl en zijn medewer
kers hopen hun doel te bereiken
door een nauwgezet onderzoek
van de lichaamshoudingsmoto-
riek, waarover nog maar weinig
bekend is.
De aanpak van dit omvangrijke
probleem is nu mogelijk gewor
den omdat het instituut een zeer
moderne medisch-technische
outillage heeft opgebouwd.
Daardoor is men nu in staat om
via elektronische weg gelijktij
dig de hartslag, ademhaling,
oogbewegingen, het functione
ren van de hersenen en de spier
bewegingen te registreren. Alle
op deze manier verkregen gege
vens worden vervolgens in de
computer verwerkt. „Het mate
riaal dat wij aldus verkrijgen is
van groot belang. Niet alleen
voor het vaststellen van herse-
MEDISCHE
RUBRIEK
nafwijkingen, maar ook voor
het registreren van onder meer
stoornissen in het slaap-waakrit-
me", aldus prof. Prechtl. Hij
voegt er aan toe dat het insti
tuut met behulp van de medi
sch-technische uitrusting een
zeer objectieve en verfijnde aan
vulling op de neurologische
diagnostiek heeft kunnen berei
ken.
Het onderzoek in Groningen
heeft in wetenschappelijke
kring grote aandacht getrokken.
De stichting voor medisch-we-
tenschappelijk onderzoek van
het ZWO (zuiver wetenschappe
lijk onderzoek) heeft door finan
ciële steun een bijdrage gele
verd dit onderzoek mogelijk te
maken. Het onderzoek is daar
om van belang omdat men
straks in staat zal zijn in de
eerste levensmaanden van het
kind al tot behandeling over te
gaan als hersenstoornissen zijn
geconstateerd.
Overigens werkt men in het in
stituut voor ontwikkelingsneu-
rologie ook met dierproeven net
als in de Verenigde Staten.
Langs deze weg hoopt men uit
te kunnen vinden welke soorten
hersenbeschadigingen, die niet
verdwijnen door behandeling,
op de een of andere wijze kun
nen worden gecompenseerd. Bij
dierproeven heeft men reeds
ontdekt dat sommige hersende
len die bij dieren in een vroeg
stadium wegvallen, kunnen wor
den gemist. „Door middel van
het nabootsen van situaties bij
dierproeven hopen we eveneens
meer ideeën te krijgen over de
ontwikkeling van een gestoord
zenuwstelsel, over de diagnos
tiek en de behandeling", zegt de
hoogleraar.
Toen prof. Prechtl, uit Wenen
afkomstig, twintig jaar geleden
in Groningen met zijn weten
schappelijk werk begon, stond
de ontwikkelingsneurologie nog
in de kinderschoenen. In tegen
stelling tot een groep Parijse
neurologen, die de volwassenen
als uitgangspunt namen, meen
de prof. Prechtl dat je bij het
kind zelf moet beginnen. Sinds
1954 ziin op het instituut van
prof. Prechtl ongeveer driedui
zend pasgeborenen onderzocht.
Babies die op de afdeling ver
loskunde van het academisch
ziekenhuis het eerste levenslicht
zagen.
Het instituut is inmiddels zelf
standig geworden en in de loop
der jaren is er een interdiscipli
nair team opgebouwd, bestaan
de uit neurologen, kinderartsen,
ontwikkelingspsychologen, neu-
ro-fysiologen, artsen, fysici en
technische specialisten. Het in
stituut is een research-afdeling
waar regelmatig ook buitenlan
ders komen studeren. Het heeft
internationale faam vanwege
het pionierswerk dat er verricht
wordt. Er bestaat nauwe samen
werking met instituten in bin
nen- en buitenland (Amsterdam,
Stockholm, München, Tubin
gen). In de internationale kring
van neurologen spreekt men
reeds over de „Groningse
school", (wordt vervolgd).
Zo als wij eerder schreven won
Andris Andreiko na een herkamp
met Gantwarg en Mogljanski de
Russische nationale damtitel 1975
en verzekerde zich hiermee van
een plaats in het werelddamtoer-
nooi dat in augustus a.s. te Am
sterdam wordt gehouden. Anatoli
Gantwarg die als tweede eindigde
mogen we als tweede afgevaardig
de van Rusland verwachten. De
Russische troika wordt dan com
pleet gemaakt door wereldkam-
pioen Iser Koeperman die een per
soonlijke uitnodiging ontvangt. Uit
dit toernooi om het Russische
kampioenschap dat vrijwel altijd
in de maanden november en de
cember wordt gehouden volgt
hieronder het duel uit de derde
ronde tussen Tsjegolev en Andrei
ko.
V. Tsjegolev wit, A. Andreiko
zwart Vorotsllovgrad, nov.-dec.
1975.
1. 32-28 19-23 2. 28x19 14x23*
3. 33—28 23x32 4. 37x28 10-14
5 39-33 14—19 6. 44-39 5—10
7. 41-37 1621 8 38—32 dreigt
28-22 9-14 9. 31—26 18—22 10.
42-38 11-16 11 48-42 3—9 12.
46—41 6-11 13 50—44: voor de
doorstoot 28—23 voelt wit niet
13-18 14 35-30 20—25 15.
30-24 19x30 16. 28—23 18x29 17.
33x35 8-13 18. 32-28 22x33 19.
39x28 12—18 20 36-32 1—6 21.
36—31; zwart kan nu niet 17—22
wegens 26x17 22x33 en 17—12
2—8 22. 41-36 15-20 23 43-38
10-15 24. 38-33 20-24 25
31-27 17-22 26 26x17 22x31 27.
37x26 11x22 28. 28x17 16-21 29.
17—11 6x17 30 49—43 7—11 31.
44—39 14-19 32. 42-38 11-16
33. 47—42 4—10 34. 42—37 10—14
35. 32—28 17-22; het voor de
hand liggende 18—22 faalt door:
28-23 19x28 34-30 25x34 39x10
28x48 10-5 48x31 26x37. Ook
14—20 kon niet wegens wit
28-23. 36 26x17 22x11 37. 36-31
11—17 38. 31—26 zie diagram.
m i
Wit mocht natuurlijk niet 38.
31—27 wegens zwart 25—30
24—29 en 16—22 met winst. In de
diagramstand staat zwart wel ge
makkelijker en is hij klaar voor de
omsingeling van het witte centrum.
Maar wits tekstzet belet zwart om
met 18—22 te vervolgen wegens
het bekende 28—23 en 34—30
Wits laatste zet dwingt zwart vrij
wel tot 38. 18-23 39. 26-21
23x41 40 21x3 24-30 41. 35x24
19x30 42. 3-12 41-46 43. 12-7
14—20 dreigt 13—18 en 20—24 44.
40-35 16-21 45. 35x24 20x40 46.
45x34 21—27; zwart tracht nu een
tweede dam te halen. 47. 3430
25x34 48 7x40 27-31 49 39-34
13-18 50. 40-45; dreigt 33-28;
18-22 51. 45—40 31-36 52.
33-29 22-27 53. 29-24 46-32
54. 40-44 32-14 55. 34-30 1 4-5
56 44-35 9-14 57. 35-40 5-10
58. 40-12 27-31 59.12—3 36—41
60. 3x25 41-46 61. 25-3 1 0-4
62. 30-25 31—36 63. 38—33 46—5
64. 3-26 wil door 24—20 33-29
en 43—38 remise forceren; 4—18
65. 43—38 18—45 66 24—20
15x24 67 33-29 24x42 68. 26x48
36—41; zwart gaat nog even door
69. 25-20 41—46 70. 20-14
46x28 71. 48—43 26-33 72.
43—48 46-23 73 46-30 45-40
74 30-13 23-32 75. 13-31
40—34 en hier werd tot remise
besloten.
Tot besluit weer een damprobleem
ter oplossing. Het is een composi
tie van D. Vuurboom en is een
bewerking op een eindspelstukje
dat wij eerder publiceerden. Wit
speelt en wint. De oplossing in een
volgende rubriek.
Oplossing probleem van P. Broyer
uit de vorige rubriek.
1. 37—31 33x11 2. 27-22 26x37
3. 46-42 37x48 4. 38-34 48x17
5. 34x21.
