Brandveiligheid in
Leidse etablissementen
vaak ruim onvoldoende
Ruzie tussen linkse partijen zet zich voort
Begrip randgemeenten
helpt Leiden niet
uit de problemen
Brandweer door personeelsgebrek niet in staat tot preventie
DONDERDAG 22 JANUARI 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 3
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN Menig bezoeker van feestzalen, dancings en bars in
Leiden loopt het risico bij brand in vlammen om te komen.
De brandveiligheidsmaatregelen zijn vaak ruim onvoldoende.
Hier en daar is op aanraden van de Leidse brandweer een
vluchtweg gecreëerd. Eén vluchtweg blijkt evenwel te weinig
wanneer er een panieksituatie ontstaat. Een schrikwekkend
voorbeeld is ongetwijfeld de brand in een Brussels danszaaltje
die op oudjaar uitbrak, en tal van mensenlevens eiste.
„Iets dergelijks kan ook hier se" aan het Rapenburg. Hier
gemakkelijk gebeuren", is de bezoeken wekelijks ruim zestig
Leidse brandweer. „We hebben ken op de zolder dragen welis-
wel enig inzicht in de stand van waar bij tot de sfeer van het
zaken in verschillende gebou- concert, maar zeker niet tot de
wen, maar het ontbreekt ons veiligheid van de bezoekers,
aan manschappen hier daad
werkelijk iets aan te doen".
Hoe slecht het de brandpreven
tie in Leiden gesteld is, moge
blijken uit het feit dat de brand
weercommandant niet op de
hoogte is van de situatie in bij
voorbeeld jazz-zolder „Hot Hou-
De leiders van „Hot House"
heeft dit zorgen gebaard. Op
verschillende plaatsen zijn blus-
apparaten opgesteld. Tevens
kunnen de bezoekers, wanneer
dit noodzakelijk zou blijken,
vluchten via het dak of de
Brandweercommandant Broeshart
van Leiden: mankracht tekort om
goede preventie uit te oefenen.
brandtrap. Als er concerten
worden gegeven, waarbij we
meer dan het gemiddelde aantal
bezoekers verwachten, maken
we bovendien meestal gebruik
van de benedenzaal van „Au-
gustinus", verzekerde ons een
woordvoerster.
Een en ander is evenwel gere
geld zonder tussenkomst van de
brandweer. „Voor hetzelfde geld
gebeurt er niets van dit alles",
is het ontmoedigende antwoord
van de heer Broeshart. „Wij
kunnen alleen iets regelen wan
neer we nieuwbouw- of ver-
bouwplannen voorgeschoteld
krijgen. En dan is het nog alleen
maar een advies dat we kunnen
uitbrengen. Krijgt een of ander
etablissement een andere eige
naar, dan kan hij de nooduit
gang weer dichttimmeren, zon
der dat wij er iets van merken".
De brandweercommandant zou
niets liever doen, dan de brand
preventie stevig aanpakken, de
afdeling preventie is evenwel
onderbezet. Er is één man, die
Het uitgebrande danszaaltje
een volle dagtaak heeft aan het
bestuderen van bouwplannen en
het uitbrengen van schriftelijke
adviezen.
Hij wordt bijgestaan door een
burger-ambtenaar, die bij cala
miteiten in bijvoorbeeld de
Groenoordhal, de Stadsgehoor
zaal en „De Burcht" de zaken
naloopt. „Meer kunnen we ook
niet doen", zegt de heer Broes
hart. „Eigenlijk zou het zo moe
ten zijn dat je met een paar man
op pad gaat om een keer in de
zovfeel maanden alle grote ge
waar Oudejaarsnacht 8 mensen in de vlammen omkwamen.
bouwen in Leiden te controleren
op brandveiligheid. Vroeger,
toen ik nog in Amsterdam werk
te, liepen we regelmatig alle
kroegen af. We noteerden wat
aangebracht moest worden en
kwamen na vier of vijf maan
den controleren of het ook was
gebeurd. Dat is brandpreventie
die je je in Leiden niet kunt
veroorloven".
De door de brandweer aan de
raad gevraagde tien extra-man
krachten zal in dezen ook wei
nig soelaas bieden. „Die tien
mensen hebben we nodig om
alle brandweerlieden in plaats
van de tweeënzeventig uur per
week, zestig uur te laten wer
ken". Een onderbezetting bij de
brandweer komt overigens niet
uit de lucht vallen. Reeds in het
jaarverslag van 1971 maakte de
heer Broeshart gewag van het
personeelstekort. En nog altijd
is een Leidenaar zijn leven niet
zeker wanneer hij zich in een of
ander drukbezocht etablisse
ment begeeft.
Liesbeth Vogels
Spanning onder woonwagenbewoners stijgt
(Van een onzer verslaggevers)
Leiden Ook al zijn binnen enige tijd de acht caravans van
het Stadhuisplein verdwenen (nadat de bezitters ervan met
nadruk en spandoeken, met waslijnen en ook met gemoedelijke
huiselijkheid gedemonstreerd hebben voor het door hen gezien
recht van enkele mede-woonwagenbewoners), toch zal het pro
bleem van de woonwagenbevolking nog lang niet de wereld uit
zijn. Laat staan, dat Leiden met zijn overbevolkt woonwagen
kamp aan de Haarlemmertrekvaart - het Trekvlietplein genaamd
- uit de problemen is. Het is een vraagstuk, dat al vele jaren
tal van gemoederen bezighoudt Het is nu, dat de gemeente
Leiden vasthoudt aan „leenbijstand alleen bij een legale stand
plaats", maar ergens anders doen zich dezelfde moeilijkheden
voor: 20.000 woonwagenbewoners in ons land kunnen nauwelijks
functioneren binnen het geheel van de samenleving, omdat ze
naar hun smaak en die van anderen onvoldoende kansen krijgen.
Het is ook, zoals gistermiddag idee, dat niet aansloeg, omdat
mr. G. N. Lavaleye, chef maat- 0.a. het isolement van de woon-
schappelijke aangelegenheden wagenbevolking hierdoor werd
en volksgezondheid ter Leidse vergroot en de trekmogelijkheid
gemeentesecretarie en secretaris beperkt werd. Het oprichten
van de gemeenschappelijke re- Van kleinere „nevenkampen" is
geling Regionaal Woonwagen-' eveneens een moeilijke zaak,
kamp Leiden, het zei: „De zoals de Leidse regio aantoont
stress, de spanning neemt toe in De regionale regeling hier om-
alle Nederlandse kampen ten vat 16 gemeenten; alleen Leiden
van de overbevolking:
er kan niets meer bij. Er zullen
- dat thans met de gebakken
peren zit - en Leiderdorp - dat
kleinere kampen moeten bijko- met de grote armlastige broer
men. anders loopt het fout".
meevoelt en daadwerkelijk wil
Tot 1984 zal, volgens een prog- bijspringen - zijn in feite bereid
nose van 1974, het aantal woon- om tegen de letterlijke verdruk-
wagenbewoners met 35 tot 40 king in (een kamp, dat overbe-
procent toenemen. Dat betekent, zet is en bij nog verdere bezet
dat na de 1100 extra standplaat- ting onverantwoorde risico's
sen die op het ogenblik nodig met zich meebrengt) aan de no-
zijn, er dan nog eens 1200 bij
zullen moeten komen. Zoals op
den van een minderheidsbevol
king tegemoet te komen.
het ogenblik de zaken er voor De overige 14 gemeenten zijn of
staan, lijkt het daar nog lang worden door het bestuur van
me* °P- het „gemeenschappelijk li-
_7.chaam" bewerkt om eveneens
Vljttlg kampen bij te springen door via de ont-
t mco i_ i heffingsmogelijkheid een aantal
In 1968 besloot men bij CRM - plaatsen binnen hun territoir
toen de nood al lang aan de
(woonwagen)man was - dat er in
ons land ca. 50 centra moesten
komen om de hele woonwagen-
groep onder te brengen. Een
beschikbaar te stellen. Mr. La
valeye: „De colleges van B en
W van Rijnsburg, Lisse, Oegst-
geest en Voorhout zijn al door
ons bestuur benaderd. Wat het
heeft opgeleverd? Wel, vergele
ken met twee jaar geleden - toen
er niets kon bij de meeste ge
meenten in de regio - hebben
wij veel meer begrip gevonden
met betrekking tot de moeilijk
heden waarmee Leiden zit. Men
wil thans wel degelijk positief
medewerken om een oplossing
na te streven. En ik geloof niet,
dat die colleges dit met de hand
op het hart kunnen beweren en
na afloop van het onderhoud
stellen: „Zo, die zijn de deur
weer uitDat kunnen ze niet
verkopen, dacht ik. Al zal een
pasklare oplossing van het
woonwagenvraagstuk zeker bin
nen onze regio niet vandaag of
morgen voor de deur staan".
Overbezetting
Afgezien van de gevallen binnen
het Leidse kamp (waarbij „over
complete" woonwagens versto
ken blijven van licht, gas, sani
taire voorzieningen), zal het zo
niet langer kunnen voortgaan.
Het kamp is maximaal bere
kend op 68 wagens. In septem
ber '75 was het aantal al 75 en
op het ogenblik zijn er 12 „over-
bezetters", wat de totale bezet
ting brengt op 80 wagens. Vorig
jaar was de verwachting, dat
rond 1985 in het Leidse regiona
le kamp - als er niets gebeurt
- 142 wagens een plaats zullen
moeten vinden. De gemeenten
in de regio zouden „lucht" kun
nen brengen door allemaal een
klein aantal voor hun rekening
te nemen. Maar tot nog toe zijn
de uitvluchten die te berde wor
den gebracht bijna „bijbels" te
noemen. Een positieve houding
en verder een slag om de arm
houden is niet voldoende.
Bovendien kost het Leiden toch
In verband met kans
Een delegatie van Leidse woonwagenbewoners heeft gistermiddag een petitie aangeboden op het Binnenhof
in Den Paag aan leden van de speciale Tweede Kamercommissie voor woonwagenproblemen. De petitie
werd in ontvangst genomen door de heer Van Ooijen (met baard), van de Partij van de Arbeid. In de
petitie zetten de woonwagenbewoners nogmaals hun problemen uiteen. De heer R. de Jager (rechts),
woordvoerder van de woonwagenbewoners, lichtte de petitie mondeling toe. Hij beschuldigde de Nederlandse
regering van nalatigheid en zei verder dat hij geen groep Kende die zo slecht behandeld is als de
woonwagenbewoners.
al handen vol geld, dat kamp
aan het Trekvlietplein. De ex
ploitatie voor 1976 is begroot op
906.000 gulden voor het gehele
„regionale lichaam". Het rijk
neemt daarvan 95 pet (ca.
770.000 gulden) voor zijn reke
ning. De 16 gemeenten in de
regio dragen 70.000 gulden bij,
waarvan Leiden ongeveer een
derde deel (20.000). Dan hebben
we het nog niet eens over de
Leidse uitkeringen aan sociale
bijstand; die liegen er ook niet
om, al kon men gistermiddag bij
informatie geen ronde cijfers
hierover geven. Zolang er ge
meentefunctionarissen (geen
Leidse) zijn die te kennen ge
ven: „We hebben niets tegen
woonwagenbewoners, maar op
de plaats waar ze staan komen
nu mensen te wonenis er
nog geen licht te bespeuren in
het nijpende vraagstuk rond
veel onvrede onder medemen
sen die geen „huisbewoners"
zijn.
i op diefstal
Lakenhal wil
kunstwerken uit
Leids stadhuis
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN Onvervangbare
kunstwerken zullen binnenkort
uit het Leidse stadhuis verdwij
nen. Dit is de maatregel die de
commissie van het stedelijk
museum „De Lakenhal" wil ne
men teneinde te voorkomen dat
er nog meer kunstwerken uit
het stadskantoor worden ont
vreemd.
Het afgelopen jaar verdwenen
er een schilderij van Bos en
twee vazen van W. C. Brouwer.
In het vervolg zullen alleen
kunstwerken uit de contrapres
tatie het stadhuis decoreren.
„We kunnen het risico niet lo
pen dat er nog meer van de
kostbare collectie van „De La
kenhal" wordt gestolen", aldus
het commissielid Herfst.
De kunstwerken werden alle tij
dens de middagpauze ont
vreemd. „Het is ondoenlijk voor
de bodes het hele stadhuis in de
gaten te houden", aldus wethou
der Oosterman. De suggestie om
alle lokalen tussen de middag te
laten afsluiten werd door de
Lakenhaldirecteur Wurfbain als
„niet afdoende" van de hand
gewezen.
A VP-Kamerlid:
„Houding Leidse
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN/DEN HAAG Het
Tweede Kamerlid voor de
KVP, mevrouw Gardeniers
heeft gisteren minister Van
Doorn (CRM) schriftelijke vra
gen gesteld over de woonwa
genbewoners die sinds vorige
week woensdag het Leidse
stadhuisplein bezet houden.
Gesteund door haar partijge
noot Weijers, de ARP-er
Scholten, de CHU-er Tilanus,
Van Ooijen (PvdA), mejuf
frouw Kappeijne van de Co-
pello (VVD), Van der Lek
randgemeenten is unfair"
(PSP) en Van Winkel (PPR)
vraagt zij de minister welke
middelen de gemeente Leiden
heeft om voldoende stand
plaatsen te creëren binnen de
Leidse regio.
Desgevraagd wijst het Tweede
Kamerlid met een beschuldi
gende vinger naar de randge
meenten. Volgens haar is de
noodtoestand die nu meer dan
een week in Leiden voortduurt
voor een groot deel te wijten
aan de onwil van de omringen
de gemeenten kleine woonwa
genkampjes op te richten.
„Het is gewoon unfair van de
randgemeenten om van een la
cune in de wet te profiteren
en Leiden met een overbezet
streekwoonwagencentrum te
laten zitten." Volgens de we»
zijn de omringende gemeenten
niet verplicht woonwagen
kampjes, op te richten, zolang
ze participeren in een regio
naal woonwagencenti^um.
Als tijdelijke maatregel wil
mevrouw Gardeniers dat CRM
het terrein van de kampschool
vrij geeft. Tot nog toe heeft
het ministerie geweigerd
woonwagens op dit terrein toe
te staan. „Deze maatregel zou
hoogstens voor zes maanden
moeten gelden. Na die periode
zou de toestemming telkens
voor bijvoorbeeld een maand
verlengd kunnen worden, tot
dat er elders in de regio ruim
te is geschapen."
Overigens wil de KVP-er Weij
ers binnenkort met een initia
tief-wetsontwerp in de Tweede
Kamer komen waarin de ge
meenten kunnen worden ge
dwongen regionale woonwa
genkampen in te richten.
PSP: Van Aken is zo slecht en zo schadelijk voor de stad
dat vergelijking met vroegere wethouders volkomen zinloos is"
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN In een open brief aan Leo Meyer,
fractievoorzitter van de PvdA in de Leidse
gemeenteraad, wijst het bestuur van de PSP-
Leiden de beschuldigingen en verdachtmakin
gen door de PvdA aan het adres van Anne
van de Zande (het PSP-gemeenteraadslid) als
„onzin" van de hand.
Volgens het PSP-bestuur heeft de PvdA ken
nelijk nog steeds niet begrepen, wat de bezwa
ren van de PSP zijn tegen de PvdA en het
huidige college, „want een zakelijk weerwoord
is tot dusver uitgebleven", aldus de PSP. „En
dit terwijl de aanklachten er niet om liegen.
De beschuldigingen variëren van pogingen om
bewonersacties te breken (wethouder Ver
boom), enorme tariefsverhogingen en lasten
verzwaringen ten koste van de economisch
zwakke groepen (wethouder Van Dam), de
voorgenomen afbraak van een deel van de
Breestraat (wethouder Waal), het wanbeleid
inzake directeursbenoemingen bij Endegeest
en de sociale Dienst (wethouder Van Aken)
en het „welzijnsbeleid" van wethouder Tesse-
laar", stelt het PSP-bestuur.
De PSP wijst erop dat Leo Meyer kennelijk
niets beter weet te doen dan op uiterst smake
loze wijze Anne van de Zande af te schilderen
als „juffrouw van de ballentent". Daarom
daagt de PSP Leo Meyer uit om nu maar eens
te bewijzen dat dit college en zijn fractie
werkelijk links zijn en wat de wezenlijke
verschillen met het vorige stadsbestuur zijn.
De PSP herhaalt nog eens dat zij geen moties
van wantrouwen zal indienen of steunen die
ten doel hebben CDA of WD binnen het
college te halen. Een uitzondering maakt de
partij echter voor PvdA-wethouder Van Aken.
„Deze man is zo slecht en zo schadelijk voor
de stad en haar inwoners dat een vergelijking
met andere of vroegere wethouders volkomen
zinloos is," vindt de PSP.
De partij wijst er op dat een rechtse vervan
ger voor Van Aken er alleen kan komen met
de steun van de PvdA zelf. „In feite lijkt de
woede van Meyer dus ingegeven door de
angst dat zijn eigen fractieleden onbetrouw
baar zijn."
Volgens het PSP-bestuur is het juist zo dat
Van Aken een man is die met iedereen ruzie
heeft: met het personeel van Endegeest en de
Sociale Dienst, met buurtbewoners (Groe-
noord), met veel raadsleden (zaak-Daey Ou-
wens) en met iedere fatsoenlijke Leidenaar
(de affaire Welzijnsbron). „Het wethouder
schap van Van Aken kan dan ook niet meer
worden getoetst aan begrippen als links en
rechts maar alleen nog maar worden beoor
deeld naar maatstaven van fatsoenlijk en
onfatsoenlijk", aldus de PSP.
Ook het verwijt dat de PSP in de raad geen
initiatieven ontwikkeld heeft wijst het bestuur
van de hand. Over dit punt in Meyers brief
zegt het bestuur: „Deze klacht komt ongeveer
overeen met het beschuldigen van iemand, die
er maar niet in slaagt om in z'n eentje een.
huis op te bouwen dat tegelijkertijd door
vijftien anderen wordt afgebroken."
De PSP besluit haar open brief als volgt: Het
epistel van Meyer toont aan, hoe treurig het
klimaat is in de PvdA. Inplaats van een
zakelijk weerwoord beperkt men zich tot
verdachtmakingen en onzin; betwijfeld mag
worden of Meyer zijn brief mede namens die
duizenden heeft geschreven, die in 1974 zijn
partij hun stem hebben gegeven. Is het een
wonder dat de PvdA wekelijks 250 leden
verliest? Is het merkwaardig dat de verkie
zingsprognoses voor de PvdA snel ongunsti
ger worden? Is het gek dat de Leidse PvdA
- zoals in veel plaatsen elders - totaal ver
vreemd is van grote groepen arbeiders? Arm
Leiden, arme Partij van de Arbeid....
Monologen van
Pinter en Arends:
boeiende brokken
theater
LEIDEN Centrum bracht gis
teravond in het LAK Theater
twee monologen: Peter Oost
hoek speelde ..Monoloog" van
Harold Pinter (een echte thea-
tertekst) onder regie van Jac
ques Commandeur, deze laatste
was Keefman met gebruikma
king van de tekst die Jan
Arends in zijn bundel „Keef
man" publiceerde (regie Petèr
Oosthoek). Daarmee is impliciet
al iets gezegd over het verschil
tussen beide monologen en hun
opvoering.
„Monoloog" was veel sterker li
terair met een tekst waarvan
iedere letter verantwoord leek.
Aan de toeschouwer werden ho
ge eisen gesteld, de concentratie
moest uitermate gespannen zijn,
en het bewustzijn van de thea
tersituatie bleef voortdurend
aanwezig. Dat kwam voorname
lijk door de manier van zeggen
van de stukken tekst: met pau
zes ertussen en alsof ieder
woord overdacht was, de emotie
beheerst, de dictie bewust
Zoiets vereist zeer subtiel spel,
omdat er maar weinig ruimte
overblijft; zoiets vereist zeer
goed spel omdat er ook naast
de tekst dingen ingevuld moeten
worden, die via de tekst niet
mogelijk zijn. Misschien stelt
Pinter de acteur voor te grote
problemen, hoewel Peter Oost
hoek het er toch niet al te slecht
afbracht
Peter Oosthoek
Er ontstond wel spanning, ook
al omdat in „Monoloog" nog een
poging tot communicatie onder
nomen werd (met een niet aan
wezige, fictief gezeten op een
stoel terzijde, terwijl de acteur
in front in een fauteuil zat).
Deze ontlaadde zich op het mo
ment dat de poging strandde; de
spreker zei alles met ironie ge
zegd te hebben maar tegelijker
tijd zijn voorgewende beheer
sing verloor en zodoende het
hele spel verloor, dat hij met
winstkansen begon.
In „Keefman" was er helemaal
geen sprake van spanning en
communicatie. Hoewel de figuur
Keefman en Jacques Com
mandeur was Keefman wel
constant tegen „vriend" praatte,
wqs hij in wezen voor zichzelf
bezig. De aanhoudende woor
denstroom zou een ander geen
kans gegeven hebben, had die
bedoeling ook niet en was
slechts een zelfverantwoording.
De technische kant van deze
spraakmitrailleur ging Jacques
Commandeur bijna vlekkeloos
af en goed genuanceerd.
Er was minder spanning, omdat
de emoties naar buiten kwamen
vooral door middel van de tekst;
doordat de figuur Keefman zelf
nauwelijks ontwikkeling door
maakte hij bleef van zijn
eigen gelijk overtuigd Hier
waren het juist de verschrikke
lijke geïsoleerdheid en het emo
tionele die boeiden of zelfs aan
grepen. De waarheden die Keef
man uitsprak dwars door zijn
irrationaliteit en onlogica heen,
de ongrijpbaarheid van Keef-
mans positie hij is gék en niet
gek kunnen een toeschouwer
in opperste verwarring brengen;
de verwarring van Keefman
zelf.
Eén moment was er, dat Keef
man hier doorheen brak. Toen
richtte hij zich, in deze toneela
daptatie, tot de toeschouwers en
schreeuwde hun verwijten in
het gezicht; hij communiceerde
Een (te?) emotioneel ogenblik.
Een boeiende avond, waarop
..Monoloog" misschien een te
veel eisend appel op de toe
schouwer deed en „Keefman"
een emotioneel. Een fraai con
trast.
Paul van der Plank
Microkorfbal:
Herstel Pernix
Van onze korfbalmedewerker
Leiden Eersteklasser Pernix
heeft na het even verrassende
als fraaie gelijke spel tegen
stadgenoot Zuiderkwartier (vo
rige week zaterdag) opnieuw
voor een verrassing gezorgd
door gisteren in de Schiedamse
Margriethal voor de tweede
maal dit seizoen van concurrent
en mede-degradatiekandidaat
Harga te winnen: 8 - 9.
De ploeg van trainer Roel Even-
blij is daardoor op gelijke hoog
te gekomen met de Schiedamse
fusieclub, terwijl a.s. zaterdag
de kans er ligt om Rozenburg
op de ranglijst te passeren. Er
moet dan eveneens gewonnen
worden en die kans lijkt na het
goede resultaat van gisteravond
meer dan mogelijk, omdat de
Leidse formatie het nodige zelf
vertrouwen heeft gekregen ken
nelijk na het recente succes te
gen o.a. Zuiderkwartier. Stand
onderaan Zuid West IB is nu als
volgt: Wion 9 - 7. Rozenburg 9
- Harga 9 - 5, Pernix 9 - 5.
