FNLA-front in Angola stort ineen
Gijzelingen
ook voor
ministers
complete
verrassing
A.R.P.:
nevenfuncties
Kamerlid onjuist
MILJOENEN
VOOR DRIE
NEDERLANDERS
Sociale lasten
stijgen dit
jaar met 16%
CcidócSomant
llllllllllllllllllllllllllllllllll
Meer controle
op bijbanen
hoogleraren
MPLA bereikt grens met Zaire
VRIJDAG 16 JANUARI 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
DEN HAAG Geruchten dat ministers of andere overheid
spersonen tijdig voor de gijzelingsacties in Wijster en
Amsterdam zijn gewaarschuwd, zijn uit de lucht gegrepen.
Dit schrijven minister-president Den Uyl en de ministers
van justitie, binnenlandse zaken en buitenlandse zaken in
het verslag aan de Tweede Kamer van de gebeurtenissen
rond de treinkaping bij Beilen en de bezetting van het
Indonesische consulaat in Amsterdam.
De bewindslieden hebben geen reden om aan te nemen, dat
de Binnenlandse Veiligheidsdienst en andere informatie
diensten tekort zijn geschoten.
Voor zover nu bekend, droeg de bezetting in Amsterdam een
geïmproviseerd karakter. Het plan daartoe schijnt pas na
de gijzeling in Beilen te zijn i gemaakt. De Amsterdamse
politie heeft dan ook niet kunnen beschikken over voor-infor
matie. Wel is na bekendwording van de treinkaping ver
scherpt rijdende surveillance ingesteld.
In het rapport wordt een duidelijk verschil aangegeven
tussen de gijzeling in de Franse ambassade in Den Haag
en die in Beilen. Werd er in Den Haag uiteindelijk wel
tegemoetgekomen aan de eisen, in Beilen kon een vrije
aftocht zelfs niet in overweging worden genomen. Er was
een essentieel verschil: kort nadat de actie was begonnen
hadden de daders in Wijster al gegijzelden gedood.
Enerzijds mocht niet aan de eisen worden toegegeven, ander
zijds moesten de levens van de gegijzelden worden gespaard.
„Wij moeten constateren, dat wij, althans in Wijster, de beide
doeleinden niet vplledig hebben kunnen verwezenlijken. Om
dat de daar gestelde eisen niet werden ingewilligd hebben
de kapers gijzelaars gedood", aldus de bewindslieden.
„Wij staan nog te dicht bij de afloop van de gebeurtenissen
om ons nu een afgerond oordeel te vormen over de wijze
waarop aan het tactisch inzicht gevolg is gegeven", zo
schrijven zij verder. „Gesprekken tussen degenen die verant
woordelijkheid dragen en deskundigen zullen nog moeten
volgen, zulks om lessen te trekken voor de toekomst".
Uit het chronologisch verslag van de treinkaping blijkt
tenslotte, dat de machinist door dé deur van de bagageruimte
die toegang geeft tot de „eerste klas", beschoten is. Door
een salvo van de kapers werd hij ernstig gewond. Later is
hij in de bagageruimte gedood.
Den Haag (ANP)
Staatssecretaris
Klein wil meer con
trole gaan uitoefenen
op de bijverdiensten
van hoogleraren en
wetenschappelijk
medewerkers.
De staatssecretaris
overweegt om daar
toe een „afwezig
heidsverantwoor
ding" in te voeren.
Daaronder verstaat
hij een regeling
waarbij wetenschap
pers achteraf ge
dwongen kunnen
worden om verant
woording af te leggen
van de werkuren die
zij niet op hun insti
tuut hebben doorge
bracht. Ten grond
slag aan Kleins plan
ligt zijn opvatting dat
professoren en we
tenschappelijk mede
werkers die hun
werk serieus nemen,
voor schnabbels nau
welijks tijd over kun
nen hebben. Aan een
aanstelling als hoog
leraar is een salaris
verbonden dat kan
oplopen tot 110.00
per jaar.
De organisatoren van
de Olympische winter
spelen in Innsbrück
zijn niet gelukkig met
ideeën van de mo
deontwerpers die zich
uiteraard geworpen
hebben op de winter
sportmode. Dit is bij
voorbeeld de „terrorist-
look". In deze soort
kleding kan, zo menen
de organisatoren, een
terrorist schuil gaan.
als een wolf in een
schaapsvacht.
(Van een onzer verslag
gevers)
DEN HAAG De Pva-
fractie in de TweedeKa-
mer gaat een regeling
voorbereiden om parle
mentsleden te verplich
ten hun nevenfuncties
openbaar te maken. De
fractie heeft dit initia
tief genomen naar aan
leiding van de Gulf-
kwestie.
Gedacht wordt onder
meer aan een regeling
zoals in het Britse parle
ment geldt, waarbij Ka
merleden voordat zij het
woord nemen in een de
bat opgave doen van ne
venfuncties die op eni
gerlei wijze betrekking
hebben op het onder
werp. Verder zou er een
openbaar register met
alle bijbaantjes van Ka
merleden moeten wor-
P.v.d.A. WIL OPENBAARHEID
den aangelegd. De P.v.-
d.A. probeert hiervoor
nu steun bij andere frac
ties te krijgen. P.v.d.A.
en WD kennen al enige
tijd de gewoonte om pe
riodiek de bijbaantjes
van hun leden opbaar te maal geen bijbaantjes
maken. behoort te hebben. In
Het partijbestuur van de het partijblad van deze
A. R., de partij waartoe week zegt het bestuur,
Gulf-adviseur Roolvink dat het Kamerlidmaat-
behoort, is van mening schap een volledige dag
dat een Kamerlid hele- taak is, die geen ruimte
laat voor nevenfuncties.
De Federatie Nederland
se Vakbeweging (NV-
V—NKV) zegt in een
commentaar op de Gulf-
zaak, geen goed woord
over te hebben voor de
drie adviseurs, met na
me niet voor oud-vak
bondsbestuurder Rool
vink, „die het met zijn
politiek fatsoen en chris
telijke inspiratie ver
enigbaar heeft geacht
geheime relaties met het
bedrijfsleven erop na te
houden". Voor de fede
ratie is het zonneklaar,
dat er spoedig open
baarheid van neven
functies voor politici
moet komen. Volgens de
federatie heeft Roolvink
het politieke ambt, dat
bij veel mensen toch al
in een kwade reuk staat,
geen dienst bewezen.
Stagnatie voor de
nieuwe stijl
VEEL KANS DAT MINISTER DE GAAY FORTMANS vooront
werp voor een nieuwe bestuursindeling met 26 provincies „nieuwe
stijl" nog deze regeringsperiode tot belangrijke besluiten gaat
leiden, is er niet. Naar verluidt heeft de staf van Binnenlandse
Zaken die conclusie ook zelf getrokken.
Tegen de indeling in 26 provincies zijn allerlei praktische bezwaren
gerezen, maar zwaarder weegt dat in de nieuwe opzet de gemeente
geen betere positie krijgt dan ze nu heeft; de kans dat de
democratisering van het bestuur bij de „nieuwe stijl" erop zal
vooruitgaan is dan ook minimaal.
Wel heeft vóór Kerstmis de S.E.R. over de reorganisatie van het
binnenlands bestuur een éénstemmig advies uitgebracht wat niet
vaak meer voor komt bij de S.E.R. maar ook dit advies is geen
opsomming van juichkreten over De Gaay Fortmans ontwerp.
Het bedrijfsleven, dat evenals de gewone burger veel belang heeft
bij een goed ruimtelijk beleid, vindt eigenlijk, dat de provincie
in bepaalde, maar belangrijke opzichten in het vóórontwerp te
weinig bevoegdheden krijgt toebedacht.
KRITIEK DUS MET EEN ANDERSOORTIG ACCENT dan tot
nog toe'in op- en aanmerkingen bij de provincie „nieuwe stijl"
is gebleken. De S.E.R. brengt met zijn advies eigenlijk een beetje
tegenwicht terzake van de vele stemmen die pleiten voor meer
decentralisatie; de top van het bedrijfsleven voelt ook wel voor
spreiding van beslissende macht maar ze ziet bezwaren als straks
op het terrein van het ruimtelijk beleid er een onvoldoende
gecoördineerd beleid uit de bus zou komen.
We zijn benieuwd ernaar of en hoe, bij voorbeeld een instituut
als de Vereniging van Nederlandse gemeenten op dit advies gaat
repliceren.
ERGENS ZIT MINISTER De Gaay Fortman tussen twee vuren;
van diverse kanten wordt hem verweten dat goede uitgangspunten
in het vóórontwerp „bestuurlijke reorganisatie" niet voldoende
uitgewerkt zijn. Maar de conclusies waarop deze kritische geluiden
uitmonden, zijn sterk uiteenlopend.
Het zou op die manier tot medio 1977 wel eens „blijf zitten waar
je zit en verroer je niet" kunnen worden.
Smakeloos
Hans van
Manen
onder
scheiden
Balletmaker Hans
van Manen heeft
gisteravond in Am
sterdam de door
het Holland Festival
ingestelde Hendrik
Jan Reinink-pen-
ning gekregen. De
ze werd de choreo
graaf toegekend
voor zijn verdienst
en op het gebied
van de culturele uit
wisseling tussen
ons land en het bui
tenland. De pen
ning is een ontwerp
van de Amsterdam
se beeldhouwer
Erik Claus.
Moskou wil snelle hervatting
vredesoverleg Geneve
NEW YORK (AP) De Russische ambassadeur bij de Verenigde
Naties Jacob Malik heeft de Veiligheidsraad gisteren gezegd dat
een snelle hervatting van de Geneefse vredesconferentie over het
Midden Oosten noodzakelijk is geworden. Hij voegde daaraan toe'
dat voor de conferentie ook de Palestijnse bevrijdingsorganisatie
(PLO) dient te worden uitgenodigd.
Malik riep op tot uitvoering van de twee VN-resoluties waarin
Israël wordt opgeroepen de Arabische bezette gebieden te verlaten.
Hij sprak zich ook uit voor een nieuwe resolutie waarin zelfbeschik
king, souvereiniteit en onafhankelijkheid voor de palestijnen zou
moeten worden geëist.
E. F. Hauser over Starfighter aanschaf
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De Starfighter-leveranties door de Amerikaanse
Lockheed fabrieken in de jaren zestig heeft de Wassenaarse
zakenman H. TeengsGerritsen, de Europese verkoopdirekteur van
de vliegtuigfabriek Meuser enPrins Bernhard miljoenen aan com
missies opgeleverd. Dit zei gisteravond de voormalige Lockheed-
agent E.F. Hauser in een televisie-interview.
Volgens Hauser zou H. Teengs Gerritsen 9 tot 10 procent commissie
hebben gekregen door de leverantie. Hij noemde dit een ongewoon
hoog percentage, waaruit bleek dat uit de commissies meerdere
personen betaald dienden te worden. Die andere personen waren
volgens hem Fred Meuser en Prins Bernhard. Deze laatste zou
ervoor gezorgd hebben, dat elk gevechtsvliegtuig talloze toevoegin
gen kreeg. De toenmalige Nederlandse onderhandelaar bij de
besprekingen over de aanschaf, kolonel Stokla, had veel van de
extra voorzieningen aan het vliegtuig niet nodig gevonden gezien
de Navo-taak van Nederland. Later bleek regelmatig, dat van
hogerhand toch werd besloten de extra-voorzieningen aan te bren
gen. Volgens Hauser was met de totale aanschaf een bedrag van
ongeveer 4 miljard gemoeid. De drie Nederlanders zouden daarvan
circa 10 procent, ofwel 400 miljoen aan commissie hebben ontvan
gen.
De voormalige Lockheed-agent zei wel, dat hij niet wist of prins
Bernhard inderdaad het geld had ontvangen.
De Wassenaarse zakenman H. Teengs Gerritsen heeft inmiddels
juridische stappen ondernomen tegen Hauser. De Rijksvoorlich
tingsdienst heeft gisteravond in een verklaring laten weten, dat
de „beschuldigingen niets meer zijn dan geruchten en men betwij
felt de betrouwbaarheid van de verklaringen van Hauser. „De
Amerikaanse senaatsonderzoekingen zullen de waarheid aan het
licht brengen. Tot op heden is daar de naam van prins Bernhard
niet genoemd", aldus de Rijksvoorlichtingsdienst.
NAAR AANLEIDING VAN DE DOOD,deze week, van de Engelse
schrijfster Agatha Christie, organiseert de VARA morgen op de
Dam in Amsterdam een radio-uitzending onder de titel „Moord
zegt het voort". De bedoeling is, zo deelde de VARA-omroepster
gisteravond in de door de omroepen zelf ter beschikking gestelde
tv-zendtijd mede, dat mensen voor de microfoon het spannendste
verhaal komen vertellen dat zij kennen. Er zal uiteraard wel een
jury aanwezig zijn, die het verhaal, de story waar het meest om
zal worden gelachen, zal belonen. De propaganda-karavaan van
de VARA zal daarbij ook wel aanwezig zijn om nieuwe leden te
werven. Smakeloos.
Weeroverzicht
Voor de komende dagen wordt
een geleidelijke daling van de
temperatuur verwacht, waarbij
plaatselijk wat regen of motre
gen zal vallen. De eerste helft
van januari is het weer bij ons
anders verlopen dan menigeen
had gehoopt of gedacht. Vele
voorspellers ten spijt is de tem
peratuur in De Bilt dit jaar nog
niet beneden het vriespunt ge
daald.
Al geruime tijd bevinden Neder
land en grote delen van West
Europa zich in een westelijke
luchtstroming. Deze stroming
wordt in stand gehouden door
een hogedrukgebied met het
centrum ten zuidwesten van Ier
land en lagedrukgebieden dia
via IJsland en Skandinavië naar
Rusland trekken. De aangevoer
de lucht is tamelijk vochtig en
zacht. De temperaturen liepen
in ons land op tot boven 10
graden.
In Skandinavië en in Oost Euro
pa vriest het nu 20 tot 30 gra
den. De winter werd daar af en
toe onderbroken door drepres-
sies die met grote snelheid de
oceaan overstaken.
Koning winter dreigt nu echter
zijn regime wat uit te breiden.
In de wintersportgebieden rond
de Alpen zijn tot op heden geen
grote hoeveelheden sneeuw ge
vallen, maar er ligt voldoende
om de ski's onder te binden. Op
korte termijn zijn daar geen
grote veranderingen te verwach
ten, alhoewel ook daar de kans
op vorst toeneemt.
Eindhoven
Den Helder
Luchth. fCd
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Luxemburg
Istanboel
Las Palmas
New Vork
Tel Aviv
WASHINGTON, (UPI/Rtr) - De troe
pen van het Nationale front in Ango
la (FNLA) die door een aantal wester
se landen worden gesteund zijn bij de
grens van Zaire in feite ingestort. Dit
is door de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Kissinger meege
deeld. Het FNLA is in het noorden
van Angola bezweken onder de aan
vallen van de MPLA, de Volksbewe
ging voor de bevrijding van Angola
die steun ontvangt van de Sovjet
unie en Cuba.
Twee kuststeden, Ambriz: en Ambrize-
te, zijn deze week voor het FNLA
verloren gegaan, evenals de stad Sao
Salvador, op 65 km van de grens van
Zaire. Vorige week waren het politie
ke hoofdkwartier Uige (Carmona) en
het operatiecentrum Negage verloren
gegaan. Zaire heeft de Cubaanse troe
pen in Angola ervan beschuldigd het
grondgebied van Zaire te hebben be
schoten. Zaire verleent actieve steun
aan het FNLA»
In het zuiden van het land, waar de
derde bevrijdingsbeweging Unita zijn
voornaamste steunpunten heeft, is de
toestand vooralsnog stabiel. Wel wordt
aan verscheidene fronten gevochten,
ondermeer in de buurt van de stad
Luso, waar Unita zijn hoofdkwartier
heeft ingericht. Unita rekent erop, dat
na de mislukking van de Amerikaanse
topconferentie in Addis Abeba, het
conflict op het slagveld zal worden
uitgevochten. Unita erkent gebrek te
hebben aan moderne wapens en per
soneel dat deze kan bedienen.
In het zuiden zou ook strijd zijn uitge
broken tussen het FNLA en Unita,
hetgeen geleid zou hebben tot ontrui
ming van de kustplaats Mocamedes.
Duizenden inwoners hebben per boot
de vlucht genomen naar het zuiden en
liggen voor de kust van Zuidwest-Afri-
ka, maar de autoriteiten willen hen
niet toelaten. In het noorden zou het
FNLA tot de guerrillataktiek zijn
overgegaan in de verloren gebieden.
In de ontruimde FNLA-kampen zijn
sporen van marteling en kannibalisme
gevonden.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De lasten van de sociale verzekeringen zullen dit
jaar alles bij elkaar zo'n 16% hoger komen te liggen dan in 1975.
Dat wil zeggen dat het totaal-bedrag zal stijgen van 40,3 naar
46,7 miljard gulden.
Die verwachting heeft de voorzitter van de Sociale Verzekerings
raad (S.V.R.) mr. W. van den Bos uitgesproken in zijn dezer dagen
gehouden nieuwjaarsrede. Volgens mr. Van den Bos nemen de
kosten van de wet op de arbeidsongeschiktheid (WAO) het sterkst
toe en wel met 23%. De voorzitter van de SVR stelde dat de groei
van de lasten van de sociale verzekeringen niet leidt tot een
overeenkomstige stijging van de premiedruk. Een deel van de
stijging zal worden gecompenseerd door grotere bijdragen uit de
schatkist, zo zei hij.
Illll
CONCORDE OVERGEDRAGEN
Tijdens een historische plechtigheid op het vliegveld Heatrhow bij Londen, is de eerste Concorde
overgedragen aan de British Airways. De voorzitter van de British Aircraft Corporation, de heer Page
(rechts) overhandigt hier het bewijs van luchtwaardigheid aan de directeur van British Airways, de heer
Marking.
BIBLIOTHEKEN WILLEN
134 MILJOEN EXTRA
DEN HAAG (ANP) Om het bibliotheekwerk weer op het
voorzieningenpeil van 1973 te brengen is nodig dat het rijk en
de lagere overheden dit jaar 134 miljoen meer aan de bibliotheken
besteden dan vorig jaar.
Dat is de conclusie die het Nederlands Bibliotheek en Lectuurcen
trum heeft getrokken uit een onlangs afgesloten onderzoek naar
de wat het noemt „crisissituatie" die in het bibliotheekwerk is
ontstaan. Volgens het NBLC zullen van de huidige problemen
vooral de kansarme groepen de dupe worden. Van het bedrag van
134 miljoen is alleen al om de gevolgen op te vangen van de
contributievrijdom voor de jeugd tot achttien jaar, de som van
37,5 miljoen nodig. Een bedrag van 75 miljoen is nodig voor
uitbreiding van het personeel en van het boekenbezit.
Kabinetswijziging in Argentinië
BUENOS AIRES President Isabel Peron van Argentinië heeft
gisteren haar kabinet gewijzigd. Een uur nadat bekend was
geworden dat zij het aftreden van het gehele kabinet had geëist,
aanvaardde de president het ontslag van vier ministers en beves
tigde zij de andere vier in hun ambten. Waarnemers spreken van
een verschuiving naar rechts.
Eind december 1975 had het kabinet na een rebellie van de
luchtmacht en de bloedige overval van links-Peronistische guerrilla
strijders op een wapenarsenaal zijn ontslag aangeboden, maar dat
werd toen door Peron afgewezen.
De rebellerende luchtmachtofficieren eisten de val van de regering
van Peron. Zij beschuldigden de president van een ondeugdelijk
economisch beleid en zeiden dat ze het land in een chaos had
gestort.
Belgische
minister
beschuldigd
BRUSSEL (ANP) - De Belgi
sche minister van defensie, Paul
Vanden Boeynants, is er in ver
schillende krantenpublicaties in
België van beschuldigd vliegtui
gen van de luchtmacht gebruikt
te hebben voor „snoepreisjes".
Het kabinet van de minister in
Brussel heeft, ondanks vragen,
tot nu toe geen commentaar op
die berichten willen verschaf
fen.
Onlangs, aldus de krantenbe
richten in België, is de minister
met een „Falcon Jet" van de
luchtmacht, in gezelschap van
zijn vrouw, teruggekeerd uit
Grenóble in Frankrijk, waar hij
een wintersportvakantie had
doorgebracht. De kosten van die
reis worden geraamd op een
5.500 gulden.
Smokkelende
Pakistaanse
officieren
STOCKHOLM (AFP) - In het
Zweedse Norrkoeping, op 125
km ten zuid-westen van Stock
holm zijn donderdag 21 hoge
officieren van de Pakistaanse
luchtmacht gearresteerd dat de
douane 35 kg cannabis (mari
huana) had gevonden in hun
Hercules-vliegtuig dat hen uit
Parijs naar Zweden bracht. De
politie had na een waarschu
wing het toestel met honden on
derzocht De officieren maakten
deel uit van een militaire missie
die reserve-onderdelen voor
vliegtuigen zou ophalen bij de
Saab-Scania-vliegtuigfabriek.
Er zouden ook stereo-installaties
in beslag zijn genomen.
In Amsterdam en Wijster
„Terrorist
look"
