NS verliest
in prijzenslag
goederenvervoer
Staking in Spanje
breidt zich verder uit
VOORBEREIDING
VOOR OAE-TOP
OOK AFGEROND
SAS-troepen moeten
terroristen bij Ierse
grens uitschakelen
Tsjoe En-lai
aristocraat tussen
China's boeren
ftridoe Qoumrd
KISSINGER EN ALLON
ZIJN HET NIET EENS
Akoord in IMF in Jamaica
Moro: eerste nadenken
LEGER TEGEN PALESTIJNEN IN LIBANON
VRIJDAG 9 JANUARI 1976
LEIDSE COURANT,
PAGINA 9
Ontkoppeling baat niet
DE CIJFERS WELKE MINISTER VAN DOORN zelf binnen het
kader van de voorbereiding op het beslissend Kamerdebat over
zijn medianota bij het Centraal Bureau voor de Statistiek besteld
heeft, moeten hem persoonlijk niet enthousiast gemaakt hebben
voor zijn eigen suggestie om het abonnement op een omroepgids
en het lidmaatschap van een omroepvereniging te ontkoppelen.
De TROS zou de grootste omroepvereniging worden en dan moet
voor de minister, die zo tegen „vertrossing" van de omroep is,
het grote verlies van de AVRO een onvoldoende compensatie zijn.
Bij ontkoppeling zouden AVRO en TROS gezamenlijk op ongeveer
38 procent van de stemmen kunnen rekenen en de gerichte
omroepen 52 procent; nu zijn de cijfers respectievelijk 42 procent
en 50 procent. Omdat bij dit alles „Veronica" niet meegeteld kon
worden, zijn de cijfers voor de „gerichten" waarschijnlijk geflat
teerd. Voor mr. Van Doorn moet het overigens ook niet leuk zijn
dat voor de winst van de gerichte omroep voornamelijk NCRV,
VARA en E.O. zorgen, terwijl zijn vroegere pupil, de KRO, met
vier procent op verlies komt te staan.
In elk geval weten minister en Kamer dat zonder invloed van haar
populaire omroepgids de TROS relatief nog sterker komt te staan
dan nu. Als minister Van Doorn ontkoppeling blijft verdedigen
omdat de situatie in het omroepbestel dan democratischer wordt,
weet hij dat prijs ervoor betaald moet worden met een ander stukje
principe waarvoor hij op de bres wenst te klimmen.
Overigens blijven wij vinden dat wie op die manier met zijn stem
wil meebeslissen over de zendtijdverdeling via kijk- en luistergeld
een stukje meebetalen moet in de kosten van de omroep. Blijft
de vraag: hoe past in dit alles de NOS?
Loting blijft
OOK DIT JAAR GAAT BIJ EEN AANTAL universitaire studie
richtingen het diploma atheneum of gymnasium niet automatisch
de gelegenheid om te studeren garanderen. Er moet, volgens
bepaling van staatssecretaris Klein, weer geloot worden; net als
vorige jaren krijgen examinandi met goede eindexamencijfers een
wat ruimere kans dan hun minder begaafde collega's.
Zo'n „numerus fixus" is met haar consequenties een trieste zaak
en voor sommige direct-betrokkenen een persoonlijke ramp. Maar
er bestaat geen steen der wijzen, welke voor een betere oplossing
kan zorgen. Meer ruimte op de universiteiten scheppen is namelijk
niet alleen een financiële kwestie, maar hangt ook samen met de
vraag of het zin heeft meer jongemensen op te leiden tot bepaalde
beroepen, als er straks in de samenleving voor hen geen werkgele
genheid is.
OPLEIDEN VOR DE ALGEMENE BIJSTANDSWET is niet zo'n
zinvolle zaak; de frustratiegevoelens van straks zullen waarschijn
lijk erger zijn dan die van nu. Bij het hoger beroepsonderwijs
hanteert de overheid trouwens hier en daar ook al de behoefte
van de samenleving als norm naast de capaciteit van de opleidin
gen.
Loten volgens het systeem van de „gewogen kans" is het compro
mis tussen absolute voorrang voor de beteren en een loting zonder
meer. Het laatste lijkt het meest democratisch, maar dan moet
men bij burgemeestersbenoemingen en wethoudersverkiezingen
ook maar gaan loten tussen gegadigden.
BIEDEN GOEDE EINDEXAMENCIJFEÊS de garantie op een
geslaagde hogere studie? Niet in alle gevallen; maar de onderzoe
kingen waaruit de conclusie kwam dat er wel een relatie bestaat
tussen de resultaten bij het afsluiten van het voortgezet onderwijs
en de kans op slagen aan de universiteit, wekken meer vertrouwen
dan de onderzoekingen welke dit bestrijden. Jammer is wel, dat
men zich bij de selectie nu uitsluitend tot examencijfers beperkt
De Bilt: Een frontale storing
trekt langzaam van de Britse-Ei
landen en de Noordzee naar Ne
derland en zal in de loop van
de avond ons land kunnen be
reiken. Inmiddels heeft zich bo
ven het noordwestelijke deel
van de oceaan een brede band
met sterke westelijke winden
ontwikkeld. Vanmorgen bevond
zich een uitdiepende depressie
nabij de zuidpunt van Groen
land. Omdat de band met weste
lijke wind zich naar het oosten
uitbreidt zal de depressie snel,
naar het zeegebied tussen IJs
land en Groenland worden ge
voerd, waardoor de wind op de
Noordzee en onze omgeving ge
leidelijk gaat toenemen. Een ho-
gedrukgebied boven Zuid-Euro
pa zorgt daar voor rustig weer
met weinig bewolking.
Vooruitzichten voor zondag. In
de komende nacht plaatselijk
regen. Overigens weinig veran
dering.
De weersvooruitzichten in cij
fers:
Voor zondag:
Aantal uren zon: 0 tot 4
Min. temp.: omstreeks 2 graden
Max. temp.: omstreeks 8 graden
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 95 procent
Kans op een geheel droog et
maal: 80 procent
Mevrouw Kissinger Mevrouw
Nancy Kissinger, echtgenote
van de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, is giste
ren in het Sibley ziekenhuis te
Washington opgenomen om te
worden behandeld aan een
maagzweer.
Busongeluk Bij een busonge
luk op de grens van de Brazi
liaanse staten Minais Gerais en
Rio de Janeiro zijn 15 inzitten
den gedood en 26 gewond. De
bus stortte even buiten de stad
Jamambara in de Paraiba-ri-
vier.
ADDIS ABEBA (Reuter) - De
minister van buitenlandse .zaken
van de lidstaten der Organisatie
van Afrikaanse Eenheid (OAE)
hebben hunvoorbereidingen op
de topconferentie die hun
staatshoffden dit weekeinde aan
de situatie in Angola zullen wij
den, gisteravond veel vroeger
dan was voorzien afgesloten.
De voorbereidende besprekin
gen in de Ethiopische hoofdstad
Addis Abeba, waar ook de
„top" plaatsvindt, hadden vol
gens plan twee dagen moeten
duren.
Volkomen onverwacht maakten
OAE-funktionarissen donder
dagavond echter bekend, dat de
ministers het vooroverleg in
twee uur tijd hadden afgerond
en in dat tijdsbestek ook reeds
een agenda hadden opgesteld.
De eigenlijke topconferentie be
gint zaterdag en eindigt maan
dag Vertegenwoordigers van
de drie Angolese bevrijdingsbe
wegingen zullen de conferentie
als waarnemer bijwonen. Op de
voorbereidende conferentie van
gisteren verklaarde de Ethiopi
sche premier Teferi Benti dat
uit het resultaat van deze OAE-
top zal blijken of „de Afrikanen
over hun eigen lot kunnen be
schikken, of dat ze blijven dan
sen naar het pijpen van buiten
landse machten". De Nederland
se regering hoopt dat de bijeen
komst van Afrikaanse staats
hoofden op beslissende wijze zal
bijdragen tot het beëindigen van
het bloedvergieten in Angola.
WASHINGTON (Reuter-UPI-AFP) Aan het slot van het twee
daagse overleg tussen de Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken, Henry Kissinger en zijn Iraëlische ambtgenoot Allon is
gebleken dat zij het niet eens zijn geworden over een gemeenschap
pelijke strategie vis-a-vis het Midden-Oostendebat van volgende
week in de Veiligheidsraad.
Na afloop van hun laatste gesprek verklaarde Kissinger dat de
Verenigde Staten tijdens-het debat zeer ernstig rekening zullen
houden met de door Allon geformuleerde standpunten.
PLIOESJTSJ UIT KLINIEK
MOSKOU Het Russische persbureau TASS heeft gisteren be
kendgemaakt, dat de dissidente wiskundige Leonid Plyoesjtsj we
gens „verbetering van zijn toestand" ontslagen is uit de psychiatri
sche inrichting te Dnepropetrovsk, waar hij in 1972 werd opgeslo
ten naar aanleiding van beschuldigingen dat hij zich schuldig had
gemaakte aan tegen de Sowjet-Unie gerichte agitatie.
UTRECHT (ANP) De Nederlandse Spoorwe
gen heeft vorig jaar belangrijk minder goede
ren vervoerd dan in de jaren daarvoor. Dit
werd veroorzaakt door de sterk opgelaaide
prijsconcurrentie in het goederenvervoer door
de economische recessie. De NS stelde zich in
de prijzenslag terughoudend op en zag het
marktaandeel dan ook dalen van 23,5 miljoen
ton in '73 en 22,5 miljoen ton in '74 tot slechts
18 miljoen in 1975.
NS-president-directeur mr. M. G. de Bruin sprak gisteren
I in zijn nieuwjaarstoespraak voor het personeel ook over
de zorgen ten aanzien van het reizigersvervoer. „De afzet
van gewone treinkaartjes en abonnementen bleef op het
voorziene peil, maar na de laatste tariefsverhoging is de
NS-kilometerprijs gestegen tot een niveau dat ligt boven
de kale benzinekosten per kilometer", aldus de NS-topman
die daarmee te kennen gaf, dat reizen met de trein duurder
is dan reizen per auto, voor wat de benzinekosten betreft.
„De NS zal nagaan in hoeverre de klant op het verschil
in kosten reageert", aldus mr. De Bruin. Hij merkte daarbij
op, dat de suggestie van voorzitter Dassel van de Vervoers-
bond CNV om een koppeling tot stand te brengen tussen
autobezit en openbaar vervoer door elke automobilist via.
een hogere motorrijtuigenbelasting een bepaald bedrag te
laten betalen voor een vastrechtkaart voor het openbaar
vervoer, alle aandacht verdient.
De ziektecijfers bij de NS baren de directie zorgen. Hoewel
in het Nederlandse bedrijfsleven deze cijfers het afgelopen
jaar zijn gedaald, steeg het ziektecijfer bij de NS van zeven
procent in '72 tot negen procent in het afgelopen jaar.
Voor het eerst bevolkingsgroei door migratie
DEN HAAG (ANP) Voor het eerst
sinds er in ons land statistieken
worden bijgehouden (de Napoleonti
sche tijd), is de Nederlandse bevol
king niet toegenomen door geboorte
maar door migratie. Eind december
1975 waren er 13,7 miljoen inwo-
Het migratie-overschot (verschil tus
sen de aantallen mensen die zich in
ons land vestigden en zij die ons
land verlieten) was 71.000. In 1974
was het migratie-overschot 33.000.
Zij waren afkomstig uit: Suriname
(35.000), landen rond de Middelland
se Zee (18.000) gereguleerde gastar
beiders (12.000) en Antillianen
(2.000).
Het geboorte-overschot (verschil tus
sen het aantal borelingen en overle
denen) was in 1975 64.000.
KINGSTON (AP) -
De ministers van fi
nanciën van de rijke
en arme landen heb
ben gisteren in de Ja-
maicaanse hoofdstad
overeenstemming be
reikt over de hervor
ming van het interna
tionale monetaire
Stelsel en over verho
ging van leningen
De Westduitse minis
ter van financiën
Hans Apel zei dat
overeenstemming
werd bereikt na een
lange onderhande
lingszitting, die aan
vankelijk dreigde
vast te lopen nadat
verwarring was om
staan over de mate
van verhoging van de
lenings-faciliteiten.
In het nieuwe finan
ciële pakket zal in
1976 in het totaal ver
moedelijk 7.5 miljard
dollar aan nieuwe
IMF-leningen be
schikbaar komen
voor de arme landen.
ROME (DPA-Reuter) President Giovanni Leone van Italië heeft de
partijen in het land na de val van het kabinet-More vier dagen
„de gelegenheid gegeven na te denken".
Pas maandag zal hij met het gebruikelijke overleg met vooraan
staande politici beginnen. Verwacht wordt, dat de Italiaanse presi
dent eind volgende week in staat zal zijn, opdracht te geven tot
de vorming van een nieuwe regering.
MADRID (Reuter) De Madrileense politie
heeft gisteren met traangas betogingen van
werknemers verspreid. Volgens ooggetui
gen kwamen de betogingen voor in het
industriële centrum Getafe, in de zuidelijke
rand van de Spaanse hoofdstad, waar onge
veer 14.000 fabrieksarbeiders nu ook in
staking zijn gegaan en meer loon eisen. Zij
hebben zich solidair verklaard met staken
de employé's van de Madrileense metro.
Ook in het noord-westen van Spanje zijn
4.000 arbeiders van de staalonderneming
Ensidesa in Aviles, bij Oviedo, in staking
gegaan voor 24 uur. Zij eisen meer loon en
het weer in dienst nemen van ontslagen
werknemers. Ook eisen zij intrekking van
straffen tegen stakende arbeiders.
Leiders van een onder regeringstoezicht
staande vakvereniging hebben donderdag
avond openlijk de 4.000 stakende metro-sta
kers in Madrid gesteund. Marcelino Cama-
cho, topman van de illegale Spaanse vak
bonden 'commissiones obreras', heeft tegen
het Franse persbureau AFP gezegd dat de
twee grote oppositionele blokken op het
punt staan te versmelten. Die blokken zijn
de 'democratische junta', waarin de commu
nisten de boventoon voeren, en het 'demo
cratisch platform', waarin de socialisten do
mineren.
PEKING Aan zijn persoonlijke charme, zijn grote zin voor humor, zijn
bijna aristocratische manier van optreden heeft de overleden Chinese
premier Tsjoe En-lai zijn faam te danken gehad van groot politicus,
bestuurder en onderhandelaar. Niet alleen vrienden van China hebben
Tsjoe En-lai als een groot staatsman beschouwd. Ook Stalin, Nixon en
Nehroe hebben vaak uiting gegeven aan hun bewondering voor de grote
kwaliteiten van Tsjoe, zijn onvermoeibare werklust die hem in staat stelde
maanden achtereen gedurende 16 tot 20 uur per dag te werken in een
onvoorstelbaar hoog tempo.
Anderzijds was hij voor veel bezoekers vaak een raadsel. Nu eens werd
hij orthodox en onbetrouwbaar genoemd, dan weer gematigd en westers
geörienteerd. Hij had een hekel aan protocol, kon zich erg informeel
voordoen, en was een uiterst sober levend mens die niet rookte en zelden
dronk. Tot op zijn hoge leeftijd maakte hij een jeugdige indruk. Door
lichaamsoefeningen, o.a. worstelen, bleef hij in conditie.
Tsjoe En-lai werd in 1898 in Hwai-an bij Sjanghai geboren uit de mandarij-
nenkaste: een geslacht van staatsambtenaren en wetenschapsbeoefenaars.
(Mao stamde uit de boerenstand.) Hij bezocht o.a. een Amerikaans instituut
in Nankai waar hij Engels en confuciaanse traditie leerde, universiteiten
in Japan waar hij met het socialisme in aanraking kwam en o.a. de Parijse
universiteit. In 1921 was hij een van de oprichters van de Europese afdeling
van de Chinese communistische partij.
Terug in China werd hij politiek commissaris aan de militaire academie
in Kanton, waar Tsjiang Kai-sjek toen directeur was. De samenwerking
tussen Tsjiangs Kwo Mintang en de communisten werd evenwel korte tijd
later verbroken. Terwijl Mao de partij ging omvormen tot een partij van
boeren, hetgeen tenslotte de breuk met Moskou zou veroorzaken, hield Tsjoe
nog vast aan de sociale revolutie vanuit de industriecentra. Maar samen
met Mao en maarschalk Tsjoe Teh had hij de leiding van de legendarische
Lange Mars' in 1934, waarin de communisten - 100.000 man sterk, met
vrouwen en kinderen - zich in een gruwelijke tocht van 10.000 kilometer
aan de omsingeling van Tsjiangs troepen onttrokken en zich in de afgelegen
provincie Sjensi vestigden.
Na de uitroeping van de volksrepubliek in 1949 werd Tsjoe premier en
minister van buitenlandse zaken. In de vijftiger jaren trad Tsjoe naar voren
tijdens de Geneefse conferentie aan het eind van de oorlog in Indo-China,
tijdens de conferentie van Bandoeng, de eerste grote bijeenkomst van
Afrikaanse en Aziatische leiders, en, in 1961, tijdens het 22ste partijcongres
in Moskou dat hij voortijdig verliet na een daverende ruzie met Chroesjts-
jow.
In het binnenland bleef Tsjoe's functie, ondanks stormachtige perioden zoals
de culturele revolutie, onaangetast. Tsjoe bleef werken aan een normalise
ring van de betrekkingen met de buitenwereld na China's jarenlange isolatie.
Nixons historische bezoek in 1972 was een hoogtepunt in deze ontwikkeling.
Maar korte tijd later werd Tsjoe ziek. Met een hartkwaal moest hij enkele
malen naar het ziekenhuis, en zijn taak werd meer en meer overgenomen
door de teruggekomen Teng Hsiao-ping (70).
(Van onze correspondent Roger
Simons)
LONDEN De politieke be
sprekingen in Londen over de
hachelijke situatie in Noord-
Ierland werden gisteren voort
gezet met een langdurige ont
moeting van Ulsters Britse mi
nister Merlyn Rees, en Patrick
Cooney, minister van justitie
van de Ierse republiek. Beide
ministers hadden een gedach-
tenwisseling over de Noordier-
se veiligheidsmaatregelen en
dan vooral die welke door de
Britten genomen worden in het
grensgebied van Zuid-Armagh.
Sinds woensdag zijn daar al 55
keursoldaten aangekomen van
het zogeheten Special Air Servi
ce regiment (S.A.S.). Hun getal
sterkte zal nog opgevoerd wor
den tot ongeveer 150.
S.A.S.-soldaten zijn speciaal ge
traind voor militaire acties te
gen guerrilla's. De protestantse
en katholieke bevolking van Ul
ster is geneigd de meedogenloze
leden van dit keurkorps te ver
gelijken met agenten van de
Amerikaanse CIA.
In 1974 zou een klein groepje
S.A.S.-mannen bomaanslagen
en moorden gepleegd hebben in
Ulster en ook in de Zuidierse
hoofdstad Dublin om extreme
elementen van protestantse en
republikeinse verzetsorganisa
ties uit de weg te ruimen. De
Britse regering heeft nooit toe
gegeven dat bedoelde aanslagen
het werk waren van het S.A.S.-
keurkorps dat opereert onder
de dekmantel van grote geheim
zinnigheid en lang niet altijd
een militair uniform draagt.
Elke S.A.S.-scldaat is een bedre
ven valschermspringer, onder
waterzwemmer en vechtersbaas.
Hij wordt uitgerust met de mo
dernste wapens en is een expert
inzake camouflage. Dergelijke
keursoldaten opereren meestal
in groepjes van 3 of 4, onder wie
een marconist, die morseseinen
gebruikt om informatie door te
geven, een specialist inzake wa
pens, munitie en explosieven, en
een verpleger, die eventuele ge
wonden kan verzorgen. Zulke
groepjes zijn dagenlang op ei
gen houtje actief, zonder dat zij
telkens moeten terugkeren naar
hun eenheid.
De S.A.S.-soldaten hebben ken
nelijk opdracht gekregen de ter
roristen in Zuid-Armagh on
schadelijk te maken.
Teng Hsiao-Ping, de 70-jarige vice-premier van de Chinese Volksrepubliek is de
meest waarschijnlijke opvolger van de gisteren overleden premier Tsjoe En-lai.
geraakt met Pales
tijnse guerrilla-een-
heden, die probeer
den de christelijke
blokkade rond hun
vluchtelingenkamp te
doorbreken, zo is van
politie-zijde gemeld.
Het leger greep in na
dat de Palestij nen de
hele dag al in felle
gevechten gewikkeld
waren geweest met
manschappen van de
christelijke milities,
die het vluchtelingen
kamp Tel Zaater om
singeld houden.
Volgens een woord
voerder van de poli
tie hebben 7000 Pa
lestijnse strijders een
aanval gedaan op de
christelijke wijken
En Roemmanech,
Nabaa en Sinn Elfil,
die aan het Tel Zaa-
tar kamp grenzen.
Een woordvoerder
van het Palestijnse
persbureau Wafa
heeft ontkend dat het
tot een treffen tussen
het leger en de Pales-
tijnen zou zijn geko
men. Volgens hem
heeft het leger
slechts de moslimwij-
ken in de buurt van
het kamp bestookt.
Dikke rookwolken stijgen op van een in brand geschoten koelhuis in de Beiroetse voorstad Ein
Roemanneh. vlak bij het belegerde Palestijnse kamp Tel Zaatar, dat omsingeld wordt gehouden door
christen-falangisten.
Deze manschappen van het Britse Duke of Wellington's regiment gedroegen zich nogal uitgelaten toen zij
per bus naar het Herculesvliegtuig werdeg gereden op de Britse luchtbasis Lyneham. De troepen zijn bestemd
vbor het Noordierse Zuid-Armagh, waar zich de laatste tijd een golf van veemoorden heeft voorgedaan.
