1975 TE KIJK
TEDERHEID
VERPAKT
IN OUDE
KANT
SURINAME
OP EIGEN
BENEN NA
3 EEUWEN
HET EINDE
IS ZEER
DUIDELIJK
IN ZICHT
De bruid van het jaar heet
te Christina: pril geluk in
een door de New Yorkse
couturier Andrew Koval
ontworpen bruidsjapon
van wit-zijden organza
een tedere glimlach, ver
pakt in een arrangement
van oude kant voor de
man van en voor haar le
ven: Jorge Guillermo.
Twee jonge mensen, die
afstand hebben gedaan
van eigen vaderland en
het daaraan verbonden
milieu, zetten in de Dom
kerk in Utrecht de eerste
officiële stap op de onbe
kende weg, die zij, zoals
zij plechtig met een Yes,
I do beloofden „in vreug
de en verdriet tot het
einde hunner dagen" sa
men zullen afleggen. Een
mars die gemakkelijker
wordt, doordat ze veel ge
meen hebben: hun kunst
zinnige inslag, hun sociale
bewogenheid en hun
drang om als gewone
mensen door het leven te
gaan. De laatste vogel uit
het Oranjenest, die er al
eerder blijk van had gege
ven vroegtijdig op eigen
vleugelen te willen rusten,
was nu definitief uitgevlo
gen, van het relatief rusti
ge Nederland, naar de im
mense city van New York.
Na bijna 300 jaar een Ne
derlandse kolonie te zijn
geweest werd Suriname
25 november een onafhan
kelijke republiek. Ruim
120.000 vroegere rijksge
noten, een kwart van de
totale Surinaamse bevol
king, waren op dat mo
ment uitgeweken naar het
welvarende Nederland.
Met name de laatste jaren
had de uittocht indruk
wekkende vormen aange
nomen; tenslotte kwamen
ze met duizenden tegelijk
per week via de „Bijlmer
expres" op Schiphol aan.
Problemen veroorzakend
in het moederland dat, zelf
kampend met een énorme
werkloosheid, de rijksge
noten niet aan werk kon
helpen, maar ze ook geen
fatsoenlijk onderdak meer
kon bieden. Een van de
laatste toevluchtsoorden
was het vroegere semina
rie in Sint Michielsgestel
waar, zoals de foto toont,
Javaans-Surinaamse vrou
wen nu het eten koken in
ruimten waar vroeger de
maaltijden voor priester
studenten werden bereid.
De massale uittocht heeft
ook Suriname niet onbe
roerd gelaten. Een land
dat zijn zelfstandigheid
moet waarmaken kan zijn
beste zonen niet missen.
Vandaar dat zowel Neder
land als Suriname momen
teel werkt aan een remi
gratieplan.
Men kan moeilijk volhou
den, dat aan dit prachtige
plaatje kop noch staart zit.
Het einde is zelfs duidelijk
in zicht; het gepavoiseer-
de einde in dit geval. Ty
pisch mensenwerk overi
gens. Van mensen die
hoog te paard zitten, vaak
met oogkleppen op, en
vanuit die positie het eind
doel uit het oog verliezen.
Dit in meerdere opzichten
fraaie beeld dit jaar te
zien geweest op de
„Haagsche paardendagen
op het Lange Voorhout"
moet overigens prach
tig ogen in de visie van al
die op hol geslagen gees
ten, die ook in 1975 onver
moeid hebben staan trap
pelen om de plaatijzeren
nakomelingen van deze
Zeeuwse knollen weer op
stal te zetten. De milieu
vervuilers. Maar hoe te
gengesteld denkt een ver
moeid paard. Dat ziet lie
ver een vuile stal dan een
schone weg.
