Sociale
uitkeringen
omhoog
Legende van de
Heilige Elisabeth:
opera-achtig
oratorium van Liszt
Ondervraging treinkapers
kan nog maanden duren
Lucas van Leijden
juweliers
DONDERDAG 18 DECEMBER 1975
LEIDSE COURANT
PAGIN A 9
dat dat miljoen wel bijeengebracht zou kunnen worden. Mits
het maar in een fonds terecht zou komen. Dus ik belde 's avonds
de boekhandelaar weer en vertelde het hem. Daarbij de verschil
lende voorwaarden noemend zoals een schriftelijke overeen
komst en het beheer door een stichting. Hij zou met die
informatie contact opnemen met enkele Molukse leiders om eens
te polsen wat zij ervan dachten. Meer niet. En toen kwam
zondagmiddag plotseling de ontknoping. Zondagavond belde ik
de heer Radix op en zei dat het miljoen nu van de baan was.
Maar hij zei tegen me: „Ik krijg toch een miljoen van je." Ik
schrok verschrikkelijk, maar tilde nog niet zo zwaar aan zijn
uitspraak omdat het immers nooit waar kon zijn. De echte
schrik kwam pas later toen hij een interview gaf aan de radio
en nogmaals dat miljoen bevestigde. Ik dacht dat ik op dat
moment een hartverlamming kreeg. Maandagmorgen zou ik met
de gefortuneerde relatie en enkele anderen een bijeenkomst
Tiouden over het plan. Dan was het beslist rondgekomen. Maar
wat moest ik nu. Een lege trein kan je immers niet verkopen,
een volle wel, als u begrijpt wat ik bedoel. Het was een actie
geweest om een bloedbad te voorkomen. Maar wat moest ik
nu doen, de heer Radix was veel te vroeg naar buiten getreden."
Dinsdagmiddag is de heer Kouwenhoven naar ir. Manusama
gegaan. Hij wilde het allemaal uitleggen. Dat is gebeurd. Ir.
Manusama begreep het allemaal wel en hij heeft me in elk geval
wat gerustgesteld. Want wat heb ik aan die ellende, die nu
plotseling is ontstaan. Ik ben bang voor represailles. Ik ging
bijvoorbeeld met de auto naar Schiedam, van daar heb ik een
taxi genomen om naar de heer Manusama te gaan. Je kan toch
immers niet weten.
De heer Kouwenhoven is nog steeds een beetje bang. Die vrees
is toegenomen sinds de heer Radix gisteren telefonisch bedreigd
werd. De heer Radix: „Ik ben over die hele geschiedenis
verkeerd begrepen. Ik begin nooit meer aan zoiets. Ik heb alleen
willen meehelpen om die arme mensen in de trein te helpen.
Van een paar mensen heb ik achteraf telefoontjes gehad. Zij
noemden het „een fijne daad". Maar gisteren kreeg ik ook een
man aan de lijn die zei: „U bent een moordenaar, we zullen
u nog grijpen." Ik heb daarop de politie ingeschakeld, maar
ik geloof niet dat ze iets kunnen doen."
Inmiddels is dus wel gebleken, dat het ministerie van Justitie
kort na de ontknoping van de treinkaping niet ver bezijden de
waarheid zat met de omschrijving „indianenverhaal". Ir. Manu
sama daarover: Nog voor het weekeinde werd ik gebeld door
de heer Radix. Hij stelde voor dat het bedrijfsleven een-miljoen
zou geven. Ik zei hem, dat het miljoen zeker geen losgeld kon
zijn. De Zuidmolukkers verkopen hun ideaal niet. Maar ik zei
er wel bij, dat het miljoen wel welkom zou zijn als de gijzelingen
in Beilen en Amsterdam afgelopen waren, als een soort blijk
van erkentelijkheid voor de bemiddeling die de RMS-regering
in ballingschap heeft verricht. Na dat ene telefoongesprek heb
ik niets meer gehoord. Ik geloof er ook niets meer van. Dat
miljoen zal wel niet meer komen." En daarin heeft de heer
Manusama volkomen gelijk.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Na 290 uur gijzeling kwamen zondag 23
passagiers vrij uit de gekaapte trein bij het Drentse Wijster.
De Zuidmolukse terroristen hadden hun dramatische kaping
opgegeven. Waarom zo plotseling? Dat was de vraag die een
opgelucht Nederland zich stelde. Was het de taktiek van de
autoriteiten geweest? Was het de kou? Of was een miljoen
gulden „losgeld", dat door Haagse zakenlieden bijeen zou zijn
gebracht de impuls waardoor de onderhandelingen zo onver
wachts tot een goed einde kwamen. Met name dat toegezegde
miljoen was intrigerend. De Zuidmolukse president der RMS
ir. Manusama, de sleutelfiguur in de onderhandelingen, ver
klaarde kort na de ontknoping in Beilen, dat hij het toegezegde
bedrag inderdaad tijdens de besprekingen met de treinkapers
op tafel had gebracht. Niet als losgeld, maar als een bedrag
waarmee in de toekomst meer kon worden gedaan aan de
voorlichting over de Molukse problematiek. Thans, enkele
dagen na „Beilen", blijkt het miljoen niet te bestaan. Het werd
wel toegezegd, maar was niet meer dan een kolossale zeepbel,
die uit de mond van een goedwillende Haagse boekhandelaar
opwelde. Het ministerie van Justitie had das gelijk, toen het
zondagmiddag in Beilen, het miljoen bestempelde als een
„indianenverhaal."
De man achter het miljoen is de 58-jarige Hagenaar Cees
Kouwenhoven. Hij kan vertellen hoe het fictieve miljoen tot
stand kwam en waarom het slechts een zeepbel is gebleven.
Maar als de boekhandelaar zijn mond nog eventjes had kunnen
houden en de gijzeling een dag langer had geduurd, dan was
het er wel degelijk geweest. Dat beweert de heer Kouwenhoven
tenminste
„Het is zo gegaan." zegt een uitermate gespannen Cees Kouwen
hoven die in het dagelijks leven werkt als een personeelslid
van het Haagse Nebo-ziekenhuis in de technische dienst maar
in de vrije tijd organisator is van sport-evenementen en daar
voor al diverse malen geld bijeen heeft weten te brengen. Hij
is ook de man geweest die twee jaar geleden de Tour de
France-caravan naar Nederland wist te halen. „De gijzeling in
Beilen was al enkele dagen aan de gang. In Amsterdam waren
de terroristen net binnengevallen. Ik zat in de trein van Zwolle
naar Den Haag. Nu ben ik niet een mannetje dat zoals zoveel
anderen alleen maar naar televisiebeelden van het drama kijkt.
Ik wil dan ook iets doen, iets verbeteren aan de tragische
gebeurtenissen. Enkele andere' Nederlanders belden de regering
met mogelijke oplossingen, of stelden zich in verbinding met
ir. Manusama. Ik zat daar zo in de trein te peinzen toen we
drie kwartier vertraging ondervonden door de affaire in Beilen.
Ik pakte een pen en papier en zette mijn gedachten neer. Dat
was vorige week maandag. Een paar dagen later bezocht ik
boekhandelaar J. Radix. En uiteraard kwam het gesprek op
de gijzelingen. Ik haalde het papiertje uit mijn zak waarop ik
in de trein had zitten schrijven. Ik zei: „We moesten geld
bijeenbrengen. Niet als losgeld, maar om die Molukkers wat
„Een lege trein kari ik toch niet meer verkopen, als u begrijpt wat ik bedoel
meer mogelijkheden te geven om hun problemen uit te dragen. „Thuis gekomen stelde ik me in contact met een relatie die-
Dat geld zou dan in een fonds moeten worden gebracht, dat me al eerder met geld had geholpen. Een gepensioneerde en
zou worden beheerd door een onafhankelijke stichting. De heer gefortuneerde eigenaar van een fabriek in honden en katten-
Radix vroeg aan me, of ik kans zou zien om een dergelijk bedrag voer, wiens naam niet genoemd mag worden. De man is al jaren
bijeen te brengen. Ik beloofde hem 's avonds terug te bellen." donateur van de stichting Door de Eeuwen Trouw. Hij meende.
Nog aiet achterhaald wie heeft geschoten
Van een onzer vérslaggevere
BEILEN Ondanks dat de zeven Zuidmoluk
se treinkapers wel willen praten tijdens de
politieverhoren, is het niet duidelijk wie van
hen de drie mannen in de trein bij Wijster
heeft/hebben doodgeschoten. Weliswaar zijn de
kogels waarmee de drie slachtoffers zijn ge
dood opgespoord, maar de munitie was ener
zijds voor meerdere wapens geschikt, terwijl
anderzijds de kapers gewisseld hebben van
wapens. Dat laatste blijkt ondermeer uit de
verklaringen van de gegijzelde passagiers.
Deze mededeling deed overste L. P. Bergs ma,
districtscommandant van de rijkspolitie Assen
gisteravond in Beilen. Hij voegde er aan toe
dat het nog wel enkele maanden kan duren
alvorens de verhoren afgerond zijn. Een ge
rechtelijke vervolging de zeven zijn inmid
dels in staat van beschuldiging gesteld en voor
de officier van justitie geleid; de aanklacht is
moord kan mogelijk zelfs wel een jaar op
zich laten wachten.
Uit het recherche-onderzoek is tot dusver geble
ken dat de treinkaping maandenlang voorbe
reid moet zijn geweest. De kranten die de
kapers gebruikten om de ramen te blinderen
waren bijv. voorzien van plakstroken om ze
voor uitscheuren te behoeden. Een van de
gegijzelden de heer H. Prins uit Diever heeft
verklaard dat het kranten uit april zijn. In de
trein zijn ook verschillende papieren van de
kapers aangetroffen, waarbij het opvallend is
dat er veel meer stencils met eisen voorradig
waren dan die welke aan de tientallen persver
tegenwoordigers zijn uitgereikt. Overigens is
het technisch onderzoek van de trein nagenoeg
afgesloten.
De zeven Zuidmolukse treinkapers zijn in di
verse huizen van bewaring in Nederland opge
sloten. Uit veiligheidsoverwegingen wordt niet
meegedeeld waar ze worden vastgehouden. Is
het intussen zeker geworden dat het derde
slachtoffer bij wijze van intimidatie is doodge
schoten, het hoe en waarom van het neerschie
ten van de twee andere mannen is nog niet
bekend. Aangenomen wordt dat Leo Bultes uit
Lonneker geprobeerd heeft te vluchten, terwijl
machinist Braam wellicht gepoogd heeft de
kaping te verhinderen. Een aantal van de trein
kapers is eerder met politie en justitie in
aanraking geweest. In geen van de gevallen
echter betrof het deelname aan een eerdere
actie of bijv. wapendiefstal. In de trein zijn de
volgende wapens aangetroffen: 5 geweren
waarvan 1 karabijn en een koffermodel jager
geweer, 1 volautomatisch machine-pistool (be-
retta) en een stengun, een pistool en een revol
ver, een kapmes en een klewang, en een dolk.
Er werden bijna 600 patronen gevonden van
diverse soort en kaliber. De rijkspolitie is er
ook achter gekomen wie de bezetters aan het
Indonesische consulaatsgebouw in Amsterdam
zijn.
Evenals minister Van Agt en premier Den Uyl
zegt ook overste Bergsma dat de kritiek van
de gegijzelde passagiers niet relevant is. „Zodra
ik kan ga ik hen opzoeken en ik ben ervan
overtuigd dat ik hen tot andere gedachten kan
brengen", aldus de heer Bergsma. Ook de
regering wil een gesprek hebben met zowel de
gegijzelden in Wijster als die in Amsterdam.
Overste Bergsma die in Beilen en Wijster het
commando had over 260 politiemannen en 600
militairen zei dat er nooit mariniers onder de
trein hebben gelegen om een verrassingsaanval
uit te voeren. „Uiteraard is er gedacht aan een
gewapende overval. Maar de aanvalsplannen
zijn steeds als noodplannen beschouwd omdat
voorop stond het leven van de gijzelaars te
sparen".
Het wapenarsenaal dat in de gekaapte trein bij Wijster werd aangetroffen.
in 't smalste pand van Leiden
Nieuwe Rijn 4 Tel. 142350
|L Wij ontvingen zojuist rechtstreeks uit Japan
Keen schitterende collectie cultivé parelsnoeren..^
i&voor hoogst interessante prijzen.
een echt kerst of
nieuwjaarsgeschenk
per maand
977,50 tot 1,068,-
690,50 tot 741,50
ƒ977,50 tot 1.068,-
ƒ690,50 tot ƒ741,50
ƒ223,- tot ƒ239,50
ƒ328,- totf 353,-
ƒ427,50 tot ƒ460,-
DEN HAAG (ANP) Met ingang van 1 januari 1976 gaan de
uitkeringen van de AOW en AWW omhoog. In de verhoging is
naast de wettelijk voorgeschreven halfjaarlijkse aanpassing aan
de loonontwikkeling een extra optrekking van de uitkeringen
begrepen. Deze extra-verhoging is nodig om de reeds geruime tijd
bestaande praktische gelijkheid van het netto AOW-pensioen voor
gehuwden aan het netto minimumloon per 1 januari 1976 te
handhaven, aldus het ministerie van Sociale Zaken.
De verhoging van de uitkeringen is als volgt:
A.O.W.
voor gehuwde bejaarden van
voor ongehuwde bejaarden van
A.W.W. voor weduwen met kinderen van
voor weduwen zonder kinderen van
voor wezen tot 10 jaar van
voor wezen van 10 tot 16 jaar van
voor wezen van 16 tot 27 jaar van
Hierbij wordt opgemerkt, dat van 1 januari a.s. af op het ouder-
doms- en het weduwenpensioen loonbelasting zal worden ingehou
den.
De kinderbijslagen zullen per 1 januari a.s. met 7,1% worden
verhoogd. Het betreft hier de wettelijk voorgeschreven halfjaarlijk
se aanpassing aan de loonontwikkeling.
per kwartaal
voor een 2e en 3e kind van ƒ269,10 tot ƒ288,60
voor een 4e en 5e kind van ƒ358,80 tot ƒ384,54
voor een 6e en 7e kind van 397,80 tot 425,88
voor een 8e en elk daarop volgend kind van 439,92 to-
t ƒ471,12
Als gevolg van de bevriezing van de kinderbijslag voor het eerste
kind blijft deze bijslag gehandhaafd op 164,58 per kwartaal.
De uitkeringen krachtens de W.A.O., die zijn ingegaan vóór 1
januari 1976 zullen per deze datum worden verhoogd met 7,1%.
Ook het maximum dagloon, waarnaar de uitkeringen en de premies
ingevolge de W.A.O., de Ziektewet (Z.W.) en de Werkloosheidswet
(W.W.) worden berekend, gaat omhoog.
Daarbij zal het maximum dagloon, dat geldt voor de berekening
van de uitkeringen krachtens de W.A.O., de Z.W. en de W.W. per
1 januari 1976 stijgen van 172,91 tot 185,19.
Ook voor de berekening van de uitkeringen ingevolge de wet
Werkloosheidsvoorziening zal het maximum dagloon per 1 januari
a.s. worden verhoogd tot 185,19. Voor de berekening van de
premies ingevolge de W.A.O., de Z.W. en de W.W. zal het maximum
dagloon ingaande 1 januari 1976 worden verhoogd tot 185,-.
De nieuwe uitkeringsbedragen ingevolge de A.O.W., de A.W.W. en
de W.A.O. zullen in het algemeen met ingang van de uitbetaling
over de maand januari plaatsvinden. Opgemerkt wordt, dat de
extra-verhoging van de A.O.W. en de A.W.W. als voorschot zal
worden uitbetaald.
De uitbetaling van de kinderbijslagen vindt in het algemeen eerst
plaats na afloop van het desbetreffende kwartaal. De verhoogde
kinderbijslagen zullen dus in het algemeen eerst na afloop van
het le kwartaal van 1976 betaalbaar worden gesteld.
Listz is ernstig van plan ge
weest opera's te gaan compone
ren maar het is er niet van
gekomen. Waarschijnlijk behoe
ven we daar niet rouwig om te
zijn. Tot die conclusie komt wie
ruim twee en een half uur heeft
geluisterd naar „Die Legende
von der Heiligen Elisabeth".
Dit werk houdt het midden tus
sen een opera en een oratorium
en is in de vorige eeuw dan ook
herhaaldelijk scenisch opge
voerd, zij het tegen de zin van
de componist die alleen con
cert-uitvoeringen wenste. Er is
zojuist op drie langspeelplaten
een goede opname van versche
nen. Het gaat om een Hongaar
se produktie van een Tsjechi
sche uitvoering in de oorspron
kelijke Duitse taal (Hungaro-
tom SLPX 11650-52).
Het leven van de heilige die
zoveel deed voor de armen en
behoeftigen, is uitgebeeld in zes
taferelen die corresponderen
met fresco's, in het midden van
de vorige eeuw gemaakt door
Mortiz von Schwind op de Wart-
burg. In de 13e eeuw werd het
Hongaarse koningskind naar dit
Thuringse kasteel overgebracht
omdat ze was uitgehuwelijkt
aan de zoon van de landgraaf.
Toen die op kruistocht ging en
omkwam, werd Elisabeth wedu
we en met haar kinderen door
haar schoonmoeder onbarmhar
tig buiten de deur gezet Nog
meer dan voorheen gaat ze haar
TOEREN DOOR
DE MUZIEK
leven wijden aan wie hulp nodig
hadden. Het laatste tafereel ver
beeldt haar begrafenis en haar
heiligverklaring.
Het werk van Listz, dat vroeger
in verscheidene landen ook in
het onze, nogal populair is ge
weest, raakte langzaam maar
zeker in het vergeetboek. Dat
komt onder meer door de zwak
ke tekst van Otto Roquette en
door het gebrek aan handeling
in de opeenvolging van losse
scènes, die geen climaxen moge
lijk maakt Maar ook de muziek
is erg ongelijk van kwaliteit
Hoogromantische maar in die
stijl vaak erg mooie en heel fijn
kennis te maken met een krant waarin u óók het nieuws uit eigen
omgeving kunt vinden: de Leidse Courant. 14 dagen krijgt u "m
toegestuurd, gratis en vrijblijvend, als u nü de bon invult.
stuur de
LEIDSE COURANT
zonder verdere verplichting. 14 dagen gratis naar
d<R
Leidse Courant
geïnstrumenteerde passages
wisselen af met theatrale en
sentimentele banaliteiten. Dat is
fnuikend voor het werk als ge
heel.
Toch zal wie de eerste plaat
opzet, dadelijk worden verrast
door het poëtische spel van drie
fluiten, de inzet van een lange
instrumentale inleiding, die,
apart gespeeld, het op een sym
fonieconcert nog best zou doen.
Ook in de muziek bij het won
der van de rozen en de verdrij
ving uit de Wartburg om
maar twee voorbeelden te noe
men zitten treffende passa
ges.
Het valt trouwens op dat Listz
het lange werk een hechte the
matische eenheid wist te geven.
Hij gebruikte mooi oud-Hon
gaars materiaal: een antiphoon,
een hymne, een volks- en pel
grimslied. Ook vindt men hier
de „vingerafdruk" van meer
grote werken van de componist:
een gregoriaans motief van drie
noten.
Het is jammer dat dit werk het
geduld op de proef stelt want
wie het geduld opbrengt en het
kaf van het koren weet te schei
den, zal zich toch beloond voe
len.
J. KAS ANDER
Visserijschap wil
verbod op
particuliere
tongvangst
DEN HAAG (ANP) - In de
kustwateren wordt in toene
mende mate tong en schol ge
vist door eigenaren van jach
tjes e.d. die er met kleine boom
korren (aan bomen ter weerszij
de van de boot opgehangen net
ten) op uit gaan.
Het visserijschap signaleert dit
verschijnsel en vindt dat het
verboden moet worden. Voor de
beroepsvissers die met verbod
of beperking van tong- en schol
vangst te maken hebben, is zo'n
vorm van sportvisserij onaan
vaardbaar. Het visserijschep
heeft dan ook in de minister van
Landbouw en visserij en aan de
Tweede Kamer gevraagd „elke
vorm van gelegenheidsvisserij
met beroepsvistuigen of daar
mee vergelijkbare vistuigen te
verbieden."
