Herenleed is anders dan anders Sesamstraat wordt voor kind en ouders Extra uitzending EO „Vrede door geweld" TELEVISIE VANAVOND TELEVISIE VRIJDAG RADIO VANAVOND RADIO VRIJDAG TERUGBLIK NCRV oneens met nieuwe zendtijd PAGINA 2 U— I „EINDELIJK GELD VOOR DE KLEUTER" Nieuw is het idee voor hei kinderprogramma Sesam straat niet, dat de NOS en de BRT zondagmiddag 4 januari voor het eerst uitzenden. Hel van oorsprong Amerikaans! programma wordt onder lei ding van Ton Hasebos echtei zo Nederlands-Belgisch aange pakt dat de overeenkomst al leen nog bestaat in de titel en de uit Amerika overgenomen poppen- en tekenfilmpjes. Ben Klokman, chef van de afde ling jeugdprogramma's van de NOS: „Sesamstraat is bedoeld voor drie- tot zes jarige kinde ren. In Amerika heb je de ghetto-jeugd, de kinderen die tot ze naar de lagere school gaan totaal niets leren. Die situatie bestaat niet in Neder land en België. Daarom heb ben we Sesamstraat anders moeten maken". In Amerika v/erd Sesame Street geweldig populair, hoe wel het programma, dat werd uitgezonden door een niet- commercieel station, het moest opnemen tegen wél commer ciële programma's. Bovendien: Sesame Street moest iets leer zaams hebben. De Amerikaanse programma makers begrepen hun handi cap en namen de formule van de reclame-omroep over. Klok man: „Het heeft gewerkt. Het werd krankzinnig aantrekke lijk. In Amerika kijken de kin deren veel meer dan in Neder land en zonder dat zij het merkten werden de kinderen enigszins voorbereid op de la gere school. Nederland en Bel gië zitten wat school en maat schappij betreft op het gelijke spoor, wij hoeven de kinderen het abc niet meer bij te brengen, wat in Amerika wel het geval is." OUDERS De NOS hoopt nu maar, dat de ouders met hun kinderen meekijken. Niet alleen om op eventuele vragen een ant woord te geven. Jan van Lil, die als medewerker van de afdeling kijk- en luisteronder zoek nauw bij Sesamstraat be trokken raakte: „Kinderen van drie tot zes jaar kan je niet om een mening vragen. De ouders wel; die kunnen him kinderen observeren en zien of het kind wel of niet geboeid wordt." In Amerika duurde Sesame Street vijftig minuten, het Ne derlands-Belgische Sesam straat vijfentwintig. De helft van de tijd wordt ingenomen door Amerikaanse poppen- en tekenfilms op Nederlandse, ge sproken teksten. De andere helft speelt zich af in en rond „Sesamstraat", opgenomen in het Limburgse Thorn en de omgeving daarvan. Zo heeft de Belgische actrice Sien Diels een grenswinkeltje en Piet Hendriks een kam peerauto, waarmee hij alle kanten uit kan. Van Lil: „Er doen ook steeds een paar kin deren uit het grensgebied mee, nooit meer dan vier, voor wie Piet Hendriks de begrijpende grootvader speelt, bij wie het kind kan aankloppen. Hoe ze hem gaan noemen hangt van het kind af. Hendriks zelf zegt: De katachtige hond Tommie bij het straatnaambordje, dat tijdelijk in het Limburgse Thorn stond opgesteld. „Ik ben Piet." Als de kinderen hem verder gewoon Piet noe men, vinden we het best." Ook doet een meer dan levens grote vogel in Sesamstraat mee, waarin een Belgische ac teur zit. Die vogel heet Pino en fungeert als tussenfiguur bij twijfelgevallen. Kinderen zijn er bang voor domme vra gen te stellen. Daarmee kun nen ze niet bij volwassenen terecht, wel bij zo'n vogel. Hij gedraagt zich menselijk, maar blijft niettemin beest En Pino kan weer naar Piet stappen. Slagboom Het Sesamstraat-team: v.l.n.r. kleuterleidster Annet van Heusden, Piet Hendriks, de katachtige hond Tommie, de vogel Pino en Sien Diels Zo komt in de eerste aflever ing van Sesamstraat - elke zondagmiddag, voorlopig 20 afleveringen - het woord „slagboom" voor. Vogel Pino: „Slagboom? Ik zie geen boom, geen bladeren, niks." Sien Diels, met haar grenswinkel tje, moet het dan uitleggen. Klokman: „Nee, kinderen van drie jaar weten nog niet wat een slagboom is. In dit pro gramma kan je het spelend uitleggen. Ook de begrippen als open en dicht." De titel Sesamstraat is afge leid van het sprookje, waarin toegang wordt gegeven tot kennis. De Nederlands-Belgi sche produktie is echter niet zo duidelijk gericht op kennis. Van Lil: „Het wordt leuk, aan genaam, vrolijk en het is mee genomen, als de kinderen er wat van leren." Typerend voor de onderhuidse manier waar op „les" wordt gegeven, is het slot van elke aflevering Se samstraat. Van Lil: „Tommie is een katachtige hond, een pop die het programma afsluit met het bouwen van een huis je, elke keer een ander. Hij doet het op de manier van een kind, nogal slordig en elke keer lazert het huisje in el kaar. „Weer niet gelukt", zegt Tommie dan, waarmee Sesam straat is afgelopen." De bedoeling is duidelijk en voor kinderen heel goed te volgen. Het ondernemende kij kertje ziet, dat ook op de tele visie niet alles hoeft te lukken. Onderzoek Sesamstraat, in alle opzichten een experiment, wordt aan verschillende kanten onder zocht. Klokman: „Voor het eerst in de geschiedenis is geld beschikbaar voor onder zoek naar programma's voor kinderen onder de twaalf jaar." Voor Sesamstraat wordt va ders en moeders gevraagd for mulieren in te vullen: hebben de kinderen gekeken? Ook worden studenten uit Leiden, Leuven en Gent ingeschakeld, die de kinderen en de ouders moeten observeren. Lachen ze? Lang? Wanneer en waar om? Lopen ze weg? Later wordt met de ouders het pro gramma en het gedrag van de kinderen doorgesproken. Ook worden kleuterleidsters ondervraagd, want op maan dagochtend komen de kinde ren vertellen wat ze het week einde hebben gedaan en ge zien. Voorts wordt onderzocht wat de kinderen uit Sesam straat hebben opgestoken en met welke aandacht ze hebben gekeken. Bus Daarvoor wordt een autobus ingericht. In een afgesloten deel van die bus staat een tv-toestel waarop een aflever ing van Sesamstraat wordt getoond. Maar om de acht se conden wordt, naast het tv- toestel een dia geprojecteerd. In hoeverre wordt het kind er door afgeleid? Gelijktijdig wordt in het andere deel van de bus een huiskamer nage bootst, waarin drie of vier kinderen zitten. Met die kin deren wordt het programma besproken. IGokman: „We weten niet of we na twintig keer Sesam straat ermee doorgaan of dat we „Het programma met de muis" weer voortzetten of iets anders brengen. In april bren gen we een tussentijds rapport uit, samengesteld uit gegevens van de diverse onderzoekin gen. Dat rapport kan waarde vol zijn voor heel andere jeugdprogramma's en van in vloed zijn, of we met Sesam straat later door zullen gaan. Want één ding is al duidelijk: Sesamstraat is een duur pro gramma." F. J. BROMBERG Een beslist onblitze serie noemt regisseur Krijn ter Braak de nieuwe VPRO-serie „Heren leed", waarvan vanavond de eerste aflevering wordt uitge zonden. Sommigen zal deze titel bekend in de oren klinken. Dat klopt. Jaren geleden zond de AVRO een aantal afleveringen van „Herenleed" uit, die toen evenals de huidige, geschreven werd door Cherry Duyns en Frank Palmen. Ton Lensink speelde destijds de rol van een verwarde heer, die maar nauwelijks iets begreep van de wereld om zich heen. Het programma sneuvelde bij de AVRO door de zeer geringe kijkdichtheid en de slechte kri tieken. Cherry Duyns en Frank Palmen lieten zich echter niet ontmoedigen door deze tegen slag. Ze bleven sketchjes schrij ven voor een programma waar in zij heilig geloofden, maar waarvan toch ook onomstotelijk vast was komen te staan dat het overgrote deel van de kijkers er niets aan vond. De algemene krititek was toen: het is te traag, het is te verward en het is niet leuk. De auteurs besloten zelf de rol van de „heren" te gaan spelen. Ze trokken dichter Johnny van Doorn aan om een derde rol in de serie te vertolken. Johnny van Doorn speelt in iedere afle- Zandvlakte vering een andere figuur. Een moeder, een bediende, een meid, een kermisklant en een kabou ter. Met dit idee en een stapel ^-teksten stapten ze naar de KRO. kleine man zegt trouwens dat een hond zijn moeder is. Na een proefopname zag deze omroep echter van verdere op namen af. Cherry Duyns was ondertussen naar de VPRO overgestapt. Het was uiteinde lijk de VPRO, die inging op het voorstel van Cherry Duyns om vijf afleveringen van 35 minuten „Herenleed" op het scherm te brengen. Het is niet eenvoudig te vertel len waar „Herenleed" precies over gaat. Er zijn twee heren in een zandvlakte, éen grote met een pandjesjas en een bolhoed op. Hij is nogal m^t zichzelf ingenomen. De andere man is kleiner. Hij draagt een slordig zittend zwart pak. Hij zit erg onder de plak van de grote man. De derde figuur op de zandvlak te is iemand die mooi kan zin gen en zegt moeder te zijn. De Het geheel speelt zich af tegen een zandvlakte als décor. Het is de Veluwe, maar voor dit spel is dit van geen belang. „Heren leed" is abstract, plaats en tijd doen er niet toe. De lotgevallen van beide heren kun je op ver schillende manieren opvatten. Waarschijnlijk zien mensen met een fantasierijke geest veel meer in „Herenleed" dan erg realistische mensen. Het geheel doet nogal kinderlijk aan en ook daar moet je van houden." Krijn ter Braak over de serie die onder zijn leiding werd ge maakt. „Ik denk dat de reacties uiterst negatief of uiterst posi tief zullen zijn. Je vindt „Heren leed" of heel leuk of stierlijk vervelend. Ik denk dat we een vrij lage kijkdichtheid, maar een erg hoge waardering krij gen. Het is heel anders dan de programma's die de mensen ge wend zijn te zien. Het heeft geen vastomlijnd gegeven. Het is geen verhaaltje waar de mensen houvast aan hebben. Het gaat over erg abstracte dingen, als paniek, angst, vreugde, droef heid, vrolijkheid, macht, on macht, aan- en afhankelijkheid. En dat moet je er dan nog maar uithalen. Iedereen is vrij „He renleed" op zijn eigen wijze te interpreteren. De serie is expres erg traag gehouden. Er zitten geen flitsende beelden in. Hier mee onderscheidt „Herenleed" zich heel duidelijk van vrijwel elke andere televisieserie. Vori ge week heb ik vlak na „Kojak" een aflevering van „Herenleed", die ik toevallig op mijn videore corder had staan, afgedraaid. Een verademing. Dat kan ik je verzekeren. Ik heb gemerkt dat kinderen zich rot lachen om het programma. Tenminste als ik mijn eigen kroost met hun vriendjes en vriendinnetjes als maatstaf kan nemen. Van de AVRO weet ik nog dat het pro gramma in verhouding erg goed aansloeg bij bejaarden." Tot slot een voorbeeld van wat er o.a. in deze eerste aflevering van „Herenleed" gebeurt. De grote en de kleine man ontmoe ten elkaar. De grote man zegt tegen de kleine: geef mij eens een klap. Nee, zegt de kleine NEDERLAND I Teleac 18.15 Chemie NOS 18.45 Toeristische Tips 18.55 Journaal VPRO 19.05 Laurel en Hardy 19.25 Landgenoten 19.40 All in the family 20.05 Zendtijd van het Simplistles Verbond 20.20 Onthullingen als koopwaar Amerlka-serie 21.00 Herenleed weemoed en verlangen NOS 21.35 Journaal EO 21.50 Vrede door geweld 22.20 Kerk en theologie 22.50 Ars Muslca 23.15 Ten slotte 23.20 Journaal NEDERLAND II NOS 18.45 Brigadier Dog 18.55 Journaal VARA 19.05 De eilanden van de rode vogels 19.30 Oorlogswinter NOS 20.00 Journaal VARA 20.25 Achter het nieuws 20.40 De Pallisers 21.35 Koning Klant 22.00 Man over de vloer 2Z25 Achter het nieuws 23.00 Gedicht NOS 23.01 Den Haeg Vandaag 23.15 Journaal DUITSLAND I DUITSLAND II 21.00 Journaal. 21.15 Journalisten gen politici antwoorden. 22.15 Stu dioprogramma. 23.15 Journaal. NEDERLAND I HILVERSUM I 18.00 (S) Tijd vrij voor muziek in vrije tijd. 18.30 Nws. 18.41 Wereldpanorama. 18.51 Zojuist verschenen. 19.00 (S) Le ger des Heilskwartier. 19.15 (S) De wereld zingt Gods lof. verzoekplaten- programma van gewijde muziek. 19.55 Overdenking. 20.00 (S) Muziek, muziek, muziek, licht platenprogramma. 21.50 Bij de tijd: de oudere werknemer. 22.10 De kerk vandaag. 22 30 Nws. 22.40 (S) Hier en nu. 23.00 Einde of nieuw begin, discussie. 23.20 Album: minder beken de muzikale Romantiek. 23.55-24.00 HILVERSUM II 18.00 Nws. 18.11 Radiojournaal. P.P 18.20 Politieke Partij Radikalen. IKOR: 18.30 Kleur: informatie over kerk en samenleving. AVRO: 19.00 (S) Dichter bij de muziek: nieuwe liedjes, chansons of songs. 19.30 De zorg om onz zondheid (3). NOS. 19.50 Den Haag vandaag. AVRO: 20.00 Nws. 20.05 Ra diojournaal. 20.10 Inleiding avondpro gramma. 20.15 (S) Klassieke pianomu ziek. 21.30 (S) Joseph Fouchë, hoorspel (12). 22.20 (S) Jazzspectrum-live. 23.05 (S) Vanavond laat cultureel. 23.50 Ra diojournaal. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM III NOS: 18.03 De Vakaturebank. 18.10 (S) Joost mag niet eten. TROS: 19.02 (S) Poster: de geschiedenis van de Neder landse popmuziek. 20.02 Soul-top-10. 21.02 (S) Sesjun: Jazz en blues live. 22.02 (S) De Hugo van Gelderenschow met de Nederlandstalige top-10 en Kwiswijs 23.02 (S) Jazz-sir Jazzy night cap. 0.02 (S) De Hugo van Gelderens how: een uurtje lp-werk. 1.02 (S) De Nachtwacht. EO: 5.02 (S) Old Time Religion: Blue Grass Gospelmusic. 5.30- 7.00 (S) Matinata: muziek voor de vroe ge ochtend. HILVERSUM I KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het Levende woord. 7.07 (S) Badinerie. (7.30 Nws. 7.41 Echo). 8.24 Overweging. 8.30 Nws. 8.36 Gymnastiek. 8.45 De wonderlijke letter M. 9.40 Schoolradio. 10.00 (S) Aubade. (10.30-10.32 Nws). NOS: 11.30 Blik op de derde wereld. 11.45 Blik op Europa. KRO: 12.00 (S) Van twaalf tot twee. (12.26 Med. 12.30 Nws. 12.41 Echo). 14.00 De eredienst, poort naar de toekomst. 14.15 Schoolradio. 14.25 Schoolradio. 14.45 (S)lnterlokaal op vrij dag. (15.30-15.32 Nws.) 17.00 Zonder grenzen. 17.10 (S) De hutsgeklutste kin derspelen. 17.30 Nws. 17.32 Echo. HILVERSUM II AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym. 7.20 (S) Dag met een gaatje. (8.02 Nws. 8.11 Radiojoum. 8.30 De groenteman.) 9.00 Schoolradio. NOS: 9.20 Wat heeft dat kind? 9.35 Waterstanden. 9.40 (S) Toerismo. AVRO: 10.00 (S) Voor oe kleuters. 10.10 (S) Arbeidsvitaminen. (11.00 Nws. 11.03 Radiojourn.) 11.30 (S) Knipperlicht. 11.55 Beursber. 12.00 (S) Volksmuz. vandaag. OVERHEIDS- VOORL: 12.30 Uitz. voor de landbouw. AVRO: 12.40 (S) De Johan Willem Friso Kapel.12.55 Radiojourn. VPRO: 13.00 Nws. 13.11 Vandaag dit, morgen dat. 13.25 Prgr. overz. 13.30 Intervieuw. 14.00 Muz 15.30 Permanent Wave. 16.00 Nws. 16.03 Vandaag dit. morgen dat. 16.05 Nova Zembla. 17.30 Welinge lichte kringen. 17.55 Med. HILVERSUM III EO:7.02 (S) Gospelsound. 8.03 Klank bord. 8.10 (S) Tussen thee en koffie. 9.03 (S) De muzikale fruitmand. TROS: 10.03 (S) Pep op drie. 11.03 (S) Drie draait op verz. NCRV: 12.03 (S) Drie tussen de middag. 13.03 (S) Hier en nu. 13.08 (S) Drie tussen de middag. NOS: 14.03 (S) Pop-Kontakt. 16.03 (S) De Hitmeesters. Armando, Johnny van Doorn en Cherry Duyns in een scène in „Herenleed". man, dat kan ik niet doen. De grote man vraagt tot driemaal toe om een klap in zijn gezicht. De man roept wanhopig dat hij dat echt niet kan doen, dat zoiets heel erg moeilijk is. Dan zegt de grote man: dat is hele maal niet moeilijk, kijk maar en hij geeft de kleine man een lel op zijn wang. Het camerawerk is in alle vijf afleveringen afkomstig van Mat van Hensbergen. „Herenleed" wordt vanavond van 21.00 tot 21.35 uur via Ned. I uitgezon den. Wanneer de andere vier afleveringen op het scherm ko men, is nog niet bekend. Roelfien Sant De Ev. Omroep heeft een extra uitzending van 30 minuten in gelast, „Vrede door geweld", dat om 21.50 uur begint Alle overige EO-programma's schui ven daardoor een half uur op; ook het Journaal. „Vrede door geweld" behandelt de toene mende mate waarmee recht door geweld wordt verkregen. Centraal daarin staan de acties van de Zuidmolukkers. In dit programma wordt uitgelegd waarom de Zuidmolukkers al dus optreden. De heer Timmer uit Assen „de dominee" in de gekaapte trein, licht de omstan digheden in de trein toe. De E.O. hoopt voorts op een ge sprek met ir. Manusama en me vrouw Soumokil. Ned. I, 21.50 uur. chie een contract voor, waarin staat dat hij voor niets een nieu we installatie krijgt. Er moet ergens iets mis zijn. Ned. 1,19.40 uur. Onthullingen Onder het kopje „Onthullingen als koopwaar" zendt de VPRO een eigen produktie uit in de serie over Amerika in deze tijd. Uit de doeken wordt gedaan de rol van de journalist, die zijn nieuws haalt uit bronnen buiten de officiële om en daardoor het werkelijke nieuws in de dagbla den brengt En vaak beter gein- Is oom Ben (Ton Lensink) wel te vertrouwen? Dit vraagt Michiel (Paul Röttqer) zich af in deel 12 van Oorlogswinter. Ook in het gezin Bunker moet op energie worden bespaard en Archie vindt het daarom nodig dat de centrale verwarming grondig wordt nagekeken. De technicus die dit doet, legt Ar- HOU HET SCHERM IN HET OOG formeerd zijn dan de tv-repor- ters. Ned. 1,20.20 uur. Oorlogswinter Hoe moet Michiel erachter ko men wie in het dorp van „Oor logswinter" de verrader is? Van oom Ben kreeg hij een goed advies, maar daarmee ontdekte Michiel alleen dat zijn verdachte Schafter wèl betrouwbaar is. Het wordt voor de jongen een hele schok, wanneer hij erach ter komt, dat alleen oom Ben hem en Dirk in het bos kon hebben afgeluisterd. Het is de vraag, of de jongens oom Ben tijdig kunnen ontmaskeren. Ned. II, 19.30 uur. In deel 11 van De Palissers speelt het huwelijk een belang rijke rol, want niet alleen Violet Effingham heeft besloten met wie zij zou trouwen. Er is echter één huwelijk dat op de bemoei zucht van Glencora strandt, dat van de hertog en Madam Max. Ned. II, 20.40 uur. De NOS schoot gisteravond wel even uit haar slof. Geheel in afwijking van haar algemene opdracht zich zoveel mogelijk tot het informatieve te bepalen kwam zij met twee amusement sprogramma's, om niet te zeg gen dramatische produkties. De eerste was „Liefde en lange vin gers", geschreven en geregis seerd door Gerben Hellinga. Een naar het leven getekend verhaal over twee jongelui van beiderlei kunne, die wat onge wis in dit leven 'stonden, die elkaar niettemin liefhadden en die zich, om aan de kost te komen overgaven aan allerlei kruimeldieverijen. Bijna was ook manslag er het gevolg van. Maar nog net voor het helemaal uit de hand dreigde te lopen bekeerden zij zich in zoverre, dat zij toch maar besloten in de WW te gaan lopen. Een aardig, ook helemaal levensecht ge speeld spelletje (de acteurs wa ren ook maar gewone mensen) waar men voor de rest van alles achter kon zoeken: een docu- mentair-achtige toestand over jeugdcriminaliteit, zo goed als een lichte satire op het feno meen van de „sociale voprzie- ningen". Maar in ieder geval ging het om een tijdsbeeld. Het verhaal kon zich alleen maar in de zeventiger jaren afspelen. Meer in de twintiger jaren moest „Trepp auf und Trepp ab" worden gesitueerd. Zijnde een door het Internationaal fol kloristisch danstheater gedanste of althans uitgevoerde en door Inge Frölich en Lieuwe Visser gezongen compilatie van frag menten uit muziek-dramatische werken van Kurt Weill en Ber- told Brecht, waartoe natuurlijk ook de befaamde „Drei-gro- schen Oper" behoorde. Nogal grimmig satirisch werk op hoog niveau, dat mij persoonlijk toch nooit zo erg gepakt heeft. Want tijdsbeelden, hoe artistiek verantwoord ook, hebben naar mijn smaak toch altijd dit tegen dat zij zo tijdgebonden zijn. En „Liefde en langevin- gers" en „Trepp auf und Trepp ab" hadden ook althans dat ge meen. Maar het waarneembaar eigentijdse wordt nogal eens overschat. Ischa Meyer (over tijdsbeelden gesproken) is van zijn gesprek ken met drie mensen afgestapt. Hij richt zich nu nog maar tot één persoon. Hij heeft daarin, dunkt mij, schoon gelijk. En althans is hij daarmee af van het probleem een soort samen spraak te moeten organiseren. Gisteravond had hij Dr. Sicco Mansholt, die overigens ook al eens in een match trois was opgetreden, in zijn programma. Hij kon alleen zijn woordje uit stekend af. HERMAN HOFHUIZEN (Van onze radio- en televisieredactie) HILVERSUM Vanaf 28 december worden de zenders Hilversum 1 en 2 verwisseld, komt er door de klassieke zender Hilversum 4 zendtijd bij, moet er op Hilversum 3 pop en op Hilversum 4 klassiek categoraal geprogrammeerd worden. De NCRV is hier niet gelukkig mee. Voor deze omroep geldt een zeer hoge omroep- trouw. Veel NCRV-leden luisteren alleen maar naar de eigen omroep. Het is opvallend, dat de NCRV bij de eigen leden een zeer hoge waardering heeft. De nieuwe zendtijd-indeling betekent dat het voor de luisteraars moeilijker zoeken wordt. Een categorale zendtijdverdeling, d.w.z. Hilversum 1 familiaal, Hilversum 2 cultureel, Hilversum 3 pop en Hilversum 4 klassiek werkt zendertrouw in de hand en tegelijker tijd ontrouw aan de eigen omroep. X

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1975 | | pagina 2