„We moeten doorgaan,
we hebben geen keus"
£cidoe6oufta/nt
Ontzettende
toestanden
in tweede
compartiment
Achttien mensen in
het donker uit
ramptrein ontsnapt
In gekaapte
trein geen
kinderen
KAPING WEL DEGELIJK
EEN POLITIEKE DAAD
Bemiddelingen haalden niets uit
KRACHTIG OPTREDEN
TEGEN MOLUKKERS
GOEDERENVERVOER
KLEM DOOR GIJZELING
Vlucht oogluikend toegestaan?
Oorzaak van neerstorten
helicopter blijft duister
DONDERDAG 4 DECEMBER 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA
(Van een onzer verslaggevers)
BEILEN In de gekaapte
trein hebben geen kinderen ge
zeten. Aanvankelijk veronder
stelde men, dat er onder de
gegijzelden zeven kinderen wa
ren, in leeftijd variërend van
twee maanden tot zeven jaar.
De kinderen blijken echter
nooit met de trein te zijn mee
gegaan.
Dit misverstand is een gevolg
van een foutieve opgave van
familie die de kinderen als ver
mist had opgegeven. Toen giste
ren de NS terugbelde, bleek dat
achteraf de kinderen toch thuis
waren of op school zaten. De
kapers hadden al eerder be
weerd, dat er geen kinderen on
der de gijzelaars waren.
Molukse jongeren:
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De Zuidmolukse jongerenbeweging Pemudaa
Masjarakat RMS heeft verklaard de actie van de treinkapers te
1 betreuren en deze wegens het vallen van doden af te keuren. Wel
<4 tekent het bestuur van deze beweging hier bij aan. dat het voor
het hele Nederlandse volk en de Nederlandse regering eindelijk
eens duidelijk moet zijn, dat voor de Molukkers hun situatie in
Nederland een levensprobleem is.
De jongerenbeweging zegt, dat deze kaping wel degelijk door'
politieke motieven is ingegeven. De kaping wordt het gevolg
genoemd van het feit dat de Molukse zaak totaal wordt genegeerd.
Bij deze kaping, aldus Pemudaa Masjarakat, moet ook gedacht
worden aan de kwart eeuw ellende, de duizenden onschuldige
slachtoffers in de Zuid-Molukken en de ballingschap in Nederland.
Een van de bejaarden onder de gegijzelden wordt door de politie opgevangen na
de succesvolle vlucht uit de trein.
Extra controle op Molukse wijken
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG In verband met de treinkaping bij Wijster door
Zuidmolukse jongeren worden momenteel alle woonoorden van
Zuidmolukkers in Nederland door de politie extra in de gaten
gehouden.
Dit houdt in, dat de politie vaker dan normaal bij de woonoorden
patrouilleert. Dit verscherpte toezicht richt zich niet alleen op
eventuele acties van Molukkers, maar ook op mogelijke tegenacties
van andere Nederlanders.
(Van onze verslaggevers)
BEILEN - „We zijn al zo
zwaar met schuld bela
den, dat we wel door
moeten gaan. We hebben
geen keus." Met die bood
schap werden gister
avond de Zuidmolukse
dominee Metiari en diens
schoonzoon door de ka
pers van de trein bij Wij
ster teruggestuurd. Hun
bemiddelingspoging had
gefaald, nadat al eerder
een poging van Metiari
en een van ir. Manusama
niets hadden uitgehaald.
Het gesprek tussen de kapers en
Metiari en zijn schoonzoon
duurde „hoopvol lang". Maar
toch konden de bemiddelaars de
kapers er niet toe bewegen hun
actie op te geven, of om de
vrouwen vrij te laten en de li
chamen van de twee doden vrij
te geven. Zij kregen een nieuw
ultimatum mee, dat vanmorgen
om tien uur zou aflopen. De
kapers eisten nog steeds een bus
om naar Schiphol te rijden,
waar een vliegtuig klaar moest
staan. „Gebeurt dat niet, dan
zullen wij tot verdere maatrege
len overgaan," dreigden zij,
voor de zoveelste maal. Die
maatregelen zouden zijn het
doodschieten van gegijzelden.
Na het vertrek van Metiari vie
len de onderhandelingen stil, op
verzoek van de kapers overi
gens, die een rustige tweede
nacht wilden hebben.
Eisen
Gisteren rond het middaguur
kwamen de kapers met vier éi-
sen, zonder daar een ultimatum
aan te verbinden. Ze wilden een
megafoon, eten en drinken, me
dicijnen en een machinist. De
laatste eis werd door de autori
teiten „erg moeilijk" gevonden.
Aan de eerste drie werden zon
der meer voldaan; een politie
man ging een megafoon bren-
Ir. Manusama, president van de Republiek der Zuid-Molukken, stapt uit een helicopter
die hem uit Dén Haag naar Beilen bracht. Zijn gesprek met de terroristen leverde
niets op.
gen en daarna werden in vijf
etappes eten, drinken, dekens
en kalmerende middelen over
gebracht. De watertanks in de
gehele trein bevatten ruimte
voor 1500 liter water, dat wel
geen drinkwater is maar toch
zonder gevaar kan worden ge
dronken. Hoe vol de tanks wa
ren, was echter niet bekend.
Om één uur gistermiddag werd
een veldtelefoon-verbinding
naar de trein gelegd, waardoor
voor het eerst redelijk contact
met de kapers mogelijk was.
Een politieman die hielp bij het
leggen van de lijn kon een paar
woorden met de passagiers wis
selen en had de indruk dat ze
vrij rustig waren.
Bij de Spoorwegen meldden
zich gisteren minstens vijf ma
chinisten als vrijwilliger om de
gekaapte trein te besturen. On-
Straaljagers
Door de enorme belangstelling
van pers en andere nieuwsgieri
gen zag de politie zich gisteren
genoodzaakt de kring rond de
trein nog wijder te maken. Van
toen af was het nauwelijks meer
mogelijk om de trein zelfs maar
te zien. Irritant was het overvlie
gen van de ene straaljager na
de andere, in de lengterichting
over de gekaapte trein. „Dat
moet nu maar eens afgelopen
zijn. Het lijkt hier wel een vlieg
veld," riep een politieman in
zijn mobilofoon. Nadat contact
was opgenomen met de verant
woordelijke autoriteiten werd
het weer rustig in het luchtruim
boven Wijster.
Manusama
Om drie uur gistermiddag arri
veerde per helicopter ir. J. A.
Manusama in Beilen. Men hoop
te dat hij het einde van de
gijzeling kon bewerkstelligen.
Bij de trein aangekomen sprak
hij, staande naast de rails, zeven
minuten in het Maleis met de
kapers. Daarna liep hij weg,
werd achterna gelopen door
twee kapers, waarna weer een
gesprek van vijf minuten volg
de. Terug in Beilen gaf de heer
Manusama enkele adviezen aan
het beleidscentrum. Hij had met
de kapers alleen over de bus
kunnen praten en niet over het
vrijgeven van de lichamen van
de twee doden. Omdat de ka
pers gemaskerd waren had hij
ze niet herkend.
In Den Haag heeft de heer Ma
nusama uitgebreid verslag uit
gebracht over zijn mislukte mis
sie aan minister Van Agt. De
minister had aanvankelijk ge
hoopt, dat ir. Manusama, als
gezaghebbend man in Molukse
kringen, de kapers opdracht zou
kunnen geven hun actie te sta
ken.
Eventueel geweld
De minister zei verder, het niet
uit te sluiten dat van de zijde
van de regering geweld wordt
gebruikt om de gijzeling te
beëindigen. De heer Van Agt
heeft zelf de leiding van het
beleidscentrum in Den Haag,
behalve de paar uurtjes per et
maal dat hij gaat slapen. Hij
houdt voortdurend contact met
premier Den Uyl, minister De
Gaay Fortman van Binnenland
se Zaken en staatssecretaris
Zeevalking van Justitie. In het
beleidscentrum is voortdurend
een staf van vijf tot tien beleids
ambtenaren van verschillende
ministeries aanwezig.
Minister Van Agt: „De eerste
fase van de kaping was kenne
lijk zorgvuldig voorbereid. Maar
ik krijg de indruk dat ze later
niet meer wisten hoe ze verder
moesten gaan. Overigens heb
ben ze geen duidelijke tekenen
van paniek getoond. Ze gingen
tot nu toe heel beslist te werk."
De minister wilde niet zeggen
wat er moest gebeuren, nadat
de missie van Manusama mis
lukt was. Hij hield vast aan zijn
uitspraak, dat de kapers onder
geen voorwaarde het land zou
den mogen verlaten. Bovenaan
het „eisenpakket" van de autori
teiten stond het mogen wegha
len van de twee doden, de ma
chinist en de nog onbekende
passagier. .Het is' natuurlijk een
afschuwelijke situatie dat die
dode lichamen zich daar nog
bevinden."
Steeds meer journalisten uit de
hele wereld kwamen naar Bei
len om de dramatische gijzeling
te verslaan. In het perscentrum
dat in het gemeentehuis van
Beilen is ingericht het ge-
De Zuidmolukse predi
kant Metiari bereikte weinig
resultaat met de twee ge
sprekken die hij met de
treinkapers had.
meentehuis is gesloten voor het
publiek zijn 5 telefoons aan
gebracht die doorlopend bezet
zijn. De Beilense horeca beleeft
tijdens de gijzeling gouden da
gen. Biefstukken, ballen gehakt
en karbonades vliegen over de
toonbank. „Wat mij betreft mag
er elke dag zoiets zijn", aldus
een cynische kelner in een
plaatselijke cafetaria dat recor
domzetten boekte.
Indonesië:
DJAKARTA (Reuter) „De treinkaping in Nederland door
Zuidmolukkers zou de Nederlandse regering moeten aansporen tot
een krachtig beleid tegen hen". Dit heeft een Indonesische rege
ringswoordvoerder in Djarkarta verklaard.
De Indonesische ambassadeur in Nederland, Sutopo Uuwono,
verklaarde onlangs, dat de Indonesische regering de Republiek der
Zuid-Molukken niet langer als een bedreiging beschouwt. Volgens
Indonesië wordt een eigen republiek steeds minder gesteund door
de Nederlandse Molukkers en zou de huidige bevolking van de
Molukken zelf tegen een eigen republiek zijn.
Bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag is geen
reactie op de gijzeling binnengekomen van de Indonesische rege
ring. Het ministerie gaat er van uit, dat Indonesië de gijzeling als
een zuiver Nederlandse aangelegenheid beschouwt.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT De gijzeling bij Beilen brengt een ernstige stagnatie
mee van het goederenvervoer per spoor in het noorden van het
land. Knelpunt is vooral het grote goederenemplacement in
Onnen, even ten zuiden van Groningen, vanwaar de goederentrei
nen niet meer via Hoogeveen naar het zuiden kunnen rijden.
Het goederenvervoer wordt nu omgeleid via de lijn Groningen-
Leeuwarden. Omdat dit baanvak met zijn enkelspoor daar niet
op is berekend, besloot de NS gisteravond enkele personentreinen
uit te laten vallen om ruimte te scheppen voor goederentreinen.
Op een aantal spoorwegemplacementen dreigen ook problemen te
ontstaan als gevolg van het feit, dat wagons met huisvuil niet meer
het verwerkingsbedrijf van de VAM in Wijster kunnen bereiken.
(Van onze verslaggevers)
BEILEN De belangrijkste ontwikkeling in de
gijzelingszaak in Drente was gisteren de ontsnap
ping van achttien treinpassagiers. Rond half ze
ven gisteravond slaagden zij er ih het donker in
weg te komen uit het tweede treinstel. Dit trein
stel lieten zij toen leeg achter en was door
conducteur Brinkers, die ook vluchtte, losgekop
peld van het eerste treindeel.
De achttien ontsnapten, onderwie enkele bejaar
den, werden door de politie opgevangen en naar
Beilen gebracht om op verhaal te komen. De
autoriteiten achtten het niet ondenkbaar, dat de
kapers de vlucht opzettelijk hebben toegestaan,
omdat ze zo'n grote groep onhandelbaar vonden.
Volgens een woordvoerder van de mariniers zijn
enkele kapers gisteren gedurende lange tijd in het
tweede treinstel geweest. Wel werd het voorste
deel veel strenger bewaakt. De reizigers achterin
konden zich eigenlijk vrij bewegen, terwijl in het
voorste deel mogelijk een aantal gegijzelden ge
boeid is.
Vannacht gaf justitie-voorlichtster mevrouw Faber
op, dat er toen nog 39 personen in de trein
gegijzeld werden. Op het moment van kaping
waren er 67 passagiers, van wie er 26 ontsnapt
zijn en twee gedood.
Het bericht dat 18 gijzelaars ontsnapt waren,
veroorzaakte grote consternatie onder de familiele
den, die bivakkeerden in hotel Prakken in Beilen.
„Geweldig hè, nu hoop ik alleen maar dat mijn
zoon er ook bij is", riep een van de aanwezigen.
Hij rende naar het politiebureau en worstelde zich
door een dikke haag nieuwsgierigen, om dan de
teleurstelling van zijn leven te krijgen: zijn zoon
was er niet bij. „Het zou ook te mooi geweest zijn",
zuchtte hij.
De hereniging van de ontsnapte gijzelaars met hun
familieleden was ronduit ontroerend. Een vrouw
drukte haar zoon zo lang tegen zich aan, dat het
leek alsof ze hem nooit meer los wilde laten. „En
hij is nog wel jarig ook vandaag, wat een geweldig
cadeau, wat een een geweldig cadeau", snikte ze
tussen haar vreugdetranen door.
Visserijgrens De Senaats
commissie voor de strijdkrach
ten heeft met 9 tegen 7 stemmen
zijn goedkeuring gehecht aan
een wetsvoorstel om de Ameri
kaanse visserijgrens tot 200 mijl
uit de kust uit te breiden. De
huidige visserijgrens ligt 12 mijl
uit de kust.
Ambtenarenstaking voorbij
De linkse Japanse ambtenaren
vakbond „Korokyo" heeft be
kend gemaakt dat de landelijke
staking van overheidspersoneel,
waaraan 860.000 leden gevolg
hebben gegeven, de afgelopen
nacht is beëindigd. De actie met
als inzet het stakingsrecht voor
overheidsemployees heeft acht
dagen geduurd en was de lang
ste uit de Japanse geschiedenis.
Een vreemde consequentie
DE TERREURMISDAAD BIJ BEILEN onderscheidt zich gunstig
van soortgelijke acties daar geen organisaties staan te dringen om
de verantwoordelijkheid ervoor op te eisen.
Zuidmolukse kopstukken politieke zowel als kerkelijke - betreu
ren de daad van hun landgenoten; ook het hoofdbestuur van de
Molukse jongeren betreurt de actie van de kapers, hoewel hun
spijt meer de slachtoffers dan de daad zelf lijkt te betreffen.
DIT BESTUUR VINDT de kaping een consequentie van Neder-
land's weigering om de zaak Ambon als een politieke kwestie te
erkennen. Zelfs wordt voor meer acties gewaarschuwd en de naïeve
vraag van de televisiejournalist „Wat dan de volgende actie is?"
neemt niet weg dat in de stellingname van zo'n Zuidmolukse
zegsman eigenlijk een nieuwe dreiging zit.
En dat is een veeg teken. Want het bewijst dat de jonge generatie
van Zuidmolukkers hun zaak gelijk stellen aan kwesties als Israël
en Noord-Ierland en blijven vasthouden aan het idee dat Nederland
in staat is hun politieke wensen te honoreren of dat zijzelf door
toepassing van geweld- en dan nota bene nog het laffe geweld
van chantage tegen weerlozen Indonesië tot concessies kunnen
brengen.
BIJ EN NA de souvereiniteitsoverdracht heeft de Nederlandse
regering fouten gemaakt; maar groter is de fout van de Molukkers
die menen dat hun politieke ideaal nog verwezenlijkt kan worden
met middelen 'die in de koloniale tijd soms hielpen en die van
Nederland op het wereldtoneel een rol verwachten als die van een
grootmacht.
Zolang daarvan niet wordt afgestapt, is optreden van Zuidmolukse
terroristen meer een consequentie van vasthouden aan het onmoge
lijke dan van Nederland's falen. Na „Beilen" zal het gesprek met
Djakarta over de Zuidmolukkers voor Nederland alleen nog maar'
moeilijker worden.
Geen licht, verwarming, eten en
drinken
(Van onze speciale verslaggever)
BEILEN - „Heus ik heb als
korpsofficier en als ouderling
heel wat meegemaakt, maar dit
kan ik nauwelijks verwerken.
De hartverscheurende taferelen
bij het weerzien, de angstige
gespannenheid van dat langdu
rige als maar wachten, de ver
halen van die vluchtelingen
over wat ze moesten beleven,
dit alles maakt een onuitwisba
re indruk op je".
Kapitein Nico van der Waa,
korpsofficier Van het Leger des
Heils in Hoogeveen, is al enkele
dagen in touw met het opvan
gen en begeleiden van familiele
den van gegijzelde passagiers
van de ongelukstrein tussen Wij
ster en Spier.
Vannacht even uitpuffend in het
crisiscentrum in het Beilense ge
meentehuis, moest hij alle emo
ties even van zich af praten. Die
ontvluchte passagiers hebben
mij heel wat verteld. Daaruit
bleek wel dat er ontzettende toe
standen zijn geweest in het
tweede compartiment. Geen ver-
DE BILT Tussen een diepe
depressie nabij de Noorse kust
en een hogedrukgebied ten zuid
westen van Ierland staat een
strakke westelijke stroming
waarin een zwak warmtefront
van de Britse Eilanden naar Ne
derland wordt gevoerd. Achter
dit front bevindt zich wat war
mere en vochtige lucht, die ons
land in de loop van vanavond
zal binnendringen. In deze lucht
komt veel bewolking voor,
waaruit van tijd tot tijd wat
regen valt. Er zal over het alge
meen vrij veel wind zijn. Vorst
komt in Europa vrijwel niet
meer voor, alleen ten oosten van
Moskou vriest het licht tot ma
tig-
Vooruitzichten voor zaterdag.
Plaatselijk wat regen en vooral
's nachts hogere temperaturen.
Weersvooruitzichten in cijfers;
voor zaterdag: Aantal uren zon:
0 tot 3. Min. temp.: omstreeks
5 graden. Max. temp.: omstreeks
8 graden. Kans op een droge
periode van minstens 12 uur: 90
procent. Kans op een geheel
droog etmaal: 60 procent.
Frankfort
Genève
Helsinkj
DEN HAAG (ANP) Het is
niet met zekerheid vast te stel
len, hoe een van de hoofdrotor
bladen van een KLM-helicopter
kon breken, die op 10 mei vorig
jaar boven de Noordzee neer
stortte. Bij dit ongeluk kwamen
zes personen om het leven.
De raad voor de luchtvaart
heeft een nader onderzoek ver
richt naar het ongeval. Een
vooronderzoek had aan het licht
gebracht dat metaalmoeheid de
oorzaak van de breuk was. De
raad voor de luchtvaart heeft
vorige week een vier getuige-
deskundigen een analyse van
mogelijke oorzaken doen toeko
men, maar deze analyse wordt
door die deskundigen niet on
derschreven. Volgens directeur-
generaal mr. H. Raben van de
Rijksluchtvaartdienst hebben
het technisch onderhoud op
Schiphol en de technische in
spectie niets te wensen overgela
ten.
Ongeregeldheden in Istanboel
Zeker zestien mensen zijrt
gewond toen duizenden linkse
studenten in Istanboel gevech
ten leverden met de politie. De
ongeregeldheden braken uit
toen de studenten probeerden
het lijk van een kameraad uit
een moskee te halen. Bij ongere
geldheden met politieke achter
gronden op Turkse universitei
ten zijn de afgelopen weken
acht studenten gedood.
warming, geen licht, geen voed
sel, geen drinken. Wel een toilet,
maar zonder spoeling en papier.
De mensen wisten aanvankelijk
ook helemaal niet wat er nu
precies loos was.
Ze verkeerden in de veronder
stelling dat Palestijnen de trein
gekaapt hadden en hun enige
contact met de buitenwereld
was een radiootje dat een mili
tair toevallig op zak had. Ze
konden alle zenders op het ding
krijgen, zelfs de DDR, maar de
drie Hilversums nu net niet. De
ontvangst van die zenders was
door de een of andere oorzaak
volkomen gestoord.
Misschien die door een seinpaal
die in de weg stond of zo. Ui
teindelijk hoorden ze via een
Engelse zender dat het om een
actie van Zuid-Molukkers ging.
De terroristen lieten de passa
giers in het tweede comparti
ment volkomen ongemoeid. Ook
is er niet via de intercom ge
dreigd. De kapers zijn alleen
gemaskerd en wel een of twee
keer langs de wagon gelopen.
Maar ze zijn nooit binnen ge
weest."
„De passagiers zagen wel de
lijken van de machinist en die
andere man liggen en daar had
den ze de schrik zo van te pak
ken, dat ze niet durfden te
vluchten. Maar tenslotte werd er
toch in gezamenlijk overleg be
sloten om na het vallen van de
avond de benen te nemen. De
hele dag hebben ze zitfen speu
ren naar vluchtwegen. Een
moeilijke opgave omdat alles
rondom de trein zo open is.
Tenslotte zijn ze in alle richtin
gen gevlucht, de een links, de
ander rechts, de derde weer
rechtuit, drie passagiers bleven
achter, zij durfden niet. Maar
toen ze geen schoten hoorden,
besloten ook zij de trein te ver
laten".
Conducteur Brinkers uit Zwolle
die gistermiddag uit de onge
lukstrein ontsnapte bleek hele
maal overstuur. Geen wonder
naar wat die man meemaakte,
oordeelde Leger des Heilsoffi
cier Van der Waa. De terroris
ten hadden hem eerst stevig ge
kneveld, en pas veel later lieten
zij zijn boeien een beetje vieren.
Van die gelegenheid heeft hij
gebruik gemaakt om zichzelf los
te wurmen en de benen te ne
men".
Kapitein Van der Waa was van-'
nacht vol goede hoop op een
gunstige afloop van het gijze
lingsdrama. „Wij moeten geloof
hebben dat het allemaal in. orde
zal komen. Hetzij vroeg, hetzij
laat. Zoiets moet zijntijd heb
ben, die Zuid-Molukkers hebben
toch een geweten, weliswaar een
ruim geweten. Maar op een ge
geven moment moet dat toch
gaan spreken.
Moord in Ulster Twee man
nen hebben gisteravond in een
woning in Belfast een rooms-
katholieke man doodgeschoten.
Volgens de politie was het een
zinloze moord. Het slachtoffer
was geestelijk onvolwaardig.
Wiesentha! De Leider van het
joods documentatiecentrum in
Wenen, Simon Wiesenthal, heeft
zijn klacht wegens smaad tegen
de Oostenrijkse kanselier, Bru
no Kreisky. ingetrokken. Wie
senthal had Kreisky aange
klaagd omdat deze hem had be
schuldigd van het gebruiken
van „mafia-methodes" en het
belasteren van Oostenrijk in h"*
buitenland.
