Gestalten van geloof in boek van de maand Westen in Wereldraad moet wennen aan minderheidspositie Geen rijkssteun voor Boltini ACTIE "SOLIDARIDAD" VRAAGT HULP VOOR LATIJNS- AMERIKA PAGINA 6 LEIDSE COURANT DONDERDAG 4 DECEMBER 1975 iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini De collectieve propaganda van het Ne derlandse boek heeft het aangedurfd om ook een „moeilijk" onderwerp aan te pakken. In de serie „het boek van de maand" dit keer het boek „Antwoord" dat handelt over de grote godsdiensten in de wereld, waarvan de ondertitel getuigt: gestalten van geloof in de we reld van nu. Dit drukt al uit wat de samenstellers voor ogen stond: het moest geen traditioneel boek worden, maar een „ander" boek, waarin het meer ging om de actuele werkelijkheid dan om de geschiedenis van de godsdiensten. Men heeft het daarmee ook de lezer niet gemakkelijk gemaakt. Het boek „Ant woord" is een fraai uitgevoerd, fors en rijk geïllustreerd boek, maar lang niet altijd zo gemakkelijk te lezen. Wat beogen de samenstellers er zijn er niet minder dan veertien met hun werk? Hoofdredacteur prof. dr. J. Sperna Weiland geeft in de inleiding een indica tie: het verschaft meer inzicht in de manier waarop mensen in onze eigen en andere werelddelen antwoord hebben ge kregen op de godsdienstige vragen die hun bezighielden en -houden. De wijze van benadering door de schrij vers is die van henzelf, zeggen zij nadruk kelijk. „Het is goed mogelijk, dat u lezer, het christendom of boeddhisme heel an ders ziet. Dat is niet alleen uw goed recht, het is ook niet te vermijden." Een verstandig woord ter inleiding van een werk, dat als „boek van de maand" voor velen is bedoeld. Het wapent de links of rechts geëngageerde lezer met afstandelijkheid, kan irritaties vermijden en prikkelt wellicht de lezer bij verschil van inzicht het eigen oordeel ook elders te funderen. Dan werkt het ook nog katechetisch! Na een beschouwing van de godsdiensten van de schriftloze volken, volgen de ge schiedenissen van de vijf grote levende wereldgodsdiensten: hindoeïsme, boed dhisme, jodendom, christendom en islam. Wat het christendom betreft dit deel komt voor rekening van prof. dr. H. van Luijk en prof. C. W. Mönnich geeft het boek geen aparte beschrijving van de drie grote christelijke stromingen: rooms-katholicisme, protestantisme en de orthodoxie. Dit vanuit de gedachte, dat de werkelijke scheidslijn in het christendom van de twintigste eeuw dwars door de verschillende kerken heenloopt en omdat de traditionele te genstellingen tussen katholiek en protes tant veel van hun betekenis hebben ver loren. De schrijvers merken op, dat kerk en christendom niet meer samenvallen, het christendom hoeft niet onvermijde lijk in de kerk te wortelen. Zij signaleren ook de sterke neiging om de „religieuze" elementen in het christen dom terug te dringen en zo mogelijk uit te schakelen. „Het christendom wordt dan gezien als kritiek op een religiositeit die zich christelijk noemt, maar in werke lijkheid onchristelijk is, die de blik op de noden verduistert en de boodschap van het christendom ombuigt tot een verwijzing naar het leven na de dood. Het ziet er naar uit, dat een niet onbelangrij ke stroming in het christendom op weg is naar een geloof zonder religie en zich concentreert op de strijd om een vooral maatschappelijk begrepen gerechtigheid naar Gods geboden." Interessant is een vergelijkend overzicht, waarin de vijf grote godsdiensten in vijf kolommen naast elkaar worden gezet. Boeiend maar niet gemakkelijk voor de gemiddelde lezer zijn drie hoofdstukken over godsdienstwetenschap, godsdienstp sychologie en godsdienstsociologie. Een hoofdstuk „Het spinneweb" behan delt andere vormen van religie, oud en nieuwe, van Soefi tot vrijmetselarij, Zen-boeddhisme, Jezus-beweging en Ha re Krishna. Aangetekend wordt: „Nieuws over de meest exotische religies komt de huiskamer binnen. Dat dwingt iedereen tot bezinning op zijn geloof. Zo kan het wereldnieuws voor velen het begin zijn van een „identiteitscrisis", gewoon omdat men tot de ontdekking komt, dat men de eigen aanspraken op waarheid en enigheid schromelijk heeft overdreven. In het laatste deel geeft prof. Sperna Weiland zijn visie op de toekomst van de godsdienst. Hij constateert tegengestelde krachten: er is een vervreemding van het christendom in zijn traditionele vorm, maar ook is er een zoeken gaande naar nieuwe vormen van menselijk leven en samenleven en daarin naar een laatste werkelijkheid die aan het leven een eeu wige zin geeft llllllllllllllllllllllllllllllllll Hij acht het dan ook niet waarschijnlijk, dat de godsdienst verdwijnt en stelt vast, dat de godsdiensten uit hard hout zijn gesneden. „Het is ondenkbaar, dat zij spoorloos uit de geschiedenis zouden ver dwijnen." Voor de rest filosofeert hij over de toe komst van de godsdienst en zegt ergens: „Misschien zal de godsdienst in de naaste toekomst vooral die mensen aantrekken, die terugverlangen naar een wereld die niet meer bestaat". Dat kan gezegd wor den in een boek over godsdiensten en gestalten van geloof. Het gaat per slot niet over gelóóf. „Antwoord Gestalten van geloof In de wereld van nu." Boek van de maand. Van 11 december tot en met 10 |anuarl 22,50 gulden. Daarna 42,50 gulden. Uitgave Meu- lenhoff, Amsterdam. In de Afrikaanse landen gaat God overal mee, ook met het openbaar vervoer. Illustratie uit „Antwoord", het boek van de maand december. Universitair nieuws Aan deRijksuniversiteit te Leiden zijn geslaagd voor: Kand. examen kunstge schiedenis: mej. P. Martin (Lelden). Doet. examen Zuidafrikaans recht: D. de Toit. Staatsk. studier.: J. C. de Fourny. Doet. examen staatsrecht: P. de Jonge. mej. A. Wieffering. Doet. examen strafrecht: E. Doedes Breuning ten Ca- Met de volgende schepen kan zeepost worden verzonden. De data. waarop de correspondentie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd, staan, tussen haakjes, achter de naam van het schip vermeld. Argentinië: ms „Romer". (8 dec.); Aus tralië: ms „Botany Bay". (11 dec.); Bra zilië: ms „Romer", (8 dec.); Indonesië: ms „Hammonia" (8 dec.); Israël: ms „Nahost Klipper". (10 dec.); Japan: ms ..Osaka Bay" (8 dec.), ms „Tokyo Ex press". (12 dec.); Kenya, Oeganda. Tan- zanië: ms „Maur. Delmas". (10 dec.); Ned. Antillen: ms „Neptunus", (10 dec Suriname: ms ..Neptunus". (10 dec Verenigde Staten van Amerika: ms „S. L Market". (11 dec.); Z.-Afrika (Rep.): ms ..Pedro Menendes". (11 dec.). mevr. M. M. Koper-Beins, P A. V. van Harinxma Thoe Slooten, D. J. Ladrak, J. H. W. de Plangue, R. P. Simonis. W. Wallis de Vries. E. M. San Giorgi. H. J. Schutter. H. E. Olenski Ognubanwo. Kand. ex. Turkse taal- en •ng. (Leiden). Kand. ex. B3 W en N: J. P. v.d. Velde. (Leiderdorp). E. Otten. (Lei den). Kand. ex. B5 W en N: J. de Bruijn, Biden). N. de Haas. (Leiden). Kand. ex. _2 W en N: J. W. Copper. (Leiden). Kand. ex. F1 W en N: E. P. M. Claus huis. (Den Haag). Doet. ex. natuurkun- Markten GROENTEVEILING LEIDEN (3 dec.) - Andijvie 77-83, Snijbonen 7,10, kroten 75. boerenkool 3W3. groene kool 32- 37. prei 6060, spruiten A: 72-77. sprui ten B: 75-79. spruiten C: 72, uien 49, witlof 2.65. knolselderij 4<W7, sla zwaar 18-23, bleekselderij 35-39, bospeen 60. peterselie 26-29. radijs 54. selderij 15- 19. KAASMARKT WOERDEN Aanvoer 8 partijen. Prijzen in guldens per kg.: 1e kw. 6,00-6.35 en extra kw. tot 6,60. De handel was flauw. VEEMARKT DEN BOSCH (3 dec.) Aanvoer: totaal 9786. runderen 2556. graskalveren 303. vette kalveren 84. nuchtere kalveren 4079, schapen en lammeren 1758. slachtvarkens 964, lo pers 42, slachtrunderen 1368. Prijzen in guldens: melk-en kalfkoeien 1525-2675. guiste koeien 1125-1750. kalfvaarzen roodbont 1750-2625, zwartbont 1525- 2200, klamvaarzen 1425-1850. guiste vaarzen 1300-1625. pinken 850-1275, graskalveren 500-850. nuchtere kalveren voor fok of mesterij roodbont 310-500. zwartbont 275-450. weideschapen 120- 165. lammeren 130-160, stieren 1e kwal. 6.90-7.40, 2e kwal. 6.50-6.80. vaarzen 1e kwal. 6,00-6,60, 2e kwal. 5.40-5,90. koeien 1e kwal. 6,066,55. 2e kwal. 5,40-5,90 en 3e kwal. 5.20-5.35. worst koeien 4,20-5,20. vette kalveren 1e kwal. 6.306,50. 2e kwal. 6.106.25. 3e kwal 5,85—6.05, nuchtere slachtkalveren 1.30-1,60, slachtzeugen 1e kwal. 3.00- 3.10, 2e kwal. 2.92-2.98 en 3e kwal. 2.84-2,91, slachtvarkens 3.20-3,40. vette schapen 160-215 en vette lammeren 175-230. Overzicht (resp. aanvoer, han del en prijzen): Melk- en kalfkoeien minder-redelijk-ongeveer prijshoudend, guiste koeien minder-iets gunstiger-sta- biel. jongvee minder-vrij goed-stevig ge handhaafd. vette kalveren beknopt-wil- lager, schapen en lammeren als vorige week-behoorlijk-prijshoudend, slachtvee gewoon-redelijk vlot-ruim prijshoudend en slachtzeugen ruimer-tamelijk vlot- stijf, duur. Rijnsburg. 4/12 bloemen en (resp. Chrys. gedl. n.c. 10740-0.500; Chrys. b n.c. 14800-2,269; Chrys. gepl. jr. c. 280-0.7.»; Chrys. tros jr. c. 12260-2,569; Euphorbia 4410-0,614; Forsythia 200-0,643; Freesia 6137-2,892; Gerbera 4340-0.663; Glad. n 500-0,102; Hyacinten 665-1,238; Hyacinth met bol 32866-0,566; Iris 5283-3,699; Lelie tak kas 23500-0,762; Liatris 390-0.666; Nar cis kas 10165-2,156; Narcis Carlton K 3005- 2,513; Orchideeeën 1592-1,443; Rozen groot- bi. 2690-0,555; Rozen kleinbl. 87406,359; Snijgroen 895-0,988; Statice 205-0,876; Tul pen 25736,215; Apeldoorn kas 1989-5,314; Tulpen 2e soort 140-2,336; Tulp met bol 100-0.390; Orchid, cymb. mini 4751-0,277; Narcis 2e soort 2060.969; Anjers tros 1330- 0.429; Rozen Baccara 1540-0,807; Rozen So ma 740-0,655; Kerstgoed 2897-0,908; Kerst- goed 1432-2.154; Div. snijbloemen 2455- 2,167; Div. Snijbloemen 11639-0,487; AJ- stroemeria imp 3570-0,237; Anemomenen imp 3135-1.168; Anjers am. imp 7550-0,415; Gladiolen imp 280-0,589; Leeuwebekken imp 2560.589; Liatris imp 31706,336; Ra- Diversen: Nerine 35-79, Strelitzia 265-290, Cymbidium 85-175, Ilex Verticil. 90-205. Ger bera 5564. Lelie Uchida 145-210. Cyclamen 190-290, Si. Paulia 6565, Chrysanten 35- 103. Poinsettia 185-225. Per bos. Chrysanten: Spider 190-285. Tros 125-270. Fresia: Ballerina 350465, Aurora 275-350, Gol den Yellow 225-325, Overige 200665. Narcissen: Fortuna 190220. Early Glory 200 230. kist: AI 6 007.50, AH 2.906.! 12.50, Bn 3.00, CI Cl 4.106.20. CII 3.704.10; breekpeen: 2.505.70; bloemkool: 6 I 1.79. 8 I 165. 8 H 33-1.11. 10 I 82, 10 H 65. 12 I 64, 12 li 2863; andijvie 35-77; boerenkool 27-44; groene kool 43; rode kool 20-29; spitskool 53; spruiten 46-78; prei 39-67; krul peters. 40-46; selderie 16; tomaten 2.70; Aanvoer waspeen 91.000 kg. Art Gallery, Anna Paulowna- plein 11 Den Haag. exposeert van 10 december tot 3 januari recent werk van Bob Lens. De Haagse Kunstkring. Denne- weg 64. exposeert van 10 t/m 20 december tekeningen en kastjes van Estelle van Bilderbeek, et sen en schilderijen van Ria Exel en bronsplastieken van Ula van Ophuijsen-Brandes. DEN HAAG (ANP) Circus Boltini zal geen rijkssubsidie krijgen. Staatssecretaris Meijer van CRM heeft dit gisteren ook namens zijn collega van Econo mische Zaken, aan de Stichting Boltini meegedeeld. Er is over deze zaak diepgaand interdepar tementaal beraad. Er is diepgaand overleg over het subsidieverzoek van Boltini ge weest. Circussen zouden voor het subsidiebeleid op één lijn gesteld kunnen worden met mu sicals en vrije toneelproduktie. Als Boltini echter op dezelfde wijze gesubsidieerd zou worden, zou dat weinig soelaas bieden. Gezien de zeer grote bedrijfste- korten bij het circus zou een bijzonder hoge subsidie nodig zijn, die een onevenredig beslag op de beschikbare middelen zou leggen. De afwijzing van subsidie hoeft volgens CRM de circuscultuur, die zeer internationaal is, niet in gevaar te brengen. Boltini heeft voor een groot deel buitenland se rogramma's, terwijl Neder landse artiesten in buitenlandse circussen optreden. Een krediet kan Boltini ook niet worden verstrekt omdat de be drijfsresultaten geen zekerheid bieden voor aflossing en renter betaling. In de sfeer van de vermakelijkheidsbelasting ge nieten circussen al faciliteiten, vindt CRM. Leupin zou nog leven CALI (TJPI) Een krant In de Zuidamerikaanse staat Colum bia heeft gisteren gemeld, dat de Nederlandse honorair consul Eric Leupin, die bijna een jaar geleden in Columbia ontvoerd werd, nog in leven is en dat onderhandeld wordt over zijn vrijlating. Autoriteiten willen nog geen commentaar geven op dit be richt. Volgens de krant hebben familieleden van Leupin een brief gekregen van een commu nistische guerrillagroep die een losprijs van 1.250.000 gulden vraagt. Een broer van Leupin zou twee weken geleden uit Am sterdam zijn overgekomen en naar de Andes zijn vertrokken om te onderhandelen. Hij slaag de er echter niet in contact met tie groep te krijgen en is terug gekeerd. Eric Leupin werd in januari van dit jaar ontvoerd en sindsdien is niets van hem ver nomen. De assemblee van de Wereld raad van Kerken heeft in Nai robi, halverwege de rit, de 125 leden van het centraal comité gekozen, dat de wereldraad moet besturen tot de volgende algemene vergadering in 1982. Twee Nederlanders werden lid: de gereformeerde predi kant mevrouw RL van der Veen-Schenkeveld uit Krim pen aan den LJssel en dr. A. H. van den Heuvel, sekretaris- generaal van de hervormde kerk. In het vorige centraal comité zat vele jaren als enige Nederlander prof. dr. H. Berk hof, de huidige voorzitter van de Raad van Kerken in Neder land. Het centraal comité is een ge trouwe afspiegeling van de verhoudingen in de assemblee: negenentwintig procent vrou wen en dertien procent jonge ren. In de wandelgangen deed het wat wrange mopje de ron de dat je de meeste kans maakt op een functie als je vrouw bent, jong, zwart en orthodox en cds je bovendien een andere taal spreekt dan Engels, Duits, Spaans of Rus sisch. Chinees geniet de voor keur. Intussen wordt het meeste werk verzet in secties en werk groepen. Het heftigst gaat het eraan toe in de sectie, die zich bezighoudt met onrecht en met de strijd om bevrijding. Een aantal leden wil behalve de individuele ook de collectie ve mensenrechten in de dis- kussie betrekken. De rappor ten vindt men uitblinken door algemene waarheden, die niets helpen. Opnieuw werd gepleit voor de onbeperkte toelating van de vrouw tot het ambt van predikant en priester. De vertegenwoordigers van andere godsdiensten joden, boeddhisten, hindoes, moslims en sikhs die als gasten in Nairobi aanwezig zijn, hebben zich bereid verklaard om met de Christenen samen te wer ken op zoek naar eenheid. De Indiase hindoe, dr. Stanley Sa- martha verklaarde dat het niet de bedoeling is om te komen tot een wereldraad van gods diensten, maar om een dialoog te voeren zonder dat men de gesprekspartner wil bekeren. Hij was er zelfs op tegen dat alle mensen hindoe zouden worden en zei meer te voelen voor een samenleving met ver schillende godsdiensten die met elkaar in gesprek blijven. Weinig gedelegeerden laten zich verleiden tot een tussen balans. Secretaris-generaal dr. Philip Potter constateerde wel dat Noord-Amerika en Europa in Nairobi in een minderheid spositie waren gekomen en dat het westen enige moeite had om hieraan te wennen. Een aantal afgevaardigden heeft moeite met het massale van de bijeenkomst en de overvloed van problemen. Zij zouden de wereldraad graag decentraliseren. Gepleit werd om afdelingen van Genève over te plaatsen naar andere werelddelen. Ook was er kri tiek dat het hoofdkwartier nog teveel een protestantse aange legenheid was en dat er te weinig orthodoxe medewer kers waren. Tevens werd de oude wens herhaald om de communicatie tussen de cen trale en de lidkerken in beide richtingen te verbeteren. Kenmerkend voor Nairobi is de grote belangstelling voor de theologische achtergronden van de activiteiten die de we reldraad onderneemt. Meer dan de helft van de leden wil de in de sectie die zich hier mee bezighoudt. Een aantal werd overgeheveld naar ande re secties. Zo ook ds. G. Spilt, voorzitter van de synode van de hervormde kerk. Hij be landde in de sectie die de dia loog met andere godsdiensten, culturen en levensbeschouwin gen als onderwerp heeft. Zijn indruk van de assemblee tot nu toe is, dat de rechtse stemmen zich gerichter en dui delijker doen horen. Zij willen niet dat onder het mom van de dialoog de zendingsop dracht van de kerken in het vergeetboek raakt. Ds. Spilt bespeurt in de hele assemblee trouwens een zorg om het christelijk geloof niet te laten verwateren. Opvallend vindt hij het ook dat de wereldraad in Nairobi niet het maatschappelijk enga gement en het geloof naast elkaar zet. Zelfs is de assem blee niet tevreden met de 'op lossing" om het maatschappe lijk programma achteraf door theologische bezinning te laten bevestigen. Men dringt er sterk op aan - aldus ds. Spilt dat het maatschappelijk pro gramma uit het geloof opkomt en niet omgekeerd. Kerk en wereld KORTE METTEN De congregatie voor de bis schoppen heeft een nieuwe re geling ontworpen voor de ver plichte vijfjaarlijkse verslag geving van de bisschoppen aan Rome, nodig vanwege de oprichting van een groot aan tal nieuwe bisdommen. Doel is een gelijkmatiger verdeling van de verslaggeving uit de wereldkerk. Voorschrift is, dat een bisschop eens per vijf jaar zijn verslag opstuurt en vervolgens zelf een bezoek brengt aan de graven van Pe trus en Paulus en de paus om een audiëntie verzoekt. Vol gens de nieuwe regeling zijn de Nederlandse bisschoppen in 1977 aan de beurt. Ondanks twee brieven van de paus heeft mgr. Marcel Lefeb- vre, stichter van het pre-conci- liaire seminarie in Econe (Zw.) en van de "Broederschap Pius X", geweigerd in te gaan op het dringende verzoek van de paus zich te onderwerpen Mgr. Lefèbvre zal zich slechts onderwerpen aan de opvolger van Petrus in diens wezenlijke functie, namelijk als trouwe overdrager van de geloofs schat. Ook blijft hij bij zijn weigering het tweede Vati caans concilie en de hervor mingen ervan te accepteren. De veranderingen acht hij een verraad aan het geloof. In de gelederen van de Franse conservatieven is een scheu ring ontstaan. De Vereniging van de Zwijgende Kerk heeft een deel van haar volgelingen zien verdwijnen naar de nieu we vereniging "Katholieken in een nieuwe wereld". Initi- tatiefnemer is mede Pierre Debray, die al vele jaren het conservatieve verzet tegen vernieuwingen in de kerk leidt. Hij meent, dat de con servatieven zich actiever moe ten gaan opstellen. Volgens Debray is het ledental van de "zwijgende kerk" gedaald van achtduizend tot onder de vijf duizend. De uitgeverij Herder in We nen heeft onder de titel "De mens staat op de toekomst gericht" redevoeringen en es says van kardinaal dr. Franz König van Wenen samenge bracht in een boek, bij gele genheid van de zeventigste verjaardag van de. kardinaal. Tot Kerstmis vragen de ker ken aandacht voor Latijns- Amerika door de aktie Solida- ridad. Dit jaar wordt de aktie voor de zesde keer gehouden door de r.k. kerk, de hervorm de kerk en door de negen kerkgenootschappen die in de stichting oecumenische hulp samenwerken. Vorig jaar werd meer dan 1,7 miljoen bijeengebracht. Met deze opbrengst werden een honderdtal projekten gefinan cierd. Deze projekten, die de plaatselijke bevolking zelf op zet en uitvoert, worden bege leid door vakbonden, óoopera- ties, kerken en vormingsorga nisaties. Ook dit jaar zijn er zeer vele aanvragen: onder meer subsi die voor cursussen in de arm ste sloppen van de Chileense hoofdstad Santiago, voor de opleiding van de buurtleiders in Columbia, voor een organi satie van onderdrukte boeren in Paraguay, voor eeii school tje voor volwassenen op Haiti, voor radioprogramma's en dergelijke. In een folder schrijft "Solida- ridad" dat er naast onderdruk king, martelingen en politieke moorden wel degelijk tekenen van hoop zijn. "Er zijn mensen die zich inzetten voor anderen. Leiders in kerken, vakbonden, boerenorganisaties, plaatselij ke gemeenschappen en unjyer- siteiten maken anderen be wust van de situatie". In zijn aanbeveling van de ak tie constateert ook mgr. drs. Th. Zwartkruis, bisschoppelijk gedelegeerde voor Latijns Amerika, uit eigen waarne ming, dat mede door Solidari- dad steeds meer mensen ont waken en zich bewust worden, dat ze hun lot in eigen handen kunnen nemen. "Er vormen zich gemeenschappen, meest van eenvoudige mensen, waar nieuw christendom tot ont plooiing komt, en op verras send originele wijze aan de armen de blijde boodschap wordt verkondigd en voorge leefd". In zijn dankbrief schrijft de bekende Braziliaanse bisschop Helder Camara: "Hulp is wel kom - hulp is goed. Dank u wel voor wat u voor ons doet Maar laten we één ding niet vergeten: Het gaat erom een stituatie te bereiken, waarin die hulp niet meer nodig is: het gaat om gerechtigheid". Het adres van de aktie is: Soli- daridad, Laan van Meerder- voort 148, Den Haag, giro 1804444.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1975 | | pagina 6