„Het kopen van spel-
voedsel vraagt wijsheid"
iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiii
Crash-autootjes
en vechtersbazen
v
Een goede voorlichting bij het kopen van speelgoed
is belangrijk.
Delft Vèr voordat de ver
langlijstjes worden opgesteld
beginnen de warenhuizen en
de speelgoedzaken bij uitstek
met het uitstallen van „Sin
terklaas schatkamer". Naast
de bekende poppen, ballen,
bouwkozen, treintjes; puzzels
en spelletjes is er een aantal
nieuwigheden op de speel-
goedmarkt bijgekomen.
Vaak grappige speelappara
ten op het eerste gezicht,
maar ook veel prullaria en
uitgesproken rommel. De
Stichting Goed Speelgoed
pikte er voor dit jaar een
paar speeltjes uit die be
kroond werden met het pre
dikaat „speelgoed van het
jaar". Het bekende „Master
mind" bijvoorbeeld. Naar al
gauw bleek niet alleen erg
gewild bij volwassenen,
maar ook bij kinderen die
het „intelligentiespel" vaak
erg snel onder de knie heb
ben.
Daarnaast werd „Play-mo-
bil" bekroond. Volgens de
verkopers het speelgoed dat
dit jaar alle records gaat bre
ken. Als het even meezit, zo
verwacht men, zal het zelfs
evenveel verkocht worden
als het zo bejubelde Lego
materiaal. Play-mobil is ge
schikt voor jongens en meis
jes van vier tot twaalf jaar.
Het is beweegbaar; dat wil
zeggen, door zelf te combine
ren kunnen de cowboys, me-
xicanen, ridders, wegwerkers
Speelgoed
dat alle
records
gaat breken
en politieagenten met alle
bijbehorende attributen uit
gebouwd worden tot comple
te verhalen. De bedrijvige
mannetjes kosten per stuk
2.95 gulden. Een dood met
diverse figuurtjes plus attri
buten kost 24.50 en is daar
mee veel goedkoper dan het
in 1973 bekroonde „wegen
systeem" waar Play-mobil
overigens erg goed op aan
sluit.
De figuurtjes van Play-mobil
zijn klein, maar juist omdat
alles verwisselbaar is, zou
het erg geschikt zijn voor het
ontwikkelen van de fantasie.
Er is namelijk keuze uit een dolge
draaide santekraam van alle soorten en
maten, materialen en kwaliteiten. Te
gen de tijd dat de vele duizenden Sin
ten hun keus moeten bepalen groeit de
stapel potentiële cadeaus tot een gigan
tische maar onoverzichtelijke berg.
Compensatie
Ouders zijn royaler geworden met hun cadeau's
omdat ze iets te compenseren hebben, beweren
sommige psychologen. Gebrek aan aandacht en
tijd wordt „goedgemaakt" met grote, grotere
geschenken. Gedeeltelijk waar, brengen de speel
goedverkopers daar tegenin, maar men koopt
tegenwoordig liever iets goeds dat niet meteen
kapot gaat. Feit is dat de peuters, kleuters en
„grote" kinderen steeds makkelijker hun grote
wensen vervuld krijgen. Is het niet door de
ouders dan wel door de grootouders, want het
aantal nazaten is aanzienlijk kleiner dan vroeger
en daardoor de verdeelsleutel gunstiger.
In „Spelenderwijs wijzer worden", een handlei
ding voor ouders bij het kopen van speelgoed
heft drs. R. de Groot uit Groningen een waar
schuwende vinger op. Hij zegt: „Maar al te vaak
gebeurt het dat wij in de kinderen onze niet-ver-
vulde wensen van vroeger willen inlossen. Wij
denken over het kind dan in termen van volwas
senen. Dat kan leiden tot grote teleurstelling bij
ouders en kinderen die elkaar dan helemaal niet
meer begrijpen".
Kritisch
Hij zegt: „Zowel de fabrikanten van speelgoed,
als de handelaars, de psychologen, pedagogen en
andere professioneel geïnteresseerden in spel en
speelgoed, hechten er grote waarde aan dat alle
ouders en opvoeders zich zo kritisch of bewust
mogelijk opstellen tegenover het gebruik en
aanschaf van speelgoed, voor het spel van de
kinderen. Immers: over enkele jaren zullen die
kinderen zelf het middelpunt van onze maat
schappij vormen en daartoe zo goed mogelijk
moeten worden toegerust".
Hij waarschuwt in zijn handleiding voor het
kopen van (te) grote hoeveelheden speelgoed.
Supermarkten verkopen door middel van hun
reclame aan ouders en opvoeders vaak grote
stapels speelgoed die ze helemaal niet van plan
waren te kopen. „In onze tijd hebben kinderen
vaak zoveel speelgoed dat ze moeilijk een keuze
„Weinig speelwaarde". Dat is het oordeel van enkele verkopers
over de „Crazy Racers". Autootjes die „met gierend motorgeluid"
uit elkaar spatten als ze met elkaar in botsing komen. De
crash-autootjes (18.25) hebben alles te maken met de geweldwoede
op de televisie, 't Probleem is wel: als ze rammeien is het een
heel gezoek voor alle deurtjes, motorkappen en andere onderdelen
weer in elkaar zitten.
Nieuw op de- markt: een grote hoeveelheid poppen voor jongens.
Met stoere namen „Fighting Furies", „Big Jim", „Action Man",
kortom vechtlustige types niet beweegbare gewrichten en „ver-
mommingspaketten", die hen veranderen in Spaanse soldaten of
Kung Fu-strijders. Ze kosten al gauw rond de twintig gulden.
Het stoere geweld voor jongens; daar tegenover de huiselijke
mini-haardrogertjes en stofzuigertjes voor meisjes. Ze zijn redelijk
goedkoop maar daarom nogal kwetsbaar.
Illllillllillillllllil
Veel reclame
voor spellen
Een hoge waardering van de
speelgoed-deskundigen krijgt
het Lego-duplo. Groter dan de
bekende lego-blokjes en daar
door al geschikt' voor kinde
ren vanaf anderhalf jaar, die
daarmee leren om het mate
riaal te hanteren. Daarnaast
de geprezen Fischer-techniek
die met een nieuwe verpak
king komt en logischer inde
ling. Vanaf vier jaar. Nieuw
op het gebied van spellen is
„Vier op 'n rij": veelvuldig
gedemonstreerd op de televi
sie. Een denkspelletje voor
twee personen tussen de ze-
Levensduur van
spel afhankelijk
van kwaliteit doos
ven en de tachtig jaar. Het is
de bedoeling dat je een rij van
vier schijven maakt in een
rek, horizontaal, vertikaal of
diagonaal, terwijl de tegen
stander wordt belet dat zelfde
te doen. Prijs 23.50.
„Zeeslag" is ook in opkomst.
Het is een strategiespel met
vier steeds moeilijker wor
dende variaties. Het spel (der
tig gulden) is uitgebracht na
dat het al jaren geleden met
papier en potlood werd uitge
tekend en „torpedo-jagen"
werd genoemd.
Voor al wat oudere kinderen
is er nu ook het Anti-spel. Het
spel waarover al zoveel te
doen is geweest en waarover
zelfs een kort geding is aange
spannen tegen de uitdenker
ervan. Op veel dozen in de
winkel zal het woordje Mono
poli (achter anti) zijn doorge-
krast. Ook weer rond de der
tig gulden.
Laag van prijs (meeste varië
rend van drie tot vijf gulden)
zijn de „computerpuzzcls"
voor kinderen vanaf twaalf
jaar. De bedoeling is uit te
vinden hoe de stukjes weer in
de doos moeten en op welke
manieren dat kan.
Leerzaam is bij voorbeeld ook
de Nederland-puzzel (rond de
acht gulden) waarbij 350 kleu
rige stukken op de juiste
plaats gelegd moeten worden.
Erg belangrijk bij alle spelle
tjes is de kwaliteit van de
doos waarin het spel zit. De
levensduur van het spel zelf
is er afhankelijk van. Als een
doos al gauw uit elkaar ligt,
verdwijnen de attributen en
wordt het spel onspeelbaar.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Bij de kleinere kin
deren is vooral het
speelgoed dat bei-
weegbaar is, in trek.
De grote verschei
denheid van figuur
tjes van Playmobil is
erg geschikt om de
fantasie van het kind
de vrije loop te laten.
kunnen maken waarmee ze willen spelen. Ze
sleuren alles uit de kast en zitten dan zonder
iets te doen, ongelukkig temidden van hun zelf
geschapen wanorde. Vooral jonge kinderen moe
ten we deze „Qual der Wahl" besparen door een
gedeelte van het speelgoed een poosje uit het
zicht te houden. Vooral goedbedoelde maar nog
wat voorbarige cadeautjes waarmee ze nog niets
kunnen beginnen".
Het „voedsel voor het spel" moet regelmatig en
in gelijkmatige hoeveelheden worden aangebo
den en gekozen. Hij pleit voor speelgoed als dat
noodzakelijk is. „Dat vraagt nauwkeurige obser
vatie van het gedrag van de kinderen, dat
vraagt wijsheid en overleg met de kinderen".
Hele jaar door
Een man uit de praktijk die die stelling kan
onderschrijven is speelgoedverkoper E. H. W.
Prins die in zijn winkel aan de Choorstraat in
Delft het kiezen van speelspullen nauwlettend
gade slaat. Hij zegt: „Enkele jaren geleden ver
toonde de verkoop van speelgoed in de maanden
voor Sinterklaas, vooral in oktober, een flinke
piek. Tegenwoordig heb ik de indruk dat er het
hele jaar door vaker speelgoed wordt gekocht.
Het is erg belangrijk dat een kind op het juiste
moment speelgoed krijgt. Een daarmee bedoel
ik het stukje speelgoed dat „ie op, dat moment
nodig heeft".
„Van ouders krijg ik vaak de klacht: nou hebben
we 'm een trein gegeven en nou speelt 'ie er niet
meer mee. Dan blijkt dat meestal zo'n ovaaltje
te zijn waar het treintje constant op heen en weer
racet, maar daar houdt het mee op. Zo'n kind
krijgt op den duur gewoon nekkramp. Kijk, als
die ouders er af en toe eens een uitbreiding bij
geven, dan varieert het spel. Het moet opbou
wend zijn. .De grootte heeft daar niets mee te
maken".
„Cadeautjes", aldus Prins, „moeten niet gezien
worden als een soort zoethoudertje. Als een kind
denkt: als moeder naar de stad gaat dan krijg
ik iets, kan je verzekerd zijn van tranen als dat
een keer niet gebeurt. Het zijn vaak te grote,
te luxe cadeau's, die men geeft. Speelgoed moet
zijn afgestemd op het kind zelf. Als een kind
er plezier in heeft om te „tekenen" dan zijn het
vaak maar twee of drie halen en dan wordt het
papier van het blok gescheurd. Geef dan geen
duur schetsblok maar een eenvoudig kladblok
waar ze zich op kunnen uitleven".
Goed speelgoed hoeft niet duur te zijn. Geperfec
tioneerde en radio-grafisch bestuurbare auto's
zijn wel even leuk, maar hebben geen enkele
creatieve waarde en bevorderen geen intelligen
tie en fantasie. De deskundigen daarover: „In het
spél leert de mens zich zelf ontdekken als crea
tief wezen in het omgaan met en het verkennen
van de buitenwereld".
Interesse
Daarnaast stellen de psychologen met grote
nadruk dat ouders bij het kopen van speelgoed
niet moeten uitgaan van uitsluitend de leeftijd
van het kind, maar meer nog van de interesse.
Met andere woorden: laat kinderen zelf experi
menteren en proberen. „Spelarmoede kan leiden
tot stoornissen in het schoolse leren", aldus De
speeldeskundige De Groot, „maar daarnaast ook
kan het leiden tot onaangepast gedrag in het
maatschappelijk verkeer op latere leeftijd. Niet
tegen je verlies kunnen, wanneer het niet gesu
blimeerd wordt, maakt de volwassene oneven
wichtig in zijn sociaal gedrag".
Wat dat betreft heeft „Sint" een moeilijker taak
dan de oude man vaak wordt toegedacht.
Dit Sinterklaas
nummer kwam
tot stand met bij
dragen van:
Reina ten
Bruggenkate,
Henny Eckebus,
Theo Jongedijk,
Els van Meel,
Henk Nouens,
Casper Postmaa,
Gérard Voituron
en Jan Zwart.
Tekeningen:
Ton Hoogendoorn.
Foto's:
Piet de Nijs,
Kurt Bokenkamp,
Fré Leenart,
Gustaaf Cino
en
Cor Hogenboom.
Eindredactie:
Cor van
Groningen en
Cor Visser.
Vormgeving:
Herman Verweij.
Delft De allereerste en meest be-
knuffelde beer staat nog steeds op
haar kamer. Weliswaar enigszins kaal
en mank, maar een onuitwisbare her
innering aan vroeger toen het eten
voor die beer, de poppenkleding en het
nieuwe halsbandje van het speelgoed-
hondje Fikkie uitermate belangrijke
zaken waren.
Speelgoed voor kinderen: van niet te
onderschatten waarde. Het spel wordt
gezien als een van dë allerbelangrijk
ste middelen om de aanpassing aan de
maatschappij der volwassenen tot
stand te brengen. Het speelgoed wordt
„het voedsel vari het spel" genoemd.
Het kopen van dat speelmateriaal is
daarom moeilijker en verantwoordelij-
ker werk dan men vaak denkt.
