Novosibirsk,
het rode Chicago
Paulus de Boskabouter - De Uitvinder
IN SIBERIE TELLEN
ALLEEN PRESTATIES
PAGINA 14 LEIDSE COURANT WOENSDAG 12 NOVEMBER 1975
Ddt kleine frut met hun lelijke snuiten mddktmih
[nietbdnQ,hoor!) b=^.
Bis Suske en wiski heer beneden
komen, vinden Zij irmbik en terom
needs in een verbeten gevecht met
de Trollen, rg
Cddt hel.ldmbik
Agenda-
Bioscopen
Woensdag 12
november
Koninklijke Schouwburg 20.15 Al
wie met ons mee wil gaan (Haag
se Comedie (J)
HOT 20.30 Zanzibar, voorpremie-
re Haagse Comedie (J).
Dlllgentla 12.45 Lunchprogram-
ma blaaskwintet Ars Aurea; 20.15
Fons Jansen 5 (J)
Sociëteit Minerve Lelden 20.30
Droom van Aoi, Wonderlijke
nacht en Grenadier van Zijne
Majesteit.
Rl|nlande Lyceum Oegstgeest
20.15 Sorcar, illusionistenshow
uit India (J).
Donderdag ld
november
Koninklijke Scnouwourg 20.15
De arrestatie, voorpremière
Haagse Comedie.
HOT 20.30 De Zanzibar, voorpre
mière Haagse Comedie (J)
Circustheater 20.00 Rigoletto
(Ned. Operastichting) (J).
Dlllgentla 20.15 Fons Jansen 5
(J)
Theater PePIjn 20.30 Cabaret
Gerrit en Truus (J).
Congresgebouw 20.15 Sorcar il
lusionistenshow uit India (J).
Wijkcentrum Steenvoorde Rijs
wijk 20.15 Klanksnoerconcert
Rijswijks Vrouwenkoor o.l.v. Ria
Borgmejer (J).
Sociëteit Minerva Lelden 20.30
Het loket. The rose and crown
en Even goede vrienden.
Vrijdag 14 november
HOT 20.30 De Zanzibar (Haagse
Comedie) (J).
Theater aan de Haven 20.30 Een
dag dagen lang (De Appel) (J).
Congresgebouw Pr. Willem-Ale-
xanderzaal 20.15 Ivan Rebroff en
balalaika-ensemble; Toneelzaal
20.15 Je was lief toen je klein
was (Toneelgroep Randstad).
Circustheater 20.15 Johnny Dan-
kworth Quartet met Cleo Laine
zang.
Dlllgentla 20.15 Fons Jansen 5
(J).
Theater In de Steeg 20.30 Kaba-
ret zonder filter (J).
Theater PePIjn 20.30 Cabaret
Gerrit en Truus (J).
Amlcltia 20.00 Kinder-, jeugd- en
jongerenkoor De Kleine Stem
ol.v. Thijs Sikking m.m.v. solis
ten.
Haagse Jazz Cfub 21.00 Swing
Paraders o.l.v. Joop Verbaan.
Poppentheater Guido van Deth
20.30 Aarde, water, vuur en licht
(J).
Kapel West 20.15 Causerie over
Hans Christiaan Andersen door
Roosje Driessen (J).
Dorpskerk Wassenaar 20.15
Wassenaar Vocal iter o.l.v. Ad de
Groot m.m.v. solisten en kame
rorkest intertexta (J).
T-28 Terwijl het aan alle kanten
onderdelen regende op struiken
en bomen en kabouterhoofden,
daalde de onfortuinlijke geleerde
op eigen houtje verder en bereid
de zich voor op een niet al te
zachte landing. „Sakkerloot",
mompelde hij in zijn baard, „ik
moet er de volgende keer toch
eens een parasjuut bij uitvinden".
BOEM ging het. Professor Punt
had de grond breikt. Er ploften
nog wat nakomende raderen en
wieltjes om nem neen, xoen werd
het stil. „Oef", sprak professor
Punt. Hij richtte zich langzaam op,
keek verstrooid om zich heen en
zei toen: „Zou iemand me kunnen
vertellen waar ik ook weer mee
bezig was?"
Het opera- en ballettheater van Novosibirsk is het grootste theater van Eurazië. Van buiten erg veel stalinbarok.
Amerikanen zullen wel moeten
wennen aan de merkwaardige
gewoonte van Sovjetrussische
wetenschappelijke ambtenaren
om niet alleen hun fietsen, maar
ook hun autobanden mee naar
boven te nemen en op het bal
kon te stallen.
Kaart uit Praag
De geleerdheid van Akademgo-
rodok straalt af op Novosibirsk.
Althans, midden in het stads
centrum vindt men een boek
handel waarin de grootste boek
winkel van Nederland minstens
vijf keer kan worden opgebor
gen. „Huis van het boek" staat
erop.
Nederland is in het „Huis van
het boek" slecht vertegenwoor
digd. Degene uit Novosibirsk
die iets van de Nederlandse lite
ratuur wil weten, zal eerst Pools
moeten leren, want de enige Ne
derlandse roman in de hele win
kel is Diabelskie Puzzary van
Theun de Vries en dat is de
Poolse vertaling van Moergrob-
ben. Er is merkwaardigerwijs
ook een Poolse vertaling van
Cronins De Sleutels van het Ko
ninkrijk te krijgen.
De boekhandel is overigens
voortdurend vol en bij vrijwel
alle afdelingen moet men enige
tijd wachten voordat men aan
de beurt komt. De Sibirjaken
blijken een leesgraag volk te
zijn. Het meest verbazingwek
kende is echter dat je in dit
„Huis van het boek" ook prent
briefkaarten van Praag kunt ko
pen. En daér niet alleen, maar
ook in vrijwel alle kiosken die
Novosibirsk telt. Dat is onge
veer hetzelfde als wanneer je in
Oldenzaal prentbriefkaarten
van Venetië zou kunnen krijgen,
honderden, duizenden tegelijk.
Zouden die Praagse prentbrief
kaarten nog een soort krijgsbuit
uit 1968 zijn? Je vraagt zoiets
natuurlijk niet, zeker niet aan
Sibirjaken, want dat zijn zulke
aardige mensen.
Gratis vervoer?
Een van de opvallende dingen
in Novosibirsk is, dat er onge
looflijk veel openbaar vervoer is
en dat alle trolleybussen, trams
en autobussen voortdurend
overvol zijn. Trams worden
door vrouwen bestuurd, de
mannen zitten achter het stuur
van trolleybussen en autobus
sen. We hebben op deze regel
geen uitzondering kunnen con
stateren en dus zal er wel weer
een diepere zin achter steken.
Het openbaar vervoer in Novo
sibirsk en in Irkoetsk (en mis
schien dus wel in heel Siberië,
want men houdt hier van gelijk
schakeling) heeft de conducteur
afgeschaft. Je moet je muntje,
vijf kopeken (nog geen twintig
cent) in een apparaatje stoppen
en daarna aan een zwengeltje
draaien in de hoop dat er een
kaartje uit het apparaatje komt
De kaartjesapparatenfabriek
schijnt niet veel helden van de
socialistische arbeid te tellen,
want in twaalf verschillende
bussen werkte geen enkel appa
raatje. Pas in de zesde bus
merkte ik, dat de Sibirjaken
niet eens meer de moeite namen
een muntje in het apparaatje te
werpen. Met enig recht kan men
dus beweren dat het openbaar
stadsvervoer in Siberië gratis is.
Ver van Moskou
In Novosibirsk kan het letterlijk
vriezen en dooien, dat betekent,
dat het hier in hartje Siberië
38 graden boven en 50 graden
onder nul kan zijn. Olga verze
kert ons echter, dat beide extre
men weinig voorkomen en dat
zowel hitte als koude vanwege
de droge lucht goed te verdra
gen zijn. Operaties worden hier
doorgaans onder verdoving
door bevriezing uitgevoerd en
Olga beweert bij hoog en laag
dat in de winter het raam ge
woon wordt opengezet en dat de
patiënt dan na een kwartier
plaatselijk zo goed is verdoofd,
dat de chirurg zijn werk kan
beginnen. We weigeren het te
geloven.
De extreme temperaturen vor
men in elk geval toch wel een
extra belasting en dat is een van
de redenen waarom de lonen in
heel Siberië en met name in
Novosibirsk hoger zijn dan in
Europees Rusland. De Sibirja
ken krijgen ook dertig in plaats
van achttien dagen vrij rondrei
zen in de Sovjet-Unie. Veel ar
beiders sparen hun vakantie op
en ondernemen in de drie jaar
een „grote trek" van een maand
of drie naar de Zwarte Zee.
Siberische jaren tellen welis
waar niet dubbel (zoals in de
tropen), maar toch wel ander
half maal. En het bezit van een
eigen huis en eventueel een au
tootje blijkt hier een grijpbaar-
der geluk dan in Europees Rus
land.
Desondanks gaven veel emi
granten het al na korte tijd op.
Misschien komt dat ook wel om
dat de hele mentaliteit van de
Sibirjaken anders is als van de
Europese Russen. Partijcarrière
telt hier even weinig als Natsjal-
nik (chef) zijn. In Siberië gaat
het alleen om de prestaties.
APOLLO I (460340): French Con
nection 2 (14) 2.30. 7.00, 9.30.
APOLLO 2 (460340): Hallelujah
voor een paar vuisten (14) 2.00,
7.30, 9.45. ASTA (463300): Hercu
les contra karate (14) 2.30. 7.30,
9.30. BIJOU (461177): Le chaud
lapin (14) 2.00, 7.30, 9.45. CALYP
SO (463500) French Connection 2
(14) 2.15, 7.15. 9.30. CAMERA
(467200): It's a pity, she's a whore
(18) 2.15, 7,15. 9.45. CINEAC
(630637): Eiland aan het eind van
de wereld (a.l.) 9.30, 11.30, 1.30,
3.30, 5.30, 7.30, 9.30. CORSO
(467200): The great Waldo Pepper
(14) 2.00, 8.15. DU MIDI (855770):
Gejaagd door de wind (14) 7.45
Oom Ferdinand en de toverdrank
(a.l.). woe. 2.00. EUROCINEMA
(667066): Quo vadis (a.l.) 1.30,
7.45, woe. 3.45, 7.45, Klopjacht in
Holland (a.l.) woe. 1.30. FLORA
(465224): Op de Franse toer (18)
2.00, 7.00, 9.15. KRITERION
(460330): Het jaar van de kreeft
(18) 7.00, 9.30 METROPOLE
(392244): Dokter Pulder zaait papa
vers (14) 2.00, 7.00. 9.30. ODEON
I (462400): Het verborgen geweer
(18) 2.00. 6.45, 9.15. ODEON 2
(462400): De slang (14) 2.00, 6.45,
9.30. OLYMPIA (330814): Lady
sings the blues (18) 2.00, 8.00.
PASSAGE (460977): Ruim die sme
ris uit de weg (14) 2.30, 7.00, 9.30.
REX (636747): Om het majesty's
secret service (14) 9.00, 11.30,
2.00, 4.30. 7.00, 9.30. ROYAL '70
(462677): Porno bekentenissen (18)
ma en di. 2.15, 8.00, woe. 2.15.
ROYAL OP ZOLDER (462677):
Het onvermijdelijke beeld van Lenin staat in Novosibirsk
midden in het centrum van de stad
Godzilla versus Megalon (14) ma.-
t/m woe. 2.15, 8.00. STUDIO DE
LUXE (461859): Magdalena,,minna
res van de duivel (18; 2.15, 7.15,
9.30. STUDIO 2000 (542288): Once
upon a time in the West (14) 8.00
beh. di. Tarzan en de jungleboy
(a.l.), woe. 2.00. DE UITKUK
(542288): De nachtportier (18) 2.00,
7.00, 9.30.
390, graskalveren 107, vette kalveren
10. nuchtere kalveren 1447, ponnies 14,
varkens 29, biggen 379, schapen of
lammeren 326 en bokken of geiten 93.
Prijzen (per kg): stieren 1e kw. 7,00-
7,50, 2e kw. 6,50-6,90. vaarzen 1e kw.
6.30-6,80, 2e kw. 5,55-6,10. koeien 1e
kw. 6.05-6,65. 2e kw. 5.45-5.75. 3e kw.
5,00-5,30. worstkoeien 4,50-5.00, nuch
tere slachtkalveren 1,25-2,00. Prijzen
(per stuk): melk- en kalfkoeien 1525-
2175, vare koeien 925-1950, graskalve
ren 550-950. nuchtere kalveren foor fok
of mesterlj (roodbt) 300-525 (zwartbt)
250-500, lopers 150-170, biggen 108-
122. schapen 185-240. lammeren 200-
280. ponnies 150-350, drachtige zeugen
550-700 en geiten 20-80. Overzicht
(resp. aanvoer, handel en prijzen):
slachtrunderen groot vlot als maan-
(Door onze speciale verslagge
ver Leo van Vlijmen)
„I-ang leve de naam en het
werk van Vladimir Iljitsj Le
nin". Het staat er werkelijk,
met witte letters tegen een
knalrode achtergrond, langs de
spoorlijn tussen Irkoe.sk en No
vosibirsk, maar toch min of
meer midden in de taiga. Het
is alsof je midden op de Veluwe
ineens een bord ziet staan met
de tekst: „Lan leve de naam en
het werk van vader Drees".
Er staat trouwens nog veel meer
langs de spoorlijn te lezen. Bij
voorbeeld: „Roem aan de ar
beid" en „Wij voeren het vijfja
renplan tot in de puntjes uit" of
„Leve de Scvjetwetenschap. Als
we dat laatste lezen weten we
dat we in de buurt zijn van
Novosibirsk, want vanuit dit Si
berische Chicago wordt het ont
wakende Siberië momenteel
geëxploreerd.
Dronken man
Als ene Garin-Michailovskij niet
zeventig jaar'geleden had be
slist, dat de spoorbrug over de
sen h«ge flatgebouwen en er is
een hele woonwijk opgetrokken
in de foeilijke stijl van de Sta
linbarok. De charmante en ui
terst intelligente Intourist-bege-
leidster noemt het beleefd con
structivisme, maar moet intus
sen ook glimlachen om de sui
kertaart-gebouwen.
Akademgorodok
Vanuit Novosibirsk wil men de
rijkdommen uit de Siberische
bodem halen: goud, olie, ijze
rerts. Men weet intussen dat het
er allemaal is; de grote vraag is:
hoe krijgen we het eruit
Om die vraag op te lossen zitten
dagelijks 29.000 mensen op 25
kilometer afstand van Novosi
birsk te puzzelen. Dat zijn de
wetenschappelijke onderzoekers
uit het in 1956 geplande Aka
demgorodok, een gigantische Si
berische nederzetting van de
Sovjetrussische academie van
wetenschappen. Op de twintig
ste algemene vergadering van
de communistische partij van
de Sovjet-Unie werd besloten
dit stadje te bouwen. Een jaar
later, in 1957, waren de plannen
klaar en in 1959 begon men met
bijna Duitse overmoed te bou
wen, midden in de bossen.
Gorodok (stadje) groeide inmid
dels uit tot een echte gorod
(stad): er wonen nu 56.000 men
sen met een gemiddelde leeftijd
van 35 jaar. Akademgorodok is
dus een jeugdige stad en dat
komt omdat de wetenschappelij
ke medewerkers aan de diverse
instituten na maximaal vijf jaar
weer worden teruggestuurd
naar hun plaats van herkomst
om daar het Siberische vader
land verder te dienen. Fris
bloed zorgt voor een frisse we
tenschap, zo denkt men in Sibe
rië.
,,Godsdienst"-les
Olga is niet alleen gastvrouwe
van Intourist, ze geeft ook les
in de Engelse taal aan studenten
in de natuurkunde. Ze klaagt
dat studenten in de exacte vak
ken nog al eens het belang van
talenkennis onderschatten, ter
wijl ze toch in staat moeten zijn
buitenlandse publicaties te le
zen. Tot haar voldoening zakken
studenten voor de hele studie
richting wanneer ze een onvol
doende voor Engels halen.
„Maar gelukkig beginnen de
jongeren steeds meer in te zien,
dat talenkennis erg belangrijk
is".
Welk vak je ook studeert, je
moet altijd ook de colleges over
dialectisch en historisch mate
rialisme volgen. „Maar daarvoor
zakt niemand, want wie bijvoor
beeld de colleges in natuurkun
de kan volgen is beslist intelli
gent genoeg om ook de lessen
over het communisme te vol
gen". Lessen in communisme lij
ken dus een beetje op onze
godsdienstlessen van vroeger,
alleen gaan ze er in de Sovjet-
Unie op de universiteiten mee
door.
Er blijken in Akademgorodok
een aantal Amerikanen te wer
ken, op grond van het weten
schappelijke uitwisselingsak
koord tussen de Verenigde Sta
ten en de Sovjet-Unie. Ook die
DELFT
DELFIA (123855): My name is no
body (14) 2.30. 7.00, 9.15. STUDIO
D (123280): Dokter Pulder zaait
papavers (14) 7.00, 9.15, De echte
Pippi Langkous (a.l.) woe. 2.30.
FLORA (120814): Beuk broeders
beuk! (14) 7.00, 9.15. DOELEN KI
NO: De spookkelder (18) 7.00, 9.00.
CITY: Vrouwenroof (18) 2.30, 7.00,
9.15. OITY SELECT: Scènes uit een
huwelijk (18) 8.15, Oom Ferdinand
en de toverdrank (a.l.) woe. 2.15.
LEIDEN
LUXOR: Stationsweg 19. tel.
121239. The wild bunch (18) 14.00,
20.00. CAMERA: Hogewoerd 49-51,
tel. 124919 Odessa file (14) 19.00,
21.30., Kindm. Robin Hood van
Sherwood Forest, woe. 14.30. STU
DIO: Steenstraat 39, tel. 133210,
Profession Reporter (14) 14.30,
19.00, 21.15. TRIANON: Breestraat
31, tel. 123875. Het verborgen ge
weer (18) dag. 14.30, 19.00 en
21.15 uur. LIDO: Steenstraat 39, tel
124130 Dr. Pulder zaait papavers
(14),14.30, 19.00, 21.15. REX: Haar
lemmerstraat 52, tel. 125414 Sex-
spel in de Beierse Alpen (18) Dag.
14.30, 19.00, 21.15, Kindm. 50 jaar
Walt Disney woe. 14.30.
Suske en Wiske De vinnige Viking
KAASMARKT BODEGRAVEN. 11 nov.
Aanvoer 40 partijen. Prijzen in guldens
per kg: 1e en extra kwal. 6,50-6,75, 2e
kwal. 6,30-6,49 en zware kwal. 6,76-7,20.
De handel was kalm.
VEEMARKT LEIDEN, (11 nov) Totale
3095: slachtrunderen 300, gebruiksvee
dag, kalf- en melkkoeien groot - rustig
- prijshoudend, vare koeien ruim matig
- prijshoudend, graskalveren ruim - re
delijk - prijshoudend, nuchtere kalveren
ruimer - rustig - iets hoger, ponnies
matig - matig - prijshoudend, lopers en
biggen redelijk - matig - prijshoudend,
schapen en lammeren redelijk - vlot -
prijshoudend en geiten redelijk - goed X
- prijshoudend.
Ob (de grootste rivier met de
kleinste naam) precies op deze
plaats moest worden gebouwd,
zou Novosibirsk nu niet de
grootste stad van Siberië zijn.
Er wonen 1,2 miljoen mensen,
er is een universiteit met 20.000
studenten, er zijn zes theaters
en een conservatorium, vijftig
gemeenschapshuizen en cultuur
paleizen en er is een opera- en
ballettheater dat met een capa
citeit van 2500 toeschouwers en
een toneel- oppervlakte van dui
zend vierkante meter de groot
ste schouwburg van Eurazië is.
Waarom Novosibirsk het Chica
go van Siberië wordt genoemd
is niet helemaal duidelijk. De
dronken man die op een paar
honderd meter van ons hotel op
straat zijn roes ligt uit te slapen
(en niemand kijkt op of om) kan
de reden niet zijn en de swin
gende band in het hotelrestau
rant zal ook wel niet voor deze
bijnaam gezorgd hebben. De
band swingt overigens erg goed
en doet ons denken aan betere
muziektijden in West-Europa.
De huizen van de pioniers van
weleer staan nu weggedrukt tus-
