Meer bezinning dan bezieling
in doorwrochte KRO-studie
Dick van Dyke twee keer over alcoholisme
VARA-radio: twee
nieuwe programma's
Tf'Hu,
Ad Langebent
chef Brandpunt
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE WOENSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO WOENSDAG
TERUGBLIK
PAGINA 2
LEIDSE COURANT/.,..
Bij Amboboeken Bilthoven liet de KRO onder de titel „Visies
op kommunikatie" een gedegen studie verschijnen, die voorlopig
zal worden gehanteerd als beleidsvisie. In zijn voorwoord zegt
het bestuur, dat het geen prestatie is om 50 jaar te worden, maar
veeleer een geschenk: je mag er zijn. Voorzover er sprake is van
een prestatie, dan werd die geleverd door de honderdduizenden,
die door hun steun de KRO hebben laten bestaan.
In deze studie wordt ingegaan op het veelvoud aan aspecten, die
te maken hebben met massakommunikatie, christelijke levensvisie
en de KRO in relatie tot de godsdienst, de politiek, de maatschappij
en de cultuur. Het is in het korte bestek van dit artikel niet wel
doenlijk om een uittreksel te geven van de inhoud. Onvermijdelijk
maakt men dan standpunten los van de overwegingen, die eraan
ten grondslag liggen en daarmee zou men aan de doorwrochtheid
van dit werk tekort doen. Daarom lijkt het beter de lezing ervan
in ruime kring aan te bevelen en hier te volstaan met het plaatsen
van enkele kanttekeningen.
Voor het samenstellen van deze studie werd de volgende werkwijze
gevolgd: Aan de leden van de programma adviesraad, met name
drs. H. Hoekstra, dr. L. ter Steeg, drs. R. Lubbers (de huidige
minister), dr. J. 'van Putten en P. Beugels, werd gevraagd nota's
te schrijven over onderwerpen die liggen op het terrein van hun
deskundigheid. Samen met de bedrijfsleiding werden deze vervol
gens uitvoerig doorgesproken van opmerkingen voorzien en tenslot
te door dezelfde auteurs herschreven en verwerkt tot eindtekst.
Bij dit alles werd ervan uitgegaan de doelstelling van de KRO
uit te werken en grijpbaar te maken. Kort samengevat luidt deze
doelstelling: „Ter voorlichting, ontplooiing en ontspanning van
kijkers, luisteraars en lezers streeft de KRO er in het bijzonder
naar visies, waarden, normen en smaken, die vanuit evangelisch
oogpunt van belang worden geacht voor mens, kerk en maatschap
pij te weerspiegelen, te verhelderen en uit te drukken. De KRO
doet dit alles in verbondenheid met het katholieke volksdeel".
Dit lijkt een tamelijk complete weergave van wat een man of
vrouw, werkzaam in de omroep, kan bezig houden bij het gebrui
ken van de media, die hem of haar ter beschikking staan. Toch
mag men hierbij de vraag stellen of omroepen niet meer is dan
weerspiegelen, verhelderen en uitdrukken. Zeker een omroepver
eniging moet het hebben van creatieve medewerkers, programma
makers die voortdurend zoeken naar nieuwe visies,, waarden,
normen en smaken. Aan het rijtje „weerspiegelen, verhelderen en
uitdrukken" zou daarom „vernieuwen" kunnen worden toegevoegd.
De aanleiding voor deze wens ligt in het boekje zelf. In het
hoofdstuk „KRO en godsdienstigheid" lezen we: „Wie zich door
het evangelie laat inspireren in zijn kijk op de wereld ervaart
evenzeer hoe het niet mag blijven als dat hij weet hoe het moet
worden".
In het hoofdstuk over „KRO en cultuur" alsmede in het hoofdstuk
over „KRO en maatschappij" wordt met als uitgangspunt de
fundamenteel-evangelische noodzaak tot verandering gewezen op
het in stand houden c.q. scheppen van cultuur als omroeptaak.
En in de bijdrage aan dit boek van de Diocesane Contact Commis
sies lézen we, dat amusementsprogramma's de mensen moeten
herscheppen en niet in slaap wiegen. Zo kunnen we tal van citaten
aanhalen.
In de overwegingen, die ten grondslag hebben gelegen aan de
formulering van de doelstelling, wordt „vernieuwing" in de vorm
van omschrijvingen van dit begrip wel degelijk als deel van de
omroeptaak genoemd. Maar waarom dan ook niet in de doelstelling
zelf?
Hiermee hebben we het bezwaar naar voren gebracht, dat zich
tijdens het lezen van deze studie steeds sterker opdrong. Het is
allemaal zo doordacht geschreven, zo rationeel uitgewerkt en zo
verstandelijk worden citaten en cijfers aangedragen ter staving van
het betoog, dat er bijna geen plaats overblijft voor de spiritualiteit,
die aan het begin staat van alle ondernomen arbeid, zeker als men
zich zo rechtstreeks tot miljoenen richt.
In het hoofdstuk „KRO en godsdienstigheid" worden gedachten
ontvouwd over verkerkelij king en verwereldlijking en over de
religieuze thema's van de 70-er jaren als daar zijn de herwaardering
van de plaats van de mens in de natuur, de aandacht voor de
relatie tussen man en vrouw, de bezinning op de houding tegenover
het sterven, de demping van de kloof tussen clerus en leken, de
nadruk op de intimiteit en de vriendschap in de godsvoorstelling,
het besef van de uiteindelijke eenzaamheid van de mens tegenover
God, het zoeken van een evenwicht tussen eenzaamheid en saamho
righeid en de kerk als actiegroep van gelovigen.
Voor deze en tal van andere bespiegelingen wordt in deze studie
aandacht gevraagd met als conclusie, dat de KRO zijn taak als
omroep wil vervullen in verbondenheid met het katholieke volks
deel. Dit zou, zo lezen we, niet zo moeilijk zijn als er onder de
katholieken meer eenheid was. De KRO maakt zich dan ook zorgen
om de polarisatie, het verscherpen van de tegenstellingen tussen
voorhoede en achterhoede.
Blijkens deze studie zou de KRO behulpzaam kunnen zijn bij het
signaleren van de bestaande problemen en een bijdrage kunnen
leveren voor het gesprek tussen veranderingsgézinden en behou
denden. De formule van de Belgische radio en televisie, waar men
nu eens een conservatieve en dan weer een progressieve aan het
woord laat, draagt niet bij tot de oplossing van het conflict, zo
wordt geconstateerd. Aan de opstelling van de KRO tegenover deze
beide polen zouden we willen toevoegen, dat het er vooral om gaat
om te wijzen op de mate van geloof in beide kampen.
Voorzichtigheid
De kritiek, die wij op dit boek hebben inzake de te weinig aan
bod komende creatieve en vernieuwende aspecten, eigen aan de
omroeptaak, staat onze bewondering ervoor niet in de weg. Of
schoon een te grote voorzichtigheid in het kiezen van de formulerin
gen zou kunnen leiden tot een weinig heldere positiebepaling van
de KRO, een verwijt dat binnen zowel als buiten de kath. kring
kan worden vernomen, gaat het hier toch om een werkstuk van
helderdenkende mensen, die na uitvoerig overleg tot een preciese
duiding kwamen waar de problemen liggen en hoe die in de
dagelijkse omroeppraktijk benaderd moeten worden. Het boek kan
niet alleen fungeren als een handleiding voor hen die het omroepen
als vak bedrijven, maar ook voor hen die als begunstigers van
de KRO zich tot inspraak geroepen voelen bij het bepalen van
het (progfamma)beleid.
Enkele praktische punten verdienen verder de aandacht. Zeer
terecht wenst de KRO het evangelie niet te benutten als een
spoorboekje, zoals de Ev. Omroep geneigd is te doen. Voorts gaat
de KRO ervan uit, dat haar medewerkers speciaal die in de
journalistieke en documentaire branche bij het verwerven,
beoordelen, selecteren en becommentariëren van nieuwsfeiten zich
niet zullen laten leiden door eigen opinies, maar die zullen toetsen
aan de idee van waaruit de KRO werkt Jammer is dat in dit
boek niet nader het begrip „katholieke traditie" wordt omschreven.
De KRO zet zich in voor het behoud ervan, maar als lezer zou
men dan graag willen weten in hoeverre hierbij gedacht wordt
aan geestelijke waarden en/of ook humane aspecten hierin worden
onderkend.
De KRO is in het huidige tijdsbestek de vrucht van de complica
ties in de samenleying, Kerk en maatschappij. Het „eigen gezicht"
is daardoor een moeilijke zaak. Bezinning wint het momenteel
bij de KRO Van bezieling, ook in dit doorwrochte boek.
TON OLIEMULLER
Jacques Yves Cousteau, die de pinguïns van het Zuidpoolgebied
bestudeerde. De AVRO zendt hiervan een documentaire uit op
Ned. I om 19.30 uur in „Geheimen der zee".
„De ochtend na de vorige
avond", is de film waarin Dick
van Dyke een succesvol journa
list speelt De man heeft echter
een probleem: alcohol. Zowel in
zijn werk als in zijn gezin ver
dringt de drank alle geluk. De
film geeft een keihard beeld
van een man die een wanhopig
gevecht voert tegen zichzelf en
die telkens het onderspit moet
delven. Zijn vrouw, de goede
wil van zijn baas, de kinderen
en professionele hulp staan
hem ten dienste, maar hoe
moeilijk het is om van alcolho-
lisme af te komen, wordt in
deze film duidelijk getoond.
Ned. I, 20.20 uur.
Wanneer hij zich weer kan ver
plaatsen, stuurt Pouderou hem
naar de gebroeders Wright in
Amerika.
Ned. II, 19.05 uur.
Tweekamp
Dick (2)
Muziek in „De koperen tuin" o.l.v. dirigent Cuperus, een rol van Leo Beyers
Ad Langebent, chet Brandpunt.
(Van onze radio- en tv-redactie)
Ad Langebent, 42, redacteur/verslaggever van KRO's aktua-
liteitenrubriek Brandpunt, is per 1 november benoemd tot
chef Brandpunt. Hij volgt Ed van Westerloo op, die eind
december de KRO verlaat
Langebent is twintig jaar werkzaam in de journalistiek,
waarvan tien jaar bij de KRO. In tegenstelling tot het huidige
beleid zal Ad Langebent voorlopig Brandpunt mede blijven
presenteren. Voorlopig behoudt hij ook de redactie en presen
tatie van het programma „Heel de mens".
Dick van Dyke legt in een ge
sprek met Dick Cavett uit,
waarom hij zo graag de rol wil
de spelen van de journalist in
de film „De ochtend na de vori
ge avond" (The morning after).
Van Dyke is zelf alcoholist ge
weest. Overdag raakte hij geen
glas aan. zodat niemand hem
ooit dronken heeft gezien. Be
halve zijn vrouw, die 's avonds
de fles evenmin kon laten staan.
Drie jaar geleden liet Van Dyke
zich in een ziekenhuis opnemen.
Toen hij genezen werd ver
klaard, nam zijn vrouw zijn
plaats in.
Ned. I, 21.50 uur.
De lucht in
Het voorbeeld van graaf Zeppe
lin heeft Edouard Dabert weer
moed gegeven, in de serie „Zij
gingen de lucht in". Jeanne, die
weer bij haar man is, stuurt
hem via oom Pouderou zon
der dat Edouard het weet
geld voor het bouwen van zijn
nieuwe constructie, de Dabert
II. Bij een poging daarmee te
vliegen raakt Edouard zodanig
gewond, dat hij invalide blijft.
In poule A van „Tweekamp"
heeft de vorige week het Stede
lijk gymnasium van Leiden zich
van-een finaleplaats verzekerd.
Vanavond beginnen de wedstrij
den in poule B, waarin het Was-
senaarse Rijnlands Lyceum is
ingedeeld. De Wassenaarders
treden vanavond aan tegen leer
lingen van het Vartesius Ly
ceum in Amsterdam.
Ned. II, 19.30 uur.
Koperen tuin
De NCRV start vanavond met
de eerste van de vijf afleverin
gen tellende tv-bewerking naar
Vestdijks boek „De koperen
tuin". Zoals wij gisteren al
schreven gaat het om een versie,
waarin bewerkster Yvonne
Keuls en regisseur Bob"Lowen-
stein naar een sterke verbeel
ding hebben gezocht van wat
Vestdijk schreef. In de eerste
aflevering wordt de rol van de
jonge Nol vervuld door Dickie
Vestdijk, de zoon van de auteur.
Later staat in deze rol Aus Grei-
danus. Verder Liesbeth van
Santvoord als Trix, Leo Beyers
als dirigent Cuperus, Ina van
Faassen' als de moeder van Nol,
Steye van Brandenburg als de
.vader en vele anderen.
Ned. II, 20.25 uur.
Voetbalshow
In de Mini-voetbalcompetitie
treedt vanavond debutant Dom
stad Utrecht binnen de lijnen.
Tegenstander is „Rest van Ne
derland". Scheidsrechter van
deze wedstrijd, gespeeld door
oude helden van het voetbal
veld, is Leo fan der Kroft
Ned. II. 21.35 uur.
DINSDAG 11 NOVEMBER 1975
NEDERLAND I
Teleac
18.15 Les Gammas
18.45 Tv-lnformatle voor Span-
laarden
NOS
18.55 Journaal
AVRO
1t.05 M.A.S.H.
19.30 Geheimen der zee na
tuurfilm
20.20 De ochtend na de vorige
avond film
NOS
21.35 Journaal
AVRO
21.50 Dlck Cavett In gesprek met
Dick van Dyke
NOS
22.40 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Brigadier Dog
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Zlf gingen de tucht In -
feuilleton
19.30 Tweekamp kwls voor
middelbare scholleren
NOS
20.00 Journaal
NCRV
20.25 De koperen tuin (1) serie
21.35 Mlnl-voetbal-show
22.25 Hier en Nu
23.05 Tot besluit
NOS
23.10 Den Haag Vandaag
23.25 Journaal
DUITSLAND
Akt. 19.20 Wort-Woertlich. 20.00 Jour-
naai en weerbericht. 20.15 Akademisch
Choreografisch Ensemble van de USSR.
onachtdienst. W-film. 22.00 In San Fran
cisco leven. 22.45-23.05 Journaal, kom-
mentaar en weerbericht.
18.20 Popeye, tekenfilm. 18.35 Teken-
filmtijd. 19.00 Journaal. 19.30 Die Insel
der Krebse. W-film. 21.00 Journaal.
21.15 Blickpunkt. 22.00 Filmforum.
22.30 Journaal.
BELGIE
NEDERLANDS
18.00 Ti ta tovenaar. 18.05 Boy Dominic.
18.30 Informatief programma. 19.00 Tie
nerklanken 19.45 Journaal 20.15 Cir
cus. 20 30 Galaconcert. 21.30 Adverten
tie. 22.20 Helen, een vrouw van van
daag. 23.10 Journaal.
NEDERLAND I
15.35 De familie Kettle op reis
kinderfilm
16.45 De stadsmuis sn de veld
muis Japans sprookje
16.55 Ganzenmarkt In Coevorden
reportage
17.05 De film van Ome Willem
kinderprogramma
17.30 Hans met de hoed
HILVERSUM I
P. P.: 18.19 Uitzending van an GVP.
KRO. 18.30 Nws. 18 40 Echo. 18.50
Programmavoorbeschouwing. 19.00 (S)
Limburgs Symfonie Orkest. 19.45 In
stemmen met velen. AVRO 20.00 Van
avond. muziek, vrolijkheid en ver-
strooing. 22.30 Nieuws. 22.40 Radio
journaal. 23.00 (S) Licht ensemble.
23.20 (S) Er floot een vogel in de wei.
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
AVRO: 18.00 Nws. 18.11 Radiojournaal.
18.20 Gesproken brief. 18.25 (S) Tout
a toi. 18.50 Toppers van toen. 19.30
Bronnen van inkomsten. NOS: 19.501
Den Haag vandaag. KRO: 20.00 Nws.
20.05 Overweging. 20.15 (S) Le Martyre
de Yaint Sebastien. oratorium 21.45 (S)
Rijnpromenade, hoorspel. 23.00 Pastoor
Perquin. wat goed gezien. 23.30 (S)
Alwiool en piano: klassieke muziek.
23 55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vakaturebank. 18 10 (S)
Joost mag niet eten. VARA: 19.02 (S)
Drie loopt achter. 20.02 (S) Nasvil-
le./c,—.USSR. 21.00 21.02 Jazz en
Blues. 22.02 (S) Popdonder. 23.02 (S)'
Wachten, op middernacht. 0.02 (S)
Nacht-Drie-Draai. 2.02 (S) Help. 4.02
Truck. KRO: 6.0^-7.00 (S) Scheer je:
weg.
HILVERSUM I
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Ontbijt-soos.
(7.30 Nws. 7.41-8.00 Aktua 1, 8.30 Nws.
8.36-8.45 Gym.) 9.00 Toeraktua. 9.30 (S)
Van heinde en verre. 10.00 Voor de
kleuters (S). 10.30 Nws. 10.33 (S) Sp
hinx. 11.45- (S) Cafe-chantad. 12.26 ed.
t.b.v. land- en tuinb. 12.30 Nws. 12.41
Aktua-mag. 13.15 (S) Sporl na sport.
13.45 (S) Lichte orkestmuz. 14.15 (S)
Close-up. 15.30 Nws. 15.33 (S) After-
susjun. NCRV: 16.00 middagdienst.
16.20 (S) Een uur natuur. OVER-
HEIDSV.: 17.20 Mens en samenleving.
NCRV: 17.30 Nws. 17.32 (S) Hier en nu.
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym. 7.20
(SI In de Roode Cirkel. (8.00 Nws.) 9.00
(S) Licht orkest met zangsolisten 9.35
Waterstanden. 9.40 (S) Schoolradio.
10.00 (S) Radioweekblad. NOS: 11.00
Nws. 11.03 Jazz uit het historisch ar
chief. 11.30 Spiegel van Duitsland. VA
RA: 12.00 Vlissingen-Centraal. 13.00
Nws. 13.11 Dingen van de dag. 1325'
(S) Een middagje stoomradio. 16.00
Nws. 16.03 (S) Moordbrigade Stock
holm, hoorspel (7). 16.55 Promenade
Orkest. RVU: 17.35 Educatief progr.
VARA: Med.
HILVERSUM
KRO: 7.02 (S) Drie op je boterham 9.03
(S) Pep-op-drie. 11.03 (S) Drie draait op
verzoek. 12.03 (S) Drie tussen de mid
dag. van 12 tot 2. 14.03 (S) Pop-Kon-
takt. 16.03 (S) De hitmeesters.
Afgezien dan even van „The
Flintstones" en „Kareltje Kolde
rieke Kapriolen" was het totale
KRO-pakket van gisteravond
nogal zwaar op de hand. Het
was althans in donkere tinten
gehouden. Waar natuurlijk geen
enkel bezwaar tegen kon be
staan, ookal niet omdat de
TROS aan de andere kant uit
sluitend lichte kost bood. In fei
te was er dus sprake van een
ideale (ongetwijfeld ongezochte)
coördinatie. Maar goed. Men zag
dus een tv-bewerking van „Een
zekere Vincent....", het stuk dat
Jules Croiset zelf had geschre
ven naar aanleiding van de brie
ven van Vincent van Gogh aan
zijn broer Theo en dat hij al
veelvuldig op het toneel heeft
gebracht. De „adaptatie" was
van Joes Odufré en natuurlijk
is er nauw samen gewerkt tus
sen schrijver-acteur en regis
seur. Met een bijzonder verheu
gend resultaat. Althans onder
getekende heeft geboeid geke
ken naar deze in beeld gebrach
te zelf-analyse van een merk
waardig man. die door Jules
Croiset kennelijk zeer goed
werd begrepen. Zijn inlevings
vermogen uitte zich dienover
eenkomstig. Ik bedoel: hij ac
teerde voortreffelijk en dwong
ons zodoende bijna tot meele-
Bij het op handen zijnde schei
den van de markt kwam de
KRO ook met „Een land om
mee te leven", een rolprent van
Frank Zichem over zijn land:
Suriname. Hij had „zomaar een
dag" gefilmd. Ik moet eerlijk
bekennen dat ik naar de docu
mentaire kijkende mij soms
(met nauw verholen jaloezie) zat
af te vragen wat al die Surina-j
mers in 's hemelsnaam in zo'n!
groten getale hier, in het lage!
land komen zoeken. Maar ik
geef graag toe dat het om een
uiteraard vrij oppervlakkige
vraagstelling gaat. De film van
Zichem gaf er wel enige aanlei
ding toe.
Na het nieuws volgde een repor
tage van André Truyman over
Ben Verberne, Nederlands mis
sionaris op de Philippijnen. Een
goede, maar ook vrij deprime
rende reportage, die duidelijkj
aantoonde dat missionering in:
dat gebiëd vooral een kwestie is
van een strijd voor het verkrij-|
gen van enige sociale rechtvaar-]
digheid. En men kreeg wel dej
indruk van een vrij hopeloze!
strijd. De titel van de documen
taire was dan ook: „een zwijgen
de pater". Maar zwijgen is het
tegendeel van „verkondigen".
En zelfs „In de keuken van Be-j
rend", waarin Boudewijn deze
keer Juliette Greco ontving -
een in opzet toch diverterend:
programma - had een ernstige]
ondertoon. Gesprekken, tussenj
het broodbakken door, waren
soms wat droefgeestig, vooral;
door toedoen overigens van dej
chansonniére. Maar ook nu|
werd het een voortreffelijke uit-i
zending. De formule heeft het:
voordeel van het verrassende enj
het nieuwe. En Berend Boude
wijn is een man die onder alle
omstandigheden zichzelf blijft
HERMAN HOFHUIZEN.
Dick van Dyke, die met Dick Cavett
praat over alcoholisme en in de
film „De ochtend na de vorige
avond" een aan de drank verslaaf
de journalist speelt.
(Van onze radio- en tv-redactie)
De VARA brengt met ingang van bomende
zaterdag, twee nieuwe programma's: „Rooie
Oortjes" en „Voor wie niet kijken wil..."
„Rooie Oortjes wordt uitgezonden via Hilver
sum 2, van 18.30 tot 19.30 uur. Dit is een
programma over programma's en mensen ach
ter die programma's
Vooral gaat het over het wel en wee, het lief-
en leed van Hilversum, zoals het overkomt op
iemand die zelden iets anders doet dan radio
luisteren en tv-kijken.
Zo iemand is „De mediaman". De Mediaman
registreert zorgvuldig de frisse en wrange staal
tjes van Hilversums vakmanschap en laat aan
het einde van de week frappante fragmenten
nog eens de revue passeren.
Zaterdag gaat het onder meer over Neerlands
Hoop en Gerard Cox, in VARA's Z.I. over een
telepatisch radio-experiment bij de NOS en
over het amateurisme van Radio Amsterdam
(STAD).
Via Hilversum 1 brengt de VARA elke zater
dagavond om 21.00 uur het nieuwe programma
„Voor wie niet kijken wil", met radiovermaak
voor de niet-kijker.
