Regen,
zon en
wind
hebben
invloed
op ons
lichaam
„KINDEREN EN OUDEREN
ZIJN ERG KWETSBAAR"
„Ik heb
Joan Little
vrijgekocht"
Biometeoroloog dr. S. Tromp:
ADVOCAAT NOEMT
RECHTSPRAAK
IN VS CORRUPT
Bij een lekker zonnig weertje voelt een
mens zich bijzonder plezierig
OEGSTGEEST - Eigenlijk is
het nooit goed. Bijna dagelijks
mopperen we op het weer: het
is te warm of niet warm ge
noeg, het regent altijd of het
regent te weinig, er is teveel
wind, maar als het niet waait
deugt het ook niet. Het weer
beïnvloedt onze stemmingen.
Somber weer, sombere stem
mingen. Maar niet alleen onze
stemmingen veranderen met
het weer: de weersgesteldheid
heeft ook invloed op talloze
processen in ons lichaam. En
dan is het vreemd, dat wij in
Nederland, ondanks alle ge
mopper op het weer, nauwe
lijks wetenschappelijke aan
dacht besteden aan de invloed
die klimaat en weersomstandig
heden hebben op het lichaam.
Toch woont en werkt in Neder
land een geleerde die een be
langrijke drijfveer is voor het
internationale onderzoek op dit
gebied, dat „bio^neteorologie"
wordt genoemd. Het is dr. S. W.
Tromp, die in Oegstgeest
woont, directeur is van het Bio-
meteorologisch Onderzoekcen
trum en een reeks boeken heeft
geschreven over aspecten van
de biometeorologie.
Omstreeks 400 voor Christus
schreef de Griekse wijsgeer
Hippocrates al, dat ieder die de
medische wetenschap wilde be
drijven, terdege rekening moest
houden met de invloed van de
seizoenen en het weer. Het
duurde tot het begin van deze
eeuw, voordat enkele mensen
serieus studie gingen maken
van deze problematiek. Een ver
snelling daarin kwam pas na de
Tweede Wereldoorlog, in Enge
land, de Verenigde Staten, Ja
pan en het Oostblok. Vooral mi
litaire belangen en de ruimte
vaart hebben de biometeorologi-
sche studie gestimuleerd.
Dr. S. (Solco) Tromp was van
oorsprong geoloog, iemand die
de aardkorst bestudeert. Hij in
teresseerde zich voor het ver
band tussen de verspreiding van
dierenziekten en het ontbreken
van sporen in de bodem. In 1955
is die belangstelling omgeslagen
in zijn verdere levens vulling:
het bestuderen van de invloed
van het weer op de mens en ook
op plant en dier. Geologie is nu
nog maar een'hobby van hem.
Voor zijn onderzoekwerk krijgt
de heer Tromp geen enkele sub
sidie uit Nederland. Hij is hele
maal afhankelijk van Ameri
kaanse fondsen. Twintig jaar
lang doet hij dit werk al. Hij is
tevens secretaris-generaal van
de International Society of Bio-
meteorology, waarin geleerden
uit wel tachtig verschillende stu
dierichtingen meewerken.
Het weer, zo blijkt, is van in
vloed op de samenstelling van
het bloed en op het gehalte anti
stoffen daarin (en daarmee op
de vatbaarheid voor ziekten). Er
is sprake van korte en lange
schommelingen in de eigen
schappen van het bloed van he
le bevolkingsgroepen. Dr.
Tromp en zijn medewerkers
maken dat op uit vergelijking
van de honderdduizenden gege
vens die zij krijgen toegestuurd
van achttien bloedbanken in de
hele wereld. Gegevens uit Ne
derland kan hij direct vergelij
ken met de uitkomsten van het
weerstation waar hij over be
schikt in het Academisch Zie
kenhuis in Leiden.
De invloed van het weer op het
lichaam is een complexe zaak.
Behalve op temperatuur en
vochtigheid reageert het li
chaam ook op windsnelheid, op
zichtbare en onzichtbare stra
ling, op luchtdruk (beter: zuur-
stofdnik), op electromagneti-
sche velden en zwevende deel
tjes in de lucht. Twee voorbeeld
jes van de belangrijkheid van
die invloed: atmosferische ver
anderingen kunnen de reacties
nelheid van de mens aanzienlijk
beïnvloeden en wel met 25 pro
cent doen afnemen. Ook de uit
werking van medicijnen ver
schilt met weer en klimaat: me-
dicijnen die hier in Nederland
normaal hun werk doen, kun
nen op 2000 of 3000 meter hoog
te dodelijk zijn.
Dr. Tromp heeft tien jaar lang
het verband onderzocht tussen
het weer en ademhalingsziekten.
Van astma bijvoorbeeld wordt
de oorzaak meestal gezocht in
allergie voor bepaalde stoffen,
in infecties, in hormonale ver
storingen of in psychische stoor
nissen. Volgens de heer Tromp
kan dit allemaal wel meespelen
bij asjma, maar de hoofdoor
zaak is te vinden in invloeden
van weer en klimaat, en vooral
in plotselinge afkoeling. Zijn
conclusies zijn gebaseerd op ve
le duizenden gegevens uit ast-
ma-klinieken. Daar werd iedere
dag per patiënt een vragenlijst
ingevuld. Nader onderzoek
toonde aan, dat bij alle astma
patiënten het warmteregelings-
mechanisme verstoord is. Dit
mechanisme bevindt zich in de
hypo tal amus, een orgaan in de
hersenen, dat ondermeer het
openen en sluiten van de poriën
(Van onze correspondent Simon Winchester)
WASHINGTON Joan Little, het 21-jarige ne
germeisje dat in Amerika van de ene dag op de
andere een heldin werd toen ze werd vrijgespro
ken van moord op haar cipier, heeft dit niet
noodzakelijkerwijze te danken aan het feit dat
ze de waarheid verteld heeft. Haar vrijspraak
werd, zo zegt haar advokaat nu, eenvoudigweg
„gekocht" door van de rechtszaak een spelletje
te maken. Dat heeft bijna een miljoen gulden
gekost, en afgaande op het resultaat was het
waarschijnlijk iedere cent daarvan waard.
Haar rondborstige, bruisende advokaat, de 33-jari-
ge blanke Jerry Paul, die zich nu door zijn
successen voor de rechtbank kan veroorloven in
een bronzen Cadillac rond te rijden, vertelde in
een interview voor de New York Times hoe hij
de vrijheid van Joan Little had gekocht. Dit
interview, dat waarschijnlijk de gevestigde leden
van het Amerikaanse genootschap van advokaten
met afschuw zal vervullen, en ook de juridisch
geschoolde leden van het Congres, verklaart moge
lijk voor het eerst in het openbaar hoe corrupt
en laag de zelfkant en misschien zelfs ook wel
de kern van het juridisch bestel in de Verenigde
Staten kan zijn.
Volgens Jerry Paul was de rechtszitting van Joan
Little een „spelletje" of een „illusie" die weinig
of niets te maken had met gerechtigheid. De idee
dat in de gangen van de gerechtsgebouwen voor
namelijk door-en-door fatsoenlijke figuren als Per
ry Mason en Hamilton Burger rondlopen, is vol
gens hem duidelijk onjuist
„Dit bestel heeft geen behoefte aan gerechtigheid",
stelt hij in het interview." Het wil veroordelingen.
Daarom kan ik, met voldoende geld, gerechtigheid
kopen. Be kan iedere rechtszaak in dit land win
nen, als ik maar genoeg geld heb. Ik kan illusies
scheppen, wat u maar wilt Ik wil nu de waarheid
eens naar voren brengen: je moet het spelletje,
de illusie van gerechtigheid, doorbreken".
Jerry Paul gaat dan voort met te vertellen hoe
hij de zaak-Little gewonnen heeft. Eerst was er
het geld nodig om de best mogelijke omstandighe
den te creëren voor de afhandeling. De beste
advokaten, de beste jury (in die zin dat de advoka
ten bijgestaan door een duur panel van psychia
ters en sociologen, bezwaren aanvoerden tegen
ieder mogelijk jurylid dat ook maar de minste
mate van vijandigheid toonde tegen hun voorstel
ling van zaken), de beste ervaren getuigen, en zelfs
iemand met mediamieke gaven die in dienst geno
men was om hem van de „vibraties" van de jury
op de hoogte te houden. Dat kostte alles bij elkaar
bijna een miljoen gulden, die bij elkaar gebracht
werden door middel van een grote publiciteitscam
pagne door het zuidelijk bureau voor de bijstands
wet en door een neger-kandidaat voor het presi
dentschap, Julian Bond.
Vervolgens zorgde Jerry Paul voor het nauwkeu
rig getimede en volslagen onware uitlekken
naar de pers van, bijvoorbeeld, suggesties dat er
een nieuwe, opzienbarende getuige zou verschij
nen, en dat Joan Little misschien als haar eigen
advokaat zou gaan optreden. Ook werden persfo
tografen door het team van verdedigers overge
haald om foto's van Joan Little te maken wanneer
ze haastig de rechtszaal binnenkwam met onder
haar arm een exemplaar van „Spaar de Spotvo
gels", het beroemde verhaal van een rechtszaak
in het zuiden van de Verenigde Staten, dat aardige
parallellen vertoont met haar eigen geval. Volgens
Paul moet je „de pers dingen voorkauwen. Zo
werkt dit nu eenmaal in dit land. Je moet de
werkelijkheid onder ogen zien".
Jerry Paul heeft ook uren- en dagenlang met Joan
Little haar verhaal gerepeteerd dat de cipier
's avonds laat haar cel binnenkwam en haar tot
geslachtsgemeenschap dwong, en dat ze hem toen
met een ijshaak neergestoken heeft Hij heeft dat
zo lang en zo vaak gedaan, verklaarde hij, opdat
niets wat de aanklager in de rechtszaal zou kun
nen zeggen haar ooit vast zou kunnen zetten.
Hij praatte zelfs tegen haar en repeteerde met
haar als zij al half sliep, experimenterend met
hypnose-achtige suggestieve effecten en hij ont
dekte zodoende, volgens zijn zeggen, het preciese
punt waarop zij zo geïrriteerd werd door de
ondervraging dat ze in tranen uitbarstte zo kon
hij altijd weten wanneer hij haar kon laten huilen
en daardoor de sympathie van de zaal veroveren.
Jerry Paul verklaarde dat hij er geen idee van
Joan Little met haar verdediger Jerry Paul (r) en een lijfwacht (I).
heeft of Joan Little nu schuldig of onschuldig is
aan de moord op de cipier, terwijl de jury er maar
78 minuten voor nodig had om tot het besluit te
komen dat het geen moord was. Hij is het eens
met de idee dat beide veronderstellingen even
moeilijk te bewijzen als te weerleggen waren. Hij
zegt alleen dat zijn overwinning voor de rechtbank
ertoe bijgedragen heeft om een einde te maken
aan het bestel van „zuidelijke gerechtigheid", dat
door vele critici gekarakteriseerd wordt als anti
neger, anti-beklaagde, en anti-vrouw.
Deze onthulling van wat hij nu eigenlijk gedaan
heeft stelt volgens hem ook het evenzeer corrupte
juridische bestél in heel de Verenigde Staten aan
de kaak. „Door te zeggen: Ik heb je vrijgekocht",
heb ik gewezen op de tekortkomingen van het
bestel. Ik heb aangetoond hoe absurd het is."
(Copyright The Guardian)
bij warmte en kou en het trans
pireren regelt Voor deze meest
al aangeboren afwijking be
staat een geneeswijze: een ver
blijf in het hooggebergte boven
1500 meter en liefst tussen 1800
en 2000 meter. Niet voortdurend
op zelfde hoogte (zoals in de
astmakliniek in Davos), maar
afwisselend hoog en laag, dus
bijvoorbeeld 's nachts in het dal
slapen en overdag boven in de
bergen blijven. Een constant
verblijf op grotere hoogte biedt
op den duur geen verbetering,
omdat het lichaam daar weer
aan went.
Dr. Tromp: „Het gaat om het
afwisselend hoog en laag zijn.
Dan zal er sprake zijn van blij
vende verbetering, maar hoe dat
komt is nog niet te verklaren."
Met medewerking van 21 psy
chiaters heeft Dr. Tromp vier
jaar lang 200 schizofrene patiën
ten gevolgd. Ook bij deze pa
tiënten is sprake van een zeer
slecht functionerende warmtere-
geling. Over een lange periode
bekeken zijn de schizofrenen
het onrustigst in de maanden
november, december en januari.
Wat het dagelijkse weer betreft
worden ze vooral onrustig bij
warme wind. Onplezierig weer
heeft wel invloed op „gewone"
mensen, maar niet op schizofre
nen.
Biometeorologen houden zich
niet alleen bezig met het buiten
klimaat, maar ook met het
kunstmatig klimaat in bijvoor
beeld huizen, treinen, fabrieken,
mijnen. De heer Tromp: ..Als je
even rookt in een kamer is het
klimaat er al geheel veranderd."
Het is volgens hem onbegrijpe
lijk, dat in Nederland niet alle
huizen dubbele ramen hebben.
Bij woningbouw en stadsplan
ning zal rekening moeten wor
den gehouden met biometeoro-
logische aspecten. Hoge gebou
wen kunnen enorme wervelwin
Dreigende luchten, sombere wolken: redenen genoeg om zich niet al te opgewekt
te voelen. Dat weer deprimeert veel mensen
den veroorzaken, de meeste
winkelcentra zijn erg tochtig.
Vooral kleine kinderen en oude
mensen hebben een slechte
warmteregeling en zijn erg
kwetsbaar.
„Helaas houden ook artsen nog
weinig rekening met hét feit dat
klimaat en weer zo van invloed
zijn op de mens. In de hele
artsenopleiding wordt geen tijd
besteed aan dit onderwerp - ner
gens, behalve in de Verenigde
Staten, wordt biometeorologie
als vak aan een universiteit on
derwezen", aldus dr. Tromp.
Behalve op de mens heeft het
weer op dieren en planten in
vloed. Een koe die in de felle
zon staat, zal minder melk ge
ven, een schaap zal minder en
slechtere wol leveren, de kwali
teit van het vlees wordt minder
en de voortplanting wordt ge
remd. Vooral voor de ontwikke
lingslanden is het daarom be
langrijk rassen te telen met een
betere warmteregeling. Wat die
ren betreft is men, vooral in
Australië, wel al uitvoerig met
biometeorologie bezig, omdat
daar een direct economisch
voordeel mee gemoeid is.
Door het weer wordt volgens de
heer Tromp de samenstelling
van het menselijk bloed veran
derd, ondermeer kan de bloed
bezinking sterk verminderen.
De lange warme periode in au
gustus van dit jaar had ook veel
invloed op de bloeddruk. De
bloeddruk stijgt bij erg hoge en
heel lage temperaturen. Een
groot risico bracht die augustus
maand mee voor de mensen, die
normaal al een hoge bloeddruk
hebben. Door het hogere fibri-
nogeengehalte in het bloed was
de kans op hartinfarcten groot
en er werden minder antistoffen
in het bloed geproduceerd,
waardoor de vatbaarheid voor
ziekten groter werd. Dat laatste
is ook te merken bij mensen, die
bijvoorbeeld een lange vakantie
in Spanje hebben gehad, daar
weinig antistoffen hebben opge
bouwd en dan bij terugkeer erg
kwetsbaar zijn. Iedereen kent
een aantal invloeden van het
weer op het lichaam uit de
praktijk: door de broeierige
temperatuur voorafgaande aan
onweer worden kinderen lastig.
Een paar graden verkoeling in
de zomer is veel onaangenamer
(en gevaarlijker) dan eveneel
graden in de winter, als we ons
hebben aangepast aan de kou.
Iemand, die een tijdje in een
warme ruimte zat en een per
soon die enige tijd in de kou
heeft doorgebracht, zullen licha
melijk heel verschillend .reage
ren als ze samen in één andere
ruimte gebracht worden. Wind
en tocht kunnen gevaarlijk zijn:>
door de afkoeling als gevolg van
verdamping van het zweet kun
nen ze de warmteregeling van
het lichaam ernstig verstoren.
De warmteregeling is te verbete
ren door een doelmatiger kle
ding, een juist dieet, de reeds
genoemde hooggebergtebehan
deling, en een betere woning-
constructie.
Bijna ieder orgaan in ons li
chaam wordt zo beïnvloed door
veranderingen in weer en kli
maat. De biometeorologie heeft
raakvlakken met talloze aspec
ten van samenleving en weten
schap. Dr. Tromp: „het is een
geweldig groot gebied. Deson
danks wordt er in Nederland
nog nauwelijks naar omgeke
ken. Of ik me miskend voel?
Ach nee, maar wel een beetje
verdrietig. Het is bijzonder jam
mer voor de wetenschap in het
algemeen."
Van een aantal ziekten stelde
het biometeorologisch onder
zoekcentrum van dr. Tromp het
verband met de weersgesteld
heid vast. Enkele voorbeelden
hiervan zijn:
Astma: in Nederland maximaal
in augustus - november een ster
ke toename bij plotselinge ver
koeling.
Bronchitis: maximaal in de win
ter, vooral in gebieden met ver
ontreinigde lucht. Sterke toena
me op mistige dagen.
Reuma: meer klachten bij koud,
vochtig en winderig weer.
Verkoudheid: minimaal in sep
tember, maximaal in februari
en maart. Toename bij dalende
temperatuur en stijgende voch
tigheid.
Griep en influenza: maximaal
in december - februari. Komt
het meeste voor als de voor
gaande weken koud en zeer
droog waren.
Hartaanvallen: het hoogst in ja
nuari en februari, het laagst in
juli en augustus. Het aantal
hartaanvallen is echter wel hoog
in de zomermaanden bij een
hittegolf.
WILLIBRORD RUIGROK
