Vakbeweging en werkgevers in S. E.R. tegenover elkaar bij vermogensaanwasdeling KLEURENTELEVISIE Ziekenhuizen werven buitenlandse verpleegsters Het Symbolisme in Europa Tandarts waarschuwt voor snelboor PHILIPS VIDEO RECORDER N15„o NU 2195,- 979,- 37,95 PAGINA 6 DONDERDAG 6 NOVEMBER lavo (Van onze parlementaire redac tie) DEN HAAG Werkgevers en vakbeweging stonden vandaag in de Sociaal-Economische Raad opnieuw lijnrecht tegen over elkaar. Deze keer ging het om het opstellen van een advies aan de regering over de vermo gensaanwasdeling (VAD). De vertegenwoordigers van de vakbeweging lieten opnieuw blijken, dat zij de VAD niet alleen wenselijk vinden, maar invoering ervan zelfs eisen als tegenprestatie voor de bereid heid om loonmatiging te be trachten. De werkgeversverte genwoordigers wezen wettelijk verplichte VAD af, in de eerste plaats omdat de (economische) tijd er niet naar is en voorts, omdat de ondernemers erdoor in financiële moeilijkheden zul len geraken. Tussen deze twee vuren zaten de onafhankelijke Icroonleden, waarvan de mees ten sceptisch stonden omdat er toch niets te verdelen valt. De regering wil met de VAD de vermogensvorming door werk nemers bevorderen door deze te laten delen in de overwinst. Die overwinst, die nu grotendeels naar de kapitaalverschaffers gaat, moet volgens de regering aan een grotere groep personen ten goede komen, omdat een onderneming het samenwerk ingsverband is van arbeid en kapitaal. De VAD wordt gezien als een aanzet tot een meer aan vaardbare vermogensverdeling, want zij richt zich op de vermo- gensaanwas en niet op de be staande vermogens. Over wat overwinst is en hoe veel ervan ten goede moet ko men van de VAD moet nog veel geregeld worden. In elk geval moet van de fiscale winst (dat is de ondernemingswinst min de vennootschapsbelasting) eerst een redelijke vergoeding voor het in de onderneming werkza me eigen vermogen worden af getrokken. Van de rest moet een bepaald percentage naar de VAD en wel deels naar de werk nemers van het winstmakende bedrijf en deels (het grootste deel) naar een fonds voor alle werknemers, te gebruiken voor aanvulling van de oudedags voorziening. Dit grootste deel wordt dan ook geblokkeerd tot men 65 jaar is. Voor de indivi duele aanspraken komt de blok kade van 7 10 jaar. Het VAD- fonds krijgt geen contanten, maar vermogenstitels, zoals aandelen. De vakbeweging betuigde van daag in de S.E.R. haar instem ming met de grote lijn van deze conceptie. Ze was vooral inge nomen met het feit, dat de rege ring met haar voorstel erkent, dat de werknemers recht heb ben op een deel van de overwin st Ook deze woordvoerders spraken over de gezamenlijke inzet van kapitaal en arbeid, die het bedrijfsresultaat doen ont staan en over de billijkheid, dat de overwinst aan beide factoren ten goede komt en niet eenzijdig aan de kapitaalverschaffers. De VAD, zo stelde de vakbewe ging voorts, is tevens een ele ment voor een zo uniform moge lijke loonontwikkeling. Ze maakt het mogelijk om de feite lijke loonstijging zo beperkt mo gelijk te houden door haar af te stemmen op de zwakste be drijven of bedrijfstakken, waar na door de bedrijven die beter floreren via de VAD wat meer kan worden uitgekeerd. De werkgevers wezen de voor stellen van de regering af. Ze toonden zich in de eerste plaats bedroefd, dat het kabinet juist nu met zijn voorstellen komt, nu er een grote werkloosheid, een ontoelaatbaar laag rendement- speil en een sterke inflatie zijn. Voorts vinden de werkgevers de aanduiding VAD onaanvaard baar, want het gaat in wezen om een overwinstdeling. Door te spreken van VAD wordt de in druk gewekt, dat vermogens- aanwas in de zin van groeiend produktief vermogen hetzelfde zou zijn als overwinst. Het pro duktief vermogen groeit echter als winst wordt ingehouden en deze inhouding behoeft niet ge lijk te zijn aan aanwezige over winst Daarom spreken de werkgevers niet van VAD maar van O.D. Maar los van de naam: de werk gevers verklaarden zich tegen. Ook zij zien de onderneming als een samenwerkingsverband van kapitaal en arbeid, maar dat betekent niet automatisch, dat allen recht hebben op een deel van de overwinst. Elk der facto ren heeft specifieke posities, be hoeften en risico's en overwinst is veelal niet alleen van de be trokken werknemers afhanke lijk. De marktsituatie bepaalt b.v. ook de winst De werkge vers stelden voorts, dat een O.D. de financiële positie van de on dernemingen zal bemoeilijken. De uitkeringen aan het fonds in aandelen zal de beurswaarde van alle aandelen aantasten. Als er dan, ter compensatie, geen hoger dividend wordt geboden zullen kapitaalverschaffers niet meer bereid zijn in Nederlandse ondernemingen te beleggen, om dat ze elders meer rendement kunnen behalen. Dit kan de werkgelegenheid bemoeilijken. De werkgevers willen O.D. nog wel aanvaarden voorzover rege lingen ervoor per onderneming in vrije onderhandelingen tot stand komen om de werkne mers meer bij het "bedrijf te betrekken. Maar uit dergelijke regelingen mogen alleen aan spraken voortvloeien voor de werknemers van de betreffende onderneming. De werknemers moeten dan de vrije beschik king krijgen over de uitkering, dus zelf kunnen kiezen tussen consumeren en sparen. In een raamwet zou zo'n O.D.-regeling kunnen worden beschreven. De vakbeweging wees dit als te vrijblijvend af. Tegenover de werkgeversopvat ting, dat eventuele O.D. ten goe de moet komen van de indivi duele werknemers, stelden NW en NKV, dat de overwinst ge heel in een fonds moet komen. „Iedere werknemer, ongeacht waar hij of zij werkzaam is, levert een bijdrage tot de groei van het produktieve vermogen van de gemeenschap. Hieruit vloeit voort, dat iedere werkne mer in Nederland recht heeft op een voor ieder gelijk deel van de aanwas van dit vermogen", aldus deze twee vakcentrales. Het CNV, gesteund door enkele Kroonleden, bleek een midden standpunt in te nemen: wel, uit solidariteitsoverwegingen, een flink stuk van de overwinst in een gemeenschappelijk fonds, maar ook een stuk overwinst rechtstreeks naar de werkne mers van het winstmakende be drijf. Dat schept een band met het eigen bedrijf en dat ver meerdert de bereidheid van werknemers bij goed draaiende ondernemingen om met een be perkte loonsverhoging genoegen te nemen. (Van een onzer verslag gevers) NIJMEGEN We moes ten wel personeel in het buitenland trachten aan te trekken. We hebben de Nederlandse arbeids markt afgegraasd naar verpleegkundig perso neel, we hebben zelfs een motivatieonderzoek gehouden, om te kijken of er misschien een af keer zou kunnen be staan tegen werken in ons Radboudziekenhuis. Gelukkig bleek juist het tegenovergestelde. Maar ondanks dat blijven we zitten met een tekort van zo'n honderd ver pleegkundigen. Daarom hebben we ad vertenties in de Belgi sche bladen gezet om daar verplegend perso neel te werven en tot nog toe met enig resul taat. Drie kandidaten hebben zich aangemeld en daarnaast komt er nu ook reactie van Neder lands personeel. Dat vertelde men ons op de personeelsafdeling van het Nijmeegse Radboud zieken huis, dat zich door personeels gebrek reeds gedwongen zag de bedbezetting van een afde ling iets te verkleinen en nu maar hoopt verdere tekorten aangevuld te kunnen krijgen door Belgische verpleegkundi gen. „Wij hebben het juist in België geprobeerd, omdat het Belgische diploma voor ver pleegkundige in Nederland er kend is en er ook geen taal moeilijkheden te verwachten zijn", zegt men in Nijmegen. Daarmee is het Radboudzie kenhuis al het derde Neder landse ziekenhuis dat het ver- ROTTERDAM Prinses Beatrix opent vrijdag 14 november in Museum Boymans-Van Beuningen te Rotterdam de tentoonstelling „Het Symbolisme in Europa". Hiermee heeft Rotterdam de pri meur van deze internationale tentoonstelling, die later te zien zal zijn in Brussel, Baden-Baden en Parijs. Doel van de tentoonstelling is de verschillende aspecten van het Symbolisme in Europa in beeld te brengen, om aan de hand van de kunstwerken de ontwikkeling van deze beweging te kunnen volgen. De bezoekers zullen niet alleen kunnen kennismaken met werken van Nederlandse kunstenaars uit de Jugendstil van rond 1900 zoals Toorop, Thorn Prikker, Roland Holst, Derkinderen maar zullen deze geplaatst zien in een groot Europees verband, want van de belangrijkste kunstenaars van deze periode in Europa zullen enkele van hun meest representatieve werken worden getoond. In totaal zijn er 250 werken van een tachtigtal kunstenaars, onder wie Gustave Moreau, Puvis de Chavannes, Odillon Redon, James Ensor, Gustave Klimt, Edvard Munch, Segantini, Kupka en Mucha, alsmede de pre-Raphaelieten Rossetti, Burne Jones en verder, Beardsley en Mackintosh bijeengebracht. Voor het eerst zullen ook werken van kunstenaars uit de Oostbloklanden Sovjet Unie, Polen en Tsjechoslowakije met de Westeuropese vertegenwoordi gers geconfronteerd worden. Een uitvoerige catalogus, waarin alle werken worden gereprodu ceerd, begeleidt deze unieke tentoonstelling. Het Symbolisme was een complexe beweging die eigenlijk haar oorsprong vond in de literatuur met schrijvers als Verlaine, Rimbaud, Mallarmé, Moreas, Verhaeren en Maeterlinck. In de beeldende kunst beoogde het Symbolisme een reactie te zijn tegen het Naturalisme en het Impressionisme, die de visuele werkelijk heid als onderwerp hadden. Bij de Symbolisten was het de idee, de zielstoestand, die van primair belang werd geacht. Burton koopt diamant van 2,5 min voor echtgenote Liz JOHANNESBURG - De acteur Richard Burton heeft gisteren voor zijn vrouw, Elizabeth Taylor, een ring met diamanten ter waarde van een miljoen dollar, ruim 2,5 miljoen gulden, gekocht om hun hereniging te vieren. Het is een 25-karaats „eme- raude geslepen" diamant met een blauwwitte 16-1*2- karaats diamant. De ring is een zeldzaam antiek exemplaar dat vele jaren in het bezit is geweest van een van de families van vooraanstaande dia manthandelaars in Zuid- Af rika. Het had slechts vijf minu ten gekost de ring aan Bur ton te verkopen in diens hotelsuite in Johannesburg. De verkoop volgde nadat de bedrijfsleider van de be trokken juweliersfirma in een vliegtuig boven Zuid- Afrika via de piloot een dringende radio-oproep van Burton had ontvangen. Daarin werd meegedeeld dat de acteur een indruk wekkend cadeau wilde ko pen. Den Haag De Haagse tandarts W. F. A. Arnold heeft zijn collega's aangespoord, uiterst voorzich tig te zijn met de Airotor: de snelboor. Hij lijdt aan een zeer zwaar longemphyseem en dat is volgens zijn longarts het gevolg van het werken met de Airotor. De heer Arnold vermoedt, dat hij de eerste Neder landse tandarts was die de Airotor ongeveer 30 jaar geleden uit Amerika liet komen. Hij waarschuwt, dat de „schade" pas na vele jaren merkbaar wordt Zijn longarts heeft aan de hand van foto's geconstateerd dat de longbeschadiging geen gevolg is van het water voor de afkoeling (dat wordt namelijk weer uitgeademd) maar van de oliedruppels waarmee de turbine wordt ges meerd en het slijpsel van tanden en vullingen. De heer Arnold adviseert zijn collega's en hun assis tenten, beschermende doekjes voor neus en mond te dragen. pleegsterstekort tracht op te heffen door werkkrachten in het buitenland te werven. In Amsterdam probeerde men, met redelijk succes het met Philippijnse meisjes. Het Ut rechts academisch ziekenhuis probeerde het al jaren geleden ook met Philippijnse meisjes, daarna met Koreaanse en Joe goslavische steeds met goed resultaat en liet enige tijd geleden een advertentie in de Engelse Times plaatsen om de tekorten op de afdeling neuro chirurgie te dekken. Is het op onze arbeidsmarkt dan zo moeilijk aan personeel te komen? ,Het is een structureel pro bleem. Het aantal beschikbare verpleegkundigen is een frac tie van het aantal dat nodig is. Het is een typisch vrouwelijk beroep, wat met zich mee brengt dat er veel afvallen, zelfs al tijdens de opleiding, doordat zij gaan trouwen of, al getrouwd zijnde, kinderen krijgen', zegt mevrouw Snel, voorlichtster van het acade misch ziekenhuis in Utrecht, en in Nijmegen onderschrijft men deze stelling volledig. In België is de arbeidsmarkt in dit opzicht veel ruimer, mis schien omdat daar het aantal religieuzen dat in de verple ging werkt, nog veel groter is. In Engeland is van oudsher een ruimer aanbod van verple gend personeel geweest, wat mogelijkerwijs het gevolg is van de andere opbouw van de gezondheidszorg. Geeft het aannemen van En gelse meisjes geen extra moei lijkheden bij de tewerkstelling in de Nederlandse ziekenhui zen? Mevrouw Snel: ,op onze advertentie in de Times heb ben we nu zoveel reacties ge had dat we zeven meisjes heb ben kunnen oproepen voor eerste selectie. De meisjes, die aangenomen worden moeten bereid zijn, om een cursus Ne derlands te volgen. Dat heb ben we destijds met de andere buitenlandse verpleegsters die wij hebben aangenomen, zoals de Philippijnse en de Koreaan se, ook gedaan. Die volgden elke dag, gedurende een half ja?.r, verplicht een taalcursus. Overigens ben ik niet zo bang voor dat taalprobleem. De meeste Nederlanders kunnen wel wat Engels verstaan. Wat de opleiding betreft is er hele maal geen probleem. Waarom zijn er dan geen echte Nederlandse verpleegsters om de patiënten te helpen? Me vrouw Snel: ,de motivatie ont breekt en het is natuurlijk ook zo dat de meisjes liever als verpleegster met de Neder landse vrijwilligers naar de ontwikkelingslanden gaan. Uw mening Makkers staakt uw wild geraas Als kind leerden wij nog vóór wij naar school gingen dat St. Nico- laas uit Spanje kwam. Als de dagen korter werden en de herfststromen over het land raasden, mochten wij 's avonds onze schoen bij de schoorsteen zetten en hoe blij waren wij dan niet 's anderdaags als wij een snuisterij of versnapering hierin aantroffen. In de nacht had de goed heilig man, met zijn schimmel over de daken rijdend, met kwistige hand al zijn goede gaven rond gestrooid. In het licht van de moderne tijd hebben wij gelukkig ervaren dat een en ander op een dwaal leer berust, want Sinterklaas komt niet uit Spanje maar uit Den Haag. Ook rijdt hij niet op een schimmel over de daken, maar raast met een heuse dienstauto, sinds kort met re- flekterende kentekenplaten uit gerust, met een snelheid van niet meer dan 100 km. over de wegen. Als gevolg van de stijgende infla tie zijn natuurlijk ook de ver snaperingen aangepast en wel in coupures van een miljoen gulden. Voor allerlei doeleinden wordt door de goed heilig man kwistig met miljoenen guldens gestrooid als of het pepernoten zijn. Ook Leiden, waar Sinter klaas zoveel vrienden heeft, wordt natuurlijk niet vergeten. 2,2 miljoen gulden voor een auto busbaan voor het eerste gedeel te van de Rijnsburgerweg en of dit nog niet genoeg is nog eens 6 miljoen, zo maar om te expe rimenteren met de bus naar Katwijk. Nog enkele verschillen zijn er met vroeger tijden. Over ons verlanglijstje hoeven wij ons geen zorgen meer te maken, dat wordt ingevuld en wel bij ons in de brievenbus gestopt met een invitatie om op een bijeenkomst te komen om te laten horen hoe blij wij zijn met de verrassingen die men ons bereid heeft. En dan komt pas de eerste teleurstelling. Wij treffen dan niet de goed heilig man zelf, doch zwarte Piet in de persoon van de wethouder Waal. Met veel verve laat hij ons door middel van fletse dia's zien waarop wij verrast wor den. Naast de snelle busbanen waarover vanwege de formida bele prijs voor een buskaartje alleen nog maar kapitalisten kunnen rijden, worden wij nog verrast met de mededeling dat we de Rijnsburgerweg vanuit de richting Oegstgeest niet meer op mogen, dus ook hier ruim baan voor de bus (kosten 6.000.000,-). Hoe het allemaal kan weet de wethouder zelf ook niet, maar het geld is er nu eenmaal en dus moeten wij het besteden. Verontrustend wordt het echter pas als de wethouder ook niet weet hoe het allemaal moet. Hij stelt daarom na enig nadenken, dat wij, als wij dan per se naar de stad willen, de keuze hebben tussen enkele kilometers omrij den, of dit via allerlei sluipwe gen door de Vogelenbuurt of het Houtkwartier te doen. Wie zich daarover zorg maakt is een kniesoor. Als straks in deze wijken onge lukken gebeuren, krijgen wij vast weer bericht om naar een bijeenkomst te komen om te vernemen wat voor nieuwe ver rassingen in Den Haag voor ons klaar liggen op het gebied van lijkbezorging, ziekenhuiszorg etc. Tot slot van de gehouden bijeen komst werd ons nog verteld dat de notulen van deze avond op het stadhuis voor ons zouden worden klaargelegd. Maar zou het niet aardiger zijn de bewo ners van de Rijnsburgerweg en omgeving van tijd tot tijd te vergasten op de lotgevallen van wethouder P(iet) Waal in strip vorm. Dan kunnen wij nog eens lachen. Naar de stad kunnen wij straks ook niet meer, alleen nog naar Katwijk.met de bus. J. C. de Wilde Een vliegtuigje in de kerk In de oorlog had je van die mooie bouwplaten van Duitse bommenwerpers. Misschien heeft u zich toen ook bezondigd aan de poging om zo'n ding in elkaar te zetten, maar het ont brak aan goede lijm en geduld. Hij is er nooit gekomen en dat is toch blijven knagen. Toen ik afgelopen zaterdagmid dag de Menswording-kerk in Leiderdorp betrad, hoorde ik daar over de Eucharistische Duif. Wat ik me daarvan voor stelde weet ik niet meer, maar toen ik hem daar zag hangen, ging een oude wensdroom in vervulling. Daar had je hem, de bommenwerper, de Messersch- midt van Hammersteijn. In die smerige groene kleur van uitge slagen koper. En wat lekker, je kon hem zo maar „neerhalen" aan een touwtje en hem ook weer laten opstijgen, aan het zelfde touwtje. Op de plaats waar de bom hoort te zitten, zat een rond stukje gebakken brood. Wat jammer, dat je altijd op latere leeftijd zulk een kost baar speelgoed kan kopen. J. Hilgersom, Oegstgeest. Kunst en kunstenaars „Stappen in de tijd" heet een tentoonstelling over archeologie in Den Haag en omstreken, die van 15 november t/m 22 februa ri wordt gehouden in de afde ling Haagse Historie van het Gemeentemuseum. Veilingen Rijnsburg Bloemen 5/11 (resp. aanvoer en gem. prijs): anthurium 5725 1,620, asters 826 0,179, campanula 800 0,160, chrys. gepl. N.C. 94.766 0,218, chiys. tros N.C. 59.175 0,0,20, chrys. gepl. Jr. C 5000 0,256, chrys. tros Jr. C 15.137 1,151, eikeblad 465 0,825, euphorbia 4170 0,566, Ireesia 5619 2,251, gerbera 5940 0,491, gladiolen 3530 0,227. glad. colvill. 1240 0.276. glad nanus 3430 0289. hyacinth met bol 1200 0,832, iris 11.672 1,563, lathyrus 270 0,310, lelie tak kas 142.354 0,360, liatris 4069 0,315, narcis kas 755 2,643, orchideeën 1257 0,949, rozen grootbl. 14.740 0,339, rozen kleinbl. 14.778 0,178, snijgroen 430 0,543, statice 20 0,100, tulpen 532 4,348, tulpen 2e soort 137 1,424, anjers tros 9940 0,371, div. snijbloemen 2222 1221, div. snijbloemen 15.815 0,385, alstroemeria imp. 2290 0,472, anemonen imp. 2000 0,856, anjers am. imp. 11300 0,218, mimosa imp 860 1,055, div. bladsrt. imp. 2346 1,549, div. snijbl. Imp. 1831 1,150, div. snijbL imp. 4744 0,410, azalea 68 3,162. poinsettia 241 2,167, st paulea 832 0,694, div. potplanten 516 1,560, gL coly.-mi 192 0,600, rozen-baceara 6560 0,137, rozen-soma 980 0,132, overige tearoses 1300 0,175, ca-ca- ma-zo rose 20 0,130, anjers select 4100 0,381 Katwijk 5 november - Groenten Was- 50-60, 12 II 38; breekpeen 2.10-5.20; Uien 9.00-10.20; Andijvie 31-67; boerenkool 23-32; bospeen II 25-83; groen kool 45-46; rode kool 10-30; kervel 34; Selderie 20-50; knol- selderie 31-50; peterselie 27-28; postelein 2528; kassnijbonen 3.10-5.30; spitskool 1.01; Aanvoer - 125.000 kg was peen, 6000 bloemkolen. RANK ARENA yi aqa 51 cm 2095,- WU lO^öj— GRUNDIG K.T.V.-modellon 20-25% korting PHILIPS K.T.V. Eventueel inruil, 3-jarige verzekering. 15-20% korting Nieuwste modellen 1976 uit voorraad leverbaar Philips X26K201/05 2495,- korting 495,— 2000,- eventueel inruil, plm. 2 jaar 250,— 1750,- inclusief een video cassette v.c. 45 t.w.v. 100, VERSTERKER MET 2 LUIDSPREKERBOXEN liinalslemmmg Geschei Philips/Erres model 1976 26C465 12 kanalen. Vingertop. 2495,— korting 300,— 2195,- eventueel inruil zw./wit plm. 2 Jaar 250,— 1945^" PHILIPS SL 1000 HN 3156 12 programma's 12 extra programma's 1000 toeren 1628,- 'NU loTOóóói 349,- PORTABLE TV MET 44 CM BEELDBUIS 17 Fraai apparaat met 110V44 cm beeldbuis en gradalicfil- ter. Drukknop afstemming voor 6 vooraf ingestelde zen ders. Uitschuifbare antenne. Geschikt voor llchtflet (220 V). In wit of zilver uitvoe- rine 400 Adviesprijs 699,- PHILIPS-ERRES eleetronische Hi-Fi stereo PLATENSPELER 579,— VOOR 398,- PHILIPS DUBBEL- DEURS KOELKAST MET 225 LITER IN HOUD Deze forse 4-sterren koelkast heeft een koelruimte van 185 liter en een 4-sterren diep vriesvak (nu kunt u zelf invrie zen) van 40 li ter automatisch ontdooi-systeem. Adviesprijs 868,- NU 549)" PHILIPS DUBBELDEURS 325 liter bja Adviesprijs 1339,- NU 749)" GASFORNUIZEN ENC0MF0REN ETNA ATAG SAUTER Nu nog 20% korting ELEKTRISCH MES De oplossing voor alle snijkarweitjes. Snijdt vlees, worst, kaas. brood, etc. Met twee roest vrij stalen messen, die zich zelf slijpen. Adviesprijs 49,90 PHILIPS LADYSHAVE Voor snelle en veilige ontharing van oksels en benen. Tweezijdige ton deuse en afgeronde zijde voor korte haartjes. In handige reisetui. Adviesprijs 48,75 27,50 PHILIPS HIFI/STEREO RADIO-COMBINATIE 2 x 18 Watt 1298,voor 899,- LEIDEN jpanoramaacoojA'-PHEN a/d RIJN! LISSeI j Consumarkt Levendaal 150. i de radiobeurs I Tel. 071-144541. Hooftstraat 108. Tel. 01720-942 j de radiobeurs j Heerewag 158. Tel. 02521-12176 de radiobeurs Hogewoerd 23-29. Tel. 071-149241 Donderdagavond koopavond van 7 tot 9 uur. WIJ kunnen voor een gemakkelijke betalingsregeling zorgdragen. 100% service en garantie - Eigen servlcedlenst.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1975 | | pagina 6