Belangen betrokkenen
bij landbouw en recreatie
lopen nog teveel 9
Minder aardappelen; prijzen
telers „zonder meer goed"
Politieke verdediging
van melkdetailhandel nodig"
Rijkskwaliteitsinstituut voor
land-en tuinbouwprodukten
JAARVERSLAG STICHTING RECREATIE
SLA: GROTE AANVOER, SLECHTE PRIJZEN
OMVANGRIJK AANBOD VAN SNIJBLOEMEN
GLADIOLENSLAG NU BIJNA ACHTER DE RUG
GROENTE,
FRUIT,
BLOEMEN
EN
BOLLEN
MAANDAG 3 NOVEMBER 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
DEN HAAG In haar on
langs verschenen jaarverslag
heeft de stichting recreatie
opgemerkt, dat de belangen
van hen, die zijn betrokken
bij het beleid van landbouw,
natuur- en landschapsbehoud
en openluchtrecreatie, zowel
in de overheids- als particu
liere sector, nog steeds te veel
uiteen lopen. Het wachten is
op de vorming van één geslo
ten front ter bescherming van
onze groene ruimte en de leef
baarheid van ons land.
De stichting betreurt het dat
nog geen stappen zijn onder
nomen voor een rijksdienst
voor recreatie en natuurbe
houd, waartoe het staatsbosbe
heer de aanzet zou kunnen
zijn. De belangen van natuur-
en landschapsbescherming
zouden dan kunnen worden
behartigd door de minister
van CRM, die ook verantwoor
delijk is voor de sociaal-cultu
rele voorzieningen op het ge
bied van de welzijnsbevorde
ring.
Angst
Ook de verhouding recreatie-
natuur- en landschapsbescher
ming wordt in het verslag be
sproken. De stichting zegt te
menen, dat zij met angst de
snelle onttakeling van natuur
en landschap in ons land in de
laatste tien jaren gadeslaat.
Zij maakt er echter bezwaar
tegen dat bij de toenemende
strijd die tegen de „oorzaken"
van deze onttakeling wordt ge
De aanvoer van glassla blijft toenemen, de
wekelijkse aanvoer ligt op ruim zeven mil
joen stuks (vorig jaar 4,5 miljoen). Dit is de
belangrijkste oorzaak van de zeer slechte
prijzen. De markt wordt duidelijk overvoerd
met sla. De zwaarste sorteringen, 24 kg. per
100 stuks, brachten een prijs op van 17 cent
per stuk. Het aanbod van sla lijkt voorlopig
nog zeer groot te blijven. Het sombere prijs-
beeld zal de komende week niet veel veran
deren.
Paprika
Het aanbod van paprika's is nog steeds zeer
ruim, vooral bij de rode sorteringen. Vanwe
ge de grote vraag van de buitenlandse afne
mers konden de prijzen verder oplopen. De
rode sorteringen liepen op naar gemiddeld
3,50 per kg. en de groene sorteringen
brachten gemiddeld 2,60 per kg. op. De
herfstteelt van papripa's is zeer gunstig ver
lopen en er worden daarom nog flinke
hoeveelheden paprika's verwacht. Het aan
bod zal de komende tijd nog iets toe kunnen
nemen. Bij de huidige levendige vraag ziet
het er niet naar uit dat de prijzen onder
druk komen, het is zelfs mogelijk dat de
prijzen verder oplopen.
Komkommers
De vraag naar komkommers is nog vrij
sterk. De aanvoer ligt op hetzelfde niveau
als in 1974, er worden wekelijks 5,5 miljoen
stuks aangevoerd. De levendige vraag blijkt
uit de hogere prijzen ten opzichte van 1974.
Voor de 61-ers worden prijzen tot boven de
gulden per stuk betaald, hetzelfde geldt voor
de 51-ers. Door het afnemen van de aanvoer,
het korter worden van de dagen is in de
groei van de gewassen duidelijk merkbaar,
Slateelt onder glas.
kunnen de prijzen nog iets verder oplopen.
Overige gewassen.
De concurrentie van Spanje op de West-
Duitse markt bij de tomaten houdt de prij
zen onder druk. Het afnemen van de aan
voer in ons land voorkomt prijsdaling, van
daar dat er prijzen van 10 per 6 kg.
betaald worden. De piek in de aanvoer van
herfstbloemkool lijkt voorbij, met als gevolg
dat de zeer lage bloemkoolprijzen spoedig
tot het verleden zullen behoren, er kan met
een flink prijsherstel rekening gehouden
worden. Het prijsbeleid bij de aubergines
verloopt vrij vlak. Vooral de prijs van de
lichtere sorteringen steekt zeer onguntig af
bij die van 1974, nl. 2 per kg. lager. Dit
wil echter niet zeggen dat de zwaardere
sorteringen veel gunstiger liggen, want hier
is het prijsverschil ook nog 1 per kg. De
vraag verloopt echter gunstig, er kunnen
hogere prijzen verwacht worden. Voor de
beste sortering sperziebonen hepen de prij
zen op tot 5,50 per kg. De gemiddelde prijs
voor prei bedraagt 53 cent per kg. Door het
afnemen van het andijvie aanbod kon de
prijs oplopen tot 52 cent per kg.
voerd, gemakshalve ook de re
creatie wordt inbegrepen. Bij
zonder betreurenswaardig
vindt de stichting het dat deze
„filosofie" ook de kop gaat
opsteken in officiële regerings
stukken.
De fundamentele fout is, dat
gesproken wordt over de re
creatie, zonder dat er enig on
derscheid wordt gemaakt tus
sen recreatieve activiteiten,
recreatieve voorzieningen, re
creatiebehoeften. Door het op
één hoop gooien van begrip
pen wordt een tendentieus
beeld geschapen, dat de dis
cussie vertroebelt en een juis
te afstemming van recreatie
en natuur- en landschapsbe
scherming in de weg dreigt te
staan.
Tenslotte staat in het verslag
dat de recreatiesector de
plicht heeft zich los te maken
uit de al te strakke oriëntatie
op voorzieningen. Ook consta
teert de stichting dat met het
bestemmen van oude militaire
oefenterreinen en verdedi
gingswerken voor recreatieve
doeleinden weinig vorderingen
zijn gemaakt.
De belangen van landbouw en recreatie wil de stichting Recreatie in de toekomst
graag gebundeld zien.
DEN HAAG De aardappel
prijzen voor de telers zijn,
vergeleken met vorig jaar,
.zonder meer goed". Het pro-
duktschap voor aardappelen
zegt dit in een overzicht van
de marktsituatie. Op de Rot
terdamse aardappelbeurs
bracht een bepaalde sortering
bintjes half oktober 34,50
per honderd kilo op, tegen
11,50 een jaar tevoren. Ei
genheimers deden 47,- tegen
20,50 vorig jaar.
Van het Centraal Bureau voor
de statistiek weet het produkt-
schap, dat de consument in
september voor een kilo bin
tjes gemiddeld 64 cent moest
betalen, in augustus zelfs 68.
Voor alle rassen gemiddeld -
daar zitten ook de duurdere
eigenheimers tussen - was het
nog meer.
In de hele EEG en ook daar
buiten, zegt het produkt-
schapssecretariaat, zijn de
prijzen van consumptieaard
appelen hoog vergeleken met
vorig jaar. In de importerende
landen is de prijs voor over
eenkomstige kwaliteiten nog
aanzienlijk hoger dan in de
exporterende landen, waaron
der Nederland de voornaam
ste plaats inneemt. Voeraard-
appelen brengen in ons land,
dankzij de krappe ruwvoeder-
positie, ook goede prijzen op.
Een van de oorzaken is de
areaalinkrimping. De opper
vlakte aardappelen in de EEG
daalde van 1974 op 1975 met
5,9 procent tot 1.375.000 hecta
re. Het grootst was de inkrim
ping in west-duitsland: 12
procent. In engeland ging er,
ondanks pogingen dit met
prijsgarantie en marktinter-
ventie te voorkomen, 5,1 pro
cent af. Nederland verminder
de zijn oppervlakte met 5 pro
cent, van 159.000 tot 151.000
hectare.
Die areaalinkrimping is eigen
lijk wel logisch en gewenst,
vindt het produktschapssecre-
tanaat, gezien de geleidelijke
daling van de consumptie, de
voortgaande vermindering van
de voeraardappelteelt - vooral
in West-Duitsland nog van be
lang - de in de laatste jaren
geleidelijk gestegen hectare-
opbrengsten. Maar dit jaar
zijn die hectare-opbrengsten
nu eens in vrijwel de hele EEG
beneden het veeljarige gemid
delde gebleven. Het schap, een
beetje gehandicapt door het
ontbreken van italiaanse en
ierse oogstcijfers, schat de
oogst van alle soorten aardap
pels in de hele EEG op
33.951.000 ton. Dat is 18 pro
cent minder dan vorig jaar.
PRODUKTSCHAPVOORZITTER DRS. H. SCHELHAAS
TILBURG „Terwille van
allen, die belang hebben bij
een handhaving van het
dienstbetoon van de melkde
tailhandel" pleit drs. H. Schel
haas, voorzitter van het pro-
duktschap voor zuivel, voor
een bewuste verdediging van
de positie van deze tak van
handd. Die positie kan naar
zijn mening zowel door poli
tieke middelen als door grote
re economische samenwerk
ing versterkt worden.
Uitgangspunt van een politie
ke verdediging van de melkde
tailhandel moet volgens hem
zijn, dat het in een geordende
samenleving niet mag zijn toe
gestaan dat buitenstaanders,
om afzet te winnen, gaan stun
ten met het produkt van een
specialist.
Ook de vakbekwame en met
zijn tijd meegaande melkde-
tailhandelaar is kansloos als
hij moet opboksen tegen een
kapitaalkrachtig grootwinkel
bedrijf, dat de melk tijdelijk
beneden de kostprijs kan ver
kopen als het klanten wil lok
ken.
De minimumprijs voor ver
pakte volle melk heeft tegen
zulke praktijken wel een eer
ste dam opgeworpen, maar
werkt toch niet bevredigend.
aldus de voorzitter van het
produktschap. Wel maakt die
minimumprijs het aanbieden
van volle melk tege een al te
lage prijs onmogelijk maar ze
heeft ook, vooral op de bona
fide levensmiddelenwinkels,
een zuigende werking naar be
neden.
Er zijn volgens drs. Schelhaas
grootwinkelbedrijven die de
volle melk belangrijk boven de
minimumprijs zouden willen
verkopen, maar dit niet kun
nen omdat het publiek denkt
dat de minimumprijs tegelijk
de „officiële prijs is.
Zeer goedkoop
Drs. Schelhaas achtte daarom
een „belangrije structurele
verhoging" van de minimum
prijs nodig. Wellicht wordt
dan ook een minimumprijs
voor halfvolle melk mogelijk,
want het gebeurt de laatste
tijd nogal eens dat dit steeds
belangrijker wordende pro
dukt korte tijd tegen een ui
terst lage prijs wordt aangebo
den. Zo'n aanbod, dat maar
een of twee weken hoeft te
gelden, geeft het stuntende be
drijf zeker voor drie maanden
bij de consumenten de naam
dat het zeer goedkoop melk
verkoopt
Den Haag Minister Mr. A.
van der Stee van landbouw en
visserij heeft het rijks-kwali
teitsinstituut voor land- en
tuinbouwprodukten ingesteld.
Het rijkslandbouwproefsta
tion in Maastricht en het
rijkszuivelstation te Leiden
gaan erin op, zoals de minis
ter reeds in zijn memorie van
toelichting bij de landbouw
begroting 1976 heeft aange
kondigd
Het nieuwe instituut wordt te
zijner tijd gevestigd in „born-
zuid' te Wageningen. In dit
complex komt ruimte vrij
door de overbrenging van de
proefstations voor de akker
bouw en voor de rundveehou
derij naar Oostelijk Flevoland.
Het instituut gaat deel uitma
ken van het ministerie van
landbouw en visserij. De taak
is ruim gesteld, zodat eventue
le nieuwe werkzaamheden in
de toekomst er gemakkelijk in
kunnen worden onderge-
bracht. Vooralsnog zal het in
stituut in de eerste plaats moe
ten bijdragen tot beheersing,
bewaking en verheffing van
de kwaliteit van land- en tuin
bouwprodukten. Het wordt
dus betrokken bij totstandko
ming en uitvoering van kwali
teitsregelingen. De taken lig
gen op het gebied van harmo
nisatie en normalisatie van
methoden van bemonstering
en onderzoek en de daarbij te
gebruiken hulpmiddelen. Het
instituut zal ook toezicht hou
den op inrichting en werkwij
ze van de laboratoria van de
controle-instellingen, die een
taak hebben bij de uitvoering
van de kwaliteitswetgeving
(landbouwkwaliteitswet).
Een gelijktijdig ingestelde we
tenschappelijke adviescom
missie zal overleg en samen
werking met technologische en
andere onderzoekinstituten
moeten bevorderen. Bij die sa
menwerking kunnen ook tno-
instituten of instituten van het
bedrijfsleven worden betrok
ken. Daarom kunnen in de
commissie ook niet-ambtelijke
leden worden benoemd.
Ook met het snij groen waren de prijzen
matig tot slecht Alleen de langgetopte veren
noteerde nog redelijk (rond 2,- per bos).
De extra veren zakte met de prijs, de eerste
veren leunde zelfs tegen de minimumprijs.
De aanvoer van stuksanjers is gering. Grote
partijen zijn er niet. De prijs werd tevens
daardoor gunstig beinvloed (gemiddeld
0,35 tot 0,45 per stuk). De trosanjers
geeft hetzelfde beeld te zien. Vermeldens
waardig hierbij is toch wel dat er meer dan
10,- per bos is afgedrukt. Bij de anthu-
riums stegen de gemiddelde prijzen tot
1,60 per stuk, maar dit was van korte duur
want binnen enkele dagen zakte het gemid
delde weer tot beneden ƒ1,- per stuk. De
freesia's behouden een geringe aanvoer te
gen hoge prijzen. Het gemiddelde ligt boven
3,- per bos met hoogste noteringen van
7,- tot 9,- per bos.
De gerbera's bereikten eveneens goede note
ringen met uitschieters van ƒ1,- per stuk.
Het gemiddelde ligt rond 0,50 per stuk
voor de diverse soorten. De aanvoer van de
irissen schommelt rond 20.000 bos per dag.
Witte Wedgewood bereikte de hoogste note
ring 5,-) De overige soorten werden tegen
redelijke prijzen verhandeld. De aanvoer
van leliekdken blijft gering, de vraag ernaar
is groot waardoor de prijzen hoog worden
opgeschroefd. De aanvoer van orchideeën
wordt omvangrijker al is deze nog wel ge
ring. Grote cymbidiums bereiken een gemid
delde van ƒ1,- per stuk. Kleine cymbidiums
moeten met de helft ervan genoegen nemen.
De grote rozen stijgen geleidelijk in prijs.
Het gemiddelde is opgelopen tot boven
0,40 per stuk. Van de kleine rozen is dat
0,20 per stuk. Van het soort Mercedes ligt
dat veel hoger.
De gladiolenslag is bijna achter de rug. Een
groot deel van het areaal is al gerooid en
er zijn meer dikke gladiolen uit de grond
gekomen dan men aanvankelijk verwachtte.
De gladiolenteelt was vroeger een zaak van
enkele specialisten. In het grote bloembol
lenpakket speelde de gladiool nauwelijks
mee, maar in de afgelopen decennia heeft
de gladiool de narcis al van de derde plaats
verdrongen. In Nederland worden plm.
tweeduizend hectaren gladiolen geteeld en
een groot deel daarvan vindt men in Zuid-
west-Nederland en met name op Goeree
Overflakkee. De teelt wordt hier beoefend
door landbouwers die het allemaal efficiënt
aanpakken. Doordat ze grote machines kun
nen inzetten is het rooien onder normale
weersomstandigheden een peuleschil.
Op Flakkee wordt 20% van het Nederlandse
gladiolenareaal geteeld: 400 ha dus. Zit het
hier fout, dan zit de export prompt in de
narigheid. Het is wel merkwaardig als men
weet dat men overal ter wereld met redelijk
succes gladiolen kan telen - van Israël tot
Californië - de handel toch de voorkeur
heeft aan het Nederlandse produkt Het
wereldareaal gladiolen bedraagt plm. 10.000
ha, maar Nederland met zijn tweeduizend
hectare zet een stempel op de handel.
VRIENDELIJK
De exportmarkt van gladiolen is bepaald
nog niet verzadigd. Dank zij belangrijke
ontwikkelingen op het gebied van behande-
lings- en bewaarmethoden is de gladiool
hard op weg een jaar-rond-artikel te wor
den. Op de bloemenveilingen kan men dan
ook van april tot november gladiolebloemen
van Hollandse kom-éf aantreffen. In de
wintermaanden zijn ze er ook wel, maar dan
is het in negen van de tien gevallen import
uit Israël of Afrika.
De nationale markt voor gladiolenbloemen
is ook sterk gestegen. Een kweker die de
gladiolen alleen voor de knol teelde, dacht
er vroeger niet over om bloemen te snijden,
maar nu de prijzen zo vriendelijk werden,
ging men overstag. De cijfers van dit jaar
zijn nog niet exact bekend, maar in 1974
steeg het aanbod van gladiolenbloemen met
maar liefst 28% en kwam op 130 miljoen
stuks.
Een zeer belangrijk deel hiervan kwam uit
Zuidwest-Nederland. De waarde van die
bloemen in geld uitgedrukt: vijftien miljoen
gulden.
En als U nu weet dat de export van gladio-
lenknollen het afgelopen seizoen 47 miljoen
gulden bedroeg, dan is, volgens de rekening
van de befaamde heer Bartjens, het aandeel
van de gladiolencultuur opgelopen tot ruim
zestig miljoen gulden. Men kan nl rekenen
dat van de gladiolenbloemen ongeveer 80%
naar het buitenland ging.
Groei
Het ligt in de lijn der verwachtingen dat het
aandeel van de gladiool in de komende jaren
nog zal groeien. Want de wetenschap ont
sluit steeds meer mogelijkheden ook voor dit
knolgewas. En de praktijk maakt daar maar
al te graag gebruik van.
De gladiolenoogst is in Zuidwest Nederland in volle gang.
Het aanbod van snijbloemen is in de afgelo
pen dagen omvangrijk geweest Voorname
lijk werd dit veroorzaakt door de grote
hoeveelheid chrysanten die naar de veiling
werden gebracht Dit produkt is de hoofd
schotel van het aanbod in de laatste maan
den van het jaar. De prijsvorming van dit
product is matig en van de tros normaalcul
tuur zelfs slecht. Veel partijen gingen voor
0,30 tot 0,80 per bos van de hand. Voor
de geplozen normaalcultuur liggen de prij
zen beter. Het gemiddelde ligt nog steeds
boven 0,40 per stuk en dat is gezien de
omvang van de aanvoer niet eens zo slecht.
De jaarrondtros noteerde tussen 1,30 en
2,- per bos. De geplozen jaarrond lag
gemiddeld van 0,50 tot 0,80 per stuk. De
verwachting voor de eerstkomende weken
zijn wat betreft de chrysantenprijzen niet
hoopgevend.
Rozen klaarmaken en bossen voor de veiling, waar de prijzen geleidelijk
weer oplopen.
