Van Ommen bewees dat leeftijd
van 46 jaar piepjong kan zijn
Wim Sonneveld blijft de illusie
hij altijd voor zijn publiek wilde
die
zijn
„Groep Hendriks" trainde voor
klassieke marathon op vals plat
ZE KUNNEN
ALLES VAN JE
JATTEN BEHALVE
JE GEZONDHEID"
ém
Door middel van aparte aanduidingen wordt een onderscheid tussen de historische
en de huidige marathon gemaakt. De lijn met het de traject van recente datum
en de lijn metgeeft het parkoers van vroeger aan.
Gezagvoerder Ad van Ommen bracht 15.000 uren
van zijn leven in een vliegtuigstoel door, maar vecht
als atleet toch voor meer beweging van de mensen.
ner. Het moment kwam, waar op je dacht: Wat doe
ik hier eigenlijk, er zijn wel leukere dingen te
bedenken. Dan zag ik dat boekje voor me en al
die mensen van de TV die ik zou teleurstellen en
dacht: Ophouden kan niet. Honderd keer zei ik
tegen mezelf, laat je niet belazeren door die bergen.
Zo kwam ik (na 3 uur 49 minuten) in Athene".
"Bij een bepaald punt stonden een massa mensen
en mijn masseur mompelde: „ach wat een glorieuze
finish". Er was daar echter wat aan de hand. De
mensen bij de eindstreep zag je wel hardop denken:
"Het zal wel gebeurd zijn met hem, net als destijds
die bode. Maar mijn machinekamer was nog per
fect".
"Ik ben de tweede in de wereldgeschiedenis die het
heeft gehaald en de eerste die er heel bij is geble
ven. Het was een prestatie, maar honderd anderen
kunnen het ook. Daarom was ik zo verbaasd door
al die publiciteit. Ik heb een koffer vol kranten
knipsels en heb ook een vijftigtal brieven gekregen.
Als je deze (typische) dingen doet in je leven wek
je blijkbaar respons van hele normale mensen tot
psychopaten toe. Zo was er die reactie van een
Rotterdamse vrouw, getrouwd met een Griek en als
druivenplukster in Marathon terecht gekomen. Haar
man werd ziek en zij moest lopend naar Athene
voor medicijnen over dezelfde route die ik heb
gelopen. Haar reactie: Ik heb je zien lopen, was er
toen maar bij geweest, hadden we samen kunnen
lopen. Of van dat boertje dat droomde eens de
Tourmalet per fiets te bedwingen. De zuurstofpro
blemen weerhielden hem en daarom vroeg hij mijn
ervaringen. Ik ben uitgenodigd voor lezingen bij
trim- tot rotaryclubs. Ik ontvang nu nog wel eens
kleine geschenkjes uit Amerika. Ook vroegen ze me
bij carnavalsverenigingen. Al die publiciteit had een
sneeuwbaleffect.
Die marathon heb ik niet uit eergevoel gelopen.
Achteraf ben ik wel blij, dat ik het gedaan heb.
Al was het alleen om die dingen die je hebt
losgemaakt. Zo voel ik me wel een klein beetje de
geestelijk vader van de groep die zaterdag in Grie
kenland loopt. Het doet me goed te weten dat er
nu ook andere Nederlanders zijn die eens op histori
sche grond willen lopen. Alleen zou ik er een
hartekreet aan toe willen voegen.Als je naar Grie
kenland gaat om op historische grond te lopen, moet
je ook op het klassieke parkoers zijn geweest. Om
het gevoel te hebben: Daar heeft een paar duizend
jaar geleden die bode gelopen. Anders kan je wel
een marathon in Buiksloot lopen. Dat parkoers van
de Volksmarathon het traject van de eerste moder
ne Olympische Spelen in 1896, red.) vind ik surro
gaat. Ik bedoel het niet denigrerend en daarom
spreek ik ook de hoop uit dat die mensen ook het
echte parkoers lopen, al is het in sukkeldraf".
"Met de klassieke marathon heb ik niet alleen willen
aantonen dat je op latere leeftijd toch wel wat kan
presteren, maar er ook de nadruk op willen leggen
dat de mensen veel te weinig bewegen. Zo zijn de
trimbanen geen succes geworden. De mensen wor
den al moe, als ze aan rennen denken. In Amerika
is er een vent van 102 jaar die de 100 meter onder
de twintig seconden loopt. Zolang ik kan lopen zal
ik ook blijven lopen. Daarom ben ik nu niet snel
moe en slaap ik goed. Investeer in je lichaam, ik
kan het wel blijven schreeuwen. Iedereen zit dan
beleefd te luisteren, maar er komt niets van terecht
Ik, iemand van de barricaden die wel eens 's-och-
tends bij 25 graden vorst en 's-avonds bij dertig
graden hitte heb gelopen, probeer ze te motiveren".
"Pas is in Alaska mijn sportkoffer gestolen met
onder andere de spörtschoentjes waarmee ik ook
veel research had verricht. Toen ben ik bijna
mentaal kapot gegaan. In mijn uniformhemd, gewo
ne schoenen en een oud sportbroekje ben ik toch
gaan lopen. Ik moest eruit. Daarna ben ik gaan
denken en heb begrepen: Ze kunnen alles van je
jatten, maar niet je gezondheid. Daarom weet ik
dat ik op de goede weg ben".
KEES KOOMAN
DEN HAAG - Hagenaar Harm
Hendriks is de initiatiefnemer
van de groep, die zaterdag in de
voetsporen treedt van Ad van
Ommen. Naast een onbekend
aantal dat op eigen gelegenheid
gaat, vertrekt maandag al een
vliegtuig met 57 atleten van di
verse pluimage (onder wie vier
vrouwen) en 42 fans die gezamen
lijk aan het Griekse avontuur
een vakantie vastkoppelen.
"Maar de marathon", bevestigt
Harm Hendriks' "staat voorop.
We hebben er een jaar naar toe
geleefd. Eigenlijk wilden we al
meedoen aan de eerste Volksma
rathon vorig jaar. Dat plan is
vertraagd door de politiek'e ver
wikkelingen". De Griekse reis is
niet het eerste buitenlandse
evenement voor Harm Hendriks.
"De lange afstandgemeenschap is
een kosmopolitisch gezelschap.
Er zijn een aantal klassieke lo
pen (o.a. Boston) waaraan we in
groepsverband hebben meege
daan. Alleen de belangrijkste, de
historische marathon ontbrak
nog op ons lijstje". Voor velen
gaat zaterdag een droom in ver
vulling. "Het wordt een happe
ning in klassieke stijl met erepal
men en zo. Op advies van Ad van
Ommen hebben we in Limburg
35 kilometer getraind. Constant
vals pïat."
ALPHEN A/D RIJN - Het is al
weer bijna drie jaar geleden, dat
KLM-gezagvoerder Ad van Om
men van redelijk bekende Neder
lander op één dag promoveerde
tot nationaal bezit. In de betrek
kelijke warmte die de streken
rondom Athene ook in november
kenmerkt, „marcheerde" de man
die 15.000 uren van zijn leven
had doorgebracht in een vlieg
tuigstoel met de handen hoog
geheven de Griekse hoofdstad
binnen. Hij juichte om het feit
42 kilometer en 195 meter te
hebben afgelegd op een identieke
wijze zoals ruim 2400 jaar gele
den de boodschapper Diomedon
had gedaan.
Er was een opmerkelijk verschil,
de Griekse bode die de mare van
de zege op de Perzen zo snel
mogelijk wilde verbreiden liet
na zijn tocht het leven. Ad van
Ommen voelde zich na die dag
levenslustiger dan ooit. Hij had
bewezen dat een leeftijd van 46
jaar piepjong kan zijn en was er
als een kind zo trots op. Ad van
Ommen het levende voorbeeld
van het zo graag gebruikte
spreekwoord: Waar een wil is, is
een weg.
Ad van Ommen, geboren in Goor
in Twente, ook bekend als ploeg
leider in de Zeskampuitzendin
gen, heeft willen bewijzen dat
loopwerk een basis is voor een
goede gezondheid. Nog steeds
hoort bij zijn bagage eep koffer
tje met sportkleren die hij tussen
de vluchten door aanschiet om
kilometers te maken. Hij zou wil
len dat iedereen zijn voorbeeld
volgde en schreeuwt het ook van
de daken. Dat hij niet helemaal
een roepende in de woestijn is,
blijkt uit de taferelen die volgen
de week zaterdag staan te gebeu
ren.
Bij Marathon, op de plaats waar
de Grieken de onmogelijke over
macht van Perzische heerscharen
doorbraken, zullen op die dag
meer dan duizend personen in
sportkleding staan te trappelen
van ongeduld. Onder hen een
tachtigtal Nederlanders die de
marathon ook wel eens op histo
rische grond willen lopen. Ad
van Ommen gaf tweeënhalf jaar
geleden het voorbeeld.
Als Chinese goochelaar.
Ter gelegenheid van zijn veer
tig-jarig toneeljubileum in 1975
wilde cabaretier Wim Sonneveld
het boek van zijn leven publice
ren. „Ik weet niet, wat ik ga
doen", schreef hij ter inleiding
van deze biografie, „misschien
verneemt u uit dit boek, hoe het
verder met me is afgelopen.
Misschien toch nog een mooie
dood op de planken. Of liever
ergens onderweg".
Die paar zinnen vond huis
vriend Hubert Janssen in zijn
nalatenschap. Een handvol be-
tikte vellen, die het begin had
den moeten vormen van de
eindafrekening. „Of liever on
derweg", schreef Sonneveld in
kriebelig doktershandschrift,
„maar ik heb het gevoel, dat ik
nog moet gaan leven. Ik tril van
nieuwsgierigheid. Ik weet al
leen, dat ik dood zal gaan, al
hoewel ik daar zelfs niet zeker
van ben. Volgens mijn gevoel
moet ik nog honderden jaren
mee. Niet om alles nog te zien
wat ik niet heb gezien. Maar wel
om alles mee te maken, waarop
ik tot nog toe geen acht heb
geslagen. Dingen, waaraan ik
voorbij ben gerend. Of om din
gen te herbeleven, die me de
overtuiging gaven, dat er be
langrijker zaken zijn dan ap
plaus. Zoals natafelen aan een
onafgehaalde tafel, met goede
vrienden. Of met zorg brood
uitkiezen bij de warme bakker.
Langzaam eten. Het zou valse
bescheidenheid zijn om te bewe
ren, dat mijn leven nutteloos is
"Dit jaar was ik terug in Athene en met een paar
collega's ben ik weer eens gaan kijken naar het
parkoers. Ook heb ik weer getraind, vijftien kilo
meter lang. Daarbij heb ik me afgevraagd, hoe ik
het ooit heb kunnen halen. Waarschijnlijk is het
de voorbereiding geweest, de mentale wel te ver
staan.
Wat begon als een weddenschap onder een borrel
(eens zal ik die klassieke marathon lopen) werd een
bloedserieuze aangelegenheid. Omdat ik er zo vaak
aan werd herinnerd, moest het moment komen
waarop de daad bij het woord werd gevoegd. De
KLM zag er wat in, de televisie wilde eerst een
shotje maar het werd een documentaire. En een
uitgever wilde mijn ervaringen als vlieger (voorzit
ter Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers
red.) en zeskampcaptain op schrift stellen. Bij een
borrel vroeg hij: „Wat doe je zo nog meer". Ik: „Ik
heb een afwijking en loop marathon, ben nu met
de klassieke bezig". Toen ik ook nog eens vertelde
al zo'n 80.000 kilometer te hebben gelopen in alle
omstandigheden, werd de uitgever helemaal lyrisch.
Zo was het boekje al bij de drukker en had ik met
de Griekse TV vier interviews achter de rug, voor
dat ik een stap had gezet. Bij zo'n interview heb
ik nog een spelletje meegespeeld en een stukje hard
gelopen. Zonder warming=up. Toen zeiden de Neder-
Als Femme Fatale.
landse televisiemensen tegen mijn masseur: "Dat
haalt hij nooit".
Zondag half vijf opgestaan en bij de grafkelder van
de Griekse helden, de startplaats, stond een keurige
motoragent en een man in blauwe blazer met
startpistool klaar. Dat officiële gedoe drukte wel een
beetje en op dat moment werd ik bang voor dat
gescheurde spiertje, iets waar je om vraagt bij zo'n
hellingspercentage. Op het eerste stuk handelde je
als een toerist keek naar de vlaktes en wuifde naar
de toeschouwers. Maar de wereld werd sfeeds klei-
taak als geschiedschrijver werd
na zijn dood gretig overgeno
men door journalisten, die in
vliegende haast slordige schot
schriften in elkaar flansten,
waarin de mens Sonneveld de
grote afwezige was. Ook zijn
platen werden opnieuw in roula
tie gebracht, wantmen rook de
winst, die zijn nagedachtenis
kon opleveren. Nederland werd
overstroomd door gezellige
plaatwerken, biografieën en
herdenkingsalbums, die één
ding telkens gemeen hadden: de
eigen kassa werd er meer mee
gediend dan de herinnering aan
de kleinkunstenaar Sonneveld.
Posthuum portret
Helaas is het ook zijn vriend
Hubert Janssen niet gelukt om
het papieren monument te ma
ken, dat Sonneveld meer dan
verdiend heeft. Uitgever Sem
per Agendo gaf hem alle ruim
te; hij kon beschikken over een
unieke collectie foto's en kreeg
bij het maken van zijn post
huum portret medewerking van
Wim lbo. Desondanks blijft de
figuur Sonneveld in zijn kost
baar uitgegeven boek (tot 6 dec.
ƒ22,50, daarna 27,50) vaag en
onduidelijk. Jammer, dat Son
neveld zelf de tijd niet werd
gegund om zijn fascinerend le
ven in woorden te vangen. Nu
blijft hij de illusie, die hij tij
dens zijn leven altijd voor zijn
publiek wilde zijn.
Leo Thuring.
Het Griekse decor kenmerkt het traject, dat
Van Ommen in het verleden al aflegde.
geweest tot nu toe. Ik weet wel,
dat ik veel mensen een plezier
gedaan heb. Ik weet, dat ik een
taak had en nog heb. Ik denk
ook niet, dat ik er ooit mee zal
ophouden, maar ik wil geen
plannen maken. Ik wil kunnen
zeggen: „ik weet het niet". Nie
mand is gelukkiger dan de man,
die zich kan permitteren „ik
weet het niet" te zeggen. Ik wil
graag de illusie van het publiek
zijn en blijven".
Lift
De wensdroom, die hij bestemd
had voor zijn eigen jubileum
boek is inmiddels uitgekomen.
Vlak voordat de dood van hem
in maart 1974 op de weg tussen
Amsterdam en Den Haag een
lift kreeg had hij nog in een
televisie-interview tegen Kees
Brusse gezegd: „Ik houd niet
van herinneringen. Dat is een
soort angst. Ik verscheur alles.
Ik hecht weinig aan dingen. Ex
pres, omdat ik bang ben stil te
blijven staan. Ik ben bang, dat
het af zou zijn, vreselijk bang.
Ik ben aan de ene kant ontzet
tend gehecht aan bezit, aan de
andere kant loop ik ervan weg.
Als er bij mij iets klaar is dan
ga ik weg. Nu heb ik een huis
in Frankrijk en als het dan
klaar is, ga ik op reis".
Geluk
Voor zijn laatste reis was hij uit
Frankrijk naar Nederland ge
pelgrimeerd. Gedreven door
angst? Door heimwee? Een paar
uur vóór zijn dood zei hij in het
ziekenhuis van de Vrije Univer
siteit tegen vrienden: „Wat een
geluk, dat ik nog net hierheen
heb kunnen rijden. Stel je voor,
dat één van mijn lifters had
kunnen rijden en achter het
stuur was gaan zitten, dan was
ik vóór Den Haag dood geweest.
Noem dat maar geen geluk heb
ben".
Illusie
Op enkele honderden meters
van het bed, waar hij die woor
den zei werd hij enkele dagen
later begraven. Een man, die
een illusie van het publiek wilde
zijn en het was gebleven. Zijn
Als Shylock
Als perfecte dubbelganger van André van Duyn.
MONUMENTAAL
MAAR OVERBODIG
GEDENKBOEK
VAN
HUBERT JANSSEN
