Nobelvredesprijs
voor Sacharov
QoidóaOomant
NEDERLANDER IN SPANJE
VRIJGELATEN NA BORGSOM
Verhouding KVP-PvdA
na debatten sterk bekoeld
Maatregelen in
Portugal tegen
ordeverstoring
Gij'zeling in
Buenos Aires
duurt voort
de beste tabak voor geld te koop
Gevangene
vermoedelijk
verdronken
bii
vluchtpoging
Amin gaat
echtpaar
Claustre helpen
Geen bezwaren tegen
RSV-bouw in Zuid-Afrika
VRIJDAG 10 OKTOBER 1975
LEIDSE COURANT
PAGIN A 9
I Markten
de Sovjet-Unie werd verspreid. Sindsdien heeft
Sacharov de zaak verdedigd van tientallen
landgenoten die naar zijn oordeel om politieke
redenen vervolgd werden.
Sacharov heeft westelijke verslaggevers gezegd
dat hij naar Oslo zal gaan om de prijs in
ontvangst te nemen als hij daarvoor toestem
ming krijgt. Twee vorige Russische Nobelprijs
winnaars, Pasternak en Solzjenitsyn, hebben
daar indertijd vanaf gezien, uit vrees niet meer
in hun land te mogen terugkeren. Sacharov
hoopt dat het toekennen van de prijs niet zal
worden beschouwd als een uitdaging van de
officiële Russische mening, maar als een uiting
van de geest van verdraagzaamheid.
Radicaler omroep
Andrei Sacharov vannacht met vrienden
verslaggevers in zijn Moskouse flat.
OSLO/MOSKOU (UPI/DPA) - Andrei Sacha-
rov, vader van de Russische waterstofbom
maar thans tegenstander van kernproeven, en
vooral bekend als strijder voor mensenrechten
in de Sovjet-Unie, is de Nobelprijs 1975 voor
de vrede toegewezen. Het Noorse Nobelprijsco
mité koos Sacharov uit meer dan 50 kandida
ten.
Sacharov begon al in 1958 te ijveren voor een
verbod van kernproeven, en deed daartoe in
1961 een beroep op partijleider Kroetsjov. Zijn
activiteiten voor de mensenrechten kostten hem
in 1966 zijn functie van sectiedirecteur bij het
Russische kernonderzoek. In het westen werd
hij pas goed bekend door zijn boek „Vooruit
gang, vreedzame co-existentie en intellectuele
vrijheid", dat wel in het westen maar niet in
MADRID De Haarlemmer Rudolf Draaij-
er die sinds zondag in Spanje gevangen
heeft gezeten wegens zijn aandeel in een
vechtpartij met de schoonzoon van Franco
is gisteren vrijgelaten. De werkgever van
de heer Draaijer, de Amerikaanse oliemaat
schappij Cargill heeft de gevraagde borg
som van 125.000 gulden betaald.
Bij de Frans-Spaanse grens ten noordoosten
van Barcelona stonden gisteren ruim twintig
Nederlandse vrachtwagens die Spanje niet
binnen mochten gaan. Tein vrachtwagens
werden gedwongen hun goederen over te
laden in Spaanse vrachtwagens. Dit zou de
vervoerders al een ernstig verlies hebben
opgeleverd. Volgens de beroepsgoederen ver
voerders (NOB wegtransport en PCB/KVO)
is er geen sprake van dat de acties zijn
opgezet door de Spaanse regering of de
Spaanse Kamer van Koophandel. Het zijn
individuele acties van boze Spanjaarden, die
op deze manier uiting willen geven aan hun
onvrede over de vijandelijke houding van
Nederland ten aanzien van Spanje, aldus
een NOB-woordvoerder. De Spaanse ambas
sade in Den Haag zou vandaag officieel in
Madrid opheldering vragen over deze acties
en daarbij een dringend verzoek doen uit
gaan de Nederlanders niet langer in moei
lijkheden te brengen.
Terwijl het Spaanse staatshoofd generaal
Franco een oplossing tracht te vinden voor
de ernstige politieke crisis waarin het land
verzeild is geraakt zijn in de traditionele
steunpilaar van zijn bewind, de Spaanse
strijdkrachten, opnieuw scheuren aangetrof
fen. Het legerhoofdkwartier in Barcelona
arresteerde gisteren drie officieren in ver
band met het onderzoek naar het onder
grondse netwerk van anti-regeringsorganisa
ties. In totaal zijn nu 14 officieren gearres
teerd.
BUENOS AIRES Elf Chileen
se vluchtelingen, onder wie
zich ten minste twee vrouwen
bevinden, houden nog steeds in
Buenos Aires vijf medewerkers
van het hogecommissariaat
voor vluchtelingen van de V.N.
gegijzeld als protest tegen de
wijze waarop zij in Argentinië
moeten leven.
Door Zweden, Denemarken en
Nederland was meegedeeld dat
zij de Chilenen niet wilden op
nemen.
BOTSING TUSSEN ANDRIESSEN EN VAN THIJN
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG PvdA en KVP hebben giste
ren in de tweede kamer bijzonder weinig
toenadering getoond. In tegendeel, de sfeer
tussen beide frakties is sterk bekoeld na
een stevige botsing tussen Van Thijn (Pv
dA) en Andriessen (KVP). Beiden hadden
kritiek op de onvoldoende en vage wijze
waarop minister-president Den Uyl en mi
nister Duisenberg (financiën) de beschou
wingen uit de Kamer hadden beantwoord,
maar Van Thijn en Andriessen gingen voor
al elkaar bijna persoonlijk te lijf, wat de
samenwerking binnen de regeringscoalitie
niet ten goede zal komen.
Van Thijn herhaalde zijn vraag: wat mag
dit kabinet doen om maatschappelijke struc
tuurvernieuwingen te bereiken? Wat An
driessen daarvan vindt, was niet best, zei
hij. Andriessen wierp scherp de beschuldi
ging van zich af, dat hij onder invloed van
de ongunstige economische situatie de struc
tuurvernieuwingen in de ijskast wil zetten.
De speelruimte die het kabinet heeft, wordt
volgens van Thijn voor een belangrijk deel
bepaald door vooral de KVP, maar de bij
drage van Andriessen bood volgens hem
weinig perspectief. „Aantjes (ARP) wil geen
„restauratie" van oude politieke toestanden
maar wat wil Andriessen"? vroeg van Thijn.
Is de KVP zich ervan bewust dat spannin
gen rondom vitale onderdelen van het kabi
netsbeleid worden opgeroepen?
Andriessen op zijn beurt vond dat Van
Thijn een boeiend diepgaand betoog had
gehouden over het internationale economi
sche stelsel, maar verzuimd had aandacht
te besteden aan de binnenlandse problemen,
met name aan de inflatie. Van Thijn had
een overtrokken zwart-wit schilderij gege
ven, zei Andriessen. Hij verzekerde dat de
KVP te allen tijde bereid is tot constructief
overleg. Maar dan moet de PvdA niet den
ken dat zij het alleen voor het zeggen heeft.
Als wij alleen mogen slikken wat de PvdA
goed vindt, noem ik dat geen overleg.
Van een onzer verslaggevers
ZUTPHEN Uit de jeugdge
vangenis van Zutphen zijn drie
gedetineerden ontvlucht waar
van tot op heden elk spoor ont
breekt. Vermoedt wordt, dat
een van de ontsnapten is ver
dronken in de IJssel. Hij werd
voor het laatst gezien in het
midden van de rivier toen hij
zich probeerde vast te klampen
aan een voorbijvarende duw
boot.
Twee van de voorvluchtige kna
pen moeten volgens de politie
als gevaarlijk worden be
schouwd. Deze waren veroor
deeld tot zes en vier jaar gevan
genisstraf wegens geweldmis
drijven. De derde ontvluchte ge
vangene moest een jaar uitzitten
wegens diverse vergrijpen.
Derde wereld wil
geen overtollige
vissersschepen
Den Haag (ANP) De ontwik
kelingslanden hebben geen
reële belangstelling aan de dag
gelegd voor de Nederlandse vis
serschepen, die door de moeilij
ke omstandigheden van de vis
serij overtollig zijn geworden.
Minister Pronk van Ontwikke
lingssamenwerking en zijn col
lega Van der Stee van Land
bouw en Visserij hebben dit
geantwoord op vragen van het
Kamerlid Verwoert (DST0).
'Minister Pronk is in beginsel'
bereid mee te werken aan de
financiering van de aanschaf
van Nederlandse vissersvaartui
gen uit ontwikkelingsfondsen.
Zo'n transactie zou wel moeten
passen in het prioriteitenpakket
van de regeringen van de ont
wikkelingslanden.
De beide ministers zijn van me
ning dat een ontwikkeling in
versneld tempo van de visserij
in verschillende ontwikkelings
landen mogelijk is.
Een zwaar beladen Engel
se vrachtauto, die op weg
was van Europoort naar
België, heeft gisteren een
viaduct bij de gemeente
Fijnaart gedeeltelijk ver
nield. De vrachtauto was
te hoog geladen.
Het viaduct dat nu op in
storten staat, wordt alleen
nog gedragen door de
4,85 m hoge en 60 ton
wegende lading. Het ver
keer uit de richtingen Rot
terdam en Bergen op
Zoom naar Fijnaart en Ze
venbergen is volkomen
gestremd.
LISSABON (Upi/Rtr) De Portugese regering heeft aangekondigd
dat zij maatregelen zal nemen tegen minderheidsgroepen die
„proberen de democratische orde te vernietigen".
Sprekend over de recente scherpe toename van politieke en
militaire ordeverstoringen, veroordeelde de regering van premier
José Pinheiro de Azevedo elk gebruik van geweld. Degenen die
politiek geweld aanwenden zullen gestraft worden. Het kabinet zal
met de Revolutionaire Raad bespreken hoe recht en orde in
Portugal zullen worden hersteld.
Het communiqué werd uitgegeven, terwijl opstandige extreemlinkse
soldaten een artilleriekazerne in het noordelijke Oporto bleven
bezetten en de politieke tegenstelling toenamen. De door de commu
nisten gecontroleerde pers en radio werd verweten dat zij de
volksdemocraten de schuld gaven voor de geweldpleging in Oporto
woensdagavond waar 64 gewonden vielen.
Uiterst-linksen betoogden gisteravond in Coimbra in midden-Portu-
gal. Er waren ca. 25.000 demonstranten, onder wie ruim 1.000
militairen. Zij riepen „reactionairen de kazernes uit" en „weg met
de fascistische regering". In Oporto vroegen rebellerende troepen
in de met een rode vlag getooide kazerne van de zware artillerie
om versterking met andere linkse militairen.
Maantje
ontdekt
PASADENA (Californië)
De sterrenkundige die vo
rig jaar de 13de maan van
Jupiter heeft ontdekt zegt
dat hij er nu nog een ge
vonden heeft, de 14de dus.
Het maantje heeft een
doorsnee van slechts onge
veer 6,5 km, en is daarmee
de kleinste maan die wij
kennen. De ontdekker is
Charles Kowal (34), assis
tent sterrenkundig onder
zoek bij het instituut voor
technologie van Californië.
Het maantje is als een stip
je te zien op speciale, zeer
gevoelige fotografische pla
ten die Kowal gebruikt
heeft in de 200-inch-tele-
scoop van het observato
rium op Mount Palomar.
Kowal heeft de baan van
het maantje nog niet kun
nen vaststellen. De ontdek
king was mogelijk doordat
Jupiter dit jaar een betere
stand heeft voor waarne
mingen vanaf de aarde dan
vorig jaar. Er zijn nu 34
manen in ons zonnestelsel
bekend. Andere sterren
staan te ver weg om te
kunnen vaststellen of die,
evenals onze zon, ook -pla
neten en manen om zich
heen hebben.
Bomaanslag in Londen
Voor de ingang van het Londense metro-station Green Park. nauwelijks
400 meter van Buckingham Palace, is gisteravond een bom ontploft
waarbij een man om het leven kwam en achttien mensen werden
gewond. De bom, door de politie omschreven als „een uiterst explosief
apparaat", is vermoedelijk geplaatst door extremisten van de Voorlopige
vleugel van het Ierse Republikeinse leger. Iemand zou hem hebben
achtergelaten bij een bushalte. Van het wachthuisje bleef slechts
verfrommeld metaal over.
Meer aanvragen
oorlogs
uitkeringen
DEN HAAG (ANP) - Hel aan-
taf aanvragen voor een uitke
ring in verband met de oor
log neemt nog steeds toe.
Staatssecretaris Meijer (CRM)
sei gisteren dat bet ministe
rie van CRM er alles aan doet
om die aanvragen binnen de
termijn van acht maanden af
te handelen.
Door de regelmatige toename
van het aantal aanvragen
duurde de behandeling vroe
ger vaak langer dan acht
maanden. Gemiddeld zijn er
nu 95 aanvragen per maand.
Per 1 augustus van dit jaar
wachtten nog 810 aanvragen
op afdoening. Het aantal pen
sioengenietenden was in au
gustus ruim tienduizend, te
gen nog geen achtduizend i
1973.
Een uitkering voor vervolgings
slachtoffers wordt door ge
middeld 1100 mensen per
maand aangevraagd.
NA WAT SCHERMUTSELINGEN door „lichtere" troepen nu een
zwaar offensief vanuit PvdA op de VARA om van de socialistische
omroep een radicalere omroepvereniging te maken. Zelfs ministers
en staatssecretarissen hebben hun naam onder een open brief gezet,
die vooral aandringt op scherper linkse profilering van de omroep.
De brief laat geen andere conclusie achter dan dat onderdeel van
haar bedoelingen is de VARA wat meer op het spoor van de PvdA
te krijgen en dan niet in de eerste plaats de meer gematigde groep
van de partij.
DE ZORGEN. VAN VARA-VOORZITTER Kloos worden almaar
groter; de lijn van mede-ondertekenaars Kombrink, Van der Louw
en Arie Groenevelt bijvoorbeeld is niet zijn voorkeurslijn. Boven
dien heeft de VARA-voorzitter zowel te zorgen voor een kwantita
tief als kwalitatief sterke VARA; zijn vraag zal dan ook wel zijn,
of de radicaler profilering de belangstelling voor de VARA-pro-
gramma's groter zal maken. Hij weet uit ervaring dat heel veel
socialisten liever Accent en Story dan de Haagse Post of „Socialis
me en Democratie" lezen, dat Algemeen Dagblad en De Telegraaf
ook in de socialistische lezersgroep belangstellenden vinden. Een
heel sterke linkse profilering zou vermoedelijk voor Hilversum
alleen maar meer concurrentie tussen VARA en VPRO opleveren.
DE BRIEFSCHRIJVERS MAKEN zich ook bezorgd over de ver
minderde zendtijd voor de VARA, zeker de relatieve vermindering.
Maar met die zorg zitten ook KRO en NCRV. Komt daar straks
een brief van KVP, ARP-CHU en/of de christen-democratische
concentratie? Een sterke politieke profilering zal evenwel het
laatste zijn wat de doorsnee-kijker en doorsnee-luisteraar voor zijn
programma verwacht
Dan zou indirect ook de positie van de NOS verstevigd moeten
worden; als centrale „bij uitstek geschikt" voor alle niet sterk-ge-
profileerde informatieve programma's.
VEEMARKT UTRECHT (9 okt.) Aan
voer 4577. weekaanvoer 4996, runderen
1089, vette kalveren 20. graskalveren
93, nuchtere kalveren 469, schapen of
lammeren 1777, varkens boven 100 kg.
301, biggen 768, bokken en geiten 60,
slachtrunderen 750. Prijzen (in guldens
per kg slachtkoeien extra kwal. gesl.
gew. 6.50-7.05. 1e. kwal. gesl. gew.
5,95-6,45, 2e kwal. 5,20-5,50, 3e kwal.
4,75-5,05. Stieren gesl. gew. 6,35-7,40,
worstkoeien gesl. gew. 3,60-4,60, vette
kalveren lev. gew. 4,50-5,40, nuchtere
kalveren lev. gew. 1,40-1.75. siachtzeu-
gen extra. kwal. lev. gew. 2,70-2,75, 1e
kwal. 2,60-2,65, 2e kwal. 2,55-2,60 en
3e kwal. 2,45-2,50. slachtvarkens extra
kwal. 2,85-2,90, 1e kwal. 2,80-2.85, 2e
kwal. 2,75-2,80 en 3e kwal. 2,70-2,75.
Prijzen (in guldens per stuk): melk- en
kalfkoeien 1390-2350 kaltvaarzen 1350-
2000, vare koeien 1170-1750, pinken
800-1225, stieren 1550-2525, graskalve
ren 450-775, nuchtere kalveren 40-75,
nuchtere kalveren voor fok of mesterij
zwartbont 320-500, roodbont 425-550,
vette schapen 140-200, vette lammeren
165-220, drachtige varkens 600-800,
schrammen 112,50-132,50, biggen
97,50-112,50. geiten 20-75. Overzicht
(resp. handel en prijzen): slachtrunde
ren vlot-ruim prijshoudend, melk- en
kalfkoeien vlot-hoger, jongvee rustia-
prijshoudend. vette kalveren kalm-pri|S-
houdend, nuchtere kalveren redelijk-
prijshoudend, nuchtere kalveren voor
fok of mesterij redelijk-prijshoudend,
schapen redelijk-prijshoudend, lamme
ren redelijk-prijshoudend. varkens
goed-even hoger, schrammen en big
gen goed-even hoger, geiten redelijk
even lager.
KAASMARKT GOUDA (9 okt) Aan
voer 66 partijen. Prijzen in guldens per
kg.: 1e kwal. en extra kwal. 6,60-7,10
en zware kwal. 6,90-7,40. Handel stua.
I EERPRIJZEN BARNEVELD (9 okt.)
Coöp. Veluwse Eierveiling: aanvoer
3.095.600 stuks (volgens veilinglijst
1.982.280 stuks), stemming kalm. Prij
zen in guldens per 100 stuks: eieren
van 50 gram 8.07-9.17, 55 gram 9.25-
10 21, 60 gram 10.47-11 45 en 65 gram
10.89-11.93. Eierveiling: aanvoer
1.784.000 stuks, stemming rustig. Prij
zen in guldens per 100 stuks: eieren
van 54-55 gram 9,33-9,92, 57-58 gram
10,03-10,65, 61-62 gram 10,29-11,07. 66-
67 gram 11,07-11,70. Eiermarkt: aanvoer
ca 2.050.000 stuks, handel kalm. Eieren
van 50-54 gram 9.40-10,30 per 100
stuks, kg.-prijs 1,88-1,91, van 57-61
gram 10,90-11,60 per 100 stuks, kg.-
prijs 1,91-1,90 en van 64-67 gram 12.15-
12,60 per 100 stuks. k.g-prijs 1,90-1,88.
PARIJS President Idi Amin
van Oeganda heeft de Franse
regering en het internationale
Rode Kruis toegezegd stappen
te zullen nemen ten behoeve
van het echtpaar Pierre en
Francoise Claustre, de twee
Franse gijzelaars die door een
groep rebellen in Tsjaad wor
den vastgehouden. Amin heeft
zijn toezegging gedaan in zijn
funktie als voorzitter van de
organisatie van Afrikaanse een
heid (OAE), aldus de zegslieden.
Frankrijk heeft de OAE en het
Rode Kruis verzocht te interve
niëren toen de rebellen bleven
weigeren de Claustres vrij te
laten, ondanks dat Frankrijk
reeds 10 miljoen francs losgeld
had betaald. Rebellenleider His-
sene Habré liet weten dat het
echtpaar pas zou vrijkomen
wanneer Frankrijk hem naast
het geld ook wapens levert. Pa
rijs heeft dit categorisch gewei
gerd.
DEN HAAG (ANP) - Volgens
Haagse kringen zal deelneming
van het Rijn-Schelde-Verolme-
concern aan de bouw van een
kernenergiecentrale in Zuid-
Afrika waarschijnlijk wel wor
den toegestaan. Deze deelne
ming zou in strijd kunnen zijn
met het non-proliferatiever
drag, dat Nederland heeft gete
kend, als Zuid-Afrika zich zou
onttrekken aan internationale
controle op het gebruik van de
reactoren en de brandstof voor
de centrale. Men verwacht in
Den Haag echter geen moeilijk
heden van de kant van Zuid-
Afrika.
Het RSV-concern heeft bij de
betrokken departementen aan
gemeld dat het wil deelnemen
aan een offerte van een interna
tionaal consortium, waarin ver
der General Electric (Ver. Sta
ten) en Brown-Boveri (Zwitser-
lad) deelnemen. De betrokken
bewindslieden (de ministers van
Buitenlandse en Economische
Zaken) onderzoeken nu, of deze
Nederlandse deelneming aan
het project in strijd is met de
internationale verdragen.
Het RSV-concern verwacht
evenmin, dat deelneming aan
het project op bezwaren van de
Nederlandse regering zal stui
ten. Het betreft geen wapentuig,
maar het gaat om een vreed
zaam project, aldus een woord
voerder van het concern.
