Rode Kruis
is zelf ziek
PvdA wil grondrechten
werknemers in een wet
PER 1 DECEMBER
SLIJTERS HOPEN
OP MINIMUMPRIJS
Ontheffing wacht omstreden
bisschop van Ravenna
Korte metten
Mgr. Bluyssen:
doodvonnissen in
Spanje onrechtvaardig
OLIFANTEN ARTIS
SUNGERDEN STENEN
NAAR HET PUBLIEK
Schippersbonden: Toestand in België wordt onhoudbaar
Woningverbetering?
Intern rapport:
VRIJDAG 3 OKTOBER 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
AMSTERDAM (ANP) De olifanten in Artis
hebben onlangs een spelletje uitgevonden dat
voor de bezoekers niet van gevaar ontbloot is
en de Artismensen dan ook de nodige proble
men heeft gegeven. Met de slurven groeven de
dikhuiden de laatste tijd in de grond buiten
de omheining van hun perk. In de hierdoor
ontstane gaten kwamen bakstenen bloot te
liggen. Met behulp van zijn slurf slingerde op
een gegeven moment een van de kolossen een
opgegraven steen naar het niets vermoedende
publiek.
Gelukkig veroorzaakte het schot en ook een
volgende worp geen ongelukken. De dieren
werden meteen op stal gezet In allerijl werd
begonnen met het afdekken van de grond door
middel van een laag beton.
Tot voor kort hadden de olifanten nooit de
neiging vertoond met de stenen te gooien.
Integendeel, ze aten ze op! Met de sterke kiezen
maalden ze knarsend de bouwprodukten tot
gruis, waarbij het opviel dat vooral de bakste
nen de voorkeur hadden. Niet altijd verdween
het gruis zonder gevolgen in het binnenste van
de kolossale lijven. Eenmaal zijn twee olifanten
zo ziek geweest dat voor hun leven werd ge
vreesd. Door de dieren o.a. zoveel mogelijk in
beweging te houden en water te laten drinken
kwam er verbetering in hun toestand en raak
ten de bijna verstopte darmen de ballast ten
slotte kwijt Men verwacht in Artis de zaak nu
onder controle te hebben. De dikhuiden worden
wel nauwlettend in de gaten gehouden.
IADVERTENTIE
ROTTERDAM De teven samenwer
kende schippersbonden hebben gisteren
in een telegram aan Minister Westerterp
aangedrongen op overleg met zijn Belgi
sche collega om uit de impasse van de
schippersblokkade te geraken. De blok
kades zijn de afgelopen dagen weer ver
scherpt en duren al zes weken. Meer dan
vijfhonderd Nederlandse binnenvaart
schepen zitten in België vast De situatie
wordt onhoudbaar, zeggen de bonden.
De positie van een flink aantal onderne
mingen en de werkgelegenheid van velen
wordt door de blokkades aangetast Er
zullen snel doeltreffende maatregelen ge
nomen moeten worden. „Wij maken ons
ernstig zorgen over de mogelijke gevol
gen voor de Nederlandse schippers, als
de blokkades en intimidaties door Belgi
sche schippers blijven voortduren."
De Scheepvaartvereniging Zuid heeft in
een telegram premier Den Uyl en de
ministers Westerterp en Lubbers ge
vraagd bij de Belgische regering aan te
dringen op beëindiging van de blokkades.
De vereniging wil zo snel mogelijk vrije
doorvaart in België.
De NMB helpt u snel aan geld om nü uw plannen
te verwezenlijken Vraag naar het Speciale Woningkrediet.
Leningen vanaf f 2.000,-. Looptijden van 3 tot 8 jaar.
Voor alle andere doeleinden is er de
P.L. Inlichtingen bij alle NMB-kantoren.
NPUllljU nederlandsche
If iQ MIDDENSTANDSBANK
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - De Verenigde
Nederlandse Slijters (VRS) ho
pen dat met ingang van 1 de
cember een minimum prijs
voor gedistilleerde dranken in
gevoerd zal kunnen worden.
Volgens waarnemend voorzit
ter Th. Hooij van deze vereni
ging waarin de traditionele slij
ters zijn verenigd, staat de re
gering, de drankenfabrikanten
en de grossiers achter de instel
ling van een minimumprijs.
Over de hoogte van deze „bo
demprijs" wil men nog geen uit
spraak doen. Vast staat echter,
dat deze minimumprijs zal'ko
men te liggen boven de momen
teel geldende prijzen voor gedis
tilleerd. Sinds vorige week de
prijzenoorlog is losgebarsten
door het opheffen van de verti-
kale prijsbinding door de fabri
kanten, schommelen deze prij
zen rond de tien gulden.
De heer Hooij: „De traditioneel
werkende slijters moéten mo
menteel wel mee in de prijzen
slag om hun marktaandeel ten
opzichte van de drankensuper
markten die de prijzenoorlog
hebben ontketend, niet te verlie
zen. De omzetten zijn momen
teel bijzonder groot, bij enkele
slijters is het marktaandeel zelfs
weer gegroeid omdat de consu
ment de kleine slijter weer be
zoekt, nu de prijzen vrijwel ge
lijk liggen. Maar om eenzelfde
ondernemerswinst te hebben als
voor de prijzenoorlog is een om
zetstijging van veertig procent
noodzakelijk. Dat lukt waar
schijnlijk niet, afgezien nog van
de vraag of een dergelijke om
zet wel gewenst is met het oog
op de volksgezondheid. Door de
thans geldende kleine winstmar
ges zal naar schatting 15 pro
cent van het totaal van 3800
slijters zijn bedrijf moeten op
heffen", aldus de heer Hooij.
Een minimumprijs zou volgens
de VRS de slijters bestaansze
kerheid kunnen verschaffen. In
gesprekken met staatssecretaris
Hasekamp van Economische
Zaken is de mogelijkheid be
sproken van invoering van een
banderol op het gedistilleerd,
om daarmee mede het systeem
van minimumprijzen te kunnen
creëren. De banderollen kunnen
echter niet ingevoerd worden in
verband met EG-bepalingen.
Wel overweegt het ministerie
binnenkort de flessen gedistil
leerd te voorzien van een ac
cijnszegel. Daarmee zou men
vooral de verkoop van produk-
ten van illegale alcoholstokerij
en willen tegengaan.
Transkei wordt
onafhankelijk
Het verplaatsen van een
huis is al vaker vertoond,
maar over een rails een
complete gotische kerk ver
huizen is nieuw. Dat ge
beurt momenteel in het
dorp Most, in Noord-Bohe-
men, Tsjechoslowakije. De
kerk, die een gewicht heeft
van 12.000 ton en een
hoogte van 30 meter, zal
850 meter verder weer wor
den neergezet. Men hoopt
dit karwei binnen een
maand te klaren.
UMTATA (AFP) - Transkei,
een van de acht bantoe-thuis
landen in Zuid-Afrika, zal op 26
oktober volgend Jaar onafhan
kelijk worden. Premier Kaizer
Matanzima van Transkei heeft
dit gisteren bekend gemaakt in
het parlement in Transkei's
hoofdstad Umtata. Economisch
zal Transkei echter grotendeels
afhankelijk blijven van Zuid-
Afrika.
Transkei zal de rassendiscrimi
natie uitbannen. Woensdag zijn
de politieposten overgedragen
aan inheemse politie van Trans
kei; een kleine troepenmacht is
in opleiding in Zuid-Afrika. De
meeste andere thuislanden heb
ben onafhankelijkheid afgewe
zen, omdat ze een groter grond
gebied willen hebben of omdat
ze tegenstander zijn van afzon
derlijke zwarte staten.
GENÊVE (Reuter) Het Rode Kruis is ziek. Dat zegt een intern
rapport, dat de hand zonder omwegen in eigen boezem steekt.
De 112 jaar oude internationale organisatie voor hulp aan slach
toffers van oorlog en andere rampen vertoont hier en daar
verkalkingsverschijnselen. Voornaamste fouten: het ontbreken
van een slagvaardige planning, een neiging tot „liefhebberen" en
een tendens tot zelfgenoegzaamheid.
Een speciale commissie, onder
leiding van de Canadees Donald
Tansley, heeft de afgelopen 28
maanden 45 landen bezocht en
bekeken hoe daar de rampenbe
strijding in z'n werk gaat. Con
clusie van Tansley: „Er zijn we
zenlijke problemen." „Een ge
mis aan gemeenschappelijke
doelstellingen binnen de organi
satie en een steeds voortschrij
dende aanwas van onderling
nauwelijks verband houdende
activiteiten, vormen thans voor
het Rode Kruis een bedreiging
van de eerste orde. In het meest
extreme geval zou het Rode
Kruis uiteen kunnen vallen". De
oorzaak van de problemen ligt
volgens Tansley bij het sterk
gestegen aantal lidstaten (122)
en bij de hoedanigheid en com
plexheid van de rampen waar
aan het hoofd moet worden ge
boden.
Punten van kritiek in het rap
port: het Rode Kruis is vaak te
„lief voor regeringen, uit angst
zich met politiek in te laten; op
juridisch terrein zijn planning
en organisatie vaak onvoldoen
de; de nationale organisaties
zijn dikwijks slecht georgani
seerd en hadden weinig of geen
idee hoe te handelen in een
noodtoestand; volgens sommige
critici stelt het Rode Kruis zijn
prioriteiten verkeerd. Het rap
port zegt, dat het Rode Kruis
dynamischer, minder star, ge-
coördineerder en vooral deskun
diger verder dient te werken,
„nu steeds meer er op wijst, dat
de wereld de grens naar een
permanente noodtoestand over
schreden heeft."
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De fractie van de PvdA in
de Tweede Kamer vindt dat er een wet
moet komen waarin de grondrechten van
de werknemers worden neergelegd. De
werknemer moet duidelijk omschreven
rechten krijgen, die evenzovele plichten
voor de werkgever zijn, zo heet het in een
gisteren gepubliceerd rapport van de frac
tie, die vindt dat de werknemers zich nu
in een ongelijkheidspositie bevinden.
Tot de grondrechten van een werknemer
behoren volgens de Kamerfractie van de
PvdA:
recht op informatie over alles wat in zijn
bedrijf gebeurt,
vrijheid van meningsuiting, ook over de
verleende werkopdracht intern en over be
drijf en bedrijfsleiding naar buiten,
recht van vergadering buiten werktijd
met collega's,
recht op extra vrije tijd voor sociaal-poli
tieke aktiviteiten,
recht op het belijden van een levensover
tuiging, bijvoorbeeld voor gastarbeiders
voor wie de vrijdag een rustdag is,
recht op werkweigering op principiële
gronden,
recht op gelijke behandeling, ongeacht
functie of rang (bijvoorbeeld geen onder
scheid in werkkamer of in onkostenvergoe
ding),
recht op educatief verlof,
stakingsrecht
De PvdA-fractie heeft de publikatie van nog
enkele rapporten aangekondigd, ondermeer
over extra-mogelijkheden tot bestrijding van
de structurele werkloosheid, als aanvulling
op wat het kabinet al doet
Tijdens de presentatie van het rapport over
de grondrechten voor werknemers heeft
fractievoorzitter Van Thijn er zijn onbeha
gen over uitgesproken, dat het stakingsrecht
in Nederland nog steeds niet wettelijk gere
geld is.
Schilderijen
lagen in het
bagagenet
Totaal vernield bungelt een grote
truck met oplegger boven het wa
ter van de rivier de Illinois, in de
Verenigde Staten. De wagen reed
door de slagboom op de brug en
perste zich in volle vaart in de
opening die nog was overgebleven
onder het contragewicht van de
hefbrug. De chauffeur had kans
gezien nog net op tijd uit zijn
cabine te springen.
FREIBURG ((DPA) Westduitse
douanebeambten hebben in een
bagagenet van de Rivièra-Expres
Ventlmlglia Amsterdam een
sensationele vondst gedaan bij
een controle tussen Basel en
Freiburg. Beambten vonden ze
ven schilderijen van Van Gogh,
Cézanne, Sisley, Troulllebert, Se-
gantini en Vuiliard, ter waarde
van minstens anderhalf miljoen
gulden. Een expert beeft de echt
heid van de doeken bevestigd.
De kunstwerken, die inmiddels in
een bankkluis zijn opgeborgen,
waren in pakpapier gewikkeld.
Ze zijn uit de lijsten gescheurd
of gesneden. Een van de doeken
was in het midden geknakt. De
douane acht het mogelijk, dat de
schilderijen afkomstig zijn uit een
museum in Italië. Van de persoon
die ze inde trein heeft achtergela
ten ontbreekt elk spoor.
De „rode" bisschop van de Italiaanse stad Ravenna, mgr.
Salvatore Baldassari, zal hoogst waarschijnlijk binnenkort van
zijn functie ontheven worden. Er is reeds lang sprake van
en het Vaticaan heeft die berichten nooit officieel tegengespro
ken dat in het diocees van Ravenna een apostolisch admini
strator „seda plena" benoemd zal worden, hetgeen zonder meer
inhoudt dat de huidige bisschop van zijn functies ontheven
zal zijn.
Mgr. Baldassari is thans 68 jaar oud en bijna twintig jaar
bisschop in Ravenna. Deze week is hij door paus Paulus in
privé-audientie ontvangen. Men beschouwt dat als de voorlaatste
stap. De laatste zal zijn de benoeming van zijn vervanger in
Ravenna. Het wordt bijna uitgesloten geacht dat de paus mgr.
Baldassari zal handhaven.
De bisschop heeft in de loop der jaren regelmatig Vaticaanse
correctoren op bezoek gehad, maar ook die waren niet bij
machte zijn beleid te wijzigen en dat is onveranderd progressief,
(„rood" zeggen zijn tegenstanders) gebleven.
Mgr. Baldassari wordt in zijn diocees op handen gedragen. Er
zijn akties gevoerd en nieuwe aangekondigd om zijn verdwijning
tegen te houden. Er wordt over bezetting van het bisschoppelijk
paleis en zelfs van de dom gesproken. En het zijn zowel de
communisten, de socialisten en andere linkse groeperingen als
zijn eigen parochianen die hem steunen en vragen om aan te
blijven.
De gedragslijn van mgr. Baldassari die hij ook altijd in praktijk
heeft gebracht, is steeds geweest een confrontatie met de
anderen, met links te vermijden. Hij functioneerde in een
politiek uitgesproken links gebied, waar de kerk bijna veraf
schuwd werd. De bisschop bracht daar verandering in. Hij zocht
de dialoog, droeg missen op in bezette fabrieken, werd lid van
het Vietnam-comité en het Chili-comité, hij trad niet op tegen
priesters die tegen afschaffing van de abortuswet waren en hij
was goede maatjes met linkse stadsbestuurders.
Een dezer dagen heeft nu ook de regionale afdeling van de
christen-democratische partij gepleit voor het aanblijven van
mgr. Baldassari. Algemeen in Ravenna is men ervan overtuigd
dat de bisschop de kerk weer heeft opengezet, ook voor
andersdenkenden en afgedwaalden. „En een bisschop verplaats
je niet tegen de wil van zijn kerkvolk in", aldus een aanbeveling
uit Ravenna voor het Vaticaan.
Kerk
en
wereld
De Amerikaanse nationale raad van kerken heeft
president Ford van de VS gevraagd, voor zijn veilig
heid en in het algemeen belang, af te zien van zijn
„Ontmoet-de-mensen"-tournee. Hij zou er goed aan
doen, aldus de raad, te overwegen om op te houden
„te proberen de mensen te ontmoeten op de wijze
van een negentiende-eeuwse verkiezingskandidaat".
Londense bookmakers hebben bekendgemaakt, dat
zij inzetten aannemen rond de naam van de nieuwe
aartsbisschop van Westminster en primaat van de
Britse rooms-katholiekedi kerkprovincie. Dit naar
aanleiding van de bekendmaking van de huidige
aartsbisschop, kardinaal Heenan, dat hij vanwege zijn
slechte gezondheid heengaat. De aartsbisschop van
Birmingham is met drie tegen twee favoriet bij de
bookmakers.
Aartsbisschop A. Lorscheider van Fortaleza en voor
zitter van de Braziliaanse bisschoppenconferentie,
zal mgr. Pironio vervangen als voorzitter van de
Zuidamerikaanse bisschoppenconferentie, de CE-
LAM. Mgr. Lorscheider, die al vice-voorzitter is,
neemt tot 1978 de plaats in van mgr. Pironio, die
vorige maand werd benoemd tot proprefect van de
curie-congregatie voor de religieuzen.
De Israëlische regering heeft besloten geen gehoor
te geven aan oproepen van grieks-orthodoxe kerklei
ders om aartsbisschop Hilarion Capucci van Jeruza
lem, die in Israël gevangen zit op beschuldiging van
wapensmokkel voor Arabische commando's, vrij te
laten.
Kardinaal Paul Zoungrana, aartsbisschop van Oua
gadougou in Opper Volta is opnieuw benoemd tot
voorzitter van het SECAM, het symposion van bis
schoppenconferenties van Afrika en Madagascar.
Vice-presidenten werden kardinaal Maurice Otoen-
ga, aartsbisschop van Nairobi in Kenia en mgr.
Hyacinthe Thiandoum, aartsbisschop van Dakar in
Senegal
De stichting Mensen in Nood heeft vijftigduizend
gulden ter beschikking gesteld voor hulp aan twintig
duizend vluchtelingen op Timor. Verwacht wordt, dat
er nog zestigduizend vluchtelingen bijkomen. In ver
band met het huidige voedseltekort vraagt de stich
ting om geldelijke steun op haar giro 1111222, Mensen
in Nood te Den Bosch.
In zijn éigen wekelijkse rubriek in het blad
van zijn bisdom heeft bisschop J. Bluyssen
van Den Bosch aandacht besteed aan de jong
ste ontwikkelingen in Spanje, die zo zegt
hij- de hoop hebben vernietigd op een geleide
lijke en vreedzame ontwikkeling naar meer
vrijheid en een democratischer orde. De dood
vonnissen acht hij „in principe buiten alle
proporties". De uitspraken van de militaire
rechtbanken, die de doovonnissen oplegden,
acht bisschop Bluyssen onrechtvaardig, omdat
in de procesvoering de rechten van de ver
dachten niet gewaarborgd waren.
Hij erkent dat het altijd moeilijk blijft om zich
een juist oordeel te vormen over gebeurtenis
sen, die zich elders en meestal in een sfeer van
geheimzinnigheid afspelen. Men kan in de
stroom van de emoties vergeten, dat de veroor
deelden zelf mensen gedood hadden, zoals -zo
voegt hij er aantoe „men ook vergeten kan,
dat de bestaande situatie hen tot dergelijke
wanhoopsdaden gebracht heeft".
Hij herinnert aan de gratieverzoeken van de
paus en de Spaanse bisschoppen, bij wie de
Nederlandse bisschoppen zich aangesloten heb
ben. kerkelijke leiders mogen niet lichtvaardig
tussenbeide komen in politieke vraagstukken.
Daar moeten aldus bisschop Bluyssen zij
gegronde redenen voor hebben. Die zijn in het
geval van de Spaanse doodvonnissen naar zijn
mening aanwezig.
Allereerst stelt hij de vraag of de doodstraf
in overeenstemming is te brengen met het
huidige rechtsgevoel en met een juist verstaan
van de evangelische eisen. De achtergrond van
deze vraag is het fundamentele recht van ieder
mens op zijn leven, wie hij ook is en wat hij
ook gedaan moge hebben. De overheid heeft
tot taak het recht en de samenlevingsorde te
beschermen en inbreuken daartegen tegen te
gaan. Dit kan inhouden, dat mensen uit de
samenleving verwijderd moeten worden.
Maar dit alles kan zonder de doodstraf bereikt
worden.
Dit betekent, aldus bisschop Bluyssen, dat ook
ten aanzien van mensen, die aan de meest
ernstige schuldig worden bevonden, de dood
straf in principe buiten alle proporties moet
worden geacht De doodstraf krijgt, in feite
alleen maar het karakter van vergelding. De
overheid betaalt het geweld met gelijke munt
terug. Zij wil met gelijke kracht of nog harder
terugslaan.
Alle beschikbare inlichtingen wijzen er volgens
de bisschop verder op, dat de procesvoering
grote gebreken heeft vertoond, omdat de rech
ten van de verdachten met gewaarborgd wa
ren. De uiterste zorgvuldigheid moet in acht
worden genomen, zeker waar het gaat over
doodvonnissen. Dit is volgens de bisschop zon
der meer een eis van rechtvaardigheid. Wordt
daaraan niet voldaan, dan is het resultaat van
het proces, de uitspraak, zelf onrechtvaardig.
Als de opgelegde straf alleen als wraak kan
worden beschouwd, overtreedt de overheid zelf
het recht en de orde. Waar de rechten van de
mens in het geding zijn kunnen de christenen
en de kerkelijke over heid niet volstaan met
het verkondigen van algemene beginselen van
recht en humaniteit Dan moeten zij deze ook
prepareren op concrete situaties, aldus bis
schop Bluyssen.
