Spanje is internationaal uit de gratie
„Almere had er
al moeten zijn"
NAVO EN EEG WILLEN FRANCO NIET MEER
[Effect van hogere olieprijs
is nog niet te voorspellen
Bromfietsmarkt
sinds invoering
valhelm ingestort
Minister sloeg eerste paal
Schippers beginnen zelf vrachtverdeling
1 koop
DiNSUAU JO fa£,KiKiViBi!.K iO/o
LMiXöi CU KAK
(Van onze correspondent
Mark Amold-Forster
Madrid Met de terechtstelling van de vijf Span
jaarden afgelopen zaterdag heeft de Spaanse rege
ring zich op diplomatiek gebied de onvrede van het
buitenland op de hals gehaald. De weigering van
generaal Franco om de vonnissen om te zetten heeft
zijn positie wat betreft de vier voornaamste doelstel
lingen van zijn buitenlandse politiek aanmerkelijk
verzwakt. Dat zijn - of waren: het sluiten van een
formeel defensie-akkoord met de Verenigde Staten,
het vestigen van nauwere economische betrekkingen
met de EEG met het oog op een mogelijk lidmaat
schap, het lidmaatschap van de NAVO, en de terug
gave (althans in Spaanse ogen) van Gibraltar.
Sedert de dageraad van zaterdag, toen de vuurpelo
tons hun werk deden is de kans dat die vier punten
ooit gerealiseerd worden minimaal geworden.
Generaal Franco was hiervoor gewaarschuwd. Hij
was gewaarschuwd door leden van het Amerikaanse
Congres, door de EEG-Commiss(e, door het Europese
Parlement, door alle Europese socialistische partijen,
door de helft van de kanselarijen van Europa, door
dappere leden van zijn eigen volk, en door de paus.
Zijn beslissing om de vijf doodvonnissen te bevesti
gen was misschien in overeenstemming met zijn
binnenlands beleid, maar het was ook een uitdaging
tegenover het grootste gedeelte van de buitenwereld.
Het staat bijvoorbeeld president Ford nu niet meer
vrij om het defensie-akkoord te sluiten waar generaal
Franco en het Pentagon op zitten te wachten. Het
hoogst haalbare voor Ford zonder het Congres tegen
zich in het harnas te jagen, zou zijn om de overeen
komst over Amerikaanse bases in Spanje op beperkte
schaal te vernieuwen. De Spaanse regering krijgt dan
misschien wel dezelfde hoeveelheid geld, maar er is
minder werk voor Spaanse arbeiders als de Verenig
de Staten (wat niet onmogelijk is) hun luchtmachtba
ses in Moron, Saragossa en Torrejon sluiten en alleen
hun basis voor atoomonderzeeërs in Rota aanhouden.
Zelfs al vóór de terechtstellingen waren de relaties
tussen Spanje en de Verenigde Staten moeilijk hoofd
zakelijk omdat Franco als een van zijn voorwaarden
van het hernieuwen van de overeenkomsten over de
bases had gesteld dat hij eerst een formeel alliantie
verdrag gesloten wilde zien. Toen president Ford op
31 mei bij Franco op bezoek was, hebben ze daarover
geen overeenstemming kunnen bereiken.
De onderhandelingen tussen Spanje en de Verenigde
Staten zijn hard en verbitterd gebleven. Spanje van
zijn kant eist ofwel een formeel alliantie-verdrag of
veel meer geld en veel meer wapens. En de Verenigde
Staten van hun kant weigeren te diep betrokken te
raken in een overeenkomst met een dictator waarvan
de dagen geteld zijn en waarvan de nasleep onvoor
spelbaar is.
De kansen dat Franco erin zal slagen nauwere betrek
kingen met de EEG aan te knopen zijn ook duidelijk
kleiner geworden door de terechtstellingen. Zowel het
Europese parlement als de EEG-Commissie waren
minder aarzelend met hun protesten dan zij leken.
De stemming van de assemblee met 35 vóór het
protest en 31 tegen, was niet zozeer een afspiegeling
van een verschil in overtuiging of principe als wel
een verschil in taktiek.
Het argument van de leider van de 31, Peter Kirk,
was dat de assemblee zich moest beperken tot een
protest tegen de terechtstellingen en verder niets
mocht zeggen uit vrees dat dat Franco zou provoce
ren om te doen wat hij nu ook gedaan heeft. Het
voornaamste argument van Kirk was dat een dreige
ment om de betrekkingen tussen de EEG en Spanje
te „bevriezen" de zaken erger zou maken niet ter zake
was voor het primaire doel, namelijk het redden van
mensenlevens.
Hoe dan ook, de meerderheid besloot dat het dreige
ment om de betrekkingen te bevriezen, wat ook deel
uitmaakte van de resolutie waarschijnlijk meer goed
dan kwaad zou doen. Een soortgelijk meningsverschil
schijnt het protest vanuit Brussel beïnvloed en ver
traagd te hebben. Maar in geen van beide gevallen
was er sprake van enige neiging om vriendschap aan
Franco te betuigen. En nu de daad gepleegd is, zijn
alle pro-Franco gevoelens die er nog waren aan
flarden geschoten door de vuurpelotons. In EEG-ter-
men was Franco vorige week misschien nog een
twijfelachtige partner; deze week is hij een paria.
De kansen voor Spanje om tot de NAVO toe te treden
zijn nu kleiner dan ooit. Zelfs >al vóór de processen
waren al tenminste vier leden van het bondgenoot
schap, Noorwegen, Denemarken, Nederland en Enge
land, bereid een veto uit te spreken over Spanje's
lidmaatschap. Nu na de executies zou Spanje van
geluk mogen spreken als ze nog steun krijgen zelfs
van de Verenigde Staten, hun oorspronkelijke promo
tor.
In de kwestie Gibraltar was de stemming in Londen
het afgelopen weekeinde dusdanig dat de Spanjaar
den Gibraltar wel kunnen vergeten. Engeland en
Spanje zijn op grond van resoluties van de Assemblee
van de Verenigde Naties verplicht om „overleg te
plegen" over Gibraltar in de hoop dat er een oplos
sing gevonden kan worden. De Spaanse minister van
Buitenlandse Zaken Pedro Cortina was niet aanwezig
bij de kabinetszitting die de doodvonnissen bevestig
de. Hij kan dus niet rechtstreeks aansprakelijk wor
den gesteld. Maar het is intussen wel zo dat er niet
langer kans op is dat hij minister Callaghan zou
kunnen overhalen om zelfs maar in overweging te
nemen óm de bewoners van Gibraltar over te dragen
aan Spanje en aan de Spaanse rechtspleging.
De Engelse regering heeft in ieder geval het parle
ment de verzekering gegeven dat zij niets zullen doen
met betrekking tot Gibraltar dat niet in overeenstem
ming is met de wensen van de bewoners van Gibral
tar. En die willen buiten Spanje te blijven. Wie zou
per slot van rekening nu een Spanjaard willen
zijn?
Copyright The Guardian
Miljardenrijk
van Onassis
was fantasie
NEW YORK (Reuter) -
Het miljarden-rijk van de
Griekse scheepsmagnaat
Aristoteles Onassis heeft
alleen in de verbeelding
bestaan, zo schrijft het
Amerikaanse tijdschrift
„Fortune".
Toen Onassis in maart
overleed, waren zijn totale
bezittingen waarschijnlijk
niet meer waard dan zo'n
625 miljoen gulden, en had
hij bij Japanse en Franse
banken schulden van meer
dan 250 miljoen gulden.
Zelfs de voorzichtigste
schatting hield het op 1250
miljoen gulden, maar vol
gens Fortune was Onassis'
imperium waarschijnlijk in
totaal niet meer dan de
helft daarvan waard. Vol
gens Fortune heeft Onassis
catastrofale verliezen gele
den in het laatste jaar van
zijn leven, vooral in de ris
kante tankervaart Olympic
Airways, Onassis' lucht
vaartmaatschappij, heeft
zelfs in haar beste jaren
maar geringe winsten ge
maakt.
UTRECHT (ANP) bromfietsen, tegen brommer die niet
„De bromfietsverko- 200.000 in de afgelo- harder kan dan 20
pen zijn verregaand pen jaren. Als een km per uur en waar-
ingestort en we zul- van de belangrijkste voor geen helm nodig
len ernstig rekening oorzaken van deze te- is. „We zullen voor
moeten houden met rugloop noemde de deze zaak moeten
een verkoopdaling heer Breeman de val- vechten, want het be-
van 50 procent. Bij helmverplichting. Het tekent een nieuwe
de lichte stadsbrom- aantal tweedehands markt voor onze
mer zal die daling brommers is sterk branche, die dit ge-
75 procent vergroot. De nieuwe zien de slechte econo-
zijn". Dit zei gisteren situatie zal een aan-
de heer F. W. Bree- passing van de indus-
mische situatie best
kan gebruiken", al
dus de heer J. Mers-
man, voorzitter van trie vereisen,
de Bovag-motor- en De bromfietsfabri- mans, voorzitter van
bromfietsbedrijven. kanten staan positief de bromfietsafdeling
tegenover het „snor-
Hij verwacht voor dit fietsenplan" van mi
jaar een afzet van nister Westerterp. De heid echter op 25 km
nog geen 100.000 snorfiets wordt een gesteld zien.
Kappers gaan zich roeren
UTRECHT (ANP) De Ne
derlandse kappers zijn zich
aan het roeren. Gisteren heb
ben enkele tientallen kapper
spatroons in Utrecht gede
monstreerd voor verlaging
van de btw van 16 naar 4
procent.
De kappers vinden dat hun
bond de Algemene Nederland
se Kappersorganisatie ANKO,
niet krachtig genoeg actie
voert voor btw-verlaging. „On
ze bond is ziek" stond er op
de spandoeken. Die btw-verla
ging moet er nü komen, an
ders is het voor veel kappers-
bedrijven die het water toch al
tot aan de lippen staat, te laat,
aldus de demonstranten.
Zeventig kappers die naar
Amsterdam togen vonden
'daar de deuren van het bonds-
kantoor gesloten. Er was nie
mand aanwezig. De kappers
hadden een buitengewoon con
gres willen eisen om daar de
kappersproblemen te bespre
ken en de bond nieuw leven
in te blazen. Als er niemand
van het bestuur zou komen
opdagen, zouden de kappers
zelf een buitengewone verga
dering willen uitschrijven.
gang van morgen in de nachte
lijke uren niet meer gratis be
schikbaar zijn. Aanvragers zul
len dan verwezen worden naar
een nummer dat niet kosteloos
is. De PTT heeft hiertoe mede
besloten omdat er 's nachts
steeds minder serieuze inlich
tingen gevraagd worden.
Wie vanaf morgen tussen tien
uur 's avonds en acht uur 's
morgens 008 belt, zal verwezen
worden naar een ander num
mer, door middel van een ant
woordapparaat Dit nummer is
in alle telefoondistricten ver
schillend. Van de ongeveer 30
miljoen telefoontjes die 008 per
jaar krijgt, komt verreweg het
grootste deel overdag. Bij de 22
regionale informatiecentra van
008 werken in totaal ongeveer
1300 personen!
Rus mag trouwen
met Oostenrijkse
MOSKOU (REUTER) - De jon-
ge Rus Aleksander Sokolov,
wiens Oostenrijkse verloofde
vorige week een hongerstaking
hield omdat Moskou haar geen
inreisvisum wilde verstrekken
voor haar huwelijk, heeft giste
ren te horen gekregen dat hij
naar Oostenrijk kan gaan.
Funktionarissen van het Russi
sche bureau voor paspoorten
hebben hem laten weten dat hij
binnen tien dagen een uitreisvi
sum krijgt Ze vertelden hem
dat „hij niet zoveel drukte
moest maken", zo -verklaarde
Sokolov tegen westerse verslag
gevers. Zijn verloofde. Johanna
Steindl, beëindigde na vier da
gen haar hongerstaking toen de
Oostenrijkse kanselier Kreisky
op het Kremlin een beroep had
gedaan de kwestie nog eens te
bezien.
ADVERTENTIE]
Voor
mijnheer
Jansen
die morgen
jubileert.
(Van een onzer verslaggevers)
ALMERE „Eigenlijk had Alraere er al moeten
zijn. Veel natuur- en landschapsbederf op het
oude land had dan voorkomen kunnen worden.
En vele mensen hadden een betere woonplaats
gehad. Het is zoals met veel werken bij Verkeer
en Waterstaat: het zijn langlopende projekten die
zich ogenschijnlijk makkelijk lenen voor vertra
ging of uitstel. Maar de rekening moet toch
betaald worden ën soms zelfs tweemaal, namelijk
voor het projekt zelf èn voor het maatschappelijk
nadeel wegens het uitstel van het projekt"
Dat zei minister Westerterp vanmiddag, voordat
hij de eerste paal sloeg voor de woningbouw in
Almere, de toekomstige stad in de Flevopolder.
Dit veelomstreden projekt moet de „overloop"
gaan opvangen van het Gooi en vooral van Am
sterdam. Minister Westerterp: „Nog meer dan Le
lystad wordt Almere gebouwd om een bijdrage te
leveren aan het oplossen van problemen op het
oude land."
Een van de moeilijkheden is om van Almere geen
slaapstad te maken. Daarom is de vestiging van
een groot aantal arbeidsplaatsen noodzakelijk, al
dus de minister. Eerste voorwaarde hiertoe is een
goed woon- en vestigingsklimaat. „Bewoners en
bedrijven moeten graag naar Almere willen ver
huizen".
De belangstelling voor Almere is enorm. Er heb
ben zich al 10.000 mensen in laten schrijven voor
een huis in de nieuwe stad. De eerste honderd
huizen, die over een jaar worden opgeleverd, zijn
al toegewezen. De huurprijzen zullen de komende
jaren gemiddeld 225 gulden per maand bedragen.
Van de eerste 400 huizen zullen de huren niet
hoger dan 300 gulden zijn. De betrekkelijk lage
huren zijn ondermeer het gevolg van rijkstoelagen.
Behalve bewoners hebben zich ook al meer dan
200 winkeliers en 160 andere bedrijven aangemeld
voor vestiging in Almere.
Zo komt. volgens een tekening, het centrum van het toekomstige Almere-Haven er uit te zien, waarvoor minister
Westerterp vanmiddag de eerste paal sloeg.
ROTTERDAM (ANP) - Een
gToep Nederlandse schippers
heeft gistermorgen op de schip-
persbeurs in Rotterdam eigen
handig een soort evenredige
vrachtverdeling ingesteld voor
het binnenvaartverkeer naar
België en Frankrijk. De schip
pers stelden twee borden op,
waarop de bevrachters hun
vrachtaanbod kunnen noteren,
De bevrachters zullen proberen
het systeem te boycotten. „Als
de schippers weigeren vrachten
direct van de bevrachters aan te
nemen, zoals tot nu toe het ge
val is, zullen de bevrachters wel
gedwongen worden mee te doen
aan dit systeem", aldus de voor
zitter de heer B. Besjes.
Staatssecretaris Van Huiten
(Verkeer en Waterstaat) is het
niet eens met het systeem van
de actiegroep. De „eenzijdige
aanpak" kan volgens hem ge
paard gaan met intimidaties en
doorkruist het overleg in de zgn.
commissie-Viersen over de
vrachtverdeling. Ook de binnen-
vaartverladers (ondernemingen
die vervoer per binnenvaart
schip laten verrichten) gaan niet
met het initiatief akkoord. Het
zal al)een maar de tegenstellin
gen verharden, menen zij.
Aan een aantal Nederlandse
binnenvaartschippers, dat gedu
peerd is door de blokkade door
Belgische collega's, is teveel bij
stand uitbetaald. Achteraf is ge
bleken dat deze schippers ver
zuimd hadden te melden, dat zij
al van gemeentewege uitkerin
gen ontvangen hadden of ver
goeding van verladers kregen.
Staatssecretaris W. Meijer van
CRM heeft aangekondigd dat
het teveel betaalde zal worden
teruggevorderd.
's Nachts geer
008 meer
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het telefoon-in
formatienummer 008 zal met in-
Souvenir
van de
Beatles te
Bergbeklimmer
omgekomen op
Mount Everest
KATMANDOE - De Britse
bergbeklimmer Michael Burke
(32) is vorige week vrijdag om
het leven gekomen bij een po
ging de top van de Mount Ever
est, in de Himalaja, te beklim
men via zuidwestzijde. De twee
mannen die hem op die tocht
vergezelden bereikten wel de
top van deze hoogste berg ter
wereld.
DEN HAAG (ANP) Het is nog niet
mogelijk te voorspellen wat het effect op
de benzineprijs zal zijn van de prijsverho
ging van ruwe olie die de olieproducerende
landen morgen doorvoeren. In kringen van
de olie-industrie in ons land wordt opge
merkt, dat er nog flinke voorraden van de
oude prijs zijn. Wel is het bijvoorbeeld
mogelijk dat de benzineprijs op de vrije
markt in Rotterdam al vooruit gaat lopen
op de prijsverhoging door de OPEC-landen.
De werkelijke gevolgen van het OPEC-be-
sluit zullen echter pas in de eerste maanden
van volgend jaar goed voelbaar worden.
De prijsverhoging van 10 procent, van 10,46
naar 11,51 dollar per vat ruwe olie van 169
liter, zal voor de EEG-landen een last van
10 miljard gulden meebrengen. De Europese
Commissie verwacht dat door de prijsstij
ging de inflatie in de negen EEG-landen zal
stijgen met (naar schatting) 6 procent in
West-Duitsland tot zelfs 27 procent in Enge
land. Leiders van verschillende landen heb
ben verontwaardigd gereageerd op de rpijs-
verhogmg, onder wie president Ford In
financiële kringen in New York stemde men
in met minister Kissingers reactie: „Het had
slechter kunnen aflopen". Tanzania heeft de
olie-exporterende landen ervan beschuldigd
de ontwikkelingslanden de rug toe te keren.
De prijsverhoging gaat alleen al de landen
aan de Perzische Golf in één jaar 17,5
miljard gulden aan extra inkomsten opleve-
In de prijs die morgen ingaat zal negen
maanden lang geen verandering komen; dit
besluit is genomen om de industrielanden
nogmaals de kans te geven een einde te
maken aan de inflatie, aldus de ministers
die deelnamen aan de OPEC-conferentie in
Wenen.
CLEVELAND, Ohio (UPI)
Phillip J. Braff, direc-
E teur van een wooncaravan-
firma in Cleveland, biedt
de 3 bij 12 meter metende
E wooncaravan te koop aan
E die de Beatles hebben ge-
E bruikt als kleedkamer tij-
E dens hun Amerikaanse
E concertreis van 1966.
E „Ik wil er tussen de 35.000
E en 50.000 dollar voor heb-
E ben", zegt Braff, die de ca-
E ravan indertijd zelf leverde
E voor 18.000. Hij heeft geen
E aandacht geschonken aan
E de honderden brieven van
E Beatlefans, die de caravan
E beschouwen als een niet te
E versjacheren heiligdom.
E „Persoonlijk konden de
E Beatles mij niets schelen",
E zei Braff.
E De directeur heeft de
E wooncaravan kort na het
E gebruik door de Beatles
E wel eens tentoongesteld,
E maar fans bleven stukken
E uit het interieur breken om
E een souvenir te hebben.
De Beatlecaravan bestaat
E uit twee slaapkamers met
E vier ledikanten, een woon-
E kamer met sofa, fluweel-be-
E klede deuren, zijden gordij-
E nen en andere dure snufjes.
In Brunssum heeft
gisteren de Duitse
generaal Ernest
Ferber (in licht uni
form) afscheid ge
nomen als opperbe
velhebber van de
geallieerde strijd
krachten in Midden-
Europa. Tijdens de
inspectie van een
Nederlands onder
deel werd Ferber
vergezeld door de
Amerikaanse gene
raal A. M. Haig, op
perbevelhebber van
de geallieerde
strijdkrachten in
heel Europa. Opvol
ger van Ferber is
zijri landgenoot ge
neraal Schnell.
Uw Fleur op-
bloemist zorgt
ervoor!
