GEVAAR VAN ONTPLOFFING
WANKEL IRA-BESTAND
Kerncentrales in
Nederland
aanvaardbaar
FAO: prijzen in de
landbouw dit jaar lager
Kissinger wil
conferenties
over Korea en
Midden-Oosten
Indonesië heeft
geen politieke
gevangenen
Akkoord fusie
bij organisaties
ziekenfondsen
NIEUWE BOMAANSLAGEN
GEZONDHEIDSRAAD:
1976: Verbetering middenstand
DELEGATIELEIDER:
Ontslag voor
melkventers
ingetrokken
DINSDAG 23 SEPTEMBER 1975
LEIDSE COURAN
PAGIN A 7
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De Noord-
ierse terroristen zijn een
nieuwe campagne van
bomaanslagen begonnen,
die de wapenstilstand, in
februari afgekondigd
door de voorlopige IRA,
weer ernstig in gevaar
brengt De zwaarste ex
plosie van gisteren deed
zich voor in Portadown,
in het graafschap Ar
magh, waar twee politie
mannen in de lucht vlo
gen toen een tijdbom ont
plofte onder hun wacht
huisje aan een wegver
sperring. Een van de po
litiemannen werd letter
lijk nit zijn laarzen ge
blazen. Hij is beide be
nen kwijt De andere po
litieman verloor een arm
en een been. Het wacht
huisje was sinds zater
dagavond onbemand ge
weest.
Zondag had de belang
rijkste brigade van de
voorlopige IRA in Belfast
bekendgemaakt, dat Ul
sters koninklijke politie
niet langer immuun zou
zijn voor aanvallen. Zij
had verdachte republikei
nen gemarteld en de
voorlopige IRA zou niet
aarzelen om haar dat be
taald te zetten. Het sein
voor die campagne werd
gisteren gegeven.
Bij drie bomaanslagen in het graafschap
Tyrone werden negen personen zwaar
gewond. Een vierde bom ontplofte in het
graafschap Londonderry, zonder slach
toffers te maken.
De nieuwe campagne tegen het Noordier-
se politiecorps zou de minister van Ul
ster, Merlyn Rees, kunnen dwingen stren
ge tegenmaatregelen te nemen, die op
35ïïiésËkÊsÉMMiSt
Ravage in Portadown na een bomexplosie, waarbij twee politiemannen ernstig gewond raakten.
hun beurt een einde zouden kunnen ma
ken aan de wankele wapenstilstand. Mi
nister Rees ontkende gisteren opnieuw,
dat dit bestand een gevolg was van een
geheime vredesovereenkomst met de
voorlopige IRA.
Gistermorgen had de Londense Daily
Telegraph geschreven, dat de Zuidierse
politie afgelopen juli bij de arrestatie van
IRA-leider David O'Connell in Dublin
een document ontdekt had met 12 pun
ten, waarover de voorlopige IRA wilde
onderhandelen voor een permanente wa
penstilstand. De regering van Dublin
haastte zich gisteren om dit te logenstraf
fen. Zij ontkende, dat O' Connell een
dergelijke overeenkomst op zak had.
De 12-ledige overeenkomst,
Londen altijd het bestaan ontkend heeft,
kwam 9 maanden geleden voor het eerst
ter sprake. Toen werd gezegd, dat zij de
voorlopige IRA-leiders vrijwaarde voor
arrestatie. Kort geleden werd dit offcieus
bevestigd in het geval van Seamus Two-
mey, die niet meer achtervolgd wordt
door het leger. Twomey is nu aanvoerder
van de voorlopige IRA. Op grond van het
akkoord met de regering zouden sommi
ge IRA-leiders wapens mogen dragen om
zich te kunnen verdedigen.
De Britse regering heeft ook beloofd
geleidelijk over te gaan tot de vrijlating
van politieke gevangenen (wat al bewe
zen werd door de feiten) en de terugtrek
king van haar troepen. Minister Rees zou
zich pas bereid verklaard hebben om de
12 punten na te komen, toen de voorlopi
ge IRA dreigde, dat zij een campagne
van bomaanslagen zou beginnen in de
Londense metro.
Dergelijke onthullingen, die steeds op
nieuw ontkend worden, ofschoon iede
reen weet dat ze een grond van waarheid
hebben, brengen de Britse regering ern
stig in verlegenheid. Zij zijn zeer schade
lijk voor de politieke positie van minister
Rees. Hij krijgt nu steeds meer te horen,
dat hij beter ontslag zou kunnen nemen.
Groenevelt
moet minder
zijn
autontair
UTRECHT (ANP) - Er
moet een einde komen aan
de autoritaire houding van
industriebond-NW-voorzit-
ter Arie Groenevelt om de
federatie tussen de indus
triebonden NW en NKV
bij de achterban aanvaard
baar te maken. Dit heeft de
bijna-voorzitter van de in-
dustriebond-NKV Piet Spij
kers gistermiddag gezegd
in het actualiteitenpro
gramma Aktua van de
TROS-radio.
Volgens Spijkers zal de in-
dustriebond-NKV ook bin
nen de federatie met de
broederbond van het NW
een duidelijke eigen identi
teit bewaren. „Wat het pro
gramma betreft, staan de
industriebonden van NW
en NKV dicht bij elkaar. Ik
zou niet willen zeggen dat
ons programma socialis
tisch is. Onze visie wordt
gekenmerkt door een eigen
wijze van werken. Die is
democratisch. Bij het socia
lisme wordt teveel van bo
venaf gedirigeerd".
Spionagezaak
geseponeerd
AMSTERDAM (ANP) - De
spionagezaak tegen de 55-jarige
Amsterdamse koopman Max L.
is geseponeerd door de Haagse
officier van justitie, mr. R. A.
Schimmel, die landelijk belast is
met het onderzoek naar spiona-
gezaken. L. is een der vier ver
dachten in de zaak van de me
dio februari van dit jaar door
de Amsterdamse politie verij
delde bomaanslag op een in
aanbouw zijnd metrostation in
de Bijlmermeer. Hij werd er
destijds ook van verdacht dat
hij geruime tijd verbindingen
zou hebben onderhouden met
een inlichtingendienst van een
Oost-Europees land (Oost-Duits-
land werd bedoeld maar niet
genoemd).
DEN HAAG (ANP) Drie nieuwe kerncentrales
in Nederland, naast de reeds bestaande in Dode-,
waard en Borssele, zijn uit een oogpunt van
volksgezondheid aanvaardbaar.
Dit zegt de Gezondheidsraad in een advies aan
de minister en aan de staatssecretaris van volksge
zondheid en milieuhygiëne, mevrouw I. Vorrink en
de heer J. P. M. Hendriks, over de invloed van
kernenergie op volksgezondheid en milieu in Ne
derland bij een totale capaciteit van 3500 mwe.
De gezondheidsraad heeft het advies opgesteld
naar aanleiding van de in september 1974 versche
nen energienota. In het advies heeft de Raad zich
niet uitgesproken over de vraag in hoeverre een
groeiend, constant of dalend energieverbruik om
maatschappelijke redenen wenselijk is. Uitgaande
van het standpunt dat met de te produceren
energie een nuttig doel wordt gediend, kan worden
geconcludeerd dat het normale verloop van de
splijtstofcyclus uit een oogpunt van volksgezond
heid aanvaardbaar is, aldus de Raad. In de omge
ving van nucleaire installaties worden volgens de
raad de flora en fauna niet bedreigd.
Het opslaan van radio-actief afval in zoutformaties
in Nederland wordt afhankelijk gesteld van een
onderzoek naar de technische en juridische aspec-
Om het monopolie van een station
Op een van de perrons van het Fenchurch Street station in Londen werden de treinreizigers gisteren
geconfronteerd met honderden Monopoly-spelers, die elkaar het speelse bezit van dure straten en stations
in de Britse hoofdstad betwistten, en daarmee het Britse Monopoly-kampioenschap. Fenchurch Station is
een van de stations op het Monopoly-bord. Het kampioenschap geeft het recht deel te nemen aan de
wereldkampioenschappen in Atlantic City in de Amerikaanse staat New Jersey, waarin het spel voor het
eerst werd
DEN HAAG (ANP) - Gegeven de verwach
tingen, zoals die voorkomen in de macro-
economische verkenning 1976 van het Cen
traal Planbureau, ziet het ernaar uit dat de
economische situatie in het midden- en
kleinbedrijf in 1976 zal kunnen verbeteren.
Aldus het Economisch Instituut voor het
midden- en kleinbedrijf (EIM) in zijn econo
mische verkenning midden- en kleinbedrijf
1975/1976.
In hoge mate bepalend voor deze verwach
ting is volgens het EIM de minder explosieve
stijging van de loonkosten. Bovendien zal de
compensatie voor prijsstijgingen worden ge
baseerd op een prijsindexcijfer dat is gecor
rigeerd voor de invloed van indirecte belas
tingen en subsidies. De verwachte groei van
het nominale overige inkomen per zelfstan
dige voor het midden- en kleinbedrijf in 1976
(welke wordt geraamd op negen en een half
procent, tegenover een toeneming van
slechts vijf procent in 1974) houdt echter in,
aldus het EIM, dat 1976 geen compensatie
zal bieden voor de relatieve achteruitgang
van dit overige inkomen in de voorafgaande
jaren.
Gemiddeld neemt het omzetvolume in het
midden- en kleinbedrijf in 1975 met een
procent en in 1976 met anderhalf procent
toe. Bij een prijsstijging van negen procent
in 1975 en acht procent in 1976, bedraagt
de stijging van de geldomzet in deze jaren
resp. 10 en 9,5 procent. Hiertegenover staat
dat de totale kosten (inclusief inkoopkosten)
in 1975 met 10,5 procent zullen stijgen, ter
wijl voor 1976 een stijging van 10 procent
wordt verwacht.
DEN HAAG (ANP) - Politie
ke gevangenen naar Neder
landse begrippen, bestaan in
Indonesië niet. Er zitten wel
mensen gevangen, maar dat
zijn politieke misdadigers, die
verdacht worden van een aan
slag op de staat. De voorzitter
van de Indonesische parle
mentaire delegatie, J. Naro,
beeft dit aan het eind van het
bezoek aan Nederland in Den
Haag verklaard.
De heer Naro erkent dat de
berechting van deze politieke
misdadigers nog te langzaam
gaat, vanwege het gebrek aan
mankracht bij de Indonesische
rechtbanken. Daarnaast zitten
op het eiland Boeroe in Oost-
Indonesië wel mensen gevan
gen, maar dat zijn mensen, die
daar zitten van vóór de staats
greep van oktober 1965, aldus
de heer Naro. Volgens hem
worden deze gevangenen via
een aanpassingsproces voorbe
reid op hun terugkeer naar de
Indonesische maatschappij ogi
mee te helpen aan de opbouw
van het land.
In Nederland bestaat een klei
ne groep, aldus de heer Naro,
die een verkeerd oordeel heeft
over de Indonesische regering
en haar doelstellingen. De idee
dat er in Indonesië politieke
gevangenen zouden zijn en dat
er gesold wordt met de men
senrechten, komt slechts van
deze mensen, aldus de heer
Naro.
In de gesprekken, die hij in
ons land met diverse politici
heeft gevoerd, is hem overi
gens grote goodwill en sympa
thie gebleken voor de ontwik
keling in Indonesië, zo zei hij.
De heer Naro heeft de Neder
landse politici de verzekering
gegeven, dat de Nederlandse
hulp aan zijn land goed te
rechtkomt
ROME De wereldhandel in industrielanden zich, zoals
landbouwprodukten is vorig wordt aangenomen, volgend
jaar naar waarde gerekend met
19 procent toegenomen tot het
record van 106,5 miljard dollar,
maar naar omvang gezien met
vier procent verminderd. Dat
blijkt uit het jaarverslag van
de Voedsel- en Landbouworga
nisatie van de Verenigde Naties
(FAO). De prijzen van land
bouwprodukten zijn in de loop
van 1974 gestaag gestegen,
maar aan het eind van het jaar
in de meeste gevallen omlaag
gegaan. Voor dit jaar verwacht
de FAO een toeneming van de
Vorig jaar hebben de ontwikke
lingslanden voor het eerst voor
het grootste deel van de toene
ming van de handel gezorgd
(bosbouw- en visserijprodukten
buiten beschouwing gelaten),
voor een belangrijk deel door de
suiker. In de rijke landen stegen
de inkomsten uit de handel in
vlees en zuivelprodukten.
Voor dit jaar verwacht de FAO
een toeneming van de wereld-
produktie, maar een daling van graanproduktie met acht pro
cent, mits het weer de rest van
het seizoen normaal is. In de
voornaamste graanlanden (de
Verenigde Staten, de Sowjet-
Unie, Canada en Australië) is
het areaal groter dan vorig jaar
en is het weer tot dusverre gun
stig geweest. De produktie van
de voornaamste oliën en vetten
en veekoeken zal dit jaar iets
kleiner uitvallen dan vorig jaar.
Maar de eerste berichten wijzen
op een aanzienlijke toeneming
in 1976. Ook verwacht de FAO
een forse stijging van de pro
duktie van rundvlees, vooral in
Noord-Amerika, de EEG en
Oost-Europa. Voor de andere
soorten vlees (ook gevogelte) re
kent de FAO op een produktie-
vermindering.
Algemeen wordt verwacht dat
de vermindering van de groei
van het bruto nationaal produkt
in de meeste landen grote werk
loosheid met zich mee zal bren
gen, niet alleen in 1975 maar
ook volgend jaar.
Als gevolg daarvan zal de vraag
naar landbouwprodukten waar
schijnlijk niet verbeteren; een
vermindering is eerder aanne
melijk. De omvang van de han
del zal dit jaar ongeveer gelijk
zijn aan die van vorig jaar,
maar gezien de te verwachten
daling van de prijzen zal de
waarde omlaag gaan. Als de
economische bedrijvigheid in de
Een uiterst verbaasd kijkende minister Gromiko kijkt naar zijn collega
Kissinger, wanneer deze de indruk geeft hem bij de kin te grijpen, als
om hem te overtuigen van zijn kijk op de zaak. Het bleef echter bij
een indruk. Onder het oog van ambassadeur Dobrinyn liet Gromiko zich
in het VN-gebouw in New York niet in een niet gewenste richting
dwingen.
NEW YORK (UPI/RH) De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Kissinger heeft in een toespraak tot de assemblee
van de Verenigde Naties voorgesteld nieuwe conferenties te
beginnen over het Midden-Oosten en Korea. Hij maakte ook een
plan bekend voor de beperking van het gebruik van kernenergie
voor militaire doeleinden.
Hij bezwoer de vergadering dat de Verenigde Staten geen eigen
voordeel zoeken in het Midden-Oosten. „De Veremgde Staten zullen
elke mogelijke stap doem om te komen tot definitieve vrede. Het
is daarbij van essentieel belang dat het onlangs gesloten akkoord
tussen Egypte en Israël in zijn geheel wordt uitgevoerd binnen
de termijnen en op de voorwaarden die zijn overeengekomen",
aldus Kissinger.
Ook de houding van de Russen ten aanzien van het bereikte
akkoord in het Midden-Oosten bracht hij ter sprake. „Hoewel we
op belangrijke punten van mening verschillen, is ook Moskou zich
bewust van het gevaar in dat gebied. Zowel Rusland als Amerika
zijn bereid zich in te zetten voor een uitgebreide regeling". Kissin
ger heeft in het weekeii.nog van gedachten gewisseld met zijn
Russische college Andrei G»-nyko.
Met betrekking tot de situatit n Korea merkte Kissinger op dat
het tijd is voor een conferentie waar Noord- en Zuid-Korea,
Amerika en China zouden moeten praten over nieuwe regelingen
voor de in dat gebied geldende wapenstilstand. Hij zei onder meer
dat de Verenigde Staten niet akkoord zouden gaan met een
oplossing die aan deze wapenstilstand voorbij gaat. „We kunnen
op deze conferentie misschien ook komen tot besluiten die de
spanning op het Koreaanse schiereiland wat verminderen", zo
voegde Kissinger er aan toe. Daarnaast merkte hij op dat het in
de geest van de dialoog van de Verenigde Naties zou zijn de beide
Koreaanse regeringen een volledig lidmaatschap van de organisatie
te verlenen.
Noordzee-olie
kan tegenvaller
worden
WASHINGTON (AP) - Europe
se olie-deskundigen gaan gelo
ven dat de opbrengst van de
olie uit de Noordzee wel eens
een financiële tegenvaller kon
zijn, aldus schreef het week
blad U.S. News and World Re
port gisteren.
Sinds 1972 zijn de kosten de olie
te vinden en te winnen voor de
Britse kust sterk gestegen en
het gaat er volgens het blad nu
op lijken dat die kosten even
hoog zullen gaan worden als die
geldend voor de exploitatie in
Alaska, in het Amerikaanse
noorden.
In de ,3ritse" Noordzee zijn nu
14 putten geboord en van «lie 14
zouden slechts vier duidelijk als
winstgevend kunnen worden
aangemerkt, aldus het blad. Vol
gens Belgische en West-Duitse
deskundigen zou de olie uit de
Noordzee 11 13 dollar per vat
kunnen gaan kosten, tegen de
10.50 dollar die thans de olie uit
het Midden-Oosten opbrengt
UTRECHT (ANP) De bestu
ren van de vier overkoepelende
ziekenfondsorganisaties hebben
in beginsel besloten tot een fu
sie per 1 januari 1976. Bij deze
organisaties zijn alle 78 zieken
fondsen in Nederland (met in
totaal ongeveer 9 miljoen verze
kerden) aangesloten.
De fusiepartners zijn de VMZ in
De Bilt (globaal 50 procent van
de ziekenfondsverzekerden), de
Nederlandse Unie van Zieken
fondsen in Utrecht (30 procent)
en de Organisatie van Algemene
Ziekenfondsen in Nederland
(O.A.Z.) in Amstelveen en de
Stichting Autonome Zieken
fondsen (S.A.Z.) in Nijmegen
(samen 20 procent).
De besturen zullen het fusie-
voorstel dit najaar aan hun al
gemene ledenvergaderingen ter
goedkeuring voorleggen. Vol
gens het Gemeenschappelijk
Overleg van Ziekenfondsorgani
saties GOZ zijn de fusieplannen
ontstaan omdat fusie een doel
matiger organisatiestructuur
mogelijk maakt en daarmee ook
kwaliteitsverbetering.
De vakbonden zijn over de plan
nen ingelicht. Hun is meege
deeld, dat de voorgenomen fusie
geen nadelige gevolgen zal heb
ben voor het personeel van de
vier organisaties.
Een fusie tussen de overkoepe
lende organisaties houdt niet in,
dat per 1 januari nu ook auto
matisch de ziekenfondsen in el
ke regio zullen samensmelten.
Alle 78 ziekenfondsen zijn zelf
standig.
Indringer
in jaquet
TOKIO (AP) Als er in Japan
huwelijksrecepties worden ge
houden, is het een oude gewoon
te dat daar door de gasten geld
bijeen wordt gebracht ten bate
van het jonge paar.
Maar de politie maakte gisteren
bekend dat er thans een gladja
nus op pad is die, keurig vorme
lijk gekleed, naar recepties gaat,
zich onder de gasten mengt en
dan, geheel voor zichzelf, begint
te incasseren. En dat kan aardig
aanlopen, want volgens de bij
de politie binnengekomen aan
meldingen heeft de man die 20
26 jaar oud zal zijn, dit jaar
al (omgerekend) een 35.000 gul
den te pakken gekregen.
Salmonella-besmetting
breidt zich uit
ROME (AFP) De Salmonello-
se-epidemie die in Italië in an
derhalve week aan negentien
mensen het leven heeft gekost,
breidt zich uit In Rome zijn 300
verdachte gevallen gesignaleerd.
Het gaat om een infectieziekte,
die veroorzaakt wordt door Sal
monella-bacteriën. Als een der
oorzaken van besmetting wordt
genoemd het besproeien van
groente met gebruikt water.
HELLENDOORN
(ANP) De directie
van de coöperatieve
zuivelfabriek Hellen-
doorn heeft het ont
slag op staande voet
aan zeventien melk
venters gisteravond
ingetrokken.
De melkventers wei
gerden gistermorgen
aan het werk te gaan,
omdat zij voortaan
zelf voor aanvulling
van hun voorraad op
hun bezorgroute zou
den moeten zorgen.
Toen zij op het ulti
matum van de direc
tie om om half tien
aan het werk te gaan
niet ingingen, werd
hun wegens werkwei-
gering op staande
voet ontslag aange
zegd.
Tijdens een bespre
king tussen de direc-
tie van de Coberco-
vestiging en vak
bondsvertegenwoor
digers is later op de
dag overeenstem
ming bereikt over
een nadere bestude
ring van de na-bezor
gingregeling. Het ont
slag dat nog niet
schriftelijk was be
vestigd, heeft de di
rectie daarna inge
trokken. De melkven
ters stellen dat als zij
tijdens de bezorging
zelf moeten zorgen
voor aanvulling van
hun voorraad, dit
hun toch al lange
werkweek aanzien
lijk verlengt
