Sensationele
Aanbieding
BRIJNEN
Jubileum
2.945,-
Voor liefhebbers van
„klassiek
PLANNEN AMATEURTONEEL
BLIJVEN NOG VAAG
y
Priesters in Engeland oneens
met beleid van bisschoppen
ff
Musici op de bres voor nieuwe muziek
Solina
B210
Kerk en
Wereld
Succes verwacht voor
collecte M.I.V.A.
DINSDAG 9 SEPTEMBER 1975
LElDijE CUUKANT
PAGINA 9
Toeren door de muziek
(Van onze muziekredactie)
Wordt eind december als
Hilversum IV in de ether
komt voor liefhebbers van
klassieke muziek een tijd om
reikhalzend naar uit te zien,
de grote grammofoonmaat
schappijen staan al klaar om
in het vroege najaar hun nieu
we produkties en aanbiedin
gen uit te brengen. Een grote
langspeelplaat, „Op het eerste
gehoor" geheten, biedt Voor
proefjes van het menu dat de
labels Philips-Decca-Fontana
(tezamen één van de drie gro
te leveranciers van klassieke
platen in Nederland) kant en
klaar hebben.
Zo'n vóórproef is niet toerei
kend om een eindoordeel te
geven: drie minuutjes symfo
nie, 11/2 minuut sonate en 4
minuten opera beloven hoog
stens dat het heel wat worden
kan. Geen artistieke beoorde
ling dus op dit moment. Wel
een overzicht van wat Phono
gram, de b.v. die genoemde
labels uitbrengt, in petto heeft.
Op vocaal gebied is dat de
eerste complete stereo-opname
van Vivaldi's oratorium „Ju-
ditha Triumphans, een Ber-
lijnse produktie met onze Elly
Ameling als eerste sopraan; de
wereldplatenpremière van „I
Masnadieri", een der jeugdo-
pera's van Verdi welke door
de platenindustrie uit het ver
geetboek zijn opgediept; Mont-
serrat-Caballé, Raimondi en
Bergonzi zijn de voornaamste
solisten. Uit Wagner's oeuvre
de Bayreuther-opvoering anno
1974 van „Die Meistersinger;
Joan Sutherland, Ghiaurov en
Pavarotti vormeh de sterren-
bezetting in Bellini's „I Purita-
ni", een Britse produktie. De
liefhebbers van „losse" hoog
tepunten uit opera's wacht een
album met drie platen waarop
Bergonzi 31 tenoraria's van
Verdi (van Oberto tot Falstaff)
zingt.
Het aanbod van het symfo
nisch repertoire belooft onder
meer: alle vijf Beethoven-pia
noconcerten met Stephen Bi-
Elly Ameling
shop. als solist en een begelei
ding o.l.v. Colin Davis; de ne
gen symfonieën en elf losse
ouvertures van Beethoven
door het Gewandhausorches-
ter uit Leipzig en zijn dirigent
Kurt Masur; de vijf pianocon
certen van Prokovjev door
Vladimir Ashkenazy, zes pla
ten Mozartsonates door Gold
berg en Radu Lupu, drie pla
ten met klaviersonates van
Haydn met Haydn-specialist
John McCabe.
Voor fijnproevers Bach's
„Kunst der Fuge" uitgevoerd
door de Academy-of-St. Mar
tin en een album met vier
platen waarop barokexperts
veertien concerten van Coupe-
rin plus nog een aantal sona
tes spelen. Verder een groots
project Schubertsonates door
Alfred Brendel, een Stravins-
ky-plaat door het Nederlands
Blazersensemble, gezangen uit
de joodse eredienst en een
nieuwe opname van Krebbers
en Concertgebouworkest in
het vioolconcert van Beetho
ven. Uitgeput is hiermee de
lijst allerminst.
De toneelamateurs maxen zien
weer op om een nieuw seizoen
te beginnen en wij nemen aan
gezien de bescheiden voorbe
richten dat er reden zal zijn
om te verwachten dat zij enkele
goede voorstellingen op de
Haagse planken zullen brengen.
Men organiseerde immers een z.
g. „Stadsjuweel" als voorronde
voor een groot gebeuren, n.l. 1.
het Nationale Landjuweel, dat
volgend jaar zal worden gehou
den. En dat is belangrijk omdat
een dergelijk evenement maar
zelden georganiseerd wordt. De
geschiedenis van dit Landju
weel gaat terug tot 1492 en mo
gelijk nog eerder. Voor het
laatst werd in onze tijden
dit Landjuweel in 1969 gehou
den en werd de Leidse vereni
ging „Litteris sacrum" winnaar.
Daarnaast zullen in Den Haag
de plaatselijke artistieke kracht
metingen weer van start gaan
onder auspiciën van het Haags
Centrum voor het Amateurto
neel en de Combinatie Haagse
Amateurtoneelverenigingen. De
ze beide organisaties in Den
Haag, die soms samenwerken in
een overkoepelend federatief
verband, organiseren ook" nog
het zo langzamerhand bekend
geworden „Hamatofest", een ee
nakterfestival dat zal plaatsvin
den op 30 en 31 januari en 6
en 7 februari 1976 in de toneel
zaal van het Ned. Congresge
bouw. Over hetgeen er op al
deze manifestaties te zien zal
zijn blijven de verenigingen in
het vage. Van een enkele vereni
ging is er wel iets bekend, maar
wij vragen ons of waar de plan
nen blijven die toch ongetwij
feld gesmeed moeten zijn ter
deelneming aan genoemde ma
nifestaties. Als de verenigingen
nu nog niet weten wat ze precies
zullen gaan doen dan kan het
aan het einde van het seizoen
wel eens flink dringen worden
op de Haagse planken. En als
dót het geval zou zijn dan lijkt
het ons hoog tijd worden dat de
verenigingen een goede begelei
ding moet worden aangeboden
ter verbetering van de initiatie
ven tot de opbouw van een re
pertoire. „Regeren is vooruit
zien" geldt eveneens voor de
besturen van de toneelvereni
gingen!
Toneel voor 65-pIussers
Het blad,van het Haagse Cen
trum voor het Amateurtoneel
dat op aandringen van de ama-
teurtoneelorganisaties de ge
meentelijke subsidie voor voor
stellingen voor 65-plussers is
verhoogd van 300 naar 350 gul
den per voorstelling. Een staal
tje van goed georganiseerd
overleg dat alle lof verdient; al
was het alleen maar om het feit
dat het toneelspelen voor 65-
plussers niet genoeg kan wor
den gestumileerd. Gezien echter
de omvang van het bedrag dat
hiervoor staat vragen wij ons af
of dit wel voldoende kan zijn.
VAN BUUREN
Internationale
prijs voor Van
Voorthuysen
DEN HAAG De musicoloog
Jan van Voorthuysen uit Den
Haag is de derde prijs toege
kend in de categorie van de
tiende internationale letterkun
dige braille-competitie, die het
Joods Braille Instituut in Ame
rika, in New-York, heeft uitge
schreven. De prijs wordt 8 ok
tober in New-York uitgereikt.
De prijs is de musicoloog, die
blind is, toegekend voor diens
trilogie „Tripodeon", geschre
ven in het Engels. De drie delen
heten „Gedachten", „Woorden"
en „Daden". De jury voor de
letterkundige prijsvraag beoor
deelde honderden inzendingen
uit 37 verschillende landen. Zij
noemde het werk van Jan van
Voorthuysen „een buitengewone
inzending".
(Van onze muziekredaktie)
Gaudeamus, de stichting in
Bilthoven, die zich al dertig
jaar met enthousiasme inzet
voor de nieuwste muziek, orga
niseert regelmatig concoursen
voor componisten en voor ver
tolkers. Bij de wedstrijden voor
componisten gaat het er niet
om werken te propageren van
kunstenaars die zich al een
naam hebben verworven. Inte
gendeel, het gaat er om te laten
horen wat er leeft bij nog vrij
wel onbekende jongeren. Daar
toe heeft nu weer een interna
tionale jury uit 150 inzendingen
van 22 landen 17 stukken gese
lecteerd, die vooral door de me
dewerking van de NOS voor
het merendeel in het aanstaan
de weekend in première kunnen
gaan.
De concertserie waarin dit zal
gebeuren, begint vrijdagavond
in de Doelen in Rotterdam,
wordt zaterdagmiddag voortge
zet in de VARA-studio in Hilver
sum en wordt zondag in Utrecht
besloten, 's middags in de Geer-
tekerk en 's avonds in Theater
't Hoogt. De jury, die de compo
sities uitkoos op basis van de
partituren, zal ze dan, net als
het publiek, voor het eerst in
klank kunnen beluisteren. Vol
gende week maandag en dins
dag gaat de jury in Bilthoven
met de componisten daarover
van gedachten wisselen, waarna
dinsdagavond de prijzen wor
den toegekend.
Behalve dit professionele ge
deelte, waarin voor elke muzie
kliefhebber liefhebber van aller
lei avontuurlijks te beleven valt
en waarin bijvoorbeeld een cu
rieus Belgisch werk voor 92 jon
gensstemmen ten gehore wordt
gebracht, is er een afdeling voor
amateurmusici. Al acht jaar
probeert Gaudeamus de ama
teurs bij de nieuwe muziek te
betrekken, wat nog in geen en
kel ander land op deze manier
gebeurt. Deze activiteit heeft er
nu toe geleid dat Bernard van
Beurden van het Rotterdamse
conservatorium een leerop
dracht heeft gekregen om aan
staande pedagogen bij te bren
gen hoe en met welke composi
ties zij de nieuwe muziek in hun
lespraktijk kunnen betrekken.
Zondagmiddag (dus niet, zoals
aanvankelijk aangekondigd,
zondagmorgen) zal Van Beur
den in de Utrechtse Geertekerk
dat aan de hand klinkend mate
riaal demonstreren.
Ook in Den Haag komen Rot
terdamse musici er van getui
gen hoe zij contact kregen met
de nieuwe muziek. Dat zal za
terdagavond gebeuren op een
simultaanconcert in drie zalen
van het Schakgebouw aan de
Raamstraat. Daar spelen een
jeugdsymfonieorkest, een brass
band, een tokkel- en een accor
deonorkest. Aandacht verdient
een stuk van de Kroaat Milko
Kelemen, een klinkend woor
denboek van moderne speel-
technieken, speciaal voor ama
teurs heel instructief.
Tenslotte is er zaterdagmorgen
op Queekhoven in Breukelen
een concert dat vooral bedoeld
is voor buitenlandse gasten al is
iedereen er welkom Harry Spar-
naay en Polo de Haas spelen er
Nederlandse stukken voor bas
klarinet en piano die zij al eer
der op veel plaatsen hebben uit
gevoerd maar die de gasten uit
de vreemde onbekend zullen
zijn. Nu al staat vast dat de
Gaudeamus-manifestatie in deze
nieuwe opzet meer buitenlandse
belangstelling zal krijgen dan
vroeger het geval was.
I ADVERTENTIE]
met
4'-8'-16'registers
3 grote speakers w.o.
1 grote bass-speaker
60 watt versterker
ruimtelijke weergave, percussion,
vibra, repeat, tuning control en vibrato
Solina Rithmix
Solina Orbitone
vier Octave Selectors
Orgelbank
3 Muziekboeken
3 Muziekkassettes
'n Aanbieding die slechts eens in de 10 iaar voorkomt!
Ga maar luisteren bij:
TURFMARKT 7,
LEIDEN
Op de nationale vergadering
van r.k. priesters in Engeland
vorige week in Birmingham is
in een memorandum felle kri
tiek geuit op het beleid van
de Britse bisschoppen. Hun
wordt verweten, dat zij niet
handelen volgens de richtlij
nen van Vaticanum II, dat zij
de leken te weinig betrekken
bij het werk in de kerk en dat
zij een slecht benoemingsbe
leid volgen. Ook hebben de
priesters wensen aangaande
de benoeming van de bis
schoppen zelf.
Het ontbreken van positieve
resultaten binnen de kerk van
Engeland en de volkomen af
wezigheid van verzoening
wordt in het memorandum
grotendeels geweten aan het
beleid van de bisschoppen.
In het memorandum stellen de
priesters, dat een bisschop een
leider moet zijn, die mee wil
werken aan vernieuwing. Hij
moet goed op de hoogte zijn
van de besluiten van Vatica
num II, en hij moet bereid zijn
aan de uitvoering van die be
sluiten mee te werken. Deze
eisen gelden niet alleen voor
de bisschoppen. Ook sleutelpo
sities binnen de bisdommen
moeten worden ingenomen
door mensen die „bekend
staan om hun enthousiasme en
om hun kennis van het conci
lie". Zij moeten ertoe in staat
worden geacht, dat zij dit ent-
housiame en deze kennis ook
kunnen overdragen op ande
ren. „Iedere andere benoe
ming in deze tijd veroorzaakt
alleen maar meer pijn en ver
deeldheid."
De priesters stellen, dat on
danks het huidige beleid van
de bisschoppen „gelukkig"
nog niet veel gelovigen zich
hebben aangesloten bij radica
le groepen, die handelen bui
ten het gezag van de bisschop
pen. „Als de mensen ontdek
ken dat veranderingen eerder
ondanks dan dankzij het offi
ciële gezag komen", zoudit wel
eens kunnen veranderen.
De priesters vinden, dat de
leken veel te weinig worden
betrokken bij het werk in de
kerk. Er wordt, aldus de pries
ters ook geen enkele poging
ondernomen hier verandering
in te brengen. En dit, terwijl
de leek binnen de kerk een
wezenlijke plaats inneemt.
De toekomst zien de priesters
met weinig vertrouwen tege
moet. „Als het gaat om een
werkelijke verandering be
kruipt ons een gevoel van ho
peloosheid". In dit verband
wijzen de priesters op het ge
bruik, dat meestal een hulpbis
schop wordt benoemd, die het
geheel en al eens is met het
beleid van de bisschop, die
boven hem staat. Meestal
wordt deze hulpbisschop later
zelf bisschop. Op deze wijze
kan er van verandering nau
welijks sprake zijn.
De priesters spreken van een
„heimelijk samenstellen van
een nieuwe bisschopppencon-
ferentie". Wat betreft de even
tuele opvolging van kardinaal
Heenan, de aartsbisschop van
Westminster, zegt het memo
randum dat deze benoeming
zal beslissen over het feit „of
er al dan niet een oprecht
begin gemaakt wordt met de
vernieuwing". De bevoegde
curie-congregatie in Rome
wordt ter overweging gegeven
„het beeld van de traditionele
conservatieveEngelse bisschop
nu eens van zich af te zetten."
KORTE
METTEN
De Amerikaanse senator Ed
ward Kennedy, de Britse eco
noom Barbara Ward en nog
enkele politici hebben „Moe
der Theresa", bekend vanwe
ge haar werk in India en an
dere gebieden van de wereld
ten behoeve van de allerarm
sten, voorgedragen voor de
Nobelprijs voor de vrede.
De stroomgroep Stop Kalkar
zal op 14 september een actie
beginnen, gericht naar het
kerkgaande gedeelte van de
Nederlandse bevolking. Dit zal
in eerste instantie gebeuren
door het uitreiken van een in
formatieve folder. Men hoopt
hiermee een verandering te
brengen in de positieve hou
ding ten opzichte van de kern
centrale in Kalkar en kerne
nergie in het algemeen van de
drie grote christelijke partijen.
Directe aanleiding is de kriti
sche houding die de kerken
ten opzichte van kernenergie
zijn gaan innemen.
Zuster Anne O'Neil, econoom
van de provinciale afdeling
van haar congregatie van het
Heilig Hart en voorzitster van
de inter-provinciale financiële
commissie ervan, is benoemd
tot lid van de raad van com
missarissen van de First Com
mercial Banks in Albany
(New York). Zuster O'Neil is
de eerste vrouwelijke com
missaris van de bank en vol
gens president-commissaris
Victor J. Riley is ze daartoe
ook de aangewezen persoon,
omdat zij „de talenten en er
varing van een slimme zaken
vrouw met uitzonderlijke aca
demische bekwaamheid" ver
enigt.
Dr. J. D. J. Waardenburg is
benoemd tot persoonlijk lector
in de faculteit der godgeleerd
heid aan de universiteit van
Utrecht om onderwijs te geven
in de Islam en fenomenologie.
Dr. Waardenburg (45) was tot
nu toe wetenschappelijk mede
werker bij de faculteit.
In de Jaap Edenhal te Am
sterdam zal op 20 maart fees
telijk worden herdacht, dat de
hoofdstedelijke pinksterge
meente zeventig jaar geleden
werd opgericht. Dat was het
begin van de Nederlandse
pinksterbeweging. In een co
mité van voorbereiding heb
ben vertegenwoordigers van
diverse groeperingen binnen
de pinksterbeweging zitting
genomen. Voorzitter is ds. H.
N. van Amerora van de Broe
derschap van Pinksterge
meenten. Op de feestdag zul
len pinksterleiders uit binnen-
en buitenland het woord voe-
De MI VA de Missie Verkeers
middelen Actie, is optimis
tisch over de opbrengst van
de kerkencollecte, die vorige
week zondag is gehouden.
Verwacht wordt, dat de col
lecte ongeveer vijftien pro
cent meer heeft opgebracht
dan vorig jaar.
De MIVA hoopt, dat de op
brengst van de kerkencollecte
ongeveer 1,8 miljoen gulden is.
Daarnaast worden nog vele
giften verwacht van instellin
gen, bejaardentehuizen en par
ticulieren. Vorig jaar werd van
deze zijde 1,5 miljoen gulden
overgemaakt Om de 256 aan
vragen voor vervoersmiddelen
in de missie te kunnen honore
ren, moet de totale opbrengst
van de MTV A-collecte vier mil
joen gulden zijn. Het gironum
mer van MTVA-Breda is
272249.
Vastenmaand Ramadan
zware tijd voor moslims
Deze week is voor de moslims
de vastenmaand „Ramadan"
begonnen. De federatie van
moslim-organisaties in Neder
land heeft daarom een ver
zoek gericht tot de Nederland
se bevolking rekening te hou
den met de „fysieke en psychi
sche moeilijkheden", die de
vasten met zich meebrengt
voor de vele moslim-werkers
in ons land.
Aan de werkgevers wordt ver
zocht de moslim-werknemers
in de gelegenheid te stellen
deel te nemen aan de feestelij
ke bijeenkomst bij het afslui
ten van de vasten op 6 okto
ber. „Deze dag betekent even
veel voor de moslim-werkne
mer als kerst- of paasdagen
voor de christenen", aldus de
federatie.
De federatie stelt, dat „deze
bijzondere groep werknemers
door een gedeelte van de be
volking met de rug wordt aan
gekeken", hoewel deze mensen
„hier in een ander tijdsbesef
leven en over het algemeen het
gevaarlijkste, vuilste en zwaar
ste werk opknappen".
Gedurende Ramadan mogen
zij vanaf enkele uren voor zon
sopgang tot zonsondergang
niet eten, drinken, roken en
geen geneesmiddelen gebrui
ken. Dit zal, aldus de federa
tie, van de moslim-werkne
mers een zeer grote inspan
ning vragen. De federatie
vraagt daarom aan ieder, die
met moslims in aanraking
komt, begrip te hebben voor
de wijze waarop de moslims
proberen hun religieuze plich
ten te vervullen.
Kardinaal huldigt
honderdjarige SVD
„In onze dagen van pijnlijke
onzekerheid over de toekomst
kan men zich de vraag stellen
of deze onzekerheid wezenlijk
groter is dan in de jaren rond
het éértse Vatikaanse conci
lie", aldus kardinaal Alfrink
gisteren in zijn predikatie on
der de eucharistieviering in
het missiehuis van de jubile
rende paters en broeders van
het Goddelijk Woord te Steyl
in Limburg. In zijn predikatie
huldigde de kardinaal het gro
te werk, dat het Gezelschap
van het Goddelijk Woord de
afgelopen honderd jaar heeft
verricht.
„Moge de overdenking van de
grote dingen door God in zijn
volk gedaan, ons niet alleen
stemmen tot dankbaarheid
maar ook tot een rotsvast ver
trouwen in de kracht van het
woord in onze tijd, voor de
mens van onze dagen, en ons
inspireren tot die inzet en toe
wijding, die het woord van ons
vraagt", zo verklaarde de kar
dinaal
Uitvoerig ging de kardinaal in
op het omvangrijke werk, dat
de paters en broeders van het
Goddelijk Woord sinds de op
richting van hun congregatie
door de Duitse priester Amol-
dus Janssen overal in de we
reld hebben verricht op het
gebied van missie, onderwijs,
publiciteit
„Uw werk", aldus de kardi
naal, „is in zijn buitengewone
veelzijdigheid een onbeschrij
felijke diakonia geweest bij de
opbouw van de jonge kerken."
