Tweede Kamer bezorgd
over groeiend verkeer
Deventer positief over filmopnamen „Een brug te ver
Beschuldigde Basken
in schaduw wurgpaal
'ARIJS ZENDT TROEPEN
£cidóe(3ou%a/rit
NAAR ROERIG CORSICA
Ntaam
Rotterdam
door blokkades
ernstig geschaad
.VKIJDAG 29 AUGUSTUS 1975
LEIDSE COURANT/-
PAGINA 9
Weeroverzicht
DE BILT Noordwest-Ierland,
Schotland, de Noordscandinavi-
sche landen en Noord-Rusland
bevinden zich in een koele
luchtmassa, waarin de maxi
mumtemperaturen niet boven
de 20 graden uitkomen, terwijl
er hier en daar regen valt. In
de rest van Europa stijgt het
kwik 's middags in het alge
meen tot zomerse waarden van
25 graden en hoger, in Spanje
en Portugal werd de afgelopen
dagen zelfs de 30 graden over
schreden. In de landen rond het
westelijk Middellandse Zee-bek
ken veroorzaakt een storing in
Verlichting
lasten land
en tuinbouw
DEN HAAG (ANP) „Dat de
regering veel aandacht heeft
voor de positie van de zelfstan
digen zal op de derde dinsdag
van september blijken. Op een
breed vlak zullen voorstellen
worden gedaan ter verlichting
van een aantal knelpunten met
nam* in de land- en tuinbouw".
Dit heeft het ministerie van
Landbouw gisteren meegedeeld
na een gesprek met het georga
niseerde bedrijfsleven.
De regeringsdelegatie kon geen
concrete toezegging doen. Wel
werd er op gewezen dat „het
volgend jaar vanuit een zeer
moeilijke budgettaire situatie
moet worden geopereerd, wat
zeker zijn invloed zal hebben op
de mogelijkheden van het kabi
net om de verbeteringen in de
gewenste omvang aan te bren
gen".
dé hogere luchtlagen plaatselijk
regen- of onweersbuien. Omdat
een hogedrukgebied, dat al en
kele dagen het weer in ons land
beinvloedde, nu over Europa
naar het oosten wegtrekt, neemt
de kans op een lokale bui voor
morgen later op de dag iets toe.
De wind, die vanmorgen nog
oostelijk was, zal uit uiteenlo
pende richtingen gaan waaien
en in de kustgebieden kan de
zeewind voor enige verkoeling
zorgen.
Vooruitzichten voor zondag:
Zonnige perioden, plaatselijk
een onweersbui en minder
Weersvooruitzichten in cijfers
voor zondag: Aantal uren zon:
3 tot 11, min. temp.: omstreeks
14 graden, max.temp.: om
streeks 22 graden. Kans op een
droge periode van minstens 12
uur: 90 procent, kans op een
geheel droog etmaal: 70 procent.
(Van onze verslaggevers)
ROTTERDAM - „De directe schade die de Nederlandse havens
hebben opgelopen door de recente schip persblokkades is moeilijk
te schatten. Nog moeilijker is het te becijferen welke gevolgen
de actie heeft op de naam van Rotterdam als de grootste
havenstad ter wereld". Dit zei gisteren de voorzitter van de
Rotterdamse Kamer van Koophandel mr. R. J. H. van Schaik.
„De bedrijven in het havenge
bied hebben miljoenen guldens
schade geleden, de scheepvaart-
vereniging-Zuid, tenminste vijf
miljoen. Het Rotterdamse ge
meentelijke havenbedrijf leed
een verlies van een half miljoen
aan derving van zeehavengel
den. „De immateriële schade is
Volksbond
tegen
drankmis
bruik sticht
alcoholfonds
DEN HAAG (ANP) Ter gele
genheid van het 100-jarig be
staan heeft de Vereniging
Volksbond tegen Drankmis
bruik een zogenaamd alcohol
fonds gesticht.
Dit fonds stelt zich ten doel
wetenschappelijk onderzoek op
het gebied van het alcoholisme
te bevorderen en zo mogelijk te
financieren. De volksbond heeft
100.000 in dit fonds gestort.
Dit heeft de voorzitter van de
Volksbond, mr. S. J. van der
Hoeven, gisteren in Den Haag
bekend gemaakt.
Als tweede eeuwfeestactiviteit
zal de Volksbond een tijdschrift
gaan uitgeven onder de naam
„Tijdschrift voor alcohol, drugs
en andere psychotrope stoffen".
Het blad zal voorlichting geven
zowel voor hen die zich beroeps
halve voor dit onderwerp inte
resseren, als voor andere be
langstellenden.
volgens voorzitter Van Schaik
veel groter. „Rotterdam staat
bekend als een haven die altijd
open is. Die naam is thans ge
schaad. De gevolgen daarvan
zijn niet te schatten", aldus de
heer Van Schaik.
In Nederland zijn alle blokka
des sinds gistermorgen opgehe
ven, in België daarentegen zijn
de schippers nog steeds vastbe
raden de versperringen in enke
le waterwegen te handhaven. De
Belgische schippersbonden heb
ben het voorstel van de regering
afgewezen om opnieuw rond de
tafel te gaan zitten. De Belgi
sche regering had daarbij als
voorwaarde gesteld, dat de
blokkades zouden worden
beëindigd. In Antwerpen is gis
teren besloten een nieuwe Euro
pese scheepvaartorganisatie in
het leven te roepen voor Rijn
en binnenschippers.
Strijdplan
Inmiddels is bekend geworden,
dat de regering een pasklaar
strijdplan had om de blokkades
in de Nederlandse havens te
verwijderen. Na het dreigement
van de Scheveningse vissers op
10 augustus, dat zij de Nieuwe
Waterweg zouden versperren,
werd op het ministerie van Bin
nenlandse Zaken een dergelijk
strijdplan vervaardigd. Het ka
binet vond, dat onder geen be
ding havenblokkades konden
worden getolereerd.
De regering kon deze week ech
ter niet ogenblikkelijk optreden
en de marine op de actievieren-
de schippers afsturen. Optreden
tegen de blokkades was in eer
ste instantie een zaak van de
burgemeester in de betrokken
plaatsen. Geen van hen heeft
echter om assistentie gevraagd.
Genie bereid noodbrug te bouwen
(Van een onzer verslaggevers)
DEVENTER Staatssecreta
ris A. Stemerdink van het mi
nisterie van Defensie heeft
gistermiddag het gemeentebe
stuur van Deventer telefo
nisch laten weten, dat hij be
reid is de Genie opdracht te
geven een noodbrug te bou
wen over de LJssel bij Deven
ter in verband met de opna
men van de film „Een brug te
ver", die hoogstwaarschijnlijk
in Deventer zullen plaatsvin
den.
Voor deze opnamen zal de IJs-
selbrug in Deventer gedurende
één week in de maand mei en
één week in de maand juni
van het volgend jaar moeten
worden afgesloten voor alle
verkeer.
Filmproducent Joseph E. Levi-
ne wil in Deventer de slag om
Arnhem verfilmen naar het
boek „Een brug te ver" van
Cornelius Ryan. Gedurende
een periode van tien maanden
hebben medewerkers van Le-
vine met een helicopter boven
Nederland rondgevlogen, om
de meest geschikte locatie
voor de film uit te zoeken.
Daarbij kwam Deventer als
enige mogelijkheid uit de bus,
omdat brug en aansluitend
stadsgedeelte zeer veel over
eenkomst vertonen met de si
tuatie zoals die in Arnhem tij
dens de oorlog was.
De directie Overijssel van de
Rijkswaterstaat heeft donder
dagmorgen een advies ge
stuurd naar het ministerie van
Verkeer en Waterstaat over af
sluiting van de brug over de
LJssel. De minister zal op
grond van dit advies beslissen
of de brug gedurende twee
maal een week zal worden af
gesloten.
Het gemeentebestuur van De
venter staat positief tegenover
de filmplannen. In het stad
huis heeft het Deventer ge
meentebestuur gisteravond
een hoorzitting gehouden voor
omwonenden van de brug. De
zen zullen de meeste hinder
ondervinden van de opnamen,
daar verscheidene van de om
vangrijke decors, die bij de
brug zullen worden gebouwd
om de situatie, zoals die in
Arnhem was, zo goed mogelijk
weer te geven, een half jaar
gehandhaafd blijven. Geen
van de omwonenden heeft zich
echter afwijzend tegenover de
filmglannen opgesteld.
PROCES TE BURGOS
m
Spaanse militairen houden fotografen weg van de kazerne bij Burgos,
van de Baskische Vrijheidsorganisatie ETA wordt gehouden.
r het proces tegen twee leden
BURGOS (Reuter) Voor een
militair tribunaal in het Spaan
se Burgos is gisteren het proces
begonnen tegen twee leden van
de nationalistische Baskische
guerrilla-organisatie ETA. De
23-jarige Jose Antonio Garmen-
dia Ortolo kan ter dood worden
gebracht aan de wurgpaal we
gens moord op een politieagent,
en voor de 33-jarige Angel Otea-
gui Echeverria dreigt dezelfde
straf omdat hij Garmendia voor
de moordaanslag onderdak
heeft geboden.
Linkse groepen hebben opge
roepen tot een algemene staking
in Baskenland, en 300 politieke
gevangenen in acht gevangenis
sen zijn in staking gegaan uit
protest tegen het proces. De ver
dediging heeft aangevoerd dat
Garmendia geestelijk niet in
staat is terecht te staan, vanwe
ge een kogelwond in zijn hoofd,
die hij bij zijn arrestatie opliep.
Volgens de advocaat, Juan Ma
ria Bandres, zijn Garmendia's
verstandelijke vermogens daar
door aangetast „hij redeneert
nu als een kind".
Gisteren is ook bekendgemaakt
dat vijf andere ETA-leden bin
nen tien dagen zullen worden
voorgeleid voor een militair tri
bunaal in San Sebastian. Onder
hen is de man die wordt be
schouwd als de leider van de
Guerrilla-afdeling van de ETA,
Pedro Ignacio Perez Beotegui.
Garmendia, evenals Oteagui ge
boeid, heeft tijdens de hele zit
ting gezwegen, het leek allemaal
aan hem voorbij te gaan. Hij
legde geen verklaringen af, en
antwoordde slechts met een
zwak „nee" toen de president
van de rechtbank hem tegen het
eind van de zitting vroeg of hij
nog iets te zeggen had. Volgens
een deskundige heeft hij als ge
volg van de beschadiging van de
nekwervels een intelligentiecöef-
ficient van niet meer dan 0.75
of 0.85 Twee artsen van het
militair bestuur antwoordden
eensgezind op de vraag van de
aanklager „is hij gek"? met
„Nee, niet helemaal."
In de knel
STAANDE VLAK VÓÓR HET JAAR waarin het kabinet volgens
de traditie moet proberen in de vorm van een groot stuk gereali
seerd program de buit binnen te halen, is de regeringsploeg van
Den Uyl behoorlijk in de knel geraakt.
Verschillende ministers en staatssecretarissen hebben bij het parle
ment een flink stuk krediet verloren, waarbij de linkse bewindslie
den beslist niet onderdoen voor de christen-democratische. In
tegendeel: de laatste weken zijn weer een paar P.P.R.-bewindslie-
den flink aangeslagen; als de voortekenen geen verkeerd beeld
geven, kan het op verschillende punten komende maanden ook
nog eens extra gaan spannen.
Enkele niet-onbetrouwbare berichten doen trouwens vermoeden dat
het binnen het kabinet af en toe ook al behoorlijk spant. En dat
ondanks de stelig aanwezige kwaliteiten van de premier om zijn
ploeg in het gareel te houden.
HET ERGSTE VOOR HET KABINET-DEN UYL is, dat de conjuc-
tuur onverminderd als een forse tegenwind optreedt.
In hoeverre deze regering alleen de dupe is van de internationale
situatie, dan wel zelf met de feiten te weinig rekening houdt, kan
later pas worden vastgesteld. Maar de begroting welke ten grond
slag moet gaan liggen aan het beleid in 1976 lijkt van week tot
week een moeilijker bevalling te worden; ook als slechts de helft
waar zou zijn van de geruchten en berichten welke terzake de
ronde doen, wordt het over 21/2 week een Prinsjesdag met
teleurstellingen voor velen.
Omdat vóór het zomerreces na veel touwtrekken de ruimte is
vastgesteld welke de kanselier van onze Schatkist de verschillende
ministers kan geven, moet het begrotingsonheil dat daarna is
komen opdragen bezworen worden met het opvoeren van de
inkomsten. De vraag is nu maar, of dit een verstandig beleid is.
Feiten wijzen uit, dat de theorie van over-winsten op grote schaal
in het bedrijfsleven een sprookje is; als bij de veelgesmade
multi-nationals blunders zijn gemaakt, staat daarnaast dat ook
regering en vakbeweging daar soms struisvogelpolitiek hebben
gepleegd.
NOG MEER BELASTINGDRUK kan slechte gevolgen hebben voor
het werkgelegenheidsbeleid; maar als het kabinet-Den Uyl nu in
arren moede de indirecte lasten fors gaat verhogen, staat de
uitkomst hiervan voor de werkgelegenheid ook niet vast en kunnen
kleine inkomentrekkers op een andere manier flink getroffen
worden.
Onze regering kan o.i. niet eraan ontkomen, of ze zal haar uitgaven
verder moeten besnoeien. Voor de werkelijkheid en ongekleurde
rechtvaardigheid kunnen zelfs dierbare partijprograms moeten
wijken.
fan onze correspondent Jan Drummen
!VRIJS De Franse regering heeft gisteravond
s gevolg van de onlusten en de aanhoudende
lanningen op Corsica een eskadron vliegtuigen,
ree tankeskadrons van de nationale gendarmerie
a een luchtbrug naar het eiland gezonden.
prefect (vergelijkbaar met de commissaris van
koningin bij ons) van Ajaccio en de onderpre-
ct van Bastia zijn geschorst.
euwe versterkingen van de oproerpolitie zijn
ngekomen, maar, op aandringen van de secreta-
s-generaal van de vakbond van deze oproerpoli-
zullen deze manschappen niet meer recht
reeks ingezet worden om aanvallen van de auto-
imisten af te slaan. De oproerpolitie, zo heet het,
left daartoe niet de vereiste opleiding noch de
iste bewapening en vandaar dat de regering nu
eciale gendarmerie-eenheden naar het eiland
zonden heeft
Slechts in geval de autonomie-beweging een dei
mate separatistisch karakter mocht aannemen dat
de nationale eenheid bedreigd wordt, zo verklaar
de men op het ministerie van buitenlandse zaken,
zou het leger ingezet kunnen worden.
Een aantal personen is gisteren in Bastia gearres
teerd, waaronder de vermoedelijke schuldige van
de dood van de politieman die in de nacht doodge
schoten werd. Een van de meest vooraanstaande
leiders van de autonomistenbeweging, dr. Edmond
Simeoni, die zich bij Aleria vrijwillig ter beschik
king van de autoriteiten gesteld heeft, is gisteren
officieel van een aantal feiten beschuldigd en zal
voor het hof van staatsveiligheid terecht moeten
staan. Hij is in een Parijse gevangenis opgesloten.
Inmiddels werd de feitelijke staat van beleg in
Bastia in de loop van vandaag opgeheven en de
situatie was in de stad gisteravond rustig, terwijl
de politie in alle straten bleef patrouilleren.
Pantserwagens van de Franse veiligheidspolitie hebben posities ingenomen op strategische punten in de j
stad Bastia.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Waar naar toe met de auto?
Dat was een van de kernvragen die gisteren
steeds weer terug kwam' in het zeven uur
durende debat in de Tweede Kamer over
de oriënteringsnota Ruimtelijke Ordening.
Deze nota geeft een aantal doelstellingen
voor het ruin telijk beleid om Nederland
leefbaar te houden. Vele Kamerleden lieten
echter blijken in het duister te tasten als
het gaat om de toekomstige aanpak van het
verkeer.
De doelstellingen van het ruimtelijk beleid
zijn mede afhankelijk van de wijze waarop
verkeer en vervoer zich ontwikkelen. Een
structuurschema hiervoor is in studie. Hoe
staat het daarmee? wilden de Kamerleden
van minister Gruijters weten.
De "progressieve drie" hebben er de minste
moeite mee wanneer het kabinet het gebruik
van de particuliere auto ten gunste van het
openbaar vervoer zou willen terugdringen.
Er werden in de Kamer echter ook andere
geluiden gehoord. De WD-er Scherpenhui-
zen stelde dat de minister met het terugdrin
gen van de auto kennelijk wraak wilde
nemen op mensen die buiten wonen en op
mensen in binnensteden die er naar hunke
ren met hun auto hun vrije tijd buiten door
te brengen.
Mevrouw Groensmit (KVP) zei, dat als niet
gauw passende maatregelen worden geno
men, het openbaar vervoer steeds verder
verkommert en het particulier vervoer nog
zodanig zal toenemen dat het welzijn wordt
aangetast. Te weinig wordt er rekening mee
gehouden dat in dunbevolkte gebieden d»
auto een heel andere functie heeft dan in
dichtbevolkte steden.
De Kamerleden betreurden het dat in de
nota onvoldoende aandacht aan het streek
vervoer is besteed. De ruimtelijke spreiding
is mede afhankelijk van goede wegen en van
goed openbaar vervoer.
Door tariefsverhogingen wordt het publiek
weer de eigen auto ingedreven, stelde de
heer Beekmans (D'66). Als het openbaar
vervoer nu in een slechte positie ten opzichte
van de auto komt, dan is die auto over vijf
jaar helemaal niet meer terug te dringen,
zei hij.
Giebels (PvdA) zei, dat het beleid gericht
moet zijn op bevordering van een selectief
gebruik van de particuliere auto. Niet op
beperking van het autobezit.
Geldgebrek
bij Mavo's
De zomer van 1975 is nog steeds niet afgelopen en deskundigen
zeggen dat we nog een uitstekende nazomer voor de boeg hebben.
Desalniettemin zijn de modebazen al weer druk in de „weer" om
hun collectie voor de zomer van 1976 rond te krijgen. In Düsseldorf
gaat op 7 september de traditionele Igedo Beurs weer van start.
De exotisch aandoende „Arabische look" combinatie (op de foto)
geeft alvast een voorproefje van wat er zoal te zien is op de beurs.
.99
DEN HAAG (ANP) De Mavo-
scholen dreigen in moeilijkhe
den te komen door geldgebrek.
Het Mavo-verband heeft daar
om een telegram gestuurd
de onderwijscommissie van
Tweede Kamer en aan ninister
Van Kemenade.
Hierin wordt geprotesteerd te
gen het versluieren van het ach
terblijven van de exploitatiebe
dragen, en er wordt in aange
drongen op de uitsplitsing a
uitkeringen aan havo en v
enerzijds en mavo anderzijds.
Uit een berekening, gemaakt in
Emmen, bleek dat de havo-vwo-
scholen het dubbele aan exploi
tatiebedragen per leerling krij
gen dan de mavo-school ont
vangt. De schoolbesturen moe
ten hierdoor bezuinigen op
noodzakelijk onderhoud terwijl
de ouderbijdragen ook
hoogd moeten worden.
Liz en Richard
bij klaagmuur
De hereniging van actrice Liz Taylor en
acteur Richard Burton heeft enige dagen
geleden de wereldpers reeds gehaald. Zij
zijn, zoals bekend, momenteel in Israël
waar zij tot zondag zullen blijven om
locaties te bekijken voor de opnamen van
de film „Abakarov" waarin Richard de
hoofdrol voor zijn rekening gaat nemen.
Gisteren bezochten zij de Klaagmuur in
Jeruzalem, één van de heilige joodse plaat
sen. Liz Taylor keek vol bewondering naar
het traditionele joodse hoofddeksel, dat
Richard Burton voor deze speciale gele
genheid op had gezet.'
NIEUWVEEN De zestigjarige
J. de Vette uit Rijpwetering
om het leven gekomen toen hij
tijdens werkzaamheden
Nieuwveen met zijn hoofd be
kneld raakte in een graafmachi-
1
