Haags gijzelingsdrama kreeg
voor Jan Klaver en Hanke
Remmerswaal een happy ending
Kissinger
waarschuwt
Sovjet Unie
CeidócSouAOJit
MOEDJIBOER WERD PRESIDENT
WACHTEND OP ZIJN EXECUTIE
SLACHTOFFER
EN HAAR REDDER
IN KATWIJK
GETROUWD
Taxichauffeurs
stellen ultimatum
Kissinger volgende week
naar Midden-Oosten
PTT-baas
ging kijken
in Groningen
VRIJDAG 15 AUGUSTUS 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
(van een onzer verslaggevers)
KATWIJK Het gijzelingsdrama
in de Franse Ambassade in Den
Haag, dat Nederland in september
1974 dagen lang in wurgende
spanning hield, heeft vanmiddag
voor Jan Klaver en Hanke Rem
merswaal een stralend happy-en-
ding gekregen. In het Gemeente
huis van Katwijk en daarna in de
katholieke kerk van Johannes de
Doper wisselden beiden de 'ja
woorden' uit, die hun levensduet
in politioneel verband bezegelden
tot de dood er op volgt.
„Ik heb haar opgepakt en naar de uitgang gedragen", zegt hoofdagent Jan Klaver in bijgaand verhaal
over zijn redding van Hanke Remmerswaal uit de Franse ambassade. De geschiedenis herhaalde zich
gisteren, maar de entourage was wél even anders.
Voor de 22-jarige Hanke was de dood op die life september
al bijna realiteit. Met collega's Springer en Koster maakte
ze 's middags in de witte Mercedes 401 een routineronde
langs de Haagse ambassades, toen tegen drie uur de riiobilo-
foon dringend om assistentie vroeg bij de Franse Ambassade
aan het Smidsplein. Wat er op de bovenste etage van het
gebouw gebeurde wist men op dat moment nog niet; wel
werd uiterste voorzichtigheid geboden.
Achteraf zegt Hanke Remmerswaal: "Als ik het van tevoren
geweten had, zou ik mooi naar beneden zijn gegaan. Ik voel
er niks voor om de held uit te hangen. Ik heb ook geen
moment het gevoel gehad, dat we aan iets heldhaftigs bezig
waren. Ik dacht in het begin, dat het een gewone routineklus
was. Een dronkeman, die de pest had aan Frankrijk. Zoiets.
Pas in de hal kreeg ik door, dat er iets ernstigers aan de
hand was. Maar aan een gijzeling dacht ik geen moment.
Ik was de enige van ons drieën, die Frans sprak en daarom
zei ik tegen de portier, dat hij ons de weg naar boven moest
wijzen. De zweetdruppels gutsten van zijn gezicht en hij trilde
over zijn hele lichaam. Hij heeft het volgehouden tot aan
de tweede etage. Toen is hij in doodsnood weer naar beneden
gerend. Met getrokken pistolen gingen wij verder naar de
vijfde etage, waar we gelijk op een kogelregen werden
getracteerd. Ik hoorde Koster schreeuwen: "Ik ben geraakt"
en een seconde later hadden ze mij te pakken. Ik had me
omgedraaid en wilde me achter een muurtje verschuilen,
maar het was al te laat. Ik dacht eerst dat ik er met een
schampschot was afgekomen. Ik had namelijk altijd gehoord,
dat een kogel, die van dichtbij wordt afgevuurd, met een
klap in je lichaam komt. En ik voelde niks, had ook bijna
niks gehoord. Ik werd alleen draaierig, ik wankelde naar
de deur en raakte daar voor de eerste keer bewusteloos".
Journalisten schreven de volgende dag, dat de Katwijkse
agente bij haar vlucht naar de parterre geholpen is door
haar collega's maar de waarheid is, dat het een eenzame
martelgang was, die door haar zonder enige hulp struikelend
en vallend werd afgelegd. Toen ze op de parterre in een
deuropening verscheen zag ze hoofdagent Jan Klaver met
zijn pistool in de aanslag. Ze riep: "Ik wist, dat je zou komen"
en viel daarna ruggelings op de marmeren vloer. Haar pistool
zeilde meters verder, haar schoenen lagen vijf meter naast
haar lichaam.
Dienstbevel
De 28-jarige hoofdagent Jan Klaver, inmiddels overgeplaatst
naar de bereden brigade, had die middag ook surveillance
dienst. Ook hij hoorde van de moeilijkheden in de Franse
ambassade en daarop vroeg hij, of zijn assistentie gewenst
was. Het antwoord was, dat hij zijn gebruikelijke ronde langs
de ambassades moest maken. Klaver: „Dat zat me al gelijk
niet zo lekker. Ik wist, dat Hanke met de 401 in de buurt
van de ambassade was. In de week ervoor was ik twee keer
met haar uit geweest. Ik dacht: "Wat gebeurt er met Hanke?"
Ik wilde het weten en ben met zwaailichten en sirene naar
het Smidsplein gereden. Daar zag ik in de hal van de
ambassade een marechaussee, die een paniekerig verhaal
vertelde. Ik zeg tegen hem: "jij houdt de deur links onder
schot. Ik pak de rechterdeur. Niemand d'r in, niemand d'r
uit". Vier seconden later zag ik Hanke; ze riep iets tegen
me en viel op de grond. Ik dacht, dat er iemand achter haar
aan kwam en daarom liep ik met gt .rokken pistool in haar
richting. Ik herinner me, dat ik op dat moment een ambulan
ceauto met een rotvaart voorbij zag stuiven. Ik knielde bij
Tekst: Leo Thuring
Foto: Simon E. Smit
Hanke neer en zag, dat het hartstikke fout met haar ging.
Ze was diep paars en hapte naar adem. Toen ik haar blouse
open maakte zag ik de wond, waaruit bloed borrelde. De
kogel was via haar rug dwars door haar lichaam geschoten.
Achteraf zeg je: "Wat een geluk, dat ze zich heeft omge
draaid, want anders hadden ze haar midden in het hart
geraakt."
Waar denk je op zo'n moment aan? Ik dacht aan die agent
Molenaar in Wassenaar, die ze een paar jaar geleden hebben
laten doodbloeden. Het werd te gevaarlijk geacht om hem
uit de vuurlinie te halen. Ik dacht: "Dat zal met Hanke niet
gebeuren". Ik heb haar opgepakt en naar de uitgang gedra
gen. Buiten schreeuwde een marechaussee: "Pas op, ze staan,
boven met) geweren voor de ramen. Dekken". Ze riepen ook,
dat het te gevaarlijk was om een ambulancewagen te sturen.
Ik moest maar wachten op de pantserauto, die besteld was.
Ik riep terug, dat ik zo lang niet kon wachten en dat ze
die vijfde etage maar onder schot moesten houden, als ik
Hanke naar de overkant droeg. Ik dacht: "als ze schieten
hebben we beiden pech gehad".
Mazzel
Bij de ambulanceauto stond geen mens. Ik moest met één
hand de achterklep open doen en de brancard naar buiten
trekken. Met de ander ondersteunde ik Hanke, die nog steeds
bij haar bewustzijn was. Ik dacht op dat moment, dat ze
bewusteloos was, maar later is gebleken, dat ze elke minuut
bewust heeft meegemaakt. We zijn meteen naar de operatie
kamer van het Westeinde-ziekenhuis gereden en daar vertelde
de chirurg, dat ik geen twintig minuten later had moeten
komen. "Je hebt mazzel gehad", zei hij tegen me, "je vriendin
was al bijna doodgebloed".
Geen lintje
Tijdens de milde lintjesregen, die korte tijd later op de
hoofdrolspelers in het gijzelingsdrama neerdaalde, hield Jan
Klaver voeten, hoofcl en het knoopsgat in zijn uniformjas
droog. De Koninklijke Onderscheidingen gingen naar ande
ren en het enige, wat hij kreeg opgespeld was het verhaal,
dat hij weliswaar een mens van de dood had gered maar
daarvoor een dienstbevel had genegeerd. Om die reden stond
hij bij huldigingen en officiële bezoeken in het Westeinde-zie
kenhuis voor spek en bonen in de hoek.
In april kwam als verlate vriendengroet het bericht, dat
hoofdagent Klaver alsnog een gratificatie voor zijn moedig
optreden zou krijgen. In juli werd hem dit douceurtje
overhandigd. Commentaar van Hanke Remmerswaal: "Het
gaat niet om die medaille. Hij mag de mijne hebben. Maar
als er iemand voor in aanmerking kwam, was Jan het en
niet ik. Ik kreeg een lintje, omdat ik me in mijn rug heb
laten schieten. Hij heeft bij volle bewustzijn de grootste
risico's genomen".
Slechter
Met Hanke Remmerswaal, die vlak na haar operatie in het
Westeinde-ziekenhuis regelrecht op een glorieuze genezing
leek af te stevenen, gaat het de laatste maanden minder goed.
Ze kan haar rechterarm nauwelijks meer gebruiken en heeft
voortdurend ademnood. Ook trekt haar lichaam langzaam
scheef, omdat de operatiewond nog steeds niet geheel gene
zen is en voor permanente pijn zorgt.
Drie dagen na haar huwelijk met Jan Klaver gaat ze weer
naar de specialist om een nieuwe, noodzakelijke ingreep te
bespreken. Men heeft haar beloofd, dat ze eens weer volko
men valide zal zijn.
„Ik zou het liefst weer normale politiedienst doen", zegt ze,
„ik vind het een zalige job. Toen ik indertijd bij de Haagse
politie solliciteerde had ik net meegeholpen om het zwembad
in Katwijk te kraken. Mijn moeder dacht meteen, dat ik niet
aangenomen zou worden en mijn leven op een kantoor zou
slijten. Nu zit ik bij de politie achter een bureau en er is
geen kijk op, dat ik nog ooit als agente de straat op ga.
Het is verrekte jammer, maar de werkelijkheid pakt nou
eenmaal vaak anders uit dan je dromen".
DACCA (Rtr) Sjeik Moedji-
boer Rahman, de vader van
Bangladesj en eerste president
van zijn land, heeft volgens be
richten uit de Indiase hoofd
stad New Delhi de staatsgreep
in zijn land niet overleefd. De
bij zijn volk zeer geliefde sjeik,
die aan het hoofd stond van de
grote Awami-liga, heeft het
land in de bijna vier jaar van
zijn bewind niet kunnen gene
zen van de grootste kwalen: de
onhoudbare economische toe
stand en de corruptie.
Sjeik Moedjiboer werd presi
dent van zijn land terwijl hij in
de gevangenis wachtte op zijn
executie. Die ging niet door dan-
k zij de vriendelijkheid van een
cipier die hem uit de gevangenis
smokkelde en de tussenkomst
van een politieke rivaal, Bhoet-
to.
Het ontstaan van Bangladesj
bracht India en Pakistan met
elkaar in oorlog, en noopte mil
joenen mensen uit Oost-Pakis-
tan, het latere Bangladesj, naar
India te vluchten. Een van de
weinige overeenkomstige facto
ren tussen beide delen van Pa
kistan was de Islamitische gods
dienst geweest.
De strijd om de vrijheid begon
na de tweede wereldoorlog, toen
Engeland India en Pakistan
onafhankelijk maakte. Moedji
boer streed voor meer gelijkbe
rechtigdheid van Oost-Pakistan,
dat dichter bevolkt maar armer
was dan het westelijk deel.
Moedjibs aanhang in Oost-Pa
kistan was vrijwel algemeen
zoals bij de verkiezingen tot ui
ting kwam. Toen hij plannen
maakte voor autonomie, nam
president Jahja Kahn hem ge
vangen en werd hij ter dood
veroordeeld in een geheim pro
ces.
In Oost-Pakistan onstond een
guerrilla-beweging, en miljoe
nen vluchtelingen overstroom
den de oostelijke provincies van
India, dat zich door de onhoud
bare situatie gedwongen zag in
te grijpen. Binnen twee weken
gaven de Pakistaanse troepen
zich over. Later zei Moedjiboer
dat geen land zo'n hoge prijs
aan mensenlevens en lijden
voor zijn vrijheid had betaald
als Bangladesj.
ARNHEM (ANP) Van het na de moord op de Rotterdamse
taxi-chauffeur Hartman opgerichte Landelijk Overlegorgaan Be
drijfsvoering Taxi's heeft minister Van Agt (justitie), vandaag een
brief ontvangen, waarin wordt aangedrongen op het toepassen
van snel recht en het opleggen van strenge straffen bij overvallen
op taxichauffeurs. Voorts moeten de veiligheid en de rechtsbe
scherming van de chauffeurs worden gewaarborgd.
„Als niet binnen veertien dagen een positief antwoord komt, zullen
de chauffeurs niet meer in de hand te houden zijn en zijn de
gevolgen voor u", aldus de inhoud van de brief.
De chauffeurs waren gisteren op een demonstratieve vergadering
Onder grote belangstelling werd gisteren in Arnhem het stoffelijk bijeen na de crematie van de zondag vermoorde Arnhemse taxi
overschot van de zondag vermoorde taxichauffeur J. B. van Beek chauffeur Van Beek. Er werden „keiharde en landelijke acties"
gecremeerd. Op de voorste bank, tijdens de uitvaartdienst, de weduwe aangekondigd in geval een gunstig antwoord van de minister
en haar twee kinderen. uitblijft.
TEL AVIV (AP) De Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken, Henry Kissinger zal mogelijk reeds volgende week naar
het Midden-Oosten komen voor een nieuwe serie besprekingen
over een Egyptisch-Israëlisch interim-akkoord in de Sinaii
woestijn. Waarschijnlijk zal Kissinger zoals voorheen weer
tussen beide hoofdsteden op en neer gaan vliegen en het
overleg volgende week definitief kunnen afronden, aldus deze
zegslieden.
Volgens woordvoerders zijn de beginselen van een akkoord
„min of meer rond, maar zijn er nog enkele dingen die moeten
worden gladgestreken".
Drieduizend getekenden
VOLGENS VOORLOPIGE GEGEVENS hebben een kleine 3000
jonge mensen niet de plaats kunnen krijgen die zij op universiteiten
en hogescholen begeerden en waarop zij, krachtens een behaald
diploma, min of meer recht hadden. Zoals te verwachten was,
vielen de meeste slachtoffers weer in de faculteiten waar men zich
bezig houdt met de geneeskunde, zowel die ten bate van mensen
als van dieren; Engels en geschiedenis volgen op die opleidingen,
met meer vraag dan plaatsingsmogelijkheden, zij het met behoorlij
ke afstand.
Straks zullen er ook nog wel gegevens volgen die moeten uitwijzen
hoeveel kandidaten er, ondanks goede eindexamencijfers, bij de
gewogen loting een niet uit de hoed hebben gekregen en hoeveel
uitgelote pechvogels, dankzij het uitvallen van anderen alsnog de
studie van hun voorkeur zijn gaan volgen. Maar vast staat, dat
dit jaar ongeveer evenveel jongemensen niet gekregen hebben wat
zij begeerden. Evenzeer staat vast dat dit kleine drama zich
komende jaren herhalen zal.
OP DE- OVERHEID ZAL, vanuit de volksvertegenwoordiging en
het onderwijs, wel weer druk uitgeoefend worden, dat de studiemo
gelijkheden moeten worden uitgebreid om iedereen de kans te
kunnen geven die hij begeert
Maar met meer geld voor het hoger onderwijs en voldoende ruimte
en personeel is het vraagstuk waarvoor onze samenleving staat
toch slechts gedeeltelijk opgelost. Want gelet op de behoeften van
de samenleving is het aantal jonge mensen dat een duidelijk
beroepsgerichte hogere opleiding wil gaan volgen te groot Ook
als aan bijkomende oorzaken hiervan de kans om meer geld
te verdienen dan anderen wat gedaan wordt zal de animo groot
blijven.
Feitelijk ligt net als bij de werkloosheidsbestrijding de enige
structurele oplossing in een drastisch verminderen van werktijd,
wat dan om economische redenen aan een afremmen van inko
mensstijging gepaard moet gaan. Maar dat zal bij de intellectuele
beroepen al even moeilijk te verkopen zijn als bij de handarbeiders
en het bedrijfsleven in het algemeen.
WIJ BETWIJFELEN of de overheid op de arbeidsmarkt voor
mensen met hogere opleidingen enig betrouwbaar zicht heeft;
daarom staan decanen en andere adviseurs op de scholen vaak
voor een hopeloze taak. Veel jonge mensen gaan al op 15-jarige
leeftijd kiezen (ze worden door het systeem daartoe gedwongen)
en als ze klaar staan om in het arbeidsproces te stappen of de
begeerde beroepsopleiding te volgen, krijgen ze „neen" op het
rekest
Binnen het raam van haar sociale onderwijsbeleid zou de overheid
veel meer aandacht voor dit probleem moeten opbrengen. Al moet
ze daarvoor een stukje van haar eigen theorie herzien.
DE BILT Aan de warmtegolf,
die in De Bilt 18 zomerse dagen
in successie bracht en daarmee
een nieuw record voor deze
eeuw vestigde, is een eind geko
men. Doordat een hogedrukge-
bied boven Midden-Europa in
betekenis afneemt, kunnen
oceaandepressies weer een oos
telijke koers volgen en het weer
in Nederland gaan beinvloeden.
Zo zal een depressie, die van
daag nog ten westen van Schot
land lag zich naar het oosten;
verplaatsen. Hierdoor zal een
koufront dat de scheiding
vormt tussen koelere oceaan-
lucht en de warme continentale
lucht, Nederland in de loop van
vandaag passeren. Deze passa
ge gaat gepaard met plaatselij
ke regen- of onweersbuien.
Voor morgen zullen de maxi
mumtemperaturen tussen de 20
en 25 gr. komen te liggen. Een
volgende depressie, die van
daag nog ten westen van Ier
land lag, zal morgen zo dicht
Nederland genaderd zijn, dat
het bijbehorend frontensysteem
tijdelijk wat regen kan bren
gen. Grote delen van West-Eu
ropa worden nu overspoeld
door de koelere oceaanlucht.
Hoge temperaturen komen dan
ook alleen nog voor in de lan
den om de Middellandse Zee en
in de Balkan.
kelijk nog een bui. Minder
warm.
Weersvooruitzichten in cijfers:
Voor zondag:
Aantal uren zon: 4 tot 14
Min. temp.: omstreeks 15 graden
Max. temp.: omstreeks 24 graden
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 90 procent
Kans op een geheel droog etmaal:
70 procent.
BIRMINGHAM (Alabama)
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, Henry Kis
singer, heeft de Sovjet-Unie gis
teren weer gewaarschuwd zich
niet te mengen in de politieke
strijd in Portugal, waar de com
munistische partij plotseling in
de verdediging is gedrongen. De
Sovjet-Unie mag zich niet aan
matigen dat het de keus heeft
om direct of indirect gebeurte
nissen te beïnvloeden in strijd
met het recht van het Portugese
volk zijn eigen lot te bepalen,
aldus Kissinger in een rede te
Birmingham. Kissinger maakte
op 25 juli bekend dat hij de
GRONINGEN (ANP) Twee
organisatiebureaus zullen bin
nenkort opdracht krijgen de
voorbereiding en de uitvoering
van de spreidingsplannen van
de PTT te onderzoeken. Dat
hebben ir. Leenman en drs._
Hommel, achtereenvolgens di-'
recteur-generaal van. de PTT en
de leider van de stuurgroep
voor de spreidingsactiviteiten,
gisteren bekend gemaakt na
afloop van een bezoek aan Gro
ningen. Groningen wordt de
nieuwe plaats van vestiging
voor de centrale dienst. Het col
lege van b. en w. van Gronin
gen, dat de twee ontving, heeft
alle medewerking toegezegd.
Het was het eerste bezoek van
Leenman aan b. en w. van Gro
ningen.
Sovjet-Unie rechtsstreeks had
gewaarschuwd zich niet met
Portugal te bemoeien.
Amerikaanse functionarissen
zeiden dat Kissingers nieuwe
waarschuwing niet gericht is te
gen een speciale Sovjet-actie in
Portugal. Wel meent men dat de
Sovjet-Unie aanzienlijke finan
ciële steun aan de Portugese
communistische partij heeft ge
geven. Het zou hierbij om een
bedrag van 10 miljoen dollar
per maand gaan. Kissinger zei
ook dat Portugal wellicht ui
teindelijk uit de Noordatlanti-
sche-Verdragsorganisatie (NA
VO) verwijders zal moeten wor
den als dat land door een com
munistische minderheid geleid
blijft worden. De Verenigde Sta
ten begroeten de Portugese re
volutie, maar zij zijn ontmoe
digd door het succes dat de
communistische minderheid in
dat land heeft bij het onderge
schikt maken van de revolutie
aan haar eigen doelstellingen,
aldus Kissinger.
De Amerikaanse bewindsman
zei te geloven dat „op een be
paald punt wij en onze Europe
se bondgenoten zich moeten af
vragen of een belangrijke com
munistische invloed in een rege
ring te verenigen is met het
lidmaatschap van een bondge
nootschap dat gewijd is aan het
weerstaan van communistische
agressie".
Duizenden mensen hebben gis
teravond deelgenomen aan de
demonstraties in verscheidene
steden in Portugal. Hoewel blij
kens de maatregelen die de au
toriteiten hadden genomen door
veel militairen en politie op de
been te brengen, gevreesd werd
voor botsingen tussen de socia
listische en de communistische
betogers kwam het nergens tot
ernstige incidenten.
