Kerk van Mindszenty in
Hongarije verleden tijd
Nota gezondheidszorg
ongeschonden
door Tweede Kamer
^Hulshof*
l ^iwonen ssr
Eerste casino's kunnen
voorjaar 1976 draaien
NS wil ook
meedoen aan
bejaardenpas
Amnestie in Sow jet-
Unie en Joegoslavië
Prof. dr. M. Frenkel:
Artsen schrijven
te makkelijk
medicijnen voor
Ondanks zware kritiek op beleid
VRIJDAG 9 MEI 1975
LEIDSE COURANT -
PAGINA "7
Den Haag: Spui (vrij parkeren achterzijde)
Leiden: Nieuwe Rijn
Leidschendam: Winkelcentrum 'Leidsenhage' A
Winkelcentrum 'In de Boogaard'
Den Haag - Rijswijk - Leiderr^Ceidschendam - Rotterdam
Eindhoven - Zwolle - Meppel
BOEDAPEST (Kathpress) Het heeft
lange tijd geduurd, „voordat men van
kerkelijke zijde het socialisme niet meer
gelijk stelde met het atheïsme, en voor
dat men van de andere kant de kerk niet
meer met het kapitalistische clericalis-
me identificeerde." Aldus bisschop dr.
Jozsef Cserhati van Pees, secretaris van
de Hongaarse bisschoppenconferentie, in
een kritische beschouwing van de situa
tie der r.k. kerk in zijn land. Hij publi
ceerde deze beschouwing in het theolo
gisch tijdschrift „Vigilia" ter gelegen
heid van de 30ste verjaardag van het
einde van de oorlog en van de tiende
verjaardag van de afsluiting van het
tweede Vatikaanse concilie.
Bisschop Cserhati, die volgens het Oos
tenrijkse katholieke persbureau Kath
press het volledige vertrouwen van het
Vatikaan geniet, beschrijft in zijn artikel
de grote veranderingen welke zich in zijn
land en vooral ook binnen de r.k. kerk
van Hongarije hebben voltrokken. Hij
geeft daarin als zijn mening, dat de kerk
ook in een socialistische maatschappij de
mensen, de maatschappij en het land
grote diensten kan bewijzen. Daarvoor is
het echter wel noodzakelijk, - zo schrijft
hij - dat de kerk zich open stelt voor de
geest, de bedoelingen en de hervormin
gen van het tweede Vatikaanse concilie.
Met zijn beschouwing, waarin ook de
kritiek niet ontbreekt, heeft de bisschop
grote belangstelling getrokken, ook bui
ten kerkelijke kring.
Bisschop Cserhati geeft als zijn mening,
dat de geestelijke situatie der kerk in
Hongarije reeds vóór 1945 in vele opzich
ten problematisch is geweest. Veel ont
wikkelingen, welke over het algemeen
aan de politieke gebeurtenissen na 1945
worden toegeschreven, hebben haar wor
tels volgens de bisschop reeds in de
voorliggende decennia. Uitvoerig be
schrijft bisschop Cserhati de sfeer van
wederzijds wantrouwen tussen kerk en
staat in de eerste jaren na de oorlog.
Deze tijd stond in het teken van de
vernietiging Van „het historische en poli
tieke raam van de kerk als instituut". Er
waren vele jaren voor nodig voordat men
elkaar anders kon gaan zien en „voordat
wij katholieken in het socialisme een
belangrijke periode in de maatschappelij
ke ontwkkeling van onze tijd konden
zien" en „voordat van de andere kant de
Hongaarse volksstaat in staat was in de
kerk een partner te zien voor de socialis
tische opbouw".
Op basis van dat nieuwe kerkbeeld, zoals
dat ook door het Vatikaans concilie be
vestigd werd, is men geleidelijk aan geko
men tot „een geleidelijke erkenning van
de juiste taak van de kerk en van wat
daaruit aan handelingen resulteert." Dat
wil zeggen, aldus bisschop Cserhati, „be
wuste solidariteit met het volk" en „mobi
lisering van de godsdienstig-zedelijke
kracht bij de opbouw van de samenle
ving."
Bisschop Cserhati constateert, dat er een
voortdurende verbetering is waar te ne
men in de wederzijdse 'betrekkingen,
maar hij constateert evenzeer dat in de
praktijk nog lang niet alles koek en ei
is. Bij alle verzekeringen van hogerhand
over godsdienstvrijheid enz. blijkt, dat op
de lagere niveaus met deze godsdienst
vrijheid de hand wordt gelicht. De bis
schop spreekt hier van „bestuurlijke mis
bruiken", waardoor de gelovige katholie
ken zich terecht gediscrimineerd voelen.
De bisschop wijst met name op de discri
minatie op het gebied van het onderwijs.
Het is voor gelovige katholieken veel en
veel moeilijker om hun kinderen te laten
studeren dan voor de andere bevolkings
groepen. De bisschop geeft nog andere
voorbeelden van discriminatie. Hij voegt
eraan toe, dat er wel wat aan gedaan is
ter verbetering, maar „nog niet voldoen
de."
Van de kant van de staat, zo vervolgt
bisschop Cserhati, is herhaaldelijk ver
klaard, dat de aanwezige tegenstelling
tussen de Marxistisch-Leninistische en de
godsdienstige wereldbeschouwingen niet
te overbruggen is. Maar - aldus Cserhati
- ook de eerbiediging en analysering der
„waarden van de godsdienstige wereldbe
schouwing behoren tot de realiteit van de
socialistische democratie." Al kunnen
beide ideologieën niet tot overeenstem
ming komen, dat wil volgens de bisschop
niet zeggen, dat zij elkaar moeten vernie
tigen. Integendeel hun vertegenwoordi
gers kunnen in wederzijds respect en in
het belang van grote gemeenschappelijke
doelen zich verenigen in gemeenschappe
lijk handelen. Bisschop Cserhati wijst
erop, dat de Hongaarse staat de afgelo
pen dertig jaar de kerk in toenemende
mate zijn vertrouwen en erkenning ge
schonken heeft. Wanneer thans de kerk
op basis van de jongste overeenkomsten
(tussen regering en het Vatikaan) „aan-
sparaak maakt op nog groter vertrou
wen", dan doet zij dat met het oog op
het feit, dat „wij eerlijk hebben meege
werkt aan de opbouw van het socialisme,
dat wij eerlijk achter die opbouw staan
en dat wij eerlijk geïnteresseerd zijn in
de dialoog in kerkelijke zin." Deze eerlij
ke gezindheid is volgens bisschop Cser
hati in het buitenland vaak niet terecht
betwijfeld en uitgelegd alsof de kerk van
Hongarije „slechts een eenzijdig gehoor
zamende, zich onderwerpende kerk is,
die haar vrijheid en de belangen der kerk
heeft opgegeven."
Aan het slot van zijn uitvoerige beschou
wing spreekt de Hongaarse bisschop als
zijn verwachting uit, dat het wederzijds
begrip verder zal groeien en de gods
dienstige mens steeds meer erkenning
vinden zal. Hij voegt er echter aan toe:
„Degenen, die nuchter denken, weten, dat
men het marxisme niet dopen kan en aan
echte Marxisten is het niet onbekend, dat
men het christendom niet Marxistisch
kan maken. Slechts, een vreedzame "coë
xistentie kan de toekomst en de vrede
veilig stellen. „Voorwaarde voor de
vreedzame coëxistentie is volgens bis
schop Cserhati wel, dat de kerk van
Hongarije zich steeds meer open stelt
voor het tweede Vatikaanse concilie en
zich daarmee overeenkomstig hervormt.
Maar ook daaraan mankeert in Honga
rije nog wel het een en ander. Tegenover
een conciliaire kerk stelt het Marxisme
zich anders op dan tegenover de kerk
van vóór het concilie, zo besluit bisschop
Cserhati.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Raad voor de Casinospelen
verwacht, dat volgend voorjaar de eerste casi
no's in Nederland kunnen gaan draaien. Om
streeks oktober hoopt hij de ministers van
economische zaken en van justitie te kunnen
adviseren over de plaatsen, waar de casino's
gevestigd zouden moeten worden en over de
rechtspersoon, die de exploitatie zou moeten
verzorgen.
De raad kan thans, nu zowel voor de gemeen
ten als voor de exploitatie de aanmeldingster
mijn is gesloten, definitief aan het werk gaan.
Er hebben zich 26 gemeenten aangemeld als
vestigingsplaats en 36 personen of instellingen,
die de exploitatie zouden willen verzorgen. Tot
die gemeenten behoren Den Haag (Schevenin-
gen). Wassenaar en Leiden.
Er valt nog niet bij benadering te zeggen, welke
gemeenten zullen worden uitgekozen. De voor
zitter van de raad, die is ingesteld om de
ministers van advies te dienen en om in de
toekomst toezicht te houden op de gang van
zaken, mr. F.J. van Thiel zei ons slechts: „Het
worden er meer dan één, maar minder dan
tien". Het criterium zal zijn, dat een casino
binnen een bepaald inwonersareaal moet liggen
en dat het bestaande toeristische aantrekkelijk
heden moet handhaven of bevorderen. Voorts
moeten de casino's redelijk over het land wor
den verspreid en niet te dicht bij elkaar komen.
Voor de kansen van Scheveningen is interes
sant, dat Noordwijk nadrukkelijk heeft ver
klaard, geen prijs te stellen op een casino.
UTRECHT Een woordvoerder van de NS heeft woensdagmid
dag verklaard, dat de spoorwegen best bereid zijn het landelijk
bejaardenpaspoort „Pas-65" ook in te voeren voor treinreizigers.
Dit in tegenstelling tot mededelingen van overheidszijde, dat de
NS niet mee zou doen aan de nieuwe regeling, omdat zij al
een eigen voorziening voor bejaarden hebben.
Volgens de woordvoerder berust deze mededeling op een misver
stand. „Bij het overleg tussen het ministerie van CRM en het
openbaar vervoer zijn zowel door het stadsvervoer, het streek
vervoer en de NS bedragen becijferd, die nodig zouden zijn
om de uit de kortingen voortvloeiende ontvangstenderving te
compenseren. Doordat het door het ministerie van CRM ter
beschikking gestelde bedrag ontoereikend was, is noodgedwon
gen besloten de nieuwe vervoersfaciliteiten voorlopig te beper
ken tot het stads- en streekvervoer", aldus de NS.
Speciale politie
eenheid tegen
terroristen in
West-Duitsland
BONN (AP) De regering in
Bonn heeft woensdag bekend
gemaakt dat zij een nieuwe fe
derale politieafdeling in het le
ven zal roepen om de strijd
tegen terroristen te centralise
ren.
Het nieuwe departement dat be
kend zal staan onder de letter
„T" (terrorisme) krijgt een be
zetting van 181 man. Het hoofd
kwartier komt in Bad Godes--
berg, een stadje nabij Bonn.
Verder zal de Westduitse bin
nenlandse veiligheidsdienst wor
den uitgebreid om nauwer toe
zicht te houden op ondergrond
se anarchistische groeperingen
in het land. De nieuwe maatre
gelen gaan de regering per jaar
ongeveer 9,2 miljoen mark kos
ten, aldus minister van binnen
landse zaken Werner Maihofer.
Zware schade
door windhoos
GELDERMALSEN/HEUSDEN
Windhozen in Geldermalsen
en het Brabantse Heusden heb
ben woensdag ernstige schade
aangericht.
In Geldermalsen betrof het vijf
tig woningen, schuren en andere
gebouwen. In zes straten sloe
gen pannen van de daken, sneu
velden ruiten, sloegen deuren
open en waaiden daken van
schuren. Een auto werd door de
wind opgepakt en dertig meter
verder tegen een andere auto
aangegooid. In Heusden moest
de scheepswerf van Verolme het
ontgelden. Een zeer groot deel
van het dak waaide van de ma-
chineloods af, de rest werd
zwaar beschadigd. De schade
wordt geraamd op een half mil
joen gulden. In beide steden de
den zich geen persoonlijke onge
lukken voor.
Sinds woensdagmid
dag zijn 13 Perzische
studenten op het Bin
nenhof in hongersta
king. Zij protesteerden
hiermee tegen wat zij
noemen het vermoor
den van zeven Perzen
eind april door de ge
heime politie van de
Sjah. Volgens de Perzi
sche autoriteiten wer
den de mannen neerge
schoten tijdens een
vluchtpoging. De de
monstranten zijn van
plan hun aktie vol te
houden tot morgenmid
dag 2 uur.
MOSKOU/BELGRADO (AP)
De Sowjet-Unie heeft woensdag
ter viering van de dertigste ver
jaardag van de militaire over
winning op nazi-Duitsland een
gedeeltelijke amnestie afgekon
digd.
Aangezien de Sowjet-Unie het
bestaan van politieke gevange
nen in eigen land niet erkend
maakte het persbureau Tass
niet bekend of de amnestie ook
voor deze categorie zal gelden.
Wel zei het persbureau dat de
amnestie niet geldt voor „men
sen die zich aan bijzonder ge
vaarlijke misdrijven tegen de
staat hebben schuldig gemaakt"
en evenmin voor „hen die wor
den beschouwd als bijzonder ge-'
vaarlijke recidivisten".
Vrijgelaten zullen worden: alle
invalide oud-strijders uit de
Tweede Wereldoorlog, ongeacht
de opgelegde strafmaat, alle
oud-strijders van 80 jaar en ou
der, vrouwelijke oud-strijders
en mensen „die gedurende dé
oorlog medailles of onderschei
dingen hebben gekregen voor
onzelfzuchtig werk".
Ook in Joegoslavië is gisteren
een amnestieregeling afgevaar
digd die geldt voor 527 gevange
nen. Van hen zullen er 105 wor
den vrijgelaten en de overige
422 krijgen kortere gevangenis
straffen.
ZEIST „Medische studenten
zouden eigenlijk verplicht een
veertiendaagse stage als pa
tiënt in een ziekenhuis moeten
doorbrengen, om ook eens de
andere kant te leren kennen.
Artsen schrijven soms te mak
kelijk en te slordig geneesmid
delen met nare bijwerkingen
voor. Ik geef het u ook te doen
de order op te volgen voortaan
zoutloos te eten".
Dit zei de Rotterdamse hoogle-
r in de interne geneeskunde
prof. dr. M. Frenkel woensdag
op het congres van de Algemene
Farmaceutische Studentenver
eniging te Zeist. Prof. Frenkel
vond verder dat patiënten die-
i te worden voorgelicht over
die bijwerkingen. Een voor le
ken begrijpelijke bijsluiter bij
medicijnen leek hem daartoe ge
schikt. Het nut ervan zou onder
meer zijn dat de
bijwerkingen merken, hierover
tijdig met hun arts kunnen over
leggen.
De medische socioloog dr. C.W.
Aakster maakte zich er tijdens
het congres boos over dat de
farmaceutische industrie in de
reclame voor haar producten
gebruik maakt van verleiding
stechnieken. Gebleken is dat
ook artsen worden beïnvloed
door de reclame. Hun voor-
schrijfgedrag blijkt niet ge
grond te zijn op puur weten
schappelijke overwegingen. Hij
meende dat het in de gezond
heidszorg niet alleen mag gaan
om het voorschrijven van pillen
en tabletten. Hij wees er op dat
is gebleken dat iedere Nederlan
der maandelijks tien tot twintig
tabletten slikt, waarvan onge
veer de helft kalmerende midde
len.
Zuidafrikaan
Bram Fischer
overleden
KAAPSTAD (AP) Bram Fi
scher, de voormalige leider van
de verboden Zuidafrikaanse
Communistische partij, is giste
ren op 67-jarige leeftijd in
Bloemfontein overleden. Dit is
in Kaapstad bekend gemaakt
door de directeur voor het ge
vangeniswezen.
Fischer kreeg in 1966 levenslang
wegens samenzwering tot een
gewapende staatsgreep en sabo
tagedaden.
Eind vorig jaar werd bekend
dat hij leed aan een fatale vorm
van kanker.
Aanvankelijk verzette de rege
ring zich hardnekkig tegen de
smeekbede van Fischer's fami
lieleden om hem vrij te laten.
Begin dit jaar werd de commu
nistische voorman overgebracht
naar het huis van zijn broer te
Bloemfontein.
veronderstelling van de hand
dat hij door het streven naar
vier ziekenhuisbedden per 1000
inwoners een "ziekenhuisbestor
mer" zou zijn. "Het is niet de
bedoeling stormenderhand over
te gaan tot beddenverminde
ring".
Hij verklaarde dat de 4 pro
mille-norm moet worden gezien
als een landelijk gemiddelde,
waarvan per gebied kan worden
afgeweken.
In navolging van de Kamer liet
de bewindsman geen spaan heel
van de waarschuwing van de
ambtenarenbond ABVA, dat de
beddenvermindering het aantal
werklozen in de sektor van de
gezondheidszorg met 50.000 zal
verhogen. Staatssecretaris Hen
driks wees erop, dat de bedden
vermindering geleidelijk zal ver
lopen en dat door een verschui
ving van de zorg naar buiten de
ziekenhuizen geen personeel
werkloos hoeft te worden.
De staatssecretaris was er bo
vendien nogal kwaad over dat
de ABVA de diskussie in de
sfeer van de werkgelegenheid
had getrokken. „Het gaat in de
eerste plaats om een maximale
gezondheidszorg en niet om de
werkgelegenheid"
De heer Hendriks ontkende dat
er plannen bestaan om kleinere
ziekenhuizen te sluiten. Volgens
hem is er alleen maar advies
gevraagd over de minimum- en
maxim umopvang van zieken
huizen. Hij kon zich dan ook
verenigen met een motie van de
KVP tegen het opheffen van
kleine ziekenhuizen. Over deze
en nog zes andere moties zal
aanstaande dinsdag worden ge
stemd. Echte "gevaarlijke" mo
ties zitten hier niet bij.
ADVERTENTIE]
Kamerbreed wollen berbertapijt.
Hoogwaardige kwaliteit.
En vanzelf weer stukken
voordeliger bij Hulshoff/Wonen.
390 cm breed. Keyzer Carpet.
Adviesprijs fabrikant f 298.-
per meter.
Bij Hulshoff/Wonen
incl. legkosten198." p.
Vakkundig gelegd.
(Van onze parlementaire redak-
tie)
DEN HAAG Staatssecretaris
Hendriks van volksgezondheid
is er, ondanks de zware kritiek
op zijn beleid, in geslaagd zijn
nota over de gezondheidszorg
ongeschonden door de Tweede
Kamer te loodsen. Aan het slot
van het debat - dat tot grote
ergernis van kamervoorzitter
Vondeling abnormaal veel tijd
in beslag nam - beloofde hij nu
met grote snelheid te beginnen
aan het opstellen van wettelij
ke regelingen.
Het verwijt van met name de
linkse frakties dat er sprake is
van een onaanvaardbaar grote
achterstand in de wetgeving
werd door de staatssecretaris
van tafel geveegd. Hij gaf wel
toe dat zijn ambtenarenappa-
raar aan de krappe kant is,
maar nu kortgeleden een staf
bureau beleidsontwikkeling en
een adviesgroep zijn opgericht
meende hij het wel te kunnen
rooien.
Hij weersprak in de verdediging
van zijn beleid ook vele andere
verwijten uit de volksvertegen
woordiging. Hij sprak onder
meer tegen dat de nota teveel
accent legt op bezuiniging. „Het
is geen bezuinigingsnota. Het
belang van de patiënt staat cen
traal".
Ook wees de heer Hendriks de
De ravage die een windhoos in Heusden overliet van de machinehal van de
scheepswerf van Verolme.
