Het verhaal
van
Zwarte Marie
Inkrimping Europese
glastuinbouw alleen
kwestie van sanering
Bloembollenvak staat
voor ingrijpende
structurele wijzigingen
fBOUW IN EUROPA
ROET $TERK INKRIMPEN
Verdere ontsporingen tegengaan
VERLENGING STEUN AAN GLASTUINBOUW
EN VISSERIJ VALT IN GOEDE AARDE
GOEDE PRIJSVORMING IN GROENTESECTOR
SNIJBLOEMEN: REDELIJK TOT GOED BETAALD
LEIDSE COURANT
MAANDAG 5 MEI 1975
jinbouw-'. In d* vtntriJtMtor
iun dient «ind «(gember v»n dit ÜT
t venten kiri-grhandliaifd bi"-
vj»t'p-
In de krant van vrijdag 25 april maakten wij melding van het voornemen van de Europese commissie
om de Europese glastuinbouw in te krimpen. In bijgaand artikel wordt een en ander nader toegelicht.
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Het bericht
dat de Europese commissie de
glastuinbouw in Europa sterk
wil inkrimpen is in Nederland
niet bepaald als een bom inge
slagen. Immers Nederland
kende allang de regeling via
het ontwikkelings- en sane
ringsfonds voor de landbouw
waarbij voor iedere vierkante
meter glas die wordt afgebro
ken een bepaalde vergoeding
wordt verleend. Die vergeo-
ding is in de loop der jaren
opgetrokken van vijf naar
twaalf gulden per vierkante
meter.
Nederland is in principe nooit
tegen een saneringsregeling
voor de glastuinbouw geweest.
Maar om zo'n regeling buiten
het E.E.G. verband in te voe
ren heeft weinig nut. Alleen
voor tuinders die er toch mee
willen stoppen of die met een
verouderd glasarsenaal zitten
is de huidige regeling aantrek
kelijk. Maar van het werkelij
ke doel om de aanvoer terug
te brengen om zo de prijzen
van de producten weer wat op
te drijven komt weinig tot
niets terecht
Het wad daarom dat minister
Van der Stee bij de Europese
commissie heeft aangedrongen
op een sanering van deze be
drijfstak in Europees verband.
Het voorstel van de Europese
commissie is afkomstig uit het
actieprogram van ir. Lardi-
nois. Over het voorstel van de
commissie is nog niet gestemd
en het is dan ook goed moge
lijk dat er een aantal verande
ringen in de opzet van het
oorspronkelijke voorstel ko
men. Zo is het redelijkerwijs
te verwachten dat de voorge
stelde vergoeding van 12,50
per vierkante meter afgebro
ken glas nog verder wordt op
getrokken.
Mocht het voorstel van de Eu
ropese commissie worden
aangenomen dan betekent dat
voor Nederland niet bepaald
dat er een stroom van proble
men op gang wordt gebracht.
Voor de tuinders houdt de
nieuwe regeling simpel in dat
de vergoedingen voor het af
gebroken glas hoger worden.
Ook voor het Rijk is de nieu
we regeling wel degelijk aan
trekkelijk. Een deel van de
uitkeringen aan de tuinders
kan verhaald worden op het
Europese Landbouwfonds.
Dat deel dat gedeclareerd
mag worden is 25 procent van
de totale uitkeringen.
Een ander voorstel van de Eu
ropese commissie inzake sane
ring van de glastuinbouw is
dat er tot eind september 1976
geen steun mag worden ver
leend die kan leiden tot een
verdere uitwas van de glas
tuinbouw. Zou zo'n subsidie
toch worden verleend dan is
het hele saneringsbeleid in
éénmaal ontkracht. Het besluit
van vorig jaar van de commis
sie om de steun die dient om
de verhoogde energieprijzen
op te vangen per juni van dit
jaar te laten aflopen heeft de
commissie ingetrokken. Men
vindt het nu redelijk deze
steunregel voort te zetten tot
30 juni 1976.
Overigens heeft de sanerings
subsidie van de Europese com
missie direct weinig effect op
de voorgestane sanering. Het
afbreken van kassen gebeurt
op strikt vrijwillige basis. Te
verwachten is dan dat alleen
die tuinders van de regeling
gebruik maken die dat ook nu
doen via het ontwikkelings- en
saneringsfonds. Bedrijven die
rendabel zijn zullen waar
schijnlijk op korte termijn niet
over gaan tot het terugbren
gen van het glasbestand. Het
is dus maar nog de vraag of
de nieuwe saneringsregeling
binnen een kort tijdsbestek
wel zoveel invloed op de prij
zen van de goederen gaat uit
oefenen. Het grootste pro
bleem van die invloed hangt af
van de houding van de overige
E.E.G.-landen. Hun houding is
doorslaggevend voor de totale
sanering van de Europese
glastuinbouw en het daarmee
samenhangende prijzengebeu-
ren op de internationale han
delsmarkt
Overigens staat het voorstel
voor de sanering van de Euro
pese glastuinbouw als voor
beeld voor een plan van het
landbouwschap om ook voor
de slachtpluimveefokkerijen
een afbraakpremie voor het
aantal hokken te verlenen.
(Van een medewerker)
LISSE- De Koninklijke Alge
mene Vereniging voor Bloem
bollencultuur heeft een nieu
we voorzitten jhr. mr. dr. O.
F. A. II. van Nispen tot Pan-
nerden. Het moment waarop
de stuurknuppel wordt over
genomen, valt nu niet bepaald
in een periode waarin het bol-
lenvak de wind volop in de
zeilen heeft. Als gevolg van
een forse overproduktie zijn
de prijzen op een bedroevend
laag niveau beland. Vele,
vooral kleinere kwekers, heb
ben de pijp aan Maarten moe
ten geven. In de laatste tien
jaar is het aantal bloembol
lenproducenten gedaald van
10.000 naar 6000 cn het ziet er
naar uit, dat in de nog aan de
gang zijnde schaalvergro
tingsrace nog meer bedrijven
zullen moeten afhaken.
De bollenexport zit evenmin
op fluweel. De concurrentie is
groot en met name in Duits
land moest men gevoelige
klappen incasseren. De kleine
broeierijbedrijven in het west
en van de Bondsrepubliek
konden de strijd tegen de
steeds toenemende bolbloeme-
nimport niet volhouden en
schakelden over op andere
bloemisterijprodukten. West-
Duitsland, dat sinds het mid
den van de vijftiger jaren voor
de bollen vrijwel constant een
groeimarkt is geweest, ging de
laatste jaren met steeds kleine
re schokjes vooruit om in 1972
tot stilstand te komen. Vorig
jaar was er zelfs sprake van
een belangrijk verlies.
Hoe nu de gehele bedrijfstak
op een hoger niveau te krij
gen? Dat dit een uiterst moei
lijke taak zal zijn en dat er
ingrijpende besluiten genomen
moeten worden, staat bijvoor
baat vast.
De nieuwe voorzitter is daar
trouwens ook van overtuigd.
Hij kent echter het bollenvak
door en door. Om te beginnen
werd hij destijds als burge
meester van de bollengemeen-
te Hillegom constant met het
métier geconfronteerd en bo
vendien werd hij vrij gauw na
de tweede wereldoorlog be
noemd tot voorzitter van de
(toen nog niet Koninklijke)
Algemene Vereniging voor
Bloembollencultuur. Hij bleef
dat tot in 1964 zijn benoeming
tot Commissaris van de Ko
ningin in Overijssel volgde.
Na elf jaar keert de heer Van
Nispen dus weer op zijn oude
post terug. In een boodschap
aan het bloembollen vak zegt
hij dat het vak in een der
moeilijkste jaren in zijn be
staan is geraakt. Op de harde
storm van de vrijheid hadden
velen zich onvoldoende inge
steld *of zich onvoldoende
sterk gemaakt, aldus de heer
Van Nispen. En nu is de trein
volledig ontspoord. De wagens
staan schots en scheef buiten
de rails. Punt één is nu de
wagens weer in het goede
spoor te tillen.
Dit zal echter niet genoeg
zijn. De constructie van het
geheel zal verbeterd moeten
worden om verdere ontsporin
gen te voorkomen. Het struk-
tuuronderzoek dat momenteel
in de bloembollensector
wordt verricht en nog dit jaar
wordt afgesloten, kan bij dat
alles een belangrijke hefboom
zijn.
Als onpartijdig en hoogst be
kwaam voorzitter kan de heer
Van Nispen bij dit proces een
uiterst belangrijke rol spelen.
Hij vraagt van de vakgenoten
voor alles vertrouwen, bereid
heid om leiding te aanvaarden
en overleg in een goede sfeer.
Hopelijk zal het bloembollen
vak hiertoe bereid zijn, maa
het kon wel eens een zwaa
karwei worden om het zo
te krijgen. De grote verdeeld
heid die het vak tot nu toe
heeft gekenmerkt, is immers
al zo vaak het grote struikel
blok geweest....
DEN HAAG Minister mr. A
van der Stee van landbouw en
visserij staat positief tegenover
het besluit van de Europese
Commissie om onder bepaalde
voorwaarden een verlenging
toe te staan van de nationale
steun die sinds de energiecrisis
aan de glastuinbouw en de vis
serij is verleend.
De commissie bepaalde vorig
jaar, dat de steun, die ten hoog
ste de helft van de stijging van
de brandstofprijzen mocht be
dragen, tot uiterlijk 30 juni 1975
mocht worden gegeven. Thans
heeft de commissie ermee inge
stemd, dat de vergoeding in de
stijging van de brandstofprijzen
in de glastuinbouw tot eind juni
1976 kan worden voortgezet on
der meer onder voorwaarden,
dat zij niet meer dan eenderde
van de stijging zal bedragen en
dat de prijs van het aardgas
afgestemd moet zijn op die van
zware stookolie, na aftrek van
Begin april stonden er 4% minder tomaten
aangeplant dan vorig jaar. Deze mindere
aanplant is een gevolg van de sterk gestegen
brandstofprijs (petroleum) bij de warme-
luchtteelt. De aanvoer van tomaten is nu
boven de aanvoer van vorig jaar uitge
groeid. Er wordt nog steeds concurrentie
ondervonden van tomaten uit Roemenië,
Bulgarije en Marokko. Van deze drie is
Bulgarije het belangrijkst, maar dit kan van
week tot week veranderen. Marokko leverde
158 ton aan West-Duitsland, dit wil echter
niet zeggen dat Marokko wat de tomaten
betreft uitgeput is, want als de invoercijfers
van Frankrijk bekeken worden, dan zien we
dat daar 3.598 ton uit Marokko ingevoerd
Er is gelukkig een behoorlijke vraag naar
Nederlandse tomaten onder meer door de
kleinere leveranties van de Canarische Ei
landen aan Engeland, kan Nederland meer
tomaten in dit land afzetten. Door de goede
vraag is het mogelijk geworden dat de prij
zen zich de afgelopen week goed hebben
kunnen handhaven. Er is zelfs een gunstig
verschil van ongeveer 5.- per 6 kg. ten
opzichte van vorig jaar.
Dit wil echter niet zeggen dat de tomatente-
lers er nu in één klap bovenop zijn, want
voor de maand mei blijft gelden dat elke
dag dat de prijzen zich handhaven, de opge
lopen achterstand iets kleiner wordt. Daar
bij komt dat het een maand is waarin
Hemelvaartsdag en Pinksteren vallen, de
vrije dagen kunnen nogal eens een nadelige
uitwerking op de prijzen hebben, onder
meer door stagnering van de export.
Uit de gegevens van het L.E.I. (Landbouw
Economisch Instituut) blijkt dat er bij de
vroege stooktomaten (plantdatum 21 decem
ber tot en met 10 januari) tot 20 april een
nadelig opbrengstverschil van 188.- per
100 m2 is, in vergelijking met vorig jaar.
Paprika
De paprika-prijzen hebben zich de laatste
tijd tegen de verwachtingen in goed kunnen
handhaven. Een belangrijke oorzaak is het
achterblijven van de aanvoer in vergelijking
met vorig jaar. Nu het weer iets beter
geworden is, het is ook duidelijk aan de
groei van de gewassen te zien, zal bij het
toenemen van de aanvoer de prijs waar
schijnlijk iets gaan dalen.
Sla
Begin april stond er nog 752 ha. glassla
(vorig jaar 818 ha.) dit is dus 8% minder
dan in 1974. Een groot gedeelte van deze
oppervlakte is al geoogst. In de tweede helft
van maart is er 128 ha. geplant hetgeen een
uitbreiding van 4% betekent ten opzichte
van vorig jaar. Er mag daarom half mei een
toename van de aanvoer van glassla ver
wacht worden. De sla-prijs zal de komende
week waarschijnlijk weinig verandering on
dergaan en prijzen van 30 tot 40 cent per
stuk blijven mogelijk.
Komkommers
De uitbreiding van de komkommerteelt van
3%, vooral veroorzaakt door het vroeger
planten in januari, heeft weinig invloed op
de prijzen gehad. Daarnaast heeft het over
schakelen op meer produktieve rassen ook
geen nadelige gevolgen veroorzaakt.
Er moet echter worden opgemerkt, dat het
weer in het afgelopen voorjaar ervoor heeft
gezorgd dat er geen pieken in de aanvoer
waren, hetgeen voor een goede prijsvorming
erg gunstig is. De afgelopen week zijn er
op veel bedrijven veel komkommers geoogst
en de verwachtingen waren, dat de prijzen
geen stand konden houden.
Dit is echter niet het gevolg geweest, want
er worden nog steeds goede prijzen betaald
nl. van 56 tot 80 cent per stuk voor de
sorteringen van 36 tot en met 61. Toch wordt
er op de Westduitse markt een grotere con
currentie ondervonden van Bulgarije en
Roemenië. Hier tegenover staat een (dit jaar)
grotere export van ons land naar Frankrijk,
Zweden, Denemarken en Zwitserland.
Uit de gegevens van het L.E.I. blijkt de
opbrengst van de stookkomkommers (plant
datum 15 t/m 31 dec.) gunstig af te steken
bij 1974 nl. per 100 m2 tot en met 19 april
was dit 1335,- bij een gemiddelde prijs van
54 cent per stuk, voor 1975 is dit 1503,-
bij een gemiddelde prijs van 61 cent per
stuk. Een gunstig verschil dus van 168,-
per 100 m2.
De aanvoer van snijbloemen bleef tot hal
verwege vorige week stabiel tegen redelijke
tot goede prijzen. Bij de anjers is er een
herstel in de prijsvorming te constateren,
terwijl de trosanjers in incidentele gevalen
tot boven 6,- per bos worden afgedrukt
De gemiddelde prijs van de anthuriums is
te laag voor de kwekers. Bij een normale
aanvoer kunnen de jaarrondchrysanten zich
in prijs goed handhaven. De verwachting is,
dat de aanvoer geleidelijk groter gaat wor
den. De geplozen chrysantenaanvoer breidt
zich verder uit de prijzen zijn goed ondanks
het feit dat de kwaliteit in vele gevallen nog
niet optimaal is. Voor het snijgroen moeten
de kooplieden hoge prijzen afdrukken,
waarbij de langgetopte veren tot boven 3,-
per bos reiken. De aanvoer dubbele violie
ren breidt zich ook uit met noteringen voor
de betere kwaliteiten tot boven 5,- per bos.
De amarylliskelkenaanvoer neemt af met
gemiddelde prijzen van ongeveer 0,25 per StahiVl
kelk. Bij de freesia's zijn mede door de
kwaliteitsvermindering de prijzen gedaald.
De aanvoer zal na half mei afnemen. De
gerbera is qua aanvoer groter geworden
waardoor de gemiddelde prijs op sommige
dagen tot onder 0,20 per stuk js gedaald.
Deze daling heeft zich desondanks snel ont
wikkeld. De gladiolen worden uiteraard
goed betaald bij een geringe aanvoer op het
ogenblik. De aanvoer van de gladiolen zal
waarschijnlijk niet zo groot worden als de
verwachting was. De prijzen van de irissen
is herstellende na een paar slechte dagen.
Alleen het sortiment „Purper Sensation"
kon zich in deze dagen redelijk handhaven.
De witte leliekelken worden tussen 0,20 en
0,30 per kelk genoteerd bij een regelmati
ge aanvoer.
De lelietakken zijn qua prijs en aanvoer
stabiel gebleven ten opzichte van de laatste
weken. De orchideeën- en tulpenaanvoer
neemt af. De grote rozen noteren gemiddeld
tussen 0,40 en 0,50 per stuk, waarbij de
langste sorteringen tot boven 0,90 per stuk
noteren. Het sortiment.Mercedes" wordt bij
de kleine rozen het beste betaald, terwijl de
„Garnette" de grootste aanvoerder is.
De aanvoeruitbreiding van de perkplanten
geschiedt in een snel tempo, wat begrijpelijk
is met deze weersomstandigheden en in dit
jaargetijde.
De aanvoer zal in de komende werk zeer
groot worden in de veiling. De consument
zal naar alle waarschijnlijkheid om veel
bloemen vragen (moederdag) waardoor de
prijzen sullen stijgen.
"Mam, allemaal poezepootjes op de vensterbank!"
De toon waarop deze niet geheel hygiënische ver
schijnselen door de kinderen gesignaleerd worden
is eerder vertederd dan verontrust. Ook ik raak
door dit soort dingen beslist niet van streek, en
zelfs al was dat het geval dan zou ik mijn huis-
vrouwelijke ergernis zorgvuldig verborgen hou
den, want de kat is bij ons zoals bij de Egyptena-
ren een heilig dier. Vandaar ook dat zij als enige
het huis via het raam mag betreden, iets wat ik
de kinderen nog steeds niet heb toegestaan.
Maar Zwarte Marie trekt zich van een toestem
ming niets aan, zozeer is zij overtuigd van haar
eigen volmaaktheid. Zij duldt doodgewoon geen
correcties en weet ons dat met een zeer majesteite
lijke houding duidelijk te maken.
de toeslag. De minister heeft in
Brussel verklaard te willen be
vorderen, dat de stookkosten
van aardgasverbruikende tuin
ders worden afgestemd op de
gesubsidieerde oliepariteit. De
energietoeslag voor de visserij
sector mag tot 31 december 1975
worden gegeven.
Genoemde dame deed haar in
trede in ons gezin zo'n jaar of
twee geleden in de herfstva
kantie. Zwarte Marie, toen nog
een Marietje, zagen we voor
het eerst gekneld in de armen
van een buurjongen die er dol
gelukkig mee over straat liep.
"Hoe kom jij aan die kat?"
vroeg ons kroost afgunstig.
"Gekregen van de pastoor.
Daar zwierf 'ie al een paar
dagen in de tuin, helemaal ver
hongerd". Ik keek naar zijn
verwachtingsvolle gezichtje,
dacht aan zijn vader die wat
katten betreft van het stand
punt uitgaat: die kat eruit of
ik er uit, en voorzag een dra
ma. "Denk je dat je hem heb
ben mag?" vroeg ik voorzich
tig. "Ik hoop het" was het
antwoord. "Nou, weet je wat"
zei ik totaal onbaatzuchtig na
tuurlijk, "als je hem niet mag
hebben, willen wij er wel voor
zorgen. Dan kun je er hier
toch mee komen spelen". Het
jong af en het geschiedde
zoals wij verwachtten: een
kwartier later lag Zwarte Ma
rie glanzend en snorrend in
mijn stoel die ze vanaf dat
moment als haar troon be
schouwde en nam schijnbaar
onbewogen de hulde en aan
hankelijkheidsbetuigingen van
haar onderdanen in ontvangst.
Het kroost was helemaal ge
lukkig, maar dat geluk spatte
als een zeepbel uit elkaar toen
er een bedachtzaam opmerkte:
"Als je zo'n lieve poes kwijt
bent, dan ben je toch wel ver
drietig". Deze opmerking
maakte iedereen onrustig en
er volgde een heftige discussie
met uitspraken als: "We heb
ben hem toch eerlijk gevon
den" èn "Maar als het jouw
poes nou was en je bent hem
kwijt?". Een zware strijd werd
gestreden en uiteindelijk
kwam er uit de bus dat er een
advertentie moest komen in
het kerkblaadje: Aan komen
lopen jonge poes, af te halen....
enzovoort. Dagenlang ging het
goed en koesterden de kinde
ren zich in het angstig bezit
van het zachtglanzende dier
tje. "Al vijf dagen mam, en ze
zijn nóg niet geweest".
Toen ging de bel. Op een
avond. In de deur stond een
grote, wat dommig uitziende
jongen van een niet te schat
ten leeftijd. "Mevrouw, is hier
ook een poesje gevonden?".
Toen zag ik het. De jongen
was geestelijk niet helemaal
volwaardig. "Ja", zei ik, ach
ter me vier paar angstig luis
terende oren wetend. "Is die
zwart met een wit befje?" Het
hart zonk me in de schoenen.
"Ja", moest ik zeggen, "kom
maar binnen".
De kinderen zaten als ver
steend. De jongen schoof
schutterig de kamer binnen,
keek naar onze poes en velde
toen het vonnis: "Ja, dat is
hem". Hij keek me hulpeloos
aan. "Hij loopt altijd weg. En
dan sluit ik hem op in de
schuur en dan is 'ie toch weer
telkens weg en hij mag van
mijn moeder niet in de ka
mer". Hij hurkte neer bij Ma
rie's troon. "Hij heeft het hier
wel goed. Dat kun je zo zien,
ja, dat kun je zo wel zien". En
toen deed ik iets dat ik mezelf
nu nog niet helemaal vergeven
kan. Voor ik het me bewust
was had ik het al gezegd: "Zou
je die kat niet bij ons willen
laten, wij zullen er heel goed
voor zorgen: de kinderen vin
den het zo erg als hij weg
gaat". "Ja, dat kan ik wel be
grijpen", zei de jongen. "Hij
heeft het wat goed hier, dat
kun je zo wel zien", en nog
eens nadenkend: "Dat kun je
zo wel zien...." "Ik zal je er wat
voor geven", probeerde ik nog
maals. Hij reageerde niet en
zei wat moeilijk: "Ja, hij heeft
het wat goed hier. Hier mag
hij in de kamer en bij ons in
de schuur loopt hij steeds
weg". Daarop keerde hij zich
aarzelend om, verdween in de
gang en stuntelde naar de
voordeur. Daar duwde ik hem
beschaamd een briefje van
vijf in de hand, mompelde nogf
zoiets van "koop daar maar
iets moois van voor jezelf" en
voelde me diep ellendig. Ik
kon voor mezelf niet uitmaken
of zelfs voor het plezier van
de kinderen een dergelijke
handelwijze was gerechtvaar
digd.
De volgende dag stond hij
weer voor de deur. "Ik moest
van mijn moeder nog bedan
ken voor het geld". "Heb je er
iets oois voor gekocht?" Zijn
gezicht lichtte ineens op: "Ja,
een konijntje, zo'n kleintje.
Heel mooi, hartstikke mooi:
