GERESTAUREERDE
KAPITULATIEZAAL
VANDAAG GEOPEND
NIEUW BEWIND
SAIGON VERVANGT
ALLE DIPLOMATEN
CcldócSommit
Compromis over
KLM-vluchten
naar Amerika
MIRAGE EN F-16 LIGGEN WEER GELUK
Konvooi buitenlanders in Thailand
Nu meerderheid
voor CDA en VVD
Protestantse zege
in Ulster schept
vele problemen
PAPOEA'S VRAGEN STEUN
Onbevoegd
lesgeven 13
procent
ANDAG 5 MEI 1975
lElDSE COURANT
PAGINA 7
Prins Bernhard in hotel De Wereld
(Van een onzer verslaggevers)
WAGENINGEN Prins
Bernhard heeft vanmorgen de
gerestaureerde kapitulatie-
taal in hotel "De Wereld" in
Wageningen officieel geopend.
Precies 30 jaar geleden was
hij ook in die gelagkamer van
het Wageningse hotel aanwe
zig bij de kapitulatie van het
Duitse leger, waarbij de be
velhebber van het 25ste Duit
se leger, general-oberst Bias-
kowitz, zich overgaf ten over
staan van de bevelhebber van
het eerste Canadese leger
korps, luitenant-generaal
Charles Foulkes.
Dankzij subsidies van CRM,
de provincie Gelderland, de
gemeente Wageningen, het mi
nisterie van Defensie en de
landbouwhogeschool in Wage
ningen, kon vorig jaar septem
ber een begin worden gemaakt
met de restauratie van het ho
tel. In totaal is voor die grote
opknapbeurt bijna 1,5 miljoen
nodig. Vandaag is de kapitula-
tiezaal in oude glorie hersteld,
terwijl de rest van het hotel
eind 1975 - begin 1976 in de
oorspronkelijke staat zal zijn
teruggebracht
Met uitzondering van de kapi-
tulatiezaal, die zal worden in
gericht als museum, zal het
hotel "De Wereld" huisvesting
bieden aan instellingen van de
gemeente Wageningen en van
de Landbouwhogeschool.
Het gebouw was tot 1951 parti
culier eigendom. In dat jaar
werd de staat eigenaar (minis
terie van Landbouw en Visse-
rij) van dit historische ge
bouw. De gemeente nam op
zich het gebouw te verhuren
als horecabedrijf. De eigenlij
ke cafézaal (waarin de capitu
latie plaatsvond) en de keuken
werden in de oorspronkelijke
staat teruggebracht en samen
met twee anderen ruimten als
café-restaurant verpacht. Het
zijzaaltje werd op eenvoudige
wijze ingericht als "Kapitula-
tiemuseum" en in beheer gege
ven bij de VW-Wageningen.
In de jaren daarna is er vooral
door de toenmalige burge-
Archieffoto van de ondertekening van de Duitse
kapitulatie.
meester mr. M. de Niet op
aangedrongen om van "De
Wereld" een Kapitulatiemu-
seum te maken, maar dan een
museum met een veel groter
omvang. Het ministerie van
CRM wilde niet meewerken
aan deze plannen en in juni
1970 werd dit plan door de
Wageningse gemeenteraad af
gevoerd. Nadat het gebouw in
1970 ophield te bestaan als
horecabedrijf werd de Land
bouwhogeschool weer beheer-
De Landbouwhogeschool ver
zocht het ministerie van CRM
om.'subsidie voor restauratie.
In plaats daarvan maakte de
toenmalige staatssecretaris
Vonhoff in maart'1972 bekend
dat het ministerie geen subsi
die zou verlenen voor restau
ratie. Als de LH het gebouw
zou willen slopen, zou door het
ministerie geen bezwaar wor
den gemaakt De vertegen
woordiger van de CPN in de
Tweede Kamer, de heer J. F.'
Wolff, kwam later met een mo
tie, mede ondertekend door de
PvdA-er J. Voogd, waarin hij
er bij de regeriqg op aandrong
om "zodanige stappen te on
dernemen dat sloop van hotel
"De Wereld" wordt voorko
men". In tweede termijn deed
staatssecretaris Vonhoff de
toezegging overleg te zullen
plegen met de burgemeester
van Wageningen om de moge
lijkheid tot behoud van "De
Wereld" te bekijken. Op 2
maart 1973 maakte het college
van bestuur van de Land
bouwhogeschool Wageningen
bekend in elk geval niet eerder
dan in 1977 tot sloop van het
hotel over te gaan.
Medio maart 1973 deelde de
staatssecretaris mee dat het
gebouw zou blijven bestaan.
Het gebouw zal geheel worden
gerestaureerd, verklaarde hij
toen.
Een en ander heeft er toe ge
leid dat het cultuurhistorische
monument kon worden behou
den, dankzij subsidies van ver
schillende overheidsinstellin
gen. Bij de 30-jarige herden
king van de bevrijdingsfeesten
zijn vandaag in Wageningen
tal van autoriteiten aanwezig,
zoals oud-strijders en ambas
sadeurs van de geallieerde lan-
1 Hotel pe Wereld in Wageningen.
iliiilliiliiilillllliiiiiiiiiiiillllililliliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillliliilllllllillillllilllllillll
(Van onze correspondent) personen bevindt zich echter nog steeds in de
Parijs Een konvooi van 598 personen (onder Franse ambassade in Phnom Penh en deze groep
wie 430 Fransen) is zaterdag uit Phnom Penh in zal woensdag de tocht naar Aranyaprateth aan de
Thailand aangekomen. Een tweede groep van 250 Siamese grens beginnen.
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllliyilllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilillilllillllllllllllll
SAIGON De Voorlopige Revolutionaire Regering in Zuid-Vlet-
nam zal alle diplomatieke vertegenwoordigers in het buitenland
vervangen. Zij zal ook de Zuidvietnamese zetel bij de Verenigde
Naties opeisen. De nieuwe regering heeft inmiddels een militaire
commissie in het leven geroepen die moet zorgen voor de veilig
heid van Saigon en het leven in de stad weer in normale banen
moet leiden. Tot hoofd van de commissie werd benoemd generaal
Tran Van Tra, die het bevel voerde over de troepen van het
Bevrijdingsfront tijdens het Tet-offensief in 1968.
Generaal Duong Van Ming en leden van zijn vroegere regering,
weggevoerd nadat de revolutionairen bezit hadden genomen van
Saigon, zijn door het revolutionaire militaire bestuurscomité vrijge
laten.
Vijfduizend mensen hebben zich in Saigon reeds opgegeven voor
de revolutionaire volkscomité's, die in de eerste plaats regeringsei
gendommen moeten beschermen. Vrijdag is de vakbeweging in
Saigon gereorganiseerd. Arbeiders hebben opdracht gekregen de
leiding over te nemen van de bedrijven waar zij werken.
In de Verenigde Staten groeit het verzet tegen de stroom Vietname
se vluchtelingen. Volgens een opinie-onderzoek is 54 procent van
de Amerikanen tegen de komst van de Vietnamezen.
inilllllllllllIlIlllllllllllllllllllllllIllllllllflIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllliMlllllllllllllilllilllllllllllllllliillliliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
zonderlijk aan de verkiezingen
deelnemen, dan zouden ze ruim
3 procent minder stemmen be
halen. Gaan de drie christelijke
partijen wèl samen in het CDA
dan zou dat stemmenwinst ople
veren ten koste van WD en
PvdA.
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De zeer grote overwinning van Ulsters protestantse
coalitie in de conventieverkiezingen van afgelopen donderdag
schept nieuwe problemen voor de centrale Britse regering.
Het is een overwinning, -die iedere mogelijkheid van verzoening
ernstig bedreigt. Londen verwacht nu een nieuwe confrontatie met
fanatieke Noordierse protestanten, die in de gegeven omstandighe
den bij machte zijn in Ulster de ergste politieke krisis te veroorza
ken sinds 1969.
De verenigde unionisten - dit zijn de zogeheten loyale protestanten
van de coalitië - hebben in de 78-ledige conventie op al de andere
partijen een meerderheid behaald van 14 zetels. De conventie moet
in opdracht van Londen proberen een nieuwe grondwet te maken,
die aanvaardbaar is voor heel de Noordierse gemeenschap en de
Britse regering. Het ziet er evenwel naar uit, dat al wat ze zal
bedenken alleen geaccepteerd zal kunnen worden door de meerder
heid van "loyale" protestanten.
De unionistische coalitie heeft 46 van de 78 zeteld veroverd. Daarbij
komt nog een extra zetel, bezet door een onafhankelijke unionist.
De katholiek-republikeinse sociaal-democratische en labourpartij
(SDLP) heeft 17 zetels bemachtigd. De gematigde alliance-partij
die protestantse en katholieke aanhangers telt, veroverde 8 zetels.
De gematigde unionisten van ex-premier Brain Faulkner heeft
slechts 5 zetels bemachtigd. Faulkner is dan ook de grote verliezer
van deze verkiezingen. De Noordierse labourpartij moet zich met
1 zetel tevreden stellen.
In vergelijking met een peiling
vam hetzelfde bureau van de
cember j.l. ging de PvdA 4 pro
cent achteruit, (van 37,8 naar
33,8), ging de WD bijna 2 pro
cent vooruit (van 19,5 naar 21,1)
en maakte de KVP een winst
van bijna 5 procent (van 10,1
naar 14,8).
'iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
£fwPQ°™r Verfla/geVerS) - cent Dat blijkt uit een kiezers-
HILVERSUM Indien er nü onderzoek, dat het Bureau La-
verkiezmgen zouden worden ge- gendijk in opdracht van de
houden en KVP, AR en CHU ef AVRO heeft verricht. Het CDA
gezamenlijk in het CDA aan zou in dat geval 30,1 procent
zouden deelnemen, dan zouden van de stemmen behalen en de
i zij samen met de WD een VVD 20 procent.
50,1 pro- Zouden KVP, AR en CHU af-
meerderheid halen v
De PTT heeft op 21 mei twee
herdenkingszegels uit: één voor
het honderd)artg bestaan van de
j Stoomvaartmaatschappij Zeeland,
en één ter gelegenheid van de
honderdste geboortedag van Al-
bert Schweitzer. De Zeeland-ze
gel, waarde 35 cent, toont het
embleem van de maatschappij,
met op de achtergrond een van
haar eerste schepen, de Stad
Middelburg. Op de zegel van 50
cent Is Albert Schweitzer afge
beeld op een tocht door het oer
woud per boot. De eerste exem
plaren van deze zegel zullen wor
den aangeboden aan mevr. dr.
Chrlstlane Eckert, een kleindoch
ter van Schweitzer en aan de
voorzitter van het Albert Schwelt-
zer-comlté. De zegels zijn ver
krijgbaar op de postkantoren zo
lang de voorraad strekt
UTRECHT (ANP) Papocaleider Nicolaas Jouwe
heeft zaterdag In Utrecht een beroep gedaan op
de Nederlandse bevolking om de vrijheidsstrijd
tegen het Indonesische bewind op voormalig Ne
derlands Nieuw Guinea moreel en financieel te
steunen.
„Meer dan aan Angola of Mozambique heeft Ne
derland iets goed te maken aan de papoea's.
Nederland heeft in 1963 met goedvinden van Euro
pese, Aziatische en Arabische staten de papoea's
als een stelletje koeien verkwanseld aan de repu
bliek Indonesië", zei Nicolaas Jouwe. De voorzitter
van de Nationale Bevrijdingsraad van West-Irian
heeft onlangs met papoea's uit Oostelijk Nieuw
Guinea, dat binnenkort onafhankelijk wordt van
Australië, de Indonesische autoriteiten benaderd
om de onderhandelingen over de onafhankelijk
heid van West-Irain te kunnen heropenen.
De militante Noordierse dominee Ian Paisley, leider van de democratische
unionistische partij, begroet zijn aanhangers vanaf het stadhuis
Ballymena na de eclatante verkiezingsoverwinning van de protestantse
coalitie voor een grondwetgevende vergadering in Noord-lerland.
Door rellen is
metrobouw
bijna 2 jaar
vertraagd
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Door de moei
lijkheden in de Nieuwmarkt-
buurt heeft de afbouw van de
eerste Amsterdamse metrolijn
een vertraging opgelopen van
anderhalf tot twee jaar. Oor
spronkelijk zou het hele traject
Bijlmermeer-Centraal station
in april 1978 in gebruik worden
genomen. Nu mikt het hoofdste
delijke gemeentebestuur op
eind 1979 of begin 1980.
Versnelling van het werk zou
onaanvaardbare kosten met
zich meebrengen voor een pro
ject dat oorspronkelijk onder de
500 miljoen gulden was ge
raamd, maar inmiddels al op 2
miljard wordt begroot Wel ligt
het in de bedoeling dat de lijn
Bijlmermeer-Weesperplein via
het Amstelstation op 2 mei 1977
geopend kan worden. De bestel
ling van de 33 metrotreinstellen
(prijs 85 miljoen gulden) is op
die datum afgestemd.
ROUAAN Jan Vos (RWV)
heeft de snelwandelwedstrijd
„24 uur van Rouaan" gewonnen.
De 27-jarige Haagse ambtenaar
legde in 24 uur een afstand van
208,580 kilometer af.
Na Belgisch-Nederland onderonsje:
(Van onze correspondent Jan
Schils)
BRUSSEL Het touwtrekken
rond de opvolging van de
Starfighter tussen de Franse
Mirage en de Amerikaanse
F-16 is zaterdag in Brussel
voortgezet op een soort Belgi
sch-Nederlandse ministeriële
massameeting, waaraan maar
liefst elf ministers van beide
landen deelnamen onder lei
ding van de premiers Tinde-
mans en Den Uyl.
Tegenover dit gezelschap van
premiers en de minister van
financiën en economische za
ken zetten de defensieminis
ters van Den Bouynants en
Vredeling, de militaire en bud
gettaire aspecten uiteen met
name betreffende de Mirage
en de F-16. In Brussel heerste
na afloop van de bijeenkomst
de overtuiging dat de Mirage,
na een vrij spectaculair nieuw
prijsaanbod van de Dassault-
fabrieken weer evenveel kans
maakt als de Amerikaanse
F-16 voor welk toestel de mi
nisters van defensie van Ne
derland Denemarken en
Noorwegen reeds zo goed ais
zeker hadden gekozen.
De Belgische premier Tinde-
mans verklaarde dat de twee
landen, Nederland en Belgie,
nog altijd zeer veel belang
hechten aan een gemeenschap
pelijke keuze, maar dat die
keuze weer geheel open ligt
De Belgische regeringsleider
gaat bovendien vrijdag op be
zoek bij de Franse president
Giscard en in Brussel meent
men nu reeds te weten, dat
deze de Belgen opnieuw een
aantal concessies en facilitei
ten in het vooruizicht zal stel
len, waardoor een Belgische
keuze voor de Mirage wel zeer
aantrekkelijk zou worden. De
Mirage zou volgens de nieuw
ste voorstellen van de Franse
Dassaultfabrieken, nu al iets
goedkoper worden dan de
F-16. De Waalse politieke par
tijen en regeringspartners heb
ben inmiddels reeds krachtig
aangedrongen op een Belgi
sche keuze ten gunste van de
Mirages. Ook defensie-minis
ter Vandenboeynants wil met
de Mirage in zee
Subsidie onmisbaar
IN HET ONTSPANNINGSLEVEN, het cultureel bedrijf en de sport
zijn er nog maar weinig instellingen welke zonder subsidie van
landelijke of plaatselijke overheid kunnen draaien. De oude, histori
sche Maecenas bestaat niet meer en zijn meer commercieel-ingestel-
de opvolger, de sponsor, kijkt vooral naar de baten welke hij zelf
van zijn financiële ondersteuning heeft; met als gevolg dat die
bijstand sterk afhankelijk is van de conjunctuur in het bedrijfsle-
Degenen die, actief of passief, bij sport, cultuur of ontspanning
betrokken zijn, kunnen of willen de kostprijs van wat zij horen,
zien of doen zelden opbrengen. Toepassing van enig profijtbeginsel,
zelfs op e?n veel mildere manier dan destijd door politici van de
V.V.D. en DS'70 werd toegepast, stuit vrij algemeen op verzet.
BOVENDIEN VALT DE INVLOED van de televisie niet te onder
schatten; kijkgeld en afschrijvingskosten van een toestel zijn bij
lange na niet zo duur als het regelmatig bjwonen van niet-gesubsi-
dieerde evenementen. Die moeten bovendien wel van bijzondere
kwaliteit zijn, willen de burgers er een behoorlijk bedrag voor
neertellen; zie bijvoorbeeld de ontwikkeling bij professionele sport,
bij een groot deel van het theaterbedrijf en belangrijke onderdelen
van het muziekleven.
De overheidssubsidie is te meer onmisbaar, wanneer men de
commercie bij wat er geboden wordt aan vrije-tijds-besteding
binnen de perken wil houden. Niet ten onrechte wordt in het
politiek bedrijf door sommigen vooral op dit aambeeld gehamerd.
Maar allengs raken hele generaties gewend aan een situatie,
waarbij sport,cultuur en ontspanning behoren tot de algemene
voorzieningen waarvoor de gemeenschap helemaal de verantwoor
delijkheid gaat dragen. We naderen weer de toestand waarbij de
overheid voor „brood en spelen" heeft te zorgen.
DIE ONTWIKKELING HEEFT haar voordelen en is ten dele zelfs
onvermijdelijk. Toch moeten we niet één ernstig nadeel uit het
oog verliezen; dat op den duur, net als in het arbeidsproces, de
eigen persoonlijkheid te weinig gedwongen wordt haar eigen weg
te zoeken en te vinden. Dan wordt vorming meer iets wat anderen
voor je doen, dan wat je zelf actief moet waarmaken.
Subsidie is onmisbaar geworden; maar ze moet nooit de voornaam
ste kurk worden waarop het creatieve, culturele en ontspanningsle
ven van de burger, met uitsluiting van andere voorwaarden, drijft.
VWO, HAVO en
MAVO
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Bij het VWO,
HAVO en MAVO werd bij het
begin van dit schooljaar der
tien procent van de lessen gege
ven door onbevoegden. Daar
naast werd 1,4 procent van de
lessen helemaal niet gegeven
bij gebrek aan leraren of loka-
Het aantal lessen dat bij deze
vormen van onderwijs wél werd
gegeven bedroeg per week
944.881. Daarbij komen voor de
docenten nog 15.068 studielessen
en 115.733 zogenaamde dienst-
eenheden, experiment-uren, taa-
keenheden, reisuren en vrijge
stelde uren. In vergelijking met
vorig jaar is de toestand wal
betreft het onbevoegd lesgever
iets verbeterd: toen ging het om
veertien procent van de lessen
zo blijkt uit cijfers van het CBS
Weeroverzicht
regenbui
Bommel Het Nederlandse da
mesvolleybalteam heeft in
sporthal de Bongerd te Bemmel
de vriendschappelijke volleybal
wedstrijd tegen Finland met
30 gewonnen. De setstanden
waren: 15-11, 15—3, 15-13.
Voor jonge dieren
die door hun ou
ders zijn afgestoten
heeft een dierenarts
in de Amerikaanse
stad Seattle deze
trappelzak ontwor
pen. Met batterijen
wordt de tempera
tuur in de zak op
een aangenaam ni
veau gehouden.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Nederland en de
Verenigde Staten zoudeh een
compromis hebben bereikt over
het aantal KLM-vluchten over
de oceaan. Dat compromis zou
inhouden, dat de KLM per
week slechts drie van de zesen
twintig vluchten zou laten val-
Officieel is op dit bericht nog
geen commentaar gegeven. Vo
rige week heeft minister Wester
terp van Verkeer en Waterstaat
een nieuw voorstel gedaan aan
de Amerikaanse onderminister
van Buitenlandse Zaken Tho
mas Enders, om een oplossing
voor het luchtvaartgeschil te
vinden. Tot vanmorgen wilde
het ministerie nog niets over een
eventueel akkoord meedelen,
omdat eerst gewacht wordt op
een bevestiging uit Amerika.
De Verenigde Staten eisten vo
rig jaar dat de KLM haar 26
wekelijkse vluchten naar New
York, Chicago en Houston zou
terugbrengen tot 8. dit om de
verlieslijdende Amerikaanse
maatschappijen te steunen.
Voor de KLM zou dit een in
komstenderving van 100 miljoen
gulden betekenen. In de onder
handelingen kwamen Nederland
en Amerika onverzoenlijk te
genover elkaar te staan. Door
nu drie KLM-vluchten (op New
York) te schrappen zou het ge
schil van de baan zijn.
