OPNIEUW ONTSLAGEN BU ADLER Hoeveel betaalde de Leidse Sociale Dienst teveel uit? T oneelf euilleton bij vier eeuwen Leidse universiteit ZATERDAG 12 APRIL 1975 LEIDSE COURANT PAGINA 3 P'v. van Empelen 'Iet geslacht Schinkel op weg naar Ie vrijheid Leiden Anderhalf jaar ongeveer is vanuit Project '75 gebroed op een werkzaam en instructief aandeel in de viering van het vierde eeuwfeest van de Leidse universiteit. Dat wil leggen: op één van deze aandelen, het Toneélfeuilleton, dat in vijf afleveringen op een Leidse straat of ergens in een Leidse ruimte in de maand mei aan ledereen die het maar wil zien zal worden voorgezet. Vier afleveringen historische kost met een diepe sociologische achtergrond. De vijfde aflevering (in feite deel nummer 3) wordt in de Burcht „afgedraaid" in een cabaretsfeer. Het toneelfeuilleton gaat I een stuk Hollandse geschiedenis in 1975 neerzetten op een, naar het ons nu toeschijnt, meer verantwoorde manier dan tot nu toe de geschiedenisboekjes hebben gedaan. Het vervolgverhaal heeft iets van doen met een fiectief geslacht Schinkel uit het Zuidnederlandse Steenvoorde. Die Schinkels zijn nü nog in Leiden op de een of andere wijze vertegenwoor digd. Het begint in deel 1 in de 16e eeuw, loopt via ca. 1770 en de zeventiger jaren der 19e eeuw tot in het Europese Monumenten jaar en Jaar van de Vrouw: 1975. Het Toneelfeuil leton van Project '75 lijkt in de openbare manifestaties van mei de verbindende publieke draad die tussen universiteit en stamstad Leiden geweven is. Piet van Empelen We zagen gisteravond in een van de LAK-ruimtes aan het Levendaal de opbouw van een stukje deel 1. De regie is van Piet van Empelen (eens deel uitmakend van „Don Quishoc- king" en deze dagen nog te horen in het KRO-radio-Itempje „Blanke Top" met „inside-talk" met muziek) en Roel Polak. Dat eerste feuilletondeel werd geschreven door Sjef Senteur (School voor de Journalistiek) die enige tijd geleden „Trijntje Cornelis" bewerkte. Gedurende ruim een uur wordt de zwerf tocht van Jan ^Schinkel naar de noordelijke Nederlanden nagegaan in dê periode 1566-1584. Het is het begin der vrijheidsstrijd, de „logische" groei der Nieuwe Leer (ofwel het Ware Geloof). Maar vooral een tijdperk van armoede, honger en gebrek, waarop een opstand kon stoelen. „Rome en Spanje" kwamen steeds verder weg te liggen. Het zijn tonelen met het volkse volk als middelpunt: timmerlie den, kuipers, marktvrouwen, spinhuisvrouwen, zwervers (zoals Jan Schinkel, op zoek naar „een vrijheid") en oorlogsweduwen, die als hoeren „achter 's konings troepen moeten aanzwalken". Een volk, dat tegen „onze genadige koning (Philips II) opkomt, 3 omdat die „alleen maar z'n legers wil uitbreiden om op de goede God te kunnen lijken". Tijden van de plakkaten, die een taal van bloed spreken. 'En dè pastoor werd toendertijd onderwezen door „de duivelse dienaars van de koning": onder werping en macht tegenover elkaar. Hecht en verantwoord Project '75 is met zijn feuilleton niet over één nacht ijs gegaan: de ruggegraat is hecht en verantwoord overeind gezet. Piet van Empelen meent, dat er een overeenkomstige trek door het gehele verhaal-in-afleveringen loopt: „door omstandighe den gedwongen bepaalt hier een mens zijn keuze. De clou is, dat men zich los van beperkingen maakt door afstand te nemen, Het is geen „dynastie der kleine luyden", maar het zijn allemaal sprongen die worden gemaakt rond een poppen speler die in de scènes centraal staat (hij speelt het spel) en in de vijfde aflevering verdwijnt. En dan is er het eeuwfeest- /(h melodietje, dat de scènes ook enigszins verbindt". Piet van Empelen vindt de manier van samenwerking in de voorbereiding van het feuilleton veel belangrijker dan de v professionele uitwerking op de Breestraat, Haarlemmerstraat, 3 Pieterskerkstraat, de Burcht, Morssingel of in „de Bak" aan de Kaiserstraat. „Project '75 wil een geslaagde samenwerking; '0. het gaat erom dat iedereen z'n uiterste best doet in een 0 produktieproces. Als student hoef je niet elke periode van die voorbije periodes helemaal aan te voelen". Geen, door dik en dun, verantwoord „acteren" dus, maar een doorleefde getuige nis van verworven inzichten. Sjef Senjeur: „Het is het verhaal van een mensenleven tijdens 0 het ontstaan van een land: Nederland. Misschien is de benade ring alleen voor de fijnproever. Maar het leed is duidelijk voor iedereen, in deze eerste beelden. Het „zich bevrijden van vreemde banden" zit trouwens in alle afleveringen". Piet van Empelen hoopt, dat „ze" na de voorstellingen zeggen: jullie hebben de teksten te eenvoudig gemaakt. Dan heeft Project '75 tenminste zijn doel beriekt: dit feuilleton is er voor iedereen: intellectueel in het doordenken en aansprekelijk in lijn taal". Ton Pieters (Van een onzer verslaggevers) LEIDEN Er dreigen opnieuw ontslagen te zullen vallen bij Adler-Nederland, de Duitse fa brikant van type-machines. ^eide Nederlandse vestigingen, m Leiden (aan de Roosevelt- straat) en in Cuyk (N.Br) zijn bij de op handen zijnde reorga nisatie betrokken. Volgens de eerste berichten zullen er in Leiden minstens twintig ont- -slagen vallen. Het is de tweede reorganisatie binnen een jaar en de zesde in een periode van vijf jaren. De vakbonden hebben gister avond in de Stadsgehoorzaal met hun leden overleg gepleegd over wat hen te doen staat. Op deze vergadering werd een flin ke dosis kritiek geuit op de bedrijfsleiding van Adler. „Er is sprake van het kweken van een angstpsychose onder de mensen, waarvan men vervol gens misbruik wil maken", zo stelde men. Men verweet de directie grote fluctuaties in de bedrijfsvoering. „Op het ene moment is er zoveel werk, dat moeten worden aangenomen en wordt er voiop over gewerkt, en op het volgen de moment vallen er ontsla gen", aldus NW-bestuurder Norendaal. Volgens hem spre ken het feit, dat de bijvestiging in Cuyk het personeelsaantal inmiddels is verdubbeld tot 460, en de halvering van het Leidse personeelsbestand tot datzelfde aantal al boekdelen. Verder verwijten de bonden de directie het thans „overtollige" personeel op puur economische motieven te willen ontslaan. „We hebben sterke aanwijzin gen, dat het Duitse moederbe drijf zich niet wil conformeren aan de Nederlandse situatie, waarbij in een geval als dit een sociaal plan en een afvloeings- regeling wordt opgesteld. Ze gaan er daar vanuit, dat dit in Duitsland niet gebruikelijk is, en dus moet dat hier dan ook maar niet. Maar dat zullen wij als bonden absoluut niet tolere ren", aldus de heer Norendaal, die daar nog aan toevoegde, dat eerst zal worden gepoogd, met de directie tot overeenstem ming te komen over een tuurlijke afvloeiing van twintig werknemers. Daarbij zouden de acht werknemers die pas zijn aangenomen en nog in een proeftijd zitten direct moeten worden opgezegd. „Lukt dit niet, dan komen we zeker met een aantal harde eisen op ta fel", aldus de NW-bestuurder. BEI (Van een onzer verslaggevers) Leiden Hoe groot is het totaal bedrag dat de Sociale Dienst in Leiden ten onrechte heeft uitgekeerd? Nu de eerste stofwolken na de „ineenstorting" van de dienst zijn opgetrokken is dat een van de vragen die het meest klemmend een antwoord behoeft. In de nota die b. en w. deze week over de noodsituatie bij de sociale dienst hebben uitge bracht wordt daarop niet inge gaan. Het rapport vermeldt al leen dat men bij de dienst „geen verantwoording meer durft te dragen voor de vele onder druk verrichte uitbetalingen" en dat „ten gevolge van één en ander grote bedragen zijn uitbetaald zonder dat deze uitbetalingen aan wettelijke regelingen kun nen worden getoetst." Het PvdA-gemeente-raadslid A. Höppener is een onbevestigde schatting bekend, gebaseerd op het teveel betaalde op één dag, „die aanleiding geeft om te ver onderstellen dat het om één of enkele tonnen gaat in totaal". De voorzitter van de PvdA-frac- tie in de Leidse raad, L. Meijer zegt op dit moment nog over onvoldoende gegevens te be schikken om de vraag te beant woorden maar geeft wel een indicatie van zijn schatting door in dit verband te spreken van „politiek dynamiet". Wethouder Tesselaar: „CRM voert elke kwartaal een accoun tantscontrole uit op de sociale Tot en met december '74 zijn de rapporten goedgekeurd. Van wat er tot dat tijdstip is gebeurd heeft Leiden dus niets te vrezen. Maar over het eerste kwartaal van dit jaar is de controle nog leeft niet uitgevoerd. De vn dat over die periode meer is uitbetaald dan aan het rijk kan worden gedeclareerd. Om hoe veel het gaat kunnen we nu nog niet zeggen omdat we nog geen inzicht hebben in wat declarabel is en wat niet. We hebben met CRM afgesproken om op korte termijn over de kwestie in over leg te treden". De wethouder voegt daaraan toe dat indien inderdaad mocht blijken dat er belangrijke be dragen teveel zijn betaald en Leiden voor de dekking hiervan naar het oordeel van het minis terie in eigen beurs moet tasten, hij zich bij een dergelijke uit spraak niet zal neerleggen". De moeilijke omstandigheden waaronder de dienst moest wer ken hebben tot de problemen geleid en daarvoor dient het mi nisterie begrip op te brengen. Door de sterke toename van het aantal cliënten enerzijds en het hoge ziekte-verzuim anderzijds ontbrak de tijd voor de ambte naren om zich een weloverwo gen oordeel te vormen over de aanvragen. Ze konden niet zeg gen tegen een cliënt: „lever je aanvraag maar in en kom over drie weken ie geld maar halen. Temeer niet omdat men wist dat drie weken later de aanvraag ook nog niet afgewerkt zou zijn. Bij dit alles speelt natuurlijk ook de vraag in hoeverre is na te gaan of de sociale dienst on terechte betalingen heeft ver richt. Duidelijke informatie over de contróle op het uitkerings-be- leid van de G.S.D. is moeilijk te krijgen. De heer C. N. Boot werkzaam bij de dienst en opge nomen in het nieuwe gecreëerde staforgaan wijst er in dit ver band op dat onderscheid moet worden gemaakt tussen de fi nanciële administratie van de dienst en wat genoemd zou kun nen worden „de beoordeling van de redelijkheid van de aan vragen". Voor dat laatste, zo zegt hij, bestaat bij CRM een apart orgaan dat moet toezien op een juiste uitvoering van de bijstandswet en dat moet con- tróleren of volgens het besluit landelijke normering van 1 uli '74 wordt gewerkt. Een ander probleem in de G.S.D.-kwestie dat ook nog een antwoord behoeft is waarom men pas in een kennelijk toch laat stadium tot ingrijpende maatregelen - is overgegaan. Naar het zich op dit moment laat aanzien was de communica tie tussen de dienst en het colle ge van b. en w. verre van ideaal. Wethouder Tesselaar verklaart uitdrukkelijk dat b. en w., pas vorige week vrijdag van de fi nanciële problemen op de hoog te zijn gesteld. Op de vraag of dat niet vreemd is antwoordt hij: „Het is natuurlijk erg aardig van de dienst geweest dat men het zo lang heeft proberen vol te houden. Maar wat dat betreft: ons had natuurlijk veel meer in een veel eerder stadium bekend moeten zijn". 6>it zijn leerlingen van de Vakschool voor Meisjes aan het Galgewater voor de werkstukken die ze hebben gemaakt in het kader van het Project 75, een manifestatie ter gelegenheid van het vierde eeuwfeest van de universi teit die er op gericht is de universiteit zoveel mogelijk in het dagelijks leven te betrekken. Tal van scholen doen aan het project mee. De Vakschool-leerlingen namen bekende Leidse schilders als Rembrandt, Lucas van Leyden, Jan van Goyen, Jan Steen, Gabriël Metsu, Jan van Mieris en Gerard Dou als onderwerp. Dineke: ,,We hebben de werkstukken gemaakt op fietswielen, dat geeft weer een heel andere indruk als dat je ze gewoon op de muur plakt, bovendien verkrijg je zo een mooi afgerond geheel". Het ligt in de bedoeling dit werkstuk over zeven schilders te exposeren. Deze expositie heeft half mei plaats in het Waaggebouw, samen met de werkstukken van andere scholen. Leiden In een goed bezette Zuid- erkerk gaf het Jeugdkamerorkest Leiden gisteravond zijn jaarlijkse dona teursconcert o.l.v. Henk Briër. Als eerste stond op een gevarieerd pro gramma het Con certo Grosso no. 4 opus 3 van G. F. Handel. Netjes uit gevoerd maar een nog wat aarzelend begin. Vervolgens het vioolconcert in G-groot van Haydh met als soliste de zeventienjarige Est her van Stralen. Sterk, zelfbewust en met een mooie toon maakte deze leerlinge van Her man Krebbers een uitstekende indruk. Ze kreeg dan ook terecht een staande Uitstekende prestatie Jeugdkamerorkest ovatie. Het orkest begeleidde haar toegewijd, hoewel aanvankelijk, voor al in het adagio wat slapjes, zeker in vergelijking met de ze doortastende so liste. Na de pauze schudde het J.K.L. de laatste schroom poneerde met de fraaie „Suite voor orkest" van de Franse komponist Camille Saint- Saens (1835—1921). Hierna volgde het frisse en doorzichti ge „Divertimento voor 12 instrumen ten" van J. W. Ter wen, dat door deze jonge (1951) talent volle komponist, oud-lid van het or kest, zelf gediri geerd werd. Smaak volle muziek die enthousiast werd uitgevoerd. Het concert werd afge sloten met „Partita in modi antichi", een ijzer sterk stuk muziek van Her man Strategier (1912), dat op over eenkomstige wijze gestalte kreeg. Applaus J. K. L. en Henk Briër voor de ze uitstekende pres tatie. Kees Buurman Illegale goktent ontruimd in Rijnsaterwoude Van een onzer verslaggevers RIJNSATERWOUDE Een illegale gokgelegenheid aan de Willem v.d. Veldweg 71 is donderdag door de politie ont ruimd. In het pand, het voor malige R. K. parochiehuis, was eenendertig man aanwe zig. De in beslaggenomen fi ches vertegenwoordigden een waarde van viereneenhalfdui- zend gulden. Reeds enige tijd was de politie van het bestaan van een gok gelegenheid in Rijnsaterwoude OfS de hoogte. De spelers ko men hoofdzakelijk uit Rotter dam en Den Haag. Zij worden met een bus naar Rijnsater woude vervoerd. De bankhou der, de 40-jarige Chr. H. W. uit Den Haag, verichtte aanvanke lijk zijn illegale werkzaamhe den in Zandvoort. Ook daar werd zijn „zaak" ontruimd. „We wisten dat hij daarna zijn bakens had verzet," aldus ma joor Van Kralingen van de rijkspolitie. Op het moment van de inval door de politie waren twee roulettes opgesteld. Behalve de bankhouder waren twee coupiers twee stapelaars en ze sentwintig spelers aanwezig. Allen zijn door de politie aan gehouden en na verhoor weer vrijgelaten. Hoeveel geld er precies is omgegaan in het voormalige parochiehuis, dat W. huurde van de heer Ver- kouen, is nog niet bekend. Tegenaktie Katwijkse dansliefhebbers Van een onzer verslaggevers Katwijk Vanmorgen zijn de hervormd-gereformeerde jeug dorganisaties in Katwijk ge start met hun handtekeninge- naktie tegen het dansen op zondag. Inmiddelszijn ook voorstanders van het dansen in het geweer gekomen. Bij de gemeente is door de voorstan ders een vergunning aange vraagd volgende week zater dag eert demonstratieve op tocht te mogen houden. Domi nees hebben de bevolking op geroepen zich toch vooral christelijk te gedragen. Dit in verband met de anonieme tele foontjes die bar-dancing-eige- naar Onno Hornkamp heeft gekregen, waarin werd ge dreigd met brandstichting. Illlllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllll Solidariteit Het comité „Vrij Chili" en het „Anti-Navo-Komitee" organise ren dinsdag 22 april in de Stads gehoorzaal een „solidariteits- avond met de volkeren van Zuidoost-Azië Er worden o.m. films vertoond over de toestand in Vietnam. Tevens zal er gecol lecteerd worden voor het Me disch Comité Nederland-Viet- nam. Kaarten f 1,50 zijn ver krijgbaar op het adres Groenes- teeg 31, tel. 44600. Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllll Onder redactie van Jantje van Leyde, tel. 071-22244 tst.17. Eerste paal BTS Bijna alle leerlingen van de Be- drijfstechnische School waren gistermorgen bijeen op de Von dellaan, waar de eerste paal voor een nieuw schoolgebouw werd geslagen. De bouw van het pand zal over twee jaar gereed zijn. Tot zo lang zullen de 300 dag- en 200 part-time leerlingen nog moeten vertoeven in de vier verschillende gebouwen, waarin de BTS thans is ondergebracht in de Kooi. Met name het hoofd gebouw aan de Medusastraat verkeert in abominabele toe stand. Stukken kalk vallen van het plafond en de verwarmings installatie is bijna constant bui ten werking. Het nieuwe schoolgebouw biedt plaats voor het huidige aantal leerlingen. Er komen dertien praktijklokalen, vijf tekenloka len, negen theorielokalen, twee gymzalen en een kantine. De eerste paal werd gisteren gesla gen door de oud-directeur van de school, de heer Mabesoone. De bouw zal ongeveer zevene neenhalf miljoen gulden vergen. Na afloop van de officiële ge beurtenis werden de leerlingen vergast op een flesje limonade en een gevulde koek. Augustinus De vormingswerkcommissie van de vereniging voor studerenden, Augustinus, organiseert een cy clus over "Sexualiteit en Rela tie". Op de eerste avond, dins- Dit team bestaande uit krantenbezorgers van de Leidse Courant heeft het gisteren tijdens het zaalvoetbaltoernooi van de Don Boscoschool in de Groenoordhal niet verder gebracht dan een tweede plaats in de poule. Winnaar werd klas 3 Rtl. Een wedstrijd tussen leraren en een selectie team van leerlingen eindigde in 3-3. Op de foto van links naar rechts: Jan van Noord, Gerard Berk, Ge v.d. Drift, Chris Rotteveel en Theo Friedhoff. Gehurkt links John v.d. Bosch en rechts Ben Berk. dag 15 april, staat de relatie met en zonder sexualiteit centraal. De N.V.S.H. verzorgt de inlei ding, waarna gediscussieerd kan worden. Op woensdag avond 23 april houdt Joop Wil helmus, hoofdredacteur sexblad, een lezing over schijnsel sexbladen. De cyclus wordt afgesloten op dinsdag 29 april met een lezing over de geschiedenis van het C.O.C. en over de problemen van de ho mofiel in de samenleving. Aan vang lezingen 20.00 uur in de mensa Augustinus aan het Ra penburg. De toegang is gratis. Grof vuil Herensingel (van Medusastraat tot Lage Rijndijk); Hambroe klaan; Kooilaan - geheel; Cele- besstraat; Decimastraat; Sie- boldstraat; Floresstraat; Bloem- straat; Formosastraat; Borneo- straat; Driftstraat; Lombok straat; Javastraat; Medusa straat; Parkstraat; Kooipark; Atjehstraat van Kooilaan tot Sumatrastraat); Ambonstraat; Madoerastraat; Lage Rijndijk; Voorstraat; Sumatrastraat; Atjehstraat (van Sumatrastraat tot Soembastraat); Soemba- straat; Balistraat; Timorstraat; Ringkade; Bonairestraat; Aru- bastraat; Surinamestraatp An- tillenstraat; Curacaostraat; Sint Maartenstraat; Sint Eustatius- straat; Sabastraat; Bankastraat; Bilitonstraat: Kooihof. Glazenactie Het Verpleeghuis Zuidtwijck be gint maandag een actie om de kosten van een nieuwe boot, bestemd voor dagtochtjes voor de patiënten; te bekostigen. De prijs van de boot ligt tussen de dertig- en vijftigduizend gulden. Door glazen te verkopen, die voorzien zijn van het embleem van verpleeghuis Zuidtwijck, hoopt men dit bedrag bij elkaar te krijgen. De glazen kosten een gulden vijftig per stuk. Zes stuks kosten zeven' gulden vijf tig. De glazen zijn te koop bij verpleeghuis Zuidtwijck, aan de Aaltje Noordewierlaan. Dit is Dr. S te ff ens, de nieuwe rector van de Louise de Colig- nyscholengemeenschap. Hij is gisteren in zijn nieuwe functie officieel geinstalleerd door wet houder Tesselaar (onderwijs). „Ik heb me van het begin af tot de heer Steffens aangetrokken gevoeld door de humoristische blik in zijn ogen", aldus de wet houder die daaraan toevoegde: „al is dat dan ook niet de enige kwaliteit die je moet bezitten om het rectoraat van een scho lengemeenschap goed te vervul len". Voor conrector Akkerman die ook naar de funcie heeft gedongen en daarbij steun on dervond van leraren en leerlin gen van de school, had Tesse laar voor eigen rekening een cadeautje gekocht „omdat daar geen gemeentelijke regelingen voor bestaan". De wethouder maakte van de gelegenheid ge bruik om er bij de gemeente Leiderdorp op aan te dringen zich nu eens duidelijk vóór of tegen een dépendance van de L. de Coligny in de gemeente uit te spreken. Valhelmrage De politie waarschuwt dat het stelen van bromfietshelmen te genwoordig erg „in", is. De die ven hebben het vooral voorzien op de zogenaamde „intergraal- helmen. In verband hiermee zijn twee jongens van 17 en 18 jaar gearresteerd. Ze hebben inmid dels bekend. Volgens de politie maakt het voor de dieven wei nig uit of de helmen „los" op de brommer liggen, of dat deze met een slot vastgebonden zijn aan de bromfiets. Gisteren is zelfs in de stalling van het sta tion een helm gestolen die met een slot aan de brommer beves tigd was. Het slot was niet ge forceerd. Scherven Eergisternacht zijn er weer eens ruiten ingegooid bij een depen dance van de Noordeinde Scho lengemeenschap aan de Bloem fonteinstraat, in de zogenaamde Hakbijlenbuurt. Twintig ruiten moesten het ontgelden. De rui ten zijn ingegooid met oude pijpen. Eerder deze week zijn al tachtig ruiten ingegooid bij de zelfde school. NVV De heer N. Langezaal is afgetre den als secretaris van het NW afd. Leiden. Het afdelingsbe stuur biedt hem zaterdag 26 april tussen 15 en 17 uur een afscheidsreceptie aan in het An- tonius Clubhuis aan de Mare.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1975 | | pagina 3