Y
K
Dr. Pluizer vraagt uw èandacht
Muziekbrevier" aantrekkelijker
qua vorm dan qua inhoud
Dammen
mm x*'3
k Ai
K H
mm
k
b m n
ah m mm
ZATERDAG 12 APRIL 1975
LEIDSE COURANT
Oplossing vorige puzzel
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Zeven gulden vijftig
L. H. Rutten, Zuidbuurtseweg 7a, Zoeterwoude-dorp.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegezonden.
Oplossingen voor woensdag 12.00 uur 's middags onder ver
melding van „Puzzel 186" zenden aan:
Leidse Courant,
Postbus 11,
Leiden.
HORIZONTAAL:
127 bijvoorbeeld
56 vat men hengsel
1 kwajongen
128 middagslaapje
57 zeurkous
5 wandtapijt
130 vis
61 nauw
10 onderwijzer
133 af en toe
62 plant
14 bergplaats
135 hert
64 Europeaan
15 loflied
136 telwoord
65 bloeiwijze
16 emmertje
140 drank
68 houding
17 vrucht
142 mann. dier
70 op grote afstand
18 gelofte
144 roem
71 vreemde munt
19 rivier
145 ketting zonder einde
72 afgemat
20 zanggroep
147 vestibule
73 lidwoord
22 slotwoord
149 insekt
75 kaartenboek
25 mijt
150 politieman
76 zuidvrucht
27 pluim
152 gedwee
78 schermwapen
29 riv. op Sumatra
153 varkenshok
80 jongen
31 vorstentitel
155 uniek
81 tempo
33 voegwoord
156 draskolk
82 vis
34 onderwereld
158 bijwoord
85 snijwerktuig
35 soort kers
160 bergplaats
87 groet
38 bijb. figuur
162 draaikolk
88 insekteneter
40 goedig mens
164 voertuig
89 deel v. Malakka
41 rangtelwoord
166 derde naamval
93 Europees land
42 pl. op de Veluwe
168 bijb. figuur
95 raamscherm
43 gespannen
170 bordpapier
96 deel v.d. hals
45 reptiel
171 reukorgaan
97 verdikte huid
46 kerkgezang
172 boom
98 oude vochtmaat
48 twee in elkaar lopende
173 Ind. eilandengroep
99 pl. in Spanje
kamers
174 orgelregister
102 steiger
50 schreeuw
175 apparaat
104 pl. in Duitsland
52 voortbrenging
176 moderne taal
108 bijwoord
55 last
109 wreed heerser
58 voegwoord
VERTICAAL:
111 grondsoort
59 voor de vuist
1 pl. in Overijsel
112 pl. in Noord-Brabant
60 landgoed
2 vulkaanopening
113 pl. op Celebes
63 voorste
3 vuur
115 familielid
65 prov. hoofdstad
4 soort
116 bloedvat
66 herrie
5 bezigheid
118 zeurkous
67 graafwerktuig
6 landbouwer
119 zintuig
69 verwoesting
7 pl. in Gelderland
121 voedsel
71 harde wind
8 geliefde van Zeus
123 toegankelijk
74 karakter
9 pl. in België
125 erkentelijkheid
77 dringend verzoek
10 onderricht
129 riv. in Spanje
79 kleurstof
11 delfstof
131 koning der elfen
81 vijandschap
12 schone jongeling
132 niet gevuld
83 militair t
13 warboel
133 deel v.d.voet
84 voormiddag
20 deel v.e.huis
134 gemoedsaandoening
86 opbrengst
21 zwaardwalvis
136 weg met bomen
89 vogel
23 gedwee
137 aanw. vnw
90 niet deelbaar door twee
24 rijgsnoer
139 kiezelzandsteen
91 bevrachter
26 zwemvogel
140 horizon
92 koren
27 op grote afstand
141 kleur
93 rondhout
28 Surinaamse pad
143 hoogste punt
94 boom
30 Europeaan
146 knaagdier
95 visser
32 toestand van vrede
147 klaar, duidelijk
100 voertuig
34 hierheen
148 slim
101 lekkernij
36 overblijfsel
150 Eng.drank
103 eiland in de Oostzee
37 verdikte huid
151 speelgoed
105 aardgordel
39 Javaanse titel
153 balspel
106 vrouw, zoogdier
41 deel v. Sumatra
154 balspel
107 kampeergerei
44 strand
157 aanvankelijk
110 pijler
45 vlootvoogd
159 Russisch gebergte
114 direct
46 brijachtige massa
161 riv. in Rusland
117 wandversiering
47 watervlakte
163 toespraak
119 schouwspel
49 bewijs van verdienste
164 heilige
120 helper in nood
50 maal
165 pl. in Frankrijk
122 deel v. Afrika
51 droogoven
167 hevig
124 soort struisvogel
53 vulkaan
169 onderricht
126 voor de vuist
54 zwak
170 herkauwer.
Door W. J. Muhrlng
Een ieder die het Bridge-spel een
beetje serieus beoefent, zal be
kend zijn met de loser-on-loser
techniek, een speelwijze waarop
vele variaties mogelijk zijn en die
dient om, hetzij in eigen hand een
dreigend troeftekort door introe
ven te voorkomen, hetzij om de
"gevaarlijke" tegenstander niet
aan slag te laten komen.
Onderstaand spel is een zeer bij
zonder voorbeeld van deze metho
de. omdat er hier door de verdedi
gende partij gebruik van wordl
gemaakt, wat een uitzondering
mag worden genoemd.
Dat er een verdedigingsfout van
west aan vooraf gaat, is een te
verwaarlozen schoonheidsvlek. De
manier waarop deze fout door oost
wordt opgevangen, getuigt van hel
diepe spelinzicht van deze speler.
Het spel werd gespeeld in een
toernooi te New York.
Noord:
10 9 6
V 10 8
O V B 10 9 8
H 9 5
B 97 5 4
O A H 6
A V B 4
Oost:
HBJ
OAV6
0 7 54 32
*82
Zuid:
A V 85 4 2
9 H 3 2
Beide partijen waren kwetsbaar en
zuid was de gever, die opende met
(de zwakke) 2 schoppen. West
doubleerde, noord verhoogde tot
3 schoppen, die door oost werden
gedoubleerd, waarna werd rondge-
past. West kwam uit met ruiten
heer. zuid troefde in en vervolgde
met een kleine klaveren.
West speelde de boer. waarna
noord aan slag kwam met de heer.
Uit noord werd een kleine harten
gespeeld, die oost met het aas
nam. Oost speelde klaveren na.
waarop west aas en vrouw incas
seerde. Oost gooide een harten af.
Als west nu harten naspeelt, is het
contract bij goed tegenspel niet
meer te winnen, omdat zuid niet
meer in noord aan slag kan ko
men. waardoor hij nog twee troef-
slagen zal moeten verliezen.
West echter, wilde de klaver 10
van zuid teniet doen en vervolgde
met een vierde klaverenronde. Dit
gaf zuid een kans. Als hij in noord
troeft weet hij zeker te worden
overgetroefd, waarna het aftroeven
van een harten in noord niet lukt,
omdat die eveneens kan worden
overgetroefd. Daarom werd in
noord een harten weggedaan.
Oost zit nu met een probleem, dat
hij voortreffelijk oploste: hij troef
de niet in, maar gooide harten
vrouw weg!
Hierna was de leider kansloos en
moest met één down genoegen
nemen voor een verlies van 200
punten.
Men overtuige zich er van. dat het
introeven van wests vierde klave
ren door oost het contract weg
geeft. Ongeacht wat oost terug
speelt, zuid zal altijd in staat zijn
een harten in noord te troeven en
de oostelijke honneurs en vervol
gens uit te snijden.
Schijn bedriegt, zeker bij de
Nederlandse uitgave van een
boek van de Weense muziekre
censent Alexander Witesch-
nik, dat in ons land de titel
„.Muziekbrevier" heeft gekre
gen. Aan de buitenkant ziet
het er erg aantrekkelijk uit,
het heeft een ongewoon maar
leuk formaat, zit in een goede
band en is overvloedig geïl
lustreerd met alleraardigste,
merendeels historische plaat
jes. Wie begint te lezen, raakt
echter al gauw verward in de
stunteligste formuleringen.
Soms moet de tekst in het
Duits worden terugvertaald
om enigszins te kunnen snap
pen wat er wordt bedoeld.
Natuurlijk ligt dit aan de ver
taalster die haar vak niet ver
stond, en aan de uitgever die
de tekst niet behoorlijk pers
klaar liet maken en liet corri
geren. Maar het ligt stellig óók
aan de auteur die zich vertilde
aan deze „kleine geschiedenis
van de muziek en de toehoor
der".
Er is sprake van een „dubbe-
lorgel", van Bachs „viool dub
belconcert", van een „kwart
sextet-akkoord". Cadenzen
worden „aangetekend", Mon
teverdi's Poppea schijnt „door
de muziektheorie" te zijn her
ontdekt en Handel was „een
van de eersten die zijn eigen
publiek uitkoos". Bruckner
maakte werken „die alle histo
rische feiten schijnen te weer
spreken". Met zulke uitspra
ken staat het boek vol.
Heel vreemd zijn soms de ka
rakteristieken van perioden in
de muziekgeschiedenis. In het
midden van de 15e eeuw
„trad" de componist „in nauw
contact met zijn maatschappij
en schreef doorgaans voor
zijn toehoorders en voor de
tijdsomstandigheden". Van
Machaut tot Haydn leefden de
componisten trouwens in een
paradijs. „Allen waren zij in
dienst van een of andere heer;
daardoor hadden zij geen zor
gen noch voor het dagelijks
brood, noch om een orkest of
om de gunst van een publiek.
Pas de „l'art pour l'art"-opvat-
ting voor de muziek bracht de
emancipatie van de toonkunst
enaar tot stand en daarmee
tegelijkertijd zijn afstand tot
de luisteraars enz.
Met de hedendaagse muziek
heeft Witeschnik weinig op.
„Wat de avantgarde van onze
tijd onderscheidt van alle
voorafgaande, is in de eerste
plaats de verheerlijking van
het rekenexperiment en de
muzikale rede ten koste van
de min of meer verachting van
de gemoedstoestand". Waar
mee dan „min of meer" het
tegengestelde is gezegd van
wat kennelijk is bedoeld.
En over de dodecafonie deze
enormiteit: „Als er ooit een
terugval op de muziek uit de
middeleeuwen is geweest, dan
was het hier". Witeschnik
heeft zeker nog niet ontdekt
dat de waardering voor de
middeleeuwse muziek steeds
meer toeneemt!
Tenslotte nog een paar uit
spraken om over te grinneken:
„Voor het te binnen schieten
zonder enige reden van het
muzikale idee getuigt Johann
Strauss". En dan die over
Schubert die eens veinsde een
van zijn eigen liederen niet te
herkennen omdat men het „ge
transporteerd" had! De Rotter
damse uitgever Ad. Donker
heeft met dit boek bepaald
geen goede beurt gemaakt.
"Muziekbrevier"
Ui tg. Ad Donker R'dam, "Muziek
brevier", Auteur Alexander Wi
teschnik. Prijs - 23.50
Klokkenspel (Middeleeuwse incunabel)
Hoewel de jeugdige Duitser en
internationaal grootmeester Hub-
ner nog niet de nodige hardheid
bezit om in de wereldklasse door
te stoten, is hij een uiterst begaafd
schaakfenomeen. Weliswaar was
hij in de tweekamp in het vorige
kandidatentoernooi niet opgewas
sen tegen Petrosjan, maar de om
standigheden waren toen verre van
ideaal voor de jonge Duitser. Zo
was er veel lawaai buiten de wed
strijdzaal waar Petrosjan overi
gens wegens zijn hardhorendheid
minder problemen mee had. 'Hub-
ner is niet voornemens professio
nal te worden, maar als hij speelt
en in vorm is, dan kan iedere
tegenstander een prooi worden
van zijn strategisch en tactisch
vernuft. Een bewijs hiervoor is de
onderstaande partij gespeeld in
het vierlandentoernooi te Las Pal-
Wit: Hübner (West-Duitsland)
Zwart: Vlsier (Zwitserland)
1. e2e4 c7—c5 2. Pg1—f3 e7—e6
3. Pb1—c3 Pb8c6 4. d2—d4
c5xd4 5. Pf3xd4 d7—d6 6. Lc1—e3
Pgö— f6 7. Lf 1c4 Lf8—e7 8.
Dd1—e2 a7a6 9. 0-0-0 Dd8—c7
10. Lc4b3 0—0 11. Th1g1
Pc6a5 12. g2g4 b7—b5 13.
g4g5 Pa5xb3f 14. a2xb3 Pf6—d7
15. Tg1g3 Lc8—b7 16. f2—f4
b5b4 17. Pc3d5!
(Een fantasich en correct offer)
Stelling na 17. Pc3—d5!
Sa8 H B"
a a b; m
Door F. Gordijn
Op het moment dat wij deze ru
briek schrijven is ruim de helft van
het aantal ronden in het persoon
lijke damkampioenschap van Ne
derland gespeeld en gaat titelhou
der Harm Wiersma met drie punten
voorsprong aan de leiding. We-
twijfelen er niet aan of hij heeft
al de eerste prijs in ontvangst
genomen en zijn titel geprolon
geerd. Vorige week lieten wij u de
partij van Wiersma tegen Bergsma
zien. Uit deze eerste ronde hieron
der nog enkele fragmenten.
sterke 2217 maar overzag dat hij
door eenvoudig 16—21 26x30
25x23, een vrij zeker winnend
eindspel had kunnen bereiken.
Niet mocht 12—18 wegens: 39—34
18x27 28—22 27x18 26—21 16x27
3832 27x29 34x1 en dat heeft
zwart misschien wel gezien. Na
12—17 zit 17—21 en 7—12 er in
en daarom: 37. 40—34 13—19? De
laatste blunder in deze partij, want
wit besliste nu simpel met 38.
2823! en zwart gaf het op. Slaat
zwart 17x28 dan volgt 23x3 en
slaat zwart 19x28 dan wint 26—21
16x18 33x4.
De positie in het eerste diagram
kwam voor in de partij tussen Jan
de Ruiter met wit en Wim van der
Sluis. Wit, die hier 15 zetten in 5
minuten moest doen, vervolgde
met: 36. 32—28? Zijn niet door
tijdnood geplaagde tegenstander
antwoordde: 36. 12—17?? Daar
mee verhinderde hij weliswaar wits
De stand in het tweede diagram
is uit het duel tussen Cees Varke-
visser met wit en Frans Hermelink.
Deze stelling was ontstaan na
zwart 27. 28; waarmee hij een
listige combinatie had voorbereid.
Toen wit zich hier aan de door
17. e6xd5 18. Pd4—f5 Pd7—c5
19. Le3d4 Pc5xe4 20. Pf5xg7!
f7—f6.
(Na 20. Pg3: 21. hg3: staat
zwart een toren voor, maar de
witte aanval blijft gevaarlijk. Men
zie: 21. Tfc8 22. Pf5 met de
dreiging 23. Ph6
W 1 kW
rao ES
4 AW
Schaakdelicatesse
De onderstaande postitie met wit
aan zet is ontleend aan de partij
IhelitzeGutkin gespeeld te Praag
1973. De harmonische opstelling
van de witte troepenmacht maakt
het mogelijk een winnende combi
natie te lanceren. Een winstvoort
zetting, die de partijspeler zal doen
watertanden.
Oplossing schaakdelicatesse
Wit wint als volgt:
1. Tf7 Tf7: (1. Td8 2. Td8;t
Dd8: 3. Tf8t! Df8: 4. Le6:f) 2. Le6:
(Op 2. De6: beslist 3. Td8f) 2
Dc7 3. Df7:f Df7: 4. Td8 mat.
zwart fraai gelanceerde omsinge
ling trachtte te onttrekken door:
28. 4440? volgde verrassend:
12—18! 29. 23x3 22—28 30. 33x11
6x17. 31. 3x20 15x35! met een
winnende doorbraak. Er volgde
nog 32. 42—37, niet 38—33 of
4843 wegens 3540, 49 33.
3833 35—40 34. 45—x34, 30x28
35. 32x23 25—30; 36. 23—18
30—34 37. 37—32 34—40 en hier
staakte wit de strijd. Keren we
terug naar de diagramstand en
spelen voor wit 4540? Minstens
zo fraai is dan de volgende winst:
6—11! niet 30—34 39x30 25x45
wegens 33—28 22x24 44-^40
45x34 32—27 21x43 48x10! Na
611 is 4034 gedwongen want
40—35 faalt door 1—6 en 22—28.
Dus 40—34. En nu: 22—28 33x22
17x37 26x6 12—18 23x3 37—41
3x20 15x33 38x29 41—47 en dat
zal zwart wel winnen.
Tussen Rob Clerc met wit en Je
roen Goudt kwam op een bepaald
moment de volgende stand voor:
Wit 10 stukken op: 24 34 36 37
38 40 41 45 48 en 49.
Zwart 10 stukken op: 6 7 10 11
13 15 18 22 27 en 28. Zwarts
laatste zet was hier: 34. 2328.
Wit verwachtte hier blijkbaar niets
meer van zijn stand, want hij koos:
35. 36—31 27x47 36. 38—32 27x20
37. 32x1, en na nog een tiental
zetten was het remise. Djt waren
-
2 3 3
a s; a B
8 i i s r
8 2 2 3 3
V O S 2 2i
E 2 S 3
2 O 2
2 2. Q 3
De positie in het derde diagram
kwam voor in de tweede ronde
tussen Harm Wiersma met wit
Bondssecretaris Anton Schotanus.
Als laatste had wit hier 42. 4238
gespeeld. Beide spelers hadden
hier nog elk 1 2 minuten c
50 zetten te halen en in razend
tempo ging het dan ook: 38,
vrijwel gedwongen. 43. 15—10,
maar wit heeft ook weinig anders,
4x24 44. 14—9 5—10? Hier had
zwart door 18—23 28x39 8—13
9x18 1722! remise kunnen berei
ken. Na de tekstzet volgde: 45.
28—22 17x37 4S. 9—3 21x43 47.
3x36, over de schijven: 8 37 43 34
24 en 18.
