KOM EN PROFITEER
VAN EXTRA
FEESTVOORDEEL
pE NOÈDERNEYZAL
NOOIT MEER ZENDEN
REEUWUK
schrijvend |P
Isra ël F
2e paasdag geopend van 11-17uur
5495.-
3475.
2385.-
De Tijdgeest
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 27 MAART 1!
SCHEVENINGEN Het voormalige sendschlp van Veronica,
de Norderney, dobbert nog slechts krachteloos op zo'n zes mijl
voor de Scheveningse kust. De robonste maar door mosselen
en ree wier dicht begroeide ankerketting hondt het voormalige
piratenschip aan banden als een symbool voor de muilkorf die
Veronica door de wetgevers is omgebonden. Op dat eenzame
schip doen drie mannen lusteiosc pogingen de verveling te
verdrijven. Vissen, klaverjassen en bet vaste pilsje moeten de
tijd verdrijven. Tot de volgende aflossing door een verse ploeg
van drie mannen, die rich op hnn beurt de vervel li*
moeten overgeven. De studio in de romp van het schip, het
vergeelde mekka van het Nederlandse popwezen, maakt een
desolate indruk. De stoelen staan geradbraakt te wachten op
betere tijden, de bergvakken in de houten wanden zijn leeg
alsof se geplunderd rijn.
De laatste bemanningsleden
maken ook geen al te frisse
indruk meer. Dat deze zes
moedeloze mannen eens be
hoorden tot de energieke kern
van de etherpiraat lijkt onmo
gelijk. Hun hoop op een even
tuele terugkeer van Veronica
vanaf de Norderney is dan
ook volledig vervlogen. Het te
rugdenken aan de glorierijke
dagen van voor 1 september
van het vorig jaar kan alleen
nog maar een glimlach opwek
ken. „We zijn te eerlijk, te
netjes geweest", meent machi
nist Maarten de Reus uit de
Scheve ningse Koppelstok
straat, „Veronica had niet hoe
ven verdwijnen. We hadden
net zoiets kunnen doen als die
Tack en z'n Mi Amigo. Maar
nu is het te laat. Vrijwel iede
reen is al verdwenen. De
disck-jockeys hebben hun
brood met beleg gevonden bij
de Hilversumse zuilen. Enke
len zijn naar de Mi Amigo
vertrokken". En weer wat op
gewekter: „Heb je Stan Haag
dit weekeinde gehoord via de
Mi Amigo? Het leek Veronica
❖an vroeger weL „Wij zijn
geen misdadigers", heb ik
Stan Haag horen zeggen. „Wij
verdienen eerlijk ons brood en
laten ons niet door de Neder
landse wetgevers ontnemen
wat we als ons recht zien". Dat
zei Stan, en hij heeft gelijk. We
hadden met Veronica ook
naar Spanje moeten uitwijken
en door moeten gaan".
Over de recente ontwikkelin
gen met de voormalige piraaat
Veronica weten de beman
ningsleden geen zinnig woord
te zeggen. Zij verkeren in de
zelfde onzekerheid als de Ne
derlandse popminnaars. Voor
hen staat in elk geval onom
stotelijk vast dat hun schip, de
Norderney, nooit meer als
zendschip zal dienen. Voor de
verbitterde machinist Maarten
de Reus is het avontuur afge
lopen. Zo ook voor kapitein A.
de Ruiter, Jan Klein (mon
teur), Willem Pronk (matroos),
„Aai" van der Zwan (stuur
man), en Wim Kuiper (ma
troos).
Tot de erste september be
stond de Veronica-ploeg nog
uit zo'n vijfentwintig man
boord personeel. „We deden in
drie ploegen dienst Een week
aan boord en twee weken
thuis", vertelt matroos Wim
Kuiper. Na de opheffing van
Veronica is het snel bergaf
waarts gegaan. De ploeg werd
steeds kleiner. Ook' zijn er
mensen ontslagen en lopen nu
in de WW. Wij, de laatste zes,
worden momenteel per maand
in «dienst genomen. Elke
maand opnieuw is het hopen.
dat we weer een paar weken
langer kunnen werken om ons
brood te verdienen. Want wat
moeten we als ons dienstver
band afloopt? We zijn allen al
wat ouder en het is voor ons
moeilijk een baan te vinden.
Maarten de Reus (46): ,Jk zag
zaterdag een advertentie van
het rijk. Ze vroegen een onder
houdsmonteur. Ik heb erop ge
schreven. Het salaris was best
redelijk. Ik hoop dat het lukt,
maar ze zullen zo'n ouwe bok
als mij wel niet meer willen
hebben."
Wat er met de Norderney, het
schip van waar Veronica jaren
lang z'n muziek de ether in
stampte, gaat gebeuren is ui
termate onduidelijk. Zelfs de
zes bemanningsleden hebben
er geen flauw idee van. „Als
we iets zouden weten, dan zou
den we niets mogen zeggen.
Maar we weten echt niets.
Waarschijnlijk wordt het schip
verkocht. Wij moeten ervoor
zorgen, dat het in een redelijke
conditie blijft Daarom contro
leren we de motor en zorgen
dat ie goed geolied blijft Ook
zorgen we voor de zendinstal-
latie.
Regelmatig moeten we daar
mee warm draaien zodat de
kracht „erin" blijft ritten. Die
installatie is nog zo goed in
orde, dat we als het moest
binnen een half uur weer
met zenden zouden kunnen be
ginnen. Alles is nog prima in
orde. Alleen de banden ont
breken".
Maar volgens de bemanning is
dat bedrijfsklaar houden van
de installatie een nutteloze be
zigheid. Als de heren Verweij
ooit weer iets met het zend-
schip zouden willen beginnen,
dan hadden we er allicht iets
van gehoord. Dan was niet al
het personeel langzaamaan
verdwenen en had men meer
boord personeel, technici en
wellicht enkele disc-jockeys in
dienst gehouden. Wat we nu
nog doen dient er alleen voor
om een redelijke prijs voor de
Norderney te krijgen. En de
verkoop zal wel spoedig be
klonken worden, want we heb
ben al gehoord, dat Shell Ne
derland deze maand voor de
laatste keer olieprodukten zal
brengen. Dan is het allemaal
voorgoed verleden tijd.
„Om heel eerlijk te zijn", zegt
Maarten de Reus, zou het ook
gekkenwerk zijn om op de ma
nier van de Mi Amigo te gaan
werken. Denk je eens in wat
het kost om via Spanje het
schip te bevoorraden? Vanuit
de Nederlandse havens is het
onmogelijk geworden. Wel
zouden levensmidelen en wat
drank kunnen worden aange
voerd. Maar olie en andere
noodzakelijke spullen om het
schip in goede conditie te hou
den, kunnen nooit vanuit de
Nederlandse havens ver
scheept worden. Zou je vanuit
Spanje gaan werken, dan ben
je met het aflossen alleen al
enkele dagen onderweg. En
dan komt daar nog bij, dat
alle medewerkenden niet meer
in Nederland behoeven terug
te komen".
„Van zo'n jongen als Stan
Haag kan ik het me voorstel
len dat hij naar die Belg is
gegaan. Hoewel hij een van
onze beste disc-jockeys was,
kon hij in Hilversum niet aan
de slag komen. Hij verzorgde
een programma voor de wat
oudere luisteraars en die heb
ben ze bij de zuilen klaarblij
kelijk niet meer nodig. Van
daar dat hij wel moest ver
trekken. Maar ja, wat doet de
justitie met hem als hij poit
weer eens voet in Nederland
zet?"
WIM BUIJTEWEG
Zeer chique, geheel lederen bankstel met losse zitkussens en
rugkussentjes tegen de fraai gecapitionneerde
rugkant. Driezits bank en 2 fauteuils.
Pracht kombinatie van zwaar eiken met lederen zit- en
rugkussens. Robuuste driezits tweezits bank.
Bijpassende fauteuil apart leverbaar.
Zithoek met echt leder. Royale driezits tweezitsbank
met losse rug- en zitkussens.
Bijpassende fauteuil apart leverbaar.
Amsterdam Venlo
Stadhouderskade 3 Koninginneplein 46
020-16.04.91 077-16.6.18
Tilburg Hilversum
Spoorlaan 340 Leeuwenstraat 45/47
013-42.23.26 02150-14.5.65
Amsterdam Amstelveen
Bilderdijkstraat 73/87 winkelcentrum
020-18.14.14 020-45.49.51
Amsterdam Gratis levering door
Osdorpplein 3-17 geheel Nederland
020-19.17.07
Den Haag Met 32 boeken, in
twintig landen vertaald,een
aantal films, toneelstukken en
satyrische verhalen is de vijf
tigjarige Israëlische schrijver
Ephraim Kishon een van de
succesvolste auteurs ter wereld.
Hij is het liefst thuis in zijn
beschermende woning vlakbij
Tel Aviv en nog dichter bij de
Middellandse Zee. Maar zijn
succes en de wereld dwingen
hem te moeten reizen. Hij
wordt naar zijn eigen idee te
veel over deze aarde rondge-
sleept. Hij is schrijver en door
zijn vele reizen tegelijk diplo
maat van de harde lijn in eigen
dienst Maar dan wel een diplo
maat met de bittere humor van
de man, die weet te leven en
weet tc sterven. "Wij vechten
om te kannen blijven leven",
verzucht hij overal waar hij
komt, om zijn boeken te intro
duceren. Aanbeveling hebben
die boeken al lang niet meer
nodig.
Wanneer hij het kun stenaar s-
•centrum Pulchri Studio in Den
Haag binnenkomt - zijn dertig
ste boek "Geen applaus voor
Podmanitzki" is zojuist bij Fon-
,tein te De Bilt in het Nederlands
uitgegeven - kijkt Ephraim wat
verveeld en wat stil rond. Hij
geeft plichtmatig hier en daar
wat handen en eet verder een
paar hapjes met vooral "Hol
landse kaas". Geen sigaret, nau
welijks koffie, vooral geen ster
ke drank, maar wel een glas fris
water...
D§t is dan de beroemde schrij
ver van humoristische en
scherp-satyrische krantenstuk
ken, boeken, toneelstukken en
films. Is dat werkelijk de man,
over wiens werk iedereen scha
terlacht of razend wordt: vooral
politici? Is die smalle man, met
een te schuchter stemgeluid de
zelfde, die over Israël schreef:
"Een land waar de vaders de
zure vruchten aten en de tanden
van de kinderen uitstekend
zijn..."
Of:...
"Een land, dat dusdanig aan de
Middellandse Zee gesitueerd is,
dat je vanuit ieder punt in het
land binnen een half uur in zee
ligt of in handen van de Arabie
ren..,"
Die allereerste indruk is echter
binnen de kortste keren verdwe
nen, wanneer hij begint te pra
ten en zijn persoonlijke visie
geeft over Israël en de Arabi
sche landen, over West-Europa
en over Amerika.
Hij roept dan wel na bijna iede
re zin, dat hij schrijver is - "wil
je dat niet vergeten" -, maar
EPHRAIM KISHON:
Ephraim Kishon: met veel succes bitte
re humor en satyre.
intussen praat hij vlijmscherp
over, wat hij noemt, de hypocri
sie van de wereld. "Die na We
reldoorlog Twee boven de as
van zes miljoen gedode Joden
huilde: dat nooit meer.. En toen
de staat Israël liet stichten."
En nu is er Kissinger: "die on
mogelijk de vrede in het Mid
den-Oosten kan bereiken, omdat
de verhouding tussen de Arabi
sche landen en Israël een emo
tioneel conflict is."
Kishon tekent met nerveuze vin
gers voortdurend rechthoeken
op het tafelkleed, om - rechtlij
nig - te oordelen, dat Israël het
Arabische volk niet haat en ook
geen woestijnen nodig heeft.
"Wel een werkelijke vrede.
Maar er zijn honderd miljoen
Arabieren, die de drie miljoen
Israëliërs willen vernietigen.
Daarom kan Kissinger niets be
reiken. Wij staat steeds voor het
feit: vechten om te kunnen blij
ven leven...
"Ik ben 25 jaar Jood in Europa
geweest Maar dat nooit meer.
Ik wil geen Jood meer zijn, ik
ben Israëliër en blijf dat. Des
noods om vechtend te ster-
"Geen applaus voor "Podma-
nitski" ligt voor hem op tafel.
Strakt zal hij er zij,n forse handx
tekening inzetten, wanneer hij
weer stil vertrekt, met een wat
verbaasde blik rondkijkend, op
weg naar een nieuwe bijeen
komst. Deze keer in West-Duits-
land, waar "een of ander stomp
zinnig t.v.-program met mij op
genomen moet worden".
"Geen applauw voor Podma-'
nitzki" speelt in de theaterwe
reld, waar het applaus voortdu
rend wofdt overstemd door het
geruzie van de acteurs onder
ling. Wie is er belangrijker, wie
speelt beter, wie zijn altijd de
hoofdrolspelers, wie de tweede
rangs acteur, enz. Bijtende hu
mor over het theaterwereldje.
ons aller Vondel vóór zich ge
zien moet hebben toen hij
schreef: "De wereld is een
schouwtoneel, ieder heeft zijn
rol en krijgt zijn deel".
De rol van Ephraim Kishon is
in feite een dubbelrol: hij is op
de eerste plaats schrijver, maar
op de allereerste plaats Isïae-
liër. En dan wordt hij plotseling
die "treurige clown", die de we
reld beschouwt vanuit zijn bitte
re humor en die met zijn pen
het wereld-theater scherpom
lijnd blijft ontleden. Zijn vin
gers tekenen nerveus verder:
rechtlijnig en strak.
Thuis, vlakbij Tel Aviv en de
blauwe Middellandse Zee (je
durft hem niet eens te herinne
ren aan Toon Herman's verruk
kelijke liedje over deze blauwe
zee) liggen Hitler's toespraken
allemaal in grammofoonplaten
vastgelegd. Soms, in een zeer
moedeloze bui, laat hij zo'n
plaat draaien en dan herleeft
alles weer bij deze Ephraim Kis
hon, die toen nog als Franz
Hoffmann in Hongarije alle
Joods-Europese ellende op zieh
heeft zien afkomen. Die ternau
wernood het leven heeft kunnen
houden en die tenslotte in 1949
zijn vaderland ontvluchtte om
opnieuw te kunnen leven.
In die oorlog was het voor hem
een obsessie geworden: "Waar
om willen ze je toch doodma
ken..." Eindelijk in Israël aange
komen "besloten Israël en ik om
humoristische stukjes te schrij
ven." Maar zijn leven blijft vast
gelegd in die afschuwelijke
grammofoonplaten, waarin te
gelijk de stem van Hitler in
iedere groef meeschreeuwt. En
dat dubbelleven van de vijfti-
gerjarige Ephraim Kishon blijft
ook meespelen in alle boeken,
die met de regelmaat van de
klok verschijnen zoals "Kijk
maar om, mevrouw Lot", "Ark
van Noach, toeristenklasse",
"Salomon was niet goed wijs",
"Geen applaus voor Podmanitz-
ki" En binnenkort: "Geen olie,
Mozes?" en "Het Blaumilch-ka-
naal". Titels, die meer dan wat
ook, overduidelijk zijn verbon
denheid met Israël uitspreken.
De "treurige clown" die Kishon
zelf zegt te zijn, zegt dan tenslot
te. "Misschien is het atoomeven-
icht tussen de Arabische landen
en Israël ons enige behoud.."
Een afschuwelijke gedachte.
Wellicht is het daarom beter
vooral te onthouden, wat hij
zegt, terwijl hij wegwandelt:
"Denk er vooral om, dat ik een
schrijver ben en dat ik als parti
culier gesproken heb".
Ton v.d. Houten
