Geweld dreigt in Schaarbeek
bij massale taai-betoging
Agressie op televisie
nadelig voor kinderen
Teleurstelling op beurs over
ïogere cijfers Koninklijke Olie
GDU verlaat
londsdag in
debat over
veiligheid
Frisse wind onder de
voetzolen: lichte
rotanschoen
PROEFSCHRIFT DR. O. WIEGMAN
Randkrant
75| VRIJDAG 14 MAART 1975
LEIDSE COURANT
.PAGINA 7
(van onze correspondent Jan
Schils)
BRUSSEL 5.000 rijkswach-
op; ters, van wie velen te paard of
i?" jn burger, alsmede drie helicop-
n", ters en een aantal waterkanon-
worden zondag in de Brus
selse gemeente Schaarbeek inge
zet tegen de Vlamingen, die daar
ssaal willen betogen tegen de
in strijd met de taalwet doorge
voerde discriminitie tegen de
Vlamingen in het plaatselijke
gemeentehuis, waar 6 loketten
voor Franstaligen en slechts één
voor Vlamingen zijn ingericht.
De situatie in Brussel nadert het kook
punt nu premier Leo Tindemans gister
middag in de Belgische senaat geweigerd
heeft tegen de Schaarbeekse burgemees
ter Roger Nols van het Front der fran-
cophonen (FDF) op te treden en de
Schaarbeekse apartheidskwestie heeft te
ruggespeeld naar de Raad van State. De
regering heeft de Raad van State ge
vraagd om zo spoedig mogelijk uitspraak
te doen. In theorie kan deze uitspraak
echter zeker zes maanden <>P zich laten
wachten.
De premier, die de regeringsbeslissing in
een stampvolle senaat bekend maakte,
werd fel aangevallen door de afgevaar
digden van de Volksunie. Nadien hebben
enkele rechtse Vlaamse organisaties, on
der wie para- militaire verenigingen als
Were di en VMO (Vlaamse militanten
organisatie), maar ook gematigdere
Vlaamse verenigingen aangekondigd zon
dag zeker in Schaarbeek aanwezig te
zullen zijn.
Burgemeester Nols van Schaarbeek heeft
gisteren nog eens gewaarschuwd dat er
geen samenscholingen van meer dan vijf
personen zondag in zijn gemeente zullen
worden geduld. Elke poging om onrust
te stoken zal met geweld worden beant
woord, aldus de burgemeester. Een aan
tal andere Brusselse gemeenten die door
een Franstalige meerderheid wordt be
stuurd, hebben eveneens alle betogingen
voor zondag verboden. Het zijn St. Lamb-
rechts Woluwe, Vorst, Esene en St. Jans
Molenbeek. Ook daar staat een politie
macht klaar om de Vlamingen tegen te
houden.
De regeringen en vele politici hebben
intussen opgeroepen om het zondag niet
tot geweld te laten komen. De Vlaamse
pers stelt zich nu op het standpunt dat
de regering door opnieuw te talmen par
tij heeft gekozen voor het FDF, onder
meer uit vrees voor een regeringscrisis,
en dat de regering de Vlamingen heeft
verraden. Feit is dat premier Tindemans
met het besluit om de Raad van State
•al of niet nietigverklaring van de Schaar
beekse discriminerende maatregelen te
genover de Vlaamse minderheid te vra
gen de enige juiste en juridisch water
dichte oplossing heeft gezocht, die later
ook onaanvechtbaar zal zijn.
I0NN (DPA) De christen-de-
nocratische oppositie heeft gis-
eravond de Bondsdag verlaten,
iadat de voorzitter van de SPD-
ractie Herbert Wehner CSU-lei-
Ier Franz-Joseph Strauss* bij
iet debat over de binnenlandse
«üigheid had verweten in zijn
ienken een terrorist te zijn.
Vehner zei ook, dat de christen-
lemocraten Karl Marx op de-
elfde manier uitleggen als nazi-
iropagandaminister Joseph
loebbels.
trauss had tevoren gezegd dat
PD-voorzitter Willy Brandt en
Vehner het gevaar van het ter-
orisme onderschatten, waarop
londskanselier Helmut Schmidt
itrauss beschuldigde van dub-
>elhartigheid en van pogingen
i ngst te zaaien. Strauss had na
melijk eerst verklaard dat zijn
lartij het eens was met de
naatregelen die de regering ge-
rotten had na de ontvoering
Man de Westberlijnse CDU-voor-
I otter Peter Lorenz. Het debat,
J 'dal al twaalf uur geduurd had
'en aanvankelijk mild van toon
I Vas, werd geschorst.
Harold Wilson
grootvader
OXFORD (AP) - Premier Wil
son van Groot-Brittannië is voor
de eerste maal grootvader ge
worden. Zijn schoondochter,
mevrouw Joy Wilson, beviel in
een ziekenhuis te Oxford voor
spoedig van een tweeling, beide
meisjes. De kinderen kwamen
vijf weken te vroeg ter wereld.
Moeder en kinderen maken het
uitstekend.
Mijndoden
Bij een explosie in een mijnschacht bij het Noordspaanse Pamplona zijn gisteren
zes'mijnwerkers om het leven gekomen. Een aantal anderen werd gewond. Hier wordt
een van de slachtoffers naar buiten gedragen door collega's.
)E\ HAAG (ANP) De
aad van commissarissen
en de directie van de
<.V. Koninklijke Neder-
andsche Petroleum
Maatschappij zullen aan
de op 15 mei 1975 te hou
den algemene vergade-
ing van aandeelhouders
voorstellen doen een slot-
"Tllvidend uit te keren van
4.50 op elk der thans
«staande 134.018.522
tandelen. Het totale divi-
lend over 1974 zal dan
8 per aandeel bedragen
'ergeleken met 7.25
over 1973.
let aandeel van 60% van de>
I V. Koninklijke Nederlandsche
'etroleum Maatschappij in het
lettoresultaat van de maat-
chappijen der Koninklijke/S
hell groep bedraagt ponden
sterling 697 miljoen, vergeleken
met ponden sterling 438 miljoen
over 1973. Omgerekend in gul
dens* bedraagt dit aandeel over
1974 4.355 miljoen, vergeleken
met 2.930 miljoen over 1973.
Na toevoeging van interestbaten
en na aftrek van algemene kos
ten en diversen bedraagt het
resultaat van de Koninklijke
over 1974 4.353 miljoen, of
32.48 per aandeel, tegenover
2.928 miljoen of 21.84 per
aandeel, over 1973.
Het tussen de Koninklijke en
Shell Transport te verdelen net
to-resultaten over 1974 bedroeg
ponden sterling 1.161 miljoen,
een welkome- verbetering ten
opzichte van het netto resultaat
ad ponden sterling 730 miljoen
over 1973. Het rendement op het
gemiddeld netto-actief was in
1974 24% en het nettoresultaat
per verkochte eenheid 1.91 cent
per liter. Met het oog op de
inflatie zijn de cijfers herbere
kend op basis van de huidige
koopkracht van het pond ster
ling. Op deze basis bedroeg het
nettoresultaat over 1974 ponden
sterling 909 miljoen.
Behalve door de inflatie zijn de
groepsresultaten ook beinvloed
door de zeer sterke prijsverho
gingen van ruwe olie die de
regeringen van olieproduceren
de landen hebben doorgevoerd.
Ondanks het feit dat de groep
minder ruwe olie en olieproduk-
ten verkocht, stegen de totale
inkomsten, exclusief accijnzen
en dergelijke heffingen, ten op
zichte van 1973 met 85% tot
ponden sterling 14.413 miljoen,
terwijl de totale kosten met 88%
toenamen tot ponden sterling
13.292 miljoen.
Ondanks het fors hogere winst
cijfer is de koers van Koninklij
ke Olie in de nabeurshandel op
de Amsterdamse effectenbeurs
flink ingezakt. Het dividend-
voorstel werd als teleurstellend
beschouwd en nauwelijks een
verbetering genoemd, aldus
beurskringen. Mede hierdoor
daalde de koers van 89.20 (het
officiële slot) tot 86.50 om
daarna aante trekken tot
87.50 omstreeks vijf uur.
Dikke sneeuw
b zware sneeuwval van de
ïatste dagen heeft in Zwit
serland een kritieke situatie
Ten ontstaan in sommige
[dorpen. In Saas Fee in Wal
de bevolking van de
luitenwereld geïsoleerd en
nu voor de aanvoer van
afhankelijk van he-
Ikopters. Hoe dik de
ineeuw gevallen is, blijkt
uit deze luchtopname
een parkeerterrein,
faaar auto's compleet in de
ineeuw verdwijnen.
NAVO VLIEGT
VIA BULGARIJE
NAAR TURKUKE
BRUSSEL (RH) - Gevechts
bommenwerpers en andere mi
litaire vliegtuigen van de NA
VO vliegen geregeld door het
luchtruim van Bulgarije, een
land van het Warschau pact.
NAVO-kringen spreken van een
bizarre situatie, die het gevolg
is van het conflict tussen Grie
kenland en Turkije om Cyprus.
Toestellen van de NAVO op
weg naar Turkije maken ge
bruik van het Bulgaarse luch
truim en Turkse vliegtuigen die
andere NAVO-staten dan
Griekenland moeten zijn gaan
Bulgarije en Joegoslavië.
Deze' situatie, die onder andere
omstandigheden aanleiding zou
zijn geweest voor een oost-west
incident, is het gevolg van het
feit dat de Aegeische Zee tus
sen Griekenland en Turkije
sinds vorig jaar augustus voor
alle luchtverkeer gesloten
Om door het Bulgaarse luch
truim te kunnen vliegen moeten
NAVO-toestellen en ook ver
keersvliegtuigen toestemming
aan de militaire autoriteiten in
Sofia vragen. Dit heeft tot dus
ver geen moeilijkheden opgele
verd, maar de persoonlijke pi
loot van een Noordafrikaanse
leider, die onlangs een straal
vliegtuig met prominente Tur
ken naar Istanbul moest bren
gen, werd het wachten op deze
toestemming moe en vloog zon
der meer het Bulgaarse luch
truim binnen. De onderschep
pingsjagers van de Bulgaarse
luchtmacht bleven aan de
grond, misschien omdat de Bul
garen door zoveel brutaliteit
overdonderd waren.
AMSTERDAM Veel modemakers blijken de laatste jaren
grootmoeders kamferkist steeds vaker nodig te hebben om
Ideeën in de vorm van oude modellen op te diepen, af te
stoffen en voorzien van verse kant en ruche als
splinternieuwe moderage aan het kooplustig publiek aan te
prijzen.
Maar steeds blijkt er op de regel weer een uitzondering te
zijn en bij de schoenmode komt de frisse wind wederom
uit de richting van Jan Jansen. Zijn speelse klompen zijn
geen boerenbedrog, maar een doorslaand succes gebleken.
Honderdduizend paar Jan Jansen-klompen zijn aan de vrouw
gebracht reden waarom hij gisteren in Amsterdam de
Gouden Klomp kreeg uitgereikt en gisteren wist hij weer
een product van zijn ongebreidelde fantasie op het plankier
van de Amsterdamse Bijenkorf te brengen: de rotanschoen,
een wereldprimeur. Geen massieve plateauzolen, geen zwaar
houten onderwerk, maar een sierlijk geraamte van rotan
vormt de basis van dit schoeisel. Elf centimeter hoge rotan
staafjes brengen de hiel omhoog en een vlechtwerk van
soepel roestbruin, zachtgroen of beige leer behoedt de voet
voor wegglijden. Een bizar idee. dat Jan Jansen opdeed tijens
zijn vakantie aan de Cóte d'Azur, want zo zegt hij. "dergelijke
dingen kun je alleen maar ontwerpen als je van de wereld
af bent".
Al heeft het dan een jaar geduurd voordat de rotan-schoenen
door de uiteraard Italiaanse schoenfabriek Raffallo
Galgani in produktie kon worden genomen, vanaf woensdag
26 maart zijn ze bij de Bijenkorf tegen de prijs van 89 gulden
te koop.
Van de Nederlandse klompenfabriek Arthé uit Beemster
kreeg Jansen gisteren de Gouden Klomp. Wellicht wordt ook
de rotanschoen een prijswinner.
LONNEKE VAN KOOT
Raad arbeidsmarkt weet geen
raad met nota werkgelegenheid
DEN HAAG De raad voor de
arbeidsmarkt weet nauwelijks
raad met de werkgelegenheid-
snota van het kabinet-den UYL.
Enerzijds is deze onderafdeling
van de Sociaal-Economische
Raad gevraagd om heel snel
een reactie op die nota te ge
ven, anderzijds is die nota zo'n
kluif, dat er maanden nodig
zijn om een gedegen advies op
te stellen. De raad van de ar
beidsmarkt heeft nu zijn com
missie werkgelegenheid op
dracht gegeven zelf adviezen
uit te brengen en dan telkens
over onderdelen van de nota.
De voorzitter van die commis
sie, drs. H. J. Eijsink (burge
meester van Meppel) gaf er ook
blijk van. dat de nota een moei
lijk stuk is. Hij zei, dat ze weinig
gestruktureerd is en dat er een
mengeling van filosofieën en
probleemstellingen in voorkomt.
En als men de discussies in den
lande nu al hoort, dan komt
men tot de conclusie dat het niet
zo eenvoudig zal zijn om een
advies uit te brengen. Hij ging
akkoord met de suggestie van
de leden van de raad om voor
rang te verlenen aan de werk
loosheid in de bouw onder jon
geren.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Agressieve films hebben
een negatieve invloed op kinderen, ter
wijl affiliatieve (lieve) films een belang
rijk positief tegenwicht kunnen vormen.
Hierop komt een van de stellingen neer
uit het proefschrift „Aanstekelijkheid
van gedrag" waarop Oene Wiegman van
middag aan de Rijksuniversiteit in Ut
recht is gepromoveerd tot doctor in de
sociale wetenschappen. Dr. O. Wiegman
is afkomstig van Terschelling en weten
schappelijk medewerker aan het Insti
tuut voor Sociale Psychologie in Ut
recht.
Met deze stelling gaat hij regelrecht in
tegen de tot nu toe in de psychologie
gangbare theorie die juist het tegengestel
de verkondigt. Volgens deze theorie zou
den agressieve films juist „ontladend"
werken. De toeschouwer zou alleen al
door het meeleven met de film zijn agres
sie voor een groot deel afreageren, waar
door hij in het dagelijks leven die aan
drang in verminderde mate zou hebben.
Agressie wordt in het proefschrift gedefi
nieerd als het plegen van daden waarvan
men vooraf weet dat het iemand zal
kwetsen of benadelen. En dat hoeft dan
niet alleen een directe daad te zijn; ook
een indirecte handeling zoals roddelen,
waarvan men weet dat het schadelijk kan
zijn voor de besproken persoon, kan als
een daad van agressie worden gezien.
Onder affiliatief gedrag wordt in het
proefschrift verstaan het bevoordelen
van anderen, zoals iemand helpen, iets
aanbieden, prijzen, liefkozen of aange
naam verrassen.
Uit observatie-proeven die de heer Wieg
man gedurende vijf jaar met kinderen
van vier tot zes jaar heeft gehouden, is
gebleken dat de kinderen spontaan de
getoonde voorbeelden volgen. Na het zien
van bijvoorbeeld een agressief filmpje
bleken de meesten geneigd om ook agres
sief te handelen. Lieve filmpjes zetten de
kleuters aan om ook lief te zijn en bij
vertoning van neutrale films bleken beide
gedragingen evenveel voor te komen.
Dit geeft te denken, aldus dr. Wiegman
in het proefschrift en daarbij wordt voor
al gewezen op het programmabeleid bij
de televisie, waar het al of niet vertonen
van films met een hard-agressief karak
ter, zoals westerns, thrillers en ook be
paalde kinderprogramma's meer ter dis
cussie zou moeten staan. Langzamerhand
schijnt het negatieve effect van dergelij
ke programma's wel tot de makers daar
van door te dringen, aldus de heer Wieg
man, maar het zal een proces van jaren
zijn om tot lievere programma's op de
televisie te komen.
In het Gooi heeft men rekening te hou
den met de wensen van het publiek, die
meer neerkomen op spannende films dan
lieve programma's. Bij de laatste is geble
ken, dat men zich verveelt, misschien
onder dwang van de algemene opvatting
dat „lief-zijn" niet meer zo van deze tijd
is. Kinderen hebben daar overigens geen
problemen mee: door beide soorten pro
gramma's bleken zij evenzeer geboeid.
Bij volwassenen speelt bovendien nog
mee. dat agressie tot op zekere hoogte
is geaccepteerd. Een agressiedaad als
diefstal, wordt door „de man in de
straat" al lang zo sterk niet meer veroor
deeld als in vroeger tijden.
Uit de door dr. Wiegman gehouden proe
ven is gebleken, dat meisjes door films
minder beinvloedbaar zijn dan jongens.
Het lijkt dat meisjes meer ontvankelijk
zijn voor straffen die op.agressie staan
dan jongens. Maar wanneer die meisjes
van bovenaf een aanzet kregen om
„stout" te zijn, en naarmate de sancties
afnamen, bleken zij tot ongekende agres
sie in staat.
Een van de conclusies van het onderzoek
is, dat de massa-media een grotere in
vloed op het gedrag der kijkers hebben
dan men voor mogelijk heeft gehouden.
De auteur van het proefschrift vraagt
zich af of de agressie op de televisie een
van de oorzaken zou kunnen zijn van de
toegenomen (jeugd)criminaliteit.
Toeval
Op de dag dat bekend werd
dat minister Pronk, te diep in
het glaasje gekeken hebbende,
met zijn auto over de kop was
geslagen, stond in het week
blad De Tijd een inter\'iew
met de minister, waarboven de
„vooruitziende" kop: „Vroeger
schopte ik wel eens tegen mijn
bromfiets, maar dat is over".
Maar goed ook, hij kan die
brommer nog wel eens hard
nodig hebben.
Toeral (2)
De bioscoop tegenover een
geldwisselkantoor in Rome
vertoont deze week de film
.Mijn god, hoe diep ben ik
gezonken". Volgens het wissel
kantoor is enig verband tussen
deze titel en de koers van de
lire louter toeval.
Heterdaad
Waarschijnlijk in een plotse
linge vlaag van zindelijkheid
besloot een 23-jarige Belg de
zer dagen het stichtse stof van
zich af te laten spoelen. Daar
toe spoedde hij zich naar de
dichtst bijzijnde douchecel.'
Die bleek te staan in het Anto-
niusziekenhuis in Utrecht. De
politie trof hem daar in ieder
geval aan. na gewaarschuwd-
te zijn door het ziekenhuisper
soneel. Het werd voor de Belg
niet helemaal een koude dou
che, aangezien de politie geen
ernstig strafbaar feit kon ont
dekken in zijn handelwijze.
Hij mocht dan ook als een
wijzer en schoner man zijns
weegs gaan.
Postzegel
Een postbeambte in de kleine
Noorse havenstad Haugesund
heeft geweigerd de ter gele
genheid van het Jaar van de
Vrouw uitgegeven postzegels
te verkopen en te stempelen,
pmdat daarop drie slechts
met ranken beklede"-vrouwen
staan afgebeeld. De Noorse
posterijen hadden het motief
voor de speciale postzegels
ontleend aan een werk van de
■beeldhouwer Gustav Vigeland
in het Frogner-park te Oslo.
Volgens het blad „Haugesund
Avis" vond de postbeambte
het immoreel een naakte vrou
wenborst van een stempel te
Toen de man later op de hoog
te werd gebracht van de af
komst van het motief en hem
werd medegedeeld dat de
pieuwe zegels overal verkocht
moeten worden, schikte de
postbeambte zich in het onver
mijdelijke.
Teleurstelling
De kleine Howard Tippett
stond te kijken hoe zijn vader
in Las Vegas aan een auto
maat stond te spelen. De 4-ja-
rige jongen hield vol trots een
bundeltje van 18.000 dollar in
zijn handjes geklemd. Tot een
man het geld uit zijn handen
griste en er het gokhuis mee
uitrende naar zijn auto. De
teleurgestelde Howard begon
te schreeuwen. De rover zal
echter zeker nog meer teleur
gesteld zijn. De 18.000 dollar
waren namelijk kinderspeel
goed.
*★*-
Plicht
De burgemeester van het
dorpje Egloffstcin in Beieren
weigert trouwlustigen in de
echt te verbinden als zij zich
niet schriftelijk verplichten
binnen twee jaar voor nako
melingschap te zorgen. De,
burgemeester heeft dij besluit
genomen na een scherpe da
ling van het geboortecijfer in
zijn dorp. Op de 800 inwoners
had vorig jaar maar één ge
boorte plaats.
Genoegen
De marmeren nimfen en fau-
'nen van de barokke fontein
voor het stadhuis van de Sici-
liaanse hoofdstad Palermo
droegen gisteren plotseling on
derbroeken en bustehouders.
De onbekende daders hadden
een bordje achtergelaten
waarop ze hadden geschreven
dat ze de beelden hadden aan
gekleed om de strenge kanton
rechter „een genoegen te
doen". De kantonrechter is de
laatste tijd krachtig opgetre-,
den tegen wat hij als onwel
voeglijkheden beschouwt. Hij
veroordeelde Sicilianen die
verantwoordelijk waren voor
het organiseren van een strip
tease-show en deelde straffen
uit voor het etaleren van foto's
van vrouwen met onbedekte
boezem.
Achteruit
Een Joegoslaaf heeft gepro
beerd met zijn auto 200 kilo
meter achterwaarts naar de
Oostenrijks-Joegoslavische
grensplaats Spielfeld te rijden
omdat de wagen door een de
fect niet meer vooruit ging en
reparatie in Oostenrijk hem te
duur uitkwam. De politie had
met hem te doen en zorgde er
voor dat hij door een landge
noot op sleeptouw werd geno
men.
