VPRO belicht politiek muzikaal
experiment van orkest De Volharding
Laatste Dynastie
der kleine luyden
liimwf
Nog geld voor
jaar ombudsman
Minder films op
Franse televisie
Studie over muziek
op televisie
TELEVISIE VANAVOND
RADIO VANAVOND
TELEVISIE WOENSDAG
RADIO WOENSDAG
TERUGBLIK
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
DINSDAG 11 FEBRUARI 1975
Van onze radio- en tv-redaktie
Hi'versum De Volharding is een
or nest waarin 11 jonge mensen (10
heren en 1 dame) spelen, onder wie
Louis Andriessen en Willem Breuker,
de twee oprichters. In De Volharding
zitten mensen die echt mens willen
zijn en ook een muziekinstrument be
spelen.
Hiermee trachten ze hun sociaal-poli-
tiekeideeën over te brengen. Het
doorsnee Concertgebouwpubliek pu
bliek zal de groep, die in leeftijd
varieert van 20 tot 40 jaar, ongetwij
feld links noemen en dus niet of
nauwelijks op hun uitvoeringen ko
men. De Volharding speelt dan ook
niet in het Concertgebouw, maar in
zalen waar politieke meetings worden
gehouden en gewoon in de open lucht
voor fabrieksarbeiders.
wordt uitgezonden via Ned. I, 22.00
uur. Hiervoor volgde hij meer dan een
half jaar de groep. Hij was aanwezig
bij uitvoeringen en repetities, hij regi
streerde gesprekken, confrontaties en
discussies.
Het interessante van deze 80 minuten
durende film is niet alleen, dat hij
mensen toont die de barricade tussen
de gewone mensen en de experimente
le muziek trachten te doorbreken. Het
is vooral een film die zeer recente
geschiedenis laat zien, op politiek en
muzikaal gebied.
Je gaat je realiseren dat de tijd van
reconstruktie al weer ver achter je
ligt. Dat we sinds de jaren '60 nauwe
lijks verder zijn gekomen. En dat De
Volharding als eenling vecht voor het
behoud van verworven vrijheden.
Je zou het orkest De Volharding kim- Praten
nen kwalificeren als een muzikaal-po-
litiek experiment Hun manier van
spelen is vaak aangrijpend. Ze spelen
geen noten maar proberen via hun
instrument gevoelens over te brengen,
die niet zo romantisch zijn, eerder
onstuimig, vaak hard en soms plat
Pieter Verhoeff maakte voor de
VPRO een film over het experiment
dat De Volharding heet die' vanavond
In de groep wordt veel gediscus
sieerd. Ze vinden het zelfs zeer be
langrijk over hun gevoel en hun
ideeën met elkaar te praten. Pieter
Verhoeff wist in een half jaar zo'n
vertrouwensrelatie met de jongens op
te bouwen, dat hij bij deze hard tegen
hard gesprekken aanwezig mocht
zijn.
Zo'n discussie-avond waar het er weer
fel aan toegaat verwerkte hij in z'ri
film.
Jammer genoeg zette hij dat gesprek,
waarin gesuggereerd wordt dat het
orkest niet meer functioneert en dat
het niet meer lukt een deuk te maken,
aan het einde van de film. Hierdoor
kan de kijker de indruk krijgen dat
De Volharding niet meer bestaat. Dat
het experiment waar je zo'n uur lang
mee hebt geleefd, hebt bewonderd of
afgekeurd, toch niet mogelijk bleek te
zijn.
Het tegendeel is echter waar. Het
blijkt in een nader gesprek dat het
voortbestaan van het orkest in vrijwel
elke discussie tussen de leden wel één
keer aan een zijden draadje hangt. Als
men dan maar 3 uur uit elkaar gaat
blijkt alles weer in het gerede te zijn
gebracht. Kortom, het orkest De Vol
harding bestaat nog steeds. Het treedt
op wanneer het zelf wil. Een uitnodi
ging op een door de VARA georgani
seerde bijeenkomst „van onderen" te
spelen werd afgewezen.
Op het CPN-congres was het orkest
wel van de partij. De Volharding zal
nog wel even doorgaan al vraag je je
Louis Andriessen, met Willem Breuker, oprichter van „De Volhar- "/n^A^e^eSerimentTómt ïnt
ding".
mers een einde.
llllllllllllllllllUlllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIUIIIllUUi
Hans Ouwerkerk, VARA's ombudsman, kan
voorlopig verder
Ruim 4000 mensen geholpen
(Van onze redactie radio en tv)
Hilversum - „Ruim 4000 van de briefschrijvers (40 pro
cent) konden we van dienst zijn. Bij het resterende
percentage heeft onze dienstverlening er niet toe geleid
dat het probleem opgelost werd", aldus de Stichting
Ombudsman in het jaarverslag over het seizoen
1973/1974.
Het verslag meldt dat in het betreffende seizoen 11.055
nieuwe zaken binnenkwamen. Bijna 2500 daarvan betrof
fen problemen met sociale verzekeringswetten. In aantal
volgen dan problemen over arbeidszaken (1272), financiën,
verzekeringen, belastingen en consumentenzaken (1094),
over juridische kwesties (1.017), over huisvesting (1003),
over onderwijs, defensie, verkeer en milieuzaken (957),
over gezinsproblematiek en maatschappelijk werk (908) en
tenslotte over gezondheidszorg en bejaardenproblematiek
(787).
Uit een onderzoek dat door de stichting was ingesteld,
bleek dat de grootste categorie briefschrijvers tussen de
54 en 63 jaar oud is en dat bijna driekwart minder dan
17.500 verdiende in het begin van het vorig jaar.
Totaal werden ruim 4000 mensen geholpen. Resteren dus
ongeveer 6.000 mensen die niet geholpen konden worden.
De Stichting Ombudsman wijt dit aan drie factoren. Een
deel van de briefschrijvers vroeg namelijk uitsluitend
informatie. Deze informatie bleek echter niet in staat om
het probleem op te lossen. Verder blijkt een groot aantal
binnenkomende klachten niet terecht te zijn en tenslotte
heeft de stichting geen vergelijkingsmateriaal. De waarde
ring voor het werk van de ombudsman was groot. Geble
ken is dat 78 procent van de mensen tevreden was. Van
hen was 22,5 procent zelfs tevreden ondanks het feit dat
het probleem niet was opgelost
Hooi
De stichting is van mening dat ze te veel hooi op de
vork heeft genomen. Besloten werd daarom in principe
alleen klachten in behandeling te nemen en informatie
te blijven verstrekken. Mensen die voor het eerst met
hun problemen bij de Ombudsman komen, worden niet
meer geholpen door de stichting zelf. Ze zullen worden
doorverwezen naar de daarvoor geëigende instanties.
Gebleken is namelijk, dat 60 procent van de mensen die
doorverwezen werden uit de problemen raakten.
Zoals bekend kwam de VARA- Ombudsman onlangs op
losse schroeven te staan. Inmiddels is besloten verder te
gaan met het programma. De komende maanden zal
blijken voor hoe lang nog, want de Stichting Ombudsman
heeft in haar kas nog slechts 1,6 miljoen gulden, genoeg
voor een jaar. Bij het ministerie van C.R.M. loopt echter
een aanvraag voor subsidie. Wanneer de gevraagde som
gelds wordt verleend kan de ombudsman weer 4 tot 5
jaar vooruit
iiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiüii
DEN HAAG De free-lance journalist P.H.M. van de Poel gaat
een studie maken van de wijze, waarop muziek in buitenlandse
televisieprogramma's wordt gebracht Hij doet dit op verzoek van
de minister van CRM mr. H. W. van Doorn.
Volgens de adviescommissie „studieopdrachten televisie" van de
minister blijkt, dat Nederland een vrij grote achterstand heeft qua
muziekprogramma's op de televisie. De heer Van de Poel zal
bestuderen, waarop het muziekbeleid van de televisie moet steunen
en hoe een dergelijk beleid praktisch en organisatorische vorm
kan krijgen. De studie moet eind 1975 zijn afgerond.
HOU HET
SCHERM
IN HET
OOG
Vanavond zendt de NCRV de
zevende en laatste aflevering
uit van de „Dynastie der kleine
luyden", geschreven en geregis
seerd door Willy van Hemert,
die met deze serie niet zo suc
cesvol was en thans is begon
nen aan de voorbereiding van
„Sil, de strandjutter". De dy
nastie-aflevering loopt uiteind
elijk uit op de beeldenstorm
van 1566. De katholieke worden
wodrden bestormd door men
sen die het juk van gedwongen
geloven meer dan moe zijn. Eén
van die beeldenstormers is de
zevende Jan de Hollander. Hij
laat zich zelfs Maarten Jans-
zoon noemen, naar Maarten Lu
ther. Het verhaal begint in 1523
in Haarlem, stad van de uitvin
der van de boekdrukkunst.
Ned. H, 20.21 uur.
Waltons
John Walton wil niet uitleggen
hoe hij aan twee prima autoban
den komt, die hij niet kan heb
ben betaald. Hij wordt door ie
dereen verdacht, thuis en op
straat, want de crisisjaren heb
ben hun hoogtepunt bereikt en
niemand heeft ergens geld voor.
John blijft echter zijn mond
houden. Maar hoe lang?
Gospelgroep „The Lighters" in Muziek-motief.
Ne. I. 20,21 uur.
Motief
In Muziek-motief treden op de
Amerikaanse zangeres Diane
Susek en de Zweedse zanger
Nils Börge, die worden bijge
staan door de Nederlandse Go
spelgroep The Lighters. Hoogte
punt in dit programma is het
optreden van The Rambos-fami-
lie, afstammend van de Chero
kee Indianen. Alle songs zijn
geschreven door mamma-Ram-
bos, die ongeveer 600 songs
maakte en 35 langspeelplaten.
Ned. I. 21.10 uur.
Black Beauty
Albert doet vanavond net of hij
alles van paarden weet en dat
hij ze de baas is. Hij wil dit
bewijzen, maar er is één paard,
dat niet bijster wil meewerken
en er zo z'n eigen ideeën opna
houdt.
Ned. II, 19.05 uur.
Liederen
Het NCRV-programma wordt
vanavond afgesloten met enkele
liederen uit het liedboek voor de
kerken. In de Nieuwe kerk in
IJmuiden werden de gezangen
481, 173 en 210 op de beeldband
vastgelegd, uitgevoerd door een
groot koor.
Ned. II, 22.25 uur.
Bob Bouber, vanavond voor het laatst in „Dynastie der
kleine luyden", nu als Maarten Janszoon.
Om bioscoop te redden:
(Van onze redactie radio en tv)
Parijs Het tweede Franse televisiekanaal heeft besloten het
aantal films dat in de loop van dit jaar vertoond zal worden,
te verminderen als gevolg van een protest van filmproducenten
en een staking van acteurs. Aanvankelijk zouden de drie Franse
tv-kanalen in 1975 548 films vertonen.
Aangezien de tv-ondernemingen sedert 6 januari onafhankelijk van
elkaar werken en niet meer zoals vroeger in het ORTF-kader een
programmacoördinatie doorvoeren, was op vrijdag 10 januari door
elk van de drie kanalen een film vertoond. Het biscoopbezoek was
die avond met 40 procent gedaald, dit was des te voelbaarder voor
de exploitanten omdat de vrijdag de dag is met de hoogste
inkomensten voor de Franse filmtheaters.
De bioscopen hebben in de afgelopen 13 jaren de helft van hun
publiek verloren, grotendeels als gevolg van de uitbreiding van
de televisie. In 1960 bezochten 354 miljoen personen de Franse
bioscopen en in 1973 nog maar .170 miljoen.
De acteur Jean-Paul Belmondo verklaarde dat 11 films op de tv
per week de filmindustrie ter dood veroordelen.
Als gevolg daarvan oordeelde een unie van Franse artiesten dat
de televisiepolitiek op lange of kortere termijn de hele filmindustrie
in haar bestaan bedreigt en vandaar dat de acteurs in staking
gingen om een herziening van de filmuitzendingen van de televisie
af te dwingen. Deze staking had namelijk betrekking op de
medewerking van acteurs aan televisieproducties van allerlei aard
en deze producties zijn totaal tot stilstand gekomen.
De directie van het kanaal „antenne twee" heeft nu besloten het
aantal films dat dit jaar vertoond zal worden met 20 in te korten,
zodat er op dit kanaal nog maar 130 films te zien zullen zijn.
NEDERLAND I
TELEAC
18.15 Hoe Is het gemaakt? (les 6)
NOS
18.45 Paulus de boskabouter
18.55 Journaal
EO
19.05 EO-kfnderkrant
20.00 Journaal
20.21 De waltons
21.10 Muziek-motief
21.55 Tenslotte
VPRO
22.00 De Volharding
23.25 Journaal
DUITSLAND
18.05 (K) Immer die alte Leier, tv-spel.
18.40 (K) Aktualiteiten. 19.20 (K) Ein Fall
lür Manndll, tv-serie. 20.00 (K) JournaaM
en weerbericht. 20.15 (K) The Second
ntsprogramma.
21.00 (K) Ein Ferienbett met 100 PS,
Duitse speelt! lm. 22.40-23.00 (K) Jour-
NOS
18.45 Paulus de boskabouter
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Black Beauty
19.30 Tweekamp
20.00 Journaal
20.21 Dynastie der kleine luydtn
(slot)
21.45 Hier en nu
22.45 Geestelijke liederen
NOS
22.40 Den Haag vandaag
22.55 Journaal
18.20 (K) Mannerwirtschaft, tv-serie:
18.55 (K) Barbapapa. 19.00 (K) Journaah
19.30 (K) Lehmanns letzter Lenz, tva
spel. 21.00 (K) Journaal. 21.15 (K) Duits
uit Oost en West. 22.00 (Z/W) Nachtstil
dio. Kamerafilm.
BELGIE
NEDERLANDS
T8.00 (K) Calimero. 18.05 (K) Toomai en
de olifant, jeugdfeuilleton. 1830 (K)
Informatief programma. 19.00 (Z/W) Tie-
nerklanken. 19.42 (K) Mededelingn. j
19.45 (K) Journaal. 20.15 (K) The Orga- j
nisation, tv-serie. 21.05 (K) Verover de
aarde. 22.05 (K) Gastprogramma. 22.35-v j
22.55 (K) Journaal m.o.m. Wetstraat. I
HILVERSUM I
P.P.: 18.19 Pacifistisch Socialistische
Partij. KRO: 18.30 Nieuws. 18.41 Echo.
18.50 Programma voorbeschouwing.
19.00 (S) Zin in muziek - amateurs
geven de toon aan. 19.25-Kampioens
wedstrijden 1974 van de R.K. federatie
van muziekbonden in Nederland. 19.45*
Instemmen met velen: het gezongen
woord in de liturgie. AVRO: 20.00 (S
Mono) Vanavond: muziek, vrolijkheid
en verstrooiing. 22.30 Nieuws. 22.40
Radiojournaal. 22.50 Vanavond laat
nieuws. 23.20 (S) Er floot een vogel in
de wei. 23.55-24.00 Nieuws.
18.45 Toppers van toen. (gr). 19.25
Piano-improvisatie. NOS: 19.50 Oen;
Haag vandaag. 20 00 Nieuws. KRO:--
20.05 C
kultureel nieuws. 23.10 (S) Pianorecital:
23.55-24.0C
klassieke muziek.
HILVERSUM III
NOS: 18.02 Joost mag niet eten. VARA;
19.02 Drie loopt achter: Poppenkon-
struktie. 20.02 (S) Nashville. 21.02 (S) I
Jazz en blues. 22.02 (S) (P)opdonder,, i
23.02 (S) Wachten op middernacht. 0.02,
(S) Nacht-drie-draai. 2.02 HELPI voor
werkers in de verplegende en verzon I
gende beroepen. 4.02 Truck, een pro-:
gramma voor vrachtwagenchauffeurs-,
KRO: 6.00-7.00 (S) Scheer je weg.
NEDERLAND I
NOS/NOT
9.40 Schooltv
AVRO
15.30 Circus Internationaal
16.20 Ballonvaart over de Alpen
17.10 Bibelebons
18.15 Duitse les, Teleac (les 0)
NOS
18.45 Paulus de boskabouter
18.55 Journaal
IKOR
19.05 Jouw beurt
19.30 Kenmerk
20.00 Journaal
AVRO
20.21 Wereld op wielen op de RAI
21.00 De verlossing (slot)
22.25 Televizier-magazine
22.40 Marjol Flore, show
23.10 Journaal
21.35 Werkwinkel
21.50 Panoramiek
22.05 Studio sport
22.30 Den Haag vandaag
22.45 Journaal
DUITSLAND I
IfH'Hil'Mfl'lll
NOS
18.45 Paulus de boskabouter
18.55 Journaal
19.05 Van gewest tot gewest
19.50 Groesbeekse tehuizen, So-
cutera
20.00 Journaal
20.20 Politieke partijen: AR
20.30 Trekking Staatsloterij
20.35 Warmte, tv-film
18.05 (K) Michel aus Lönneberga, tv-se;
rie. 18.40 (K) Aktual. 19.20 (K) Sit!
bauten ein Abbild des Himmels, tv-film I
19.35 (K) Kronen liegen lm tv-film)
tv-film)20.00 (K) Journaal en weerteer,
20.15 (K) Europa in vergelijk, reportage,
21.00 (K) Sonderdezernat KI. tv-spel.
22.05 (K) Talk-show. 23.05—23.25 (K)
Journaal, weerber. en kommentaar.
18.20 (K) lm Auftrag von Madame, tv-se
rie. 18.55 (K) Herakles, verhalen. 19.00
(K) Journaal. 19.30 (K) Gevarieerd pro-
gr. over dieren. 20.15 (K) Informaties eq
meningen uit het economische levert
21.00 (K) Journaal. 21.15 (K) Kuituur»
mag. 22.00 (K) Josef Lang. k.u.k. Schaft
frlchter, tv-spel. 23.05 (K) Journaal.
17.45 (K) Calimero. 17.50 (K) Vrijetijds-'
mag. 18.50 (K) De Apenplaneet, secient
ce-fictionserie. 19.40 (K) Meded. en,
weerber. 19.45 (K) Journaal. 20.15 (K)
Paper Moon, komisch feuilleton. 20.40
(K) En
bed,
23.10—23.30 (K) Journaal t
TROS: 7.00 Nws. (S) Ontbijt-soos. (7.30
Nws. 7.41 Aktua I 8.30 Nws. 8.36—8.45
Gymn. v.d. huisvr.) 9.00 (S) Wegwezen
met tips voor trips. 9.30 Van Heinde
en verre: licht muz. progr. 10.00 (S)
Voor de kleuters. 10.30 Nws. 10.33 (S)
Sphinx: progr. v.d. vrouw. 11.45 (S)
Cafó-chantant: liedjes en muziek uit de
goede oude tijd. 12.26 Meded. t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12,41
Aktua II. 13.15 (S) Sport na sport:
sportprogr. v.d, jeugd. 13.45 (S) Vocaal
ensemble met pianobegeleiding: klass.
liederen en koormuz. 14.15 (S) Route-A:
gevar. progr. 15.30 Nws. 15.33 (S) After
sesjun: licht muz. progr. NCRV: 16.00
Herv. middagdienst. 16.20 (S) Klank-
snoer: klassieke en moderne muziek.
17.00 (S) Joost, seriehoorspel (17).
Overheidsvoorlichting: 17.20 Mens en
samenleving.Uitzending van I
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 (S) In de Roode Cirkel: aktuaM
commentaren en muz. (8.00
Nws 9.00 (S) Licht orkest met zangsol.*
9.35 Waterst. 9.40 Schoolradio. 10.00!
(S) Radioweekblad. 11.00 Nws. NOS:«
11.03 Bopthema's en Swingsessions:
oude jazz. 11.30 Spiegel van Duitsland.1
VARA: 12.00 West Kapelle-Centraal.-1"
rechtstr. gesprekken. 13 Nieuws. 13.11'
Qingenv.d. dag, 13.25 (S) Een middagje.,
Stoomradio: gesprekken enmuziek.
16.00 Nws. 16.03 (S) Stiefmoeder Aarde,J
hoorspel, (deel 4). 17.05 (S) Uit het-
muzlekalbum van Paul Godwin. RVU:,
17.30 Een man, een man; Een vrouw,
een vrouw: een projekt over man,
vrouw en samenleving. VARA: 17.55'
Meded.
KRO: 7.02 (S) Drie op je boterham. 9.03
(S) Pep op drie. 11.03 (S) Drie draait
op verzoek. 12.03 (S) Drie tussen de
middag, met o.a. Raden maar... 14.03
(S) Pop-Kontakt: de Theo Stokkink-
Show. 16.03 (S) De Hitmeesters: de
Vincent van Engelenshow.
Wat bij het kijken (en vooral het
luisteren) naar „De verlossing"
van Elsschot - Van der Kamp
natuurlijk nog niet te verdoeze
len valt, is de taalkwestie, om
niet te zeggen de taalverwar
ring. Het verhaal speelt zich ui
teraard af in het schone Vlaan-
derland, en waar mensen spre
kend worden opgevoerd, beho
ren zij, dunkt mij, dus Vlaams
te spreken. Sommigen doen dat
ook, of althans doen een poging
daartoe.
Georgette Hagedoorn bijvoor
beeld en Hugo Metsers," die gis
teravond in de tweede aflever
ing als een godloochenende so
cialist kwam opdraven. Maar
Kees Brusse bedient zich dan
weer van een ietwat vermoeid
Haags, en hij is dan wel graaf,
maar ik geloof niet, dat Vlaam
se graven van rond de eeuwwis
seling hun taalkundige afkomst
zo drastisch verloochenden als
hij het doet.
En in de kroeg is het weer
anders gesteld. Daar spreken
acteurs als Jan Lemaire sr. en
Paul Meijer een onvervaard
Hollands, dat in gindse streken
nooit mogelijk is geweest.
De verteller (Bob Verstraete) be
wandelt een merkwaardige tus
senweg. Hij spreekt 't gewoon
Nederlands, maar komt het
Vlaams in zoverre tegemoet dat
hij af en toe de h weglaat. Een
vrij chaotiscbe toestand dus. En
daar was, dunkt mij, wel iets
aan te doen geweest.
Voor de rest blijf ik er, ook na
het zien van de tweede aflever
ing, bij, dat Walter van der
Kamp „De verlossing" verfilmd
heeft als een aaneenschakeling
van anecdotische toestanden.
Het is zeker niet onamusant,
maar de bewonderaars van Els-
schot - tot wie ik mij graag
reken - zullen in ieder geval de
ironische verteltrant van de
meester zelve missen. Ik geloof
niet dat men daarom voor een
literair curist hoeft te worden
aangezien.
De toestand in de wereld lag
voor mr. G. B. J. Hiltermann
een poosje in de Libanon. Hij
had een reportagereis naar d
land gemaakt, waarvan wij i
de verfilmde resultaten zagen.
En hij was er dan toch maar in
geslaagd om een interview met
Yasser Arafat op de filmband
vastgelegd te krijgen. Dat was
boeiend, zelfs al moest men met
hem (Hiltermann) zelf constate
ren dat „rechtstreekse antwoor
den" er niet bij waren.
Maar Hiltermann is in ieder ge
val een terzake kundig man, die
zo'n verslag ook met eigen
waarnemingen en thorieën best
weet aan te kleden.
HERMAN HOFHUIZEN
