Ford: olie-embargo geen
motief militaire acties
Aanval KVP en AR op CRM-beleid
,,Het gaat iets beter met anesthesie
SENAAT ROEPT
VAN DAM OP
HET MATJE
BOERSMA BEMIDDELT
IN CONFLICT ROND
ONTSLAG CHAUFFEURS
Ccidae Qowuvnt
DEINING ROND
„ONTSLAG" VAN.
BURGEMEESTER
TIJDENS DEBATTEN IN EERSTE KAMER
Kritiek op huurwet
Supersonisch
vliegen tast
ozon niet aan
Pravda voor
collectieve
leiding
Ziekenhuis in Soest
schorst anesthesist
Ui
TWEE JAAR NA „DE DOOD OP TAFEL" ZEGT PROF. SMALHOUT:
WOENSDAG 22 JANUARI 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Ook in Moskou
geen
waiter
MOSKOU (AP) Nergens is
het in Europa dit jaar win
ter. Ook in de Sovjet-Unie
niet Zelfs het officiële
persbureau TASS zich er
mee bemoeid en meldde de
zer dagen: „Het weer van
thans, in het midden van de
winter, lijkt op dat vana-
pril. De burgers van Mos
kou staan elke dag weer
voor de vraag: bontjas
thuislaten en regenjas aan
trekken: In plaats dat het
hard vriest en er sneeuw
stormen razen, valt er wat
natte sneeuw met nu en
dan ook regen. In Moskou
is slechts in het allereerste
begin van dit jaar een paar
graden vorst geconstateerd.
Normaal behoort het er nu
te vriezen dat het kraakt.
EYGELSHOVEN (ANP) In het Zuidlimburgse Eygelsho-
ven is deining ontstaan over het besluit van minister De
Gaay Fortman van Binnenlandse Zaken om de burgemeester
van Eygelshoven mr. J, G. A. Janssen niet meer voor
herbenoeming voor te dragen. Burgemeester Janssen zal in
afwachting van een onderzoek naar het kunstmatig sluitend
maken van de gemeentebegrotingen over 1973 en 1974 op
wachtgeld worden gesteld, zo heeft de minister de burge
meester meegedeeld.
Inmiddels heeft zich in Eygelshoven, dat ongeveer 6000
inwoners telt, een actiecomité gevormd dat bij de minister
rehabilitatie van burgemeester Janssen wil bepleiten.
De commissaris van de koningin in Limburg, mr. dr. Charles
van Rooy heeft verklaard dat de burgemeester in geen enkel
opzicht met het gat van zes ton in de gemeentelijke uitgaven
persoonlijke belangen heeft gediend. Het gemeentepersoneel
en de wethouders van Eygelshoven hebben zich achter het
actiecomité geschaard.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllll
MODE
ANNO
1930
Dit is één van de
ontwerpen van de
Amerikaan Frank
Martieri uit zijn
voorjaar-zomer col
lectie. die gisteren
in Rome te bewon
deren waren. Hij
vermijdt voor de
avondkleding be
drukte stof en geeft
de voorkeur aan de
kleuren duifgrijs,
wit en roze. De
plooirijke jurken
van chiffon, doen
sterk denken aan
de mode van 1930.
tnillllllllllllllllllllllllllllllllllll
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
VREEMD
Ds. Carrol Jay uit
Virginia (V.S.), met zijn
echtgenote Delores.
een Amerikaanse, die
geen Duits spreekt.
Wordt zij evenwel door ml
haar man in een hyp-
notische slaap ge
bracht. dan verandert
zij in de Duitse Gret-
chen Gottlieb uit Goe
the's Faust en vertelt in
het Duits hoe zij ver
moord wordt: in het
Duitsland van Bis
marck, honderd jaar
geledenDeze ge
schiedenis lijkt op die
van tientallen jaren ge
leden, toen een Ameri
kaanse de moord op
een Iers meisje be
schreef en daarbij Gae
lic sprak. Ook die
moord was al enkele
eeuwen geleden ge-
WASHINGTON (AFP-Reuter-AP-
UPI) President Ford van de VS
vindt een olieembargo van de Ara
bische landen geen voldoende mo
tief om tot een militair ingrijpen
over te gaan, maar hij vindt ook
dat een militair optreden wel ge
rechtvaardigd kan zijn als een land
in het Midden-Oosten op het punt
zou staan een ander land te „wur
gen".
Ford zei dit tijdens een persconferentie tij
dens welke hij vaststelde dat er in het
Midden-Oosten „ernstige oorlogsrisico's be-
Zowel in Washington als in Londen is giste
ren bekend gemaakt dat de VS de Britse
regering verzocht hebben om landingsrech
ten in het sultanaat Oman. Dit om de Ameri
kaanse invloed in het Midden-Oosten uit te
breiden. Twee weken geleden werd sultan
Ka boes Ibn Said met veel egards in het
Witte Huis ontvangen. Hij kreeg een toezeg
ging tot levering van pantserafweerraketten.
De Amerikaanse wapenleveranties naar de
Arabische landen zijn toch al aanzienlijk.
Een democratisch lid van het Huis
Afgevaardigden, Hamilton, maakte bekend
dat bijna de helft van de Amerikaanse
wapenverkopen terecht komt bij de landen
aan de Perzische Golf: „Vooral Iran en
Saoedi-Arabië zijn goede klanten".
De Amerikaanse ambassadeur in Egypte,
Hermann Eilts heeft in Assoean een onder
houd gehad met president Sadat over de
nieuwste Israëlische voorstellen tot verdere
terugtrekking uit de Sinaï. Kissinger, die
begin volgende maand naar het Midden-Oos
ten vertrekt zal dit gesprek ongetwijfeld
proberen af te ronden.
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG De Eerste Kamerfrakties van KVP
AR hebben gisteren tijdens het debat over de
bibliotheekwet zonder steun van de CHU een
scherpe aanval gedaan op het CRM-beleid van het
kabinet Den Uyl. Volgens hen heeft dit beleid een
sterk centralistische inslag en ontneemt het de
bevolking de mogelijkheid tot inspraak. KVP-frak-
tieleider Teijssen die ook namens de ARP sprak
vond de bibliotheekwet daarvan een sprekend van de K.V.P., A.R.P., C. HH.U., S.G.P., Boeren-
voorbeeld. partij, G.P.V. en R.K.P.N. de sterke invloed van
Het ging er bij dit debat, evenals in de Tweede de rijksoverheid van de hand.
Kamer destijds, om, of gemeenten en provincies In de Eerste Kamer bleek de C.H.U. wel voorstan-
verplicht kunnen worden door de rijksoverheid der te zijn van de wet, zij het dan dat C.H.-senator
gewenste openbare bibliotheken te stichten en in Piket de garantie verlangde dat de kollekties van
stand te houden. In de Tweede Kamer (die overi- de bibliotheken veelzijdig zouden zijn en afge-
gens de wet aangenomen heeft) wezen de fracties stemd op de behoeften van alle bevolkingsgroepen.
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG Het is niet uit
gesloten dat de Eerste Kamer
in februari bij de behandeling
van het wetsontwerp de maxi-
mumhuurwet van staatssecre
taris Van Dam (Volkshuisvesr
WASHINGTON (AFP) Super
sonische vliegtuigen als de
Frans-Britse Concorde en de
Russische Toepolev 114 veroor
zaken geen merkbare schade
aan de ozonlaag, die de aarde
beschermt tegen de zonnestra-
Tot diq slotsom is een groep
deskundigen gekomen die drie
jaar geleden met een studie be
gon in opdracht van het Ameri
kaanse ministerie van vervoer.
Zelfs als 120 Concordes vier en
een half uur per dag zouden
vliegen, elke dag van het jaar,
zou pas tegen 1990 een verande
ring van een half procent gere
gistreerd kunnen worden in de
ozon-laag.
ting) zal verwerpen. Met name
de christen-democratische frac
ties zijn nogal kritisch gestemd
en vinden dat Van Dam eerst
maar eens duidelijk moet ma
ken waarom een tijdelijke wet
nodig is die hem de bevoegd
heid geeft om huurverhogingen
aan een maximum te binden.
De staatssecretaris was met het
wetsontwerp gekomen omdat
hij vreesde dat na het aflopen
van de machtigingswet huiseige
naren zouden proberen hun
„schade" van 1974 in te halen
via extra grote huurverhogin
gen.
Vlak voor de kerstvakantie was
in de. Tweede Kamer rond dit
wetsontwerp een crisissituatie
ontstaan. De ARP wilde, dat
huurverhogingen boven 9% in
plaats van 8% dienden te wor
den aangemeld. Maat minister
Gruyters sprak toen namens het
kabinet het „onaanvaardbaar"
uit.
De senatoren van KVP, AR en
CHU vinden dat hierdoor het
overleg tussen kabinet en parle
ment een stevige deuk heeft ge-
De senatoren vrezen, dat de wet
in de praktijk niet goed zal kun
nen werken, omdat de huurad
viescommissies overstroomd
zullen worden met verzoeken
om een huuradvies en dat werk
beslist niet aankunnen.
Hllllllllllllimilllllllllllllllll
Jacht op
Faraomier
Al jaren maakt
hef kleine dier. de
Faraomier. het le
ven van de bewo
ners van de Amster
damse Bijlmermeer,
zuur. Het uitroeien
van deze kleine
lastposten is niet al
leen bijzonder
"Hïeilijk maar ook
erg kostbaar. Hier
boren de bewoners
van een flat in de
Bijlmer gaten in de
deuren in de hoop
een nest te kunnen
Vinden Wanneer
roen de koningin
van een nest kan
•loden, is ook de
•est van het nest
Oedoemd te ster-
Ulllllllllllllllllllllltllllllllllll
Hij kreeg deze toezegging van staatssecretaris
Meijer, die erop wees, dat de regelingen reeds door
een vorig kabinet opgesteld waren.
De bibliotheekwet zal vermoedelijk ook in de
Eerste Kamer een ruime meerderheid halen, maar
K.V.P.-senator Teijssen verlangde, dat volgende
week dinsdag hoofdelijke stemming gehouden zal
worden.
De drie chauffeurs van het Transportbedrijf Meeuws te Bergen op Zoom en de districtsbestuurder van
de NKV Vervoersbond, die. om, zoals zij het uitdrukken, „recht kracht bij te zetten voor het gedane onrecht",
in hongerstaking zijn gegaan.
(Van een onzer verslaggevers)
BERGEN OP ZOOM Minister Boers ma van
Sociale Zaken gaat op verzoek van de vakcentra
les bemiddelen in het conflict rond de 25 ontsla
gen werknemers bij het transportbedrijf Meeus
in Bergen op Zoom. Het heeft zich al zover
verscherpt, dat 3 ontslagenen en een vakbonds
man een hongerstaking zijn begonnen.
Het viertal is hiertoe overgegaan, omdat het twij
felt aan de eensgezindheid van het overige perso
neel, dat zondag na een vergadering de directie
liet weten, de 25 niet terug op het bedrijf te willen
zien, omdat zij intimiderend zouden zijn opgetre
den en getracht zouden hebben het bedrijf kapot
te maken.
Werkgevers- en werknemersorganisaties in het be-
roepsgoederenvervoer hebben het gisteren tijdens
het overleg voor een nieuwe c.a.o. betreurd, dat
in deze bedrijfstak, mede doordat de c.a.o. niet
•steeds op de juiste wijze wordt toegepqst, ver
scherpte verhoudingen bestaan.
Tijdens het eerste overleg, dat 6 februari zal
worden voortgezet, is voorzichtig de onderhande
lingsruimte afgetast. Belangrijkste punt wordt het
basisloon. De werknemersbonden vinden dat er
een achterstand van 100,- bestaat vergeleken bij
andere bedrijfstakken. De werkgevers hebben
25,- aangeboden als voorschot op een herziening
van de c.a.o. Beide delegaties gaan nu de achter
ban raadplegen.
MOSKOU (AP) - Het orgaan
van de Russische communisti
sche partij, d Pravda, heeft in
een artikel ter. gelegenheid van
de 51stc sterfdag van Lcnin ge
wezen op de voordelen die de
collectiviteitin de partijleiding
biedt en tegelijkertijd aange
drongen op een verbetering van
de partijorganisatie.
„De kracht van de partijleiding
ligt in zijn collectiviteit," aldus
het artikel van de hand van P.
Rodionov, de onderdirecteur
het Marxistisch-leninistisch
instituut
Het artikel verscheen op een
moment dat partijleider Leonid
Bresjnev al bijna een maand
zich niet meer in het openbaar
heeft laten zien. De partijleider,
die volgens geruchten zi?k is,
werd in de afgelopen jaren be
schouwd als de belangrijkste
man in het collectief van de
partijleiding.
Europees
landbouwberaad
BRUSSEL (ANP) De twee
daagse Europese landbouwraad,
maandag en dinsdag in Brussel,
is op niets uitgelopen. De Euro
pese ministers van landbouw
hebben, zoals al voorzien was,
niet eens het begin van een
prijsbesluit voor de Europese
landbouw kunnen bereiken. Op
10, 11 en 12 februari komen ze
opnieuw bijeen, maar de tegen
stellingen zijn nog steeds zo
groot, dat ook op die data mis
schien niet eens een besluit valt
Voorwaarden voor abortus
VERSCHILT HET VOORSTEL dat Kamerfracties van K.V.P. en
A.R.P. na lang beraad terzake van een abortusregeling hebben
ingediend veel van het wetsontwerp uit het vorig kabinet? Neen;
ook nu worden er vrij straffe voorwaarden gesteld en naar onze
mening terecht Wel wijken de voorwaarden van toen en nu
op onderdelen van elkaar af.
Zo wordt er in de nieuwe initiatiefwet niet meer gesproken over
de drie-maanden-periode. Misschien is dit een voordeel, omdat nu
de altijd willekeurige tijdsberekening vervalt Niemand zal overi
gens kunnen ontkennen dat, zolang de medische wetenschap zelf
nog geen volstrekte duidelijkheid kan brengen ook de formule
„levensvatbare vruchten mogen in geen geval geaborteerd worden"
in de praktijk voor uiteenlopende interpretatie vatbaar blijken zal.
Op twee punten is de nieuwe initiatiefwet straffer: de arts die
verder gaat dan de nieuwe wet zal toelaten, is direct strafbaar
(niet de vrouw!) en zelfstandig opererende abortusklinieken worden
verboden. Dit laatste lijkt ons een aanzienlijke verbetering; want
niet alleen wordt op die manier de reeds opgetreden (zie krantepu-
blikaties!)- vercommercialisering van de ingreep tegengegaan, maar
door de voorgeschreven verbinding met gewone ziekenhuizen wordt
ook het medisch welzijn van de vrouw bij en na de ingreep beter
verzekerd.
PERSOONLIJK VINDEN WIJ voorwaarden welke terzake van het
beraad vóór en de motivering waaronder abortus kan plaats
vinden, in het raam van een levensvisie volgens christelijke beginse
len onmisbaar.
Voor menig katholiek en protestant zal ook wat de confessionele
Kamerfracties toelaatbaar achten, nog te ver gaan. Voor iedereen
is daarbij het cruciale punt wat het in een democratische samenle
ving gewenste compromis is, dat hij/zij nog met eigen geweten in
overeenstemming kan brengen. Wanneer sommige parlementariërs
(of bewindslieden?) enJan overtuigd zijn, dat hun geweten de
grenzen welke 'n bepaald compromis stelt, niet mag accepteren
zal niemand hun kwalijk mogen nemen, als zij bepaalde consequen
ties trekken.
IN GEEN GEVAL VOELEN WIJ voor een standpunt, zoals uitge
sproken door P.v.d.A.-Kamerlid Roethof een eerste reactie op de
K.V.P.-A.R.P.-voorstellen: dat de willekeur vergroot wordt, als
abortus alleen wordt toegelaten bij gevaar voor de lichamelijke
of geestelijke gezondheid van de vrouw en als bij de beoordeling
hiervan niet de vrouw uiteindelijk de conclusies trekken mag.
Wie hieruit willekeur vreest, zal in onze democratische wetgeving
heel wat moeten veranderen op de punten waar niet het eigen
oordeel van een direct-betrokkene als grondslag voor een rechtsre
gel geaccepteerd wordt Dit kan dan variëren van het zeer materiële
eigendomsrecht tot de beschikking over een andermans of eigen
Intussen verhelen wij niet dat ook na de komst van het eigen
christen-democratisch ontwerp (Hoe staat de C.H.U. er tegenover?)
politiek een moeilijke situatie blijft bstaan. De afstand tussen wat
het overgrote deel van links wü en confessionelen toelaatbaar
achten is nog vrij groot en wij zien niet, hoe door amendering
van het een of het ander een grote meerderheid in de volksverte
genwoordiging te winnen zal zijn.
Gaat de op de wip zittende V.V.D. dan het politiek-verlossende
woord spreken? We vrezen dat ook dit geen pleister worden gaat
die gewonde principes heelt.
DE BILT Het hogedrukgebied
bij de Azoren is de laatste da
gen met een druk van meer dan
1045 mbar bijzonder krachtig
terwijl de depressies die vei
noorden over de Oceaan naar
West-Europa trekken sterk uit
diepen. Het gevolg hiervan is
dat tussen het hogedrukgebied
en de depressies steeds op
nieuw zachte lucht met grote
snelheid naar West-Europa ge
transporteerd wordt.
In de afgelopen nacht passeerde
een zwakke rug van hogedruk
met langdurige opklaringen ons
land. Toch kwam in de zachte
lucht nergens vorst voor, zelfs
niet vlak bij de grond. Een
nieuwe hoeveelheid zachte
lucht werd toen al weer door
een actieve depressie over En
geland aangevoerd.
Deze lucht bereikte ons land met
regen en stijging van tempera
tuur in de loop van vandaag.
Het koufront van de depressie
zal ons morgen al gepasseerd
zijn en in de koelere lucht ach
ter het front zullen opklaringen
en buien voorkomen en de
windkracht zal aanzienlijk blij-
Vooruitzichten voor vrijdag
„Weinig verandering in het huidi
ge weertype"
Weersvooruitzichten incijfers:
Voor vrijdag:
Aantal uren zon: 0-4.
Min. temp. omstreeks 4 graden.
Max. temp.: omstreeks 7 graden.
Golden Globes
voor
Chinatown"
HOLLYWOOD De bui
tenland se-pers vereniging
van Hollywood heeft dins
dag „Gouden Globes" toe
gekend voor in 1974 ver
vaardigde films.
In de categorie buitenland
se films werden de Franse
films „Lacombe Lucien"
van Louis Malle en „De
avonturen van rabbi Ja
cob" van Gerard Oury al
smede „Amarcord" van de
Italiaan Fedcrico Fellini en
„Cries and Whispers" van
dc Zweed Ingmar Bergman
onderscheiden.
De prijs voor de beste
Amerikaanse film ging
naar „Chinatown" van Ro
man Polanski. Als beste ac
trice werd Faye Dunnaway
en als beste acteur Jack
Nicholson aangewezen. De
„Gouden Globe" voor het
beste Scenario ging naar
Robert Towne.
MM':: ,i!M!'
SOEST (ANP) Het bestuur van het ziekenhuis „Zonnegloren"
in Soest heeft de anesthesist van het ziekenhuis, dr. Miloslav
Zvonar, met onmiddellijke Ingang geschorst en hem de toegang
tot het ziekenhuis ontzegd.
Eind december had het ziekenhuisbestuur het contract met de
anesthesist al per 30 juni 1975 opgezegd omdat dr. Zvonar twee
chirurgen had beschuldigd van operatiefouten die aan twee patiën
ten het leven zouden hebben gekost. De inspecteur van het
staatstoezicht op de volksgezondheid onderzoekt deze gevallen op
het ogenblik.
Volgende week dient voor dc president van de rechtbank in Utrecht
een kort geding dat dr. Zvonar tegen het bestuur heeft aangespan
nen in verband met het beëindigen van zijn contract. Ook zijn
schorsing zal daar nu bij betrokken worden.
De familieleden van de twee overleden patiënten zullen een aan
klacht indienen wegens dood door schuld. Ook zouden er patiënten
zijn, die hun operatie hebben afgezegd.
UTRECHT (ANP) „In twee jaar tijd kan een
zaak. die zo is verwaarloosd, natuurlijk niet
volledig zijn verbeterd, maar er is een keer ten
goede." dit zegt prof. dr. B. Smalhout, hoogleraar
in de anaesthesiologie in Utrecht, ruim twee jaar
nadat hij zich de woede van de overgrote meer
derheid van zijn collega's op de hals had gehaald
door hardop te zeggen wat iedere ingewijde wist:
te vee! mensen overlijden door vermijdbare fou
ten bij het toedienen van anaesthesie. Oorzaken:
het vak wordt ondergewaardeerd, de opleiding is
niet voldoende, er zijn te weinig vakbekwame
anaesthesisten en die er zijn moeten teveel pa
tiënten tegelijk behandelen.
In zijn inaugurele rede van november 1972, geti
teld „de dood op tafel", schatte prof. Smalhout
dat in Nederland per jaar minstens 200
op de operatietafel overlijden als gevolg
mijdbare verdovingsfouten, meestal niet door een
foutieve handeling alswel door het nalaten van iets
goeds.
Hiermee gooide hij de knuppel in het hoenderhok.
„Persoonlijk heb ik erveel narigheid van gehad.
Collega's keken me met de nek aan en op vergade
ringen bleven de stoelen naast mij leeg. Ik had
inbreuk gemaakt op de code onder artsen dat je
nooit iets naar buiten mag brengen. Op de inhoud
van mijn verhaal werd daarbij nauwelijks inge
gaan", zegt prof. Smalhout nu.
Maar nadat de kruitdamp was opgetrokken bleven
zijn argumenten over anaesthesie-fouten overeind
staan. Dit resulteerde in de instelling van een
commissie uit de Gezondheidsraad, die nu een jaar
bezig is met het opstellen
dit medisch specialisme.
Prof. Smalhout vindt, dat de patiënt het recht
heeft op harde garanties: garanties over toepas
sing van de best mogelijke apparatuur, garanties
dat de anaesthesist volledig is opgeleid, en garan
ties dat van iedere ingreep een verslag wordt
gemaakt, zodat - mocht er iets fout gaan - dc zaak
zwart op wit staat en men zich niet kan verliezen
in wazigheden.
Prof. Smalhout weet niet of de schatting die hij
destijds maakte, minstens 200 overbodige anaest-
hesie-doden per jaar in Nederland, nog steeds de
waarheid dicht benadert. „Ik weet dat niet omdat
er nog steeds geen goede verslaglegging is. Ik denk
echter dat door de schok van mijn verhaal de
situatie kan zijn verbeterd, omdat men waakzamer
is geworden. Collega's hebben soms, op basis van
mijn rede. van hun directies apparatuur mogen
aanschaffen en meer mensen kunnen aantrekken.
In Nederland worden jaarlijks 600.000 tot 700.000
mensen geopereerd, ofwel 5 procent van de bevol
king. Allemaal moeten zij worden verdoofd. Prof.
Smalhout erkent, dat ongelukken daarbij onver
mijdelijk zijn. „Ook hier in dit ziekenhuis maken
wij fouten." De heer Smalhout ergert zich aan het
nog steeds verdoezelen van fouten door ziekenhui
zen en artsen. „Vele artsen betreuren dc tegen
woordige openheid en noemen het een breuk in
de vertrouwensrelatie tussen arts en patiënt. Maar
dat soort „vertrouwen", daar kunnen we buiten,
meen ik. Het is veel belangrijker dat men bijvoor
beeld vertrouwen heeft op grond van de opleiding
dan op grond van dat halfgoddelijke artsen-ima-
